پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 161 |
| تعداد شماره‌ها | 6,533 |
| تعداد مقالات | 70,518 |
| تعداد مشاهده مقاله | 124,133,023 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,238,952 |
شناسایی فرهنگ یاز I (آهن آغازین) در یاریم‌تپۀ درگز، خراسان | ||
| باستان پژوه | ||
| مقاله 2، دوره 21، شماره 27، بهمن 1401، صفحه 1-22 اصل مقاله (1.5 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| نویسندگان | ||
| محمد شیخ1؛ مینا جعفری خان ببین2؛ روح الله شیرازی3 | ||
| 1مدرس باستان شناسی دانشگاه تربت حیدریه ایران | ||
| 2دانش آموختۀ کارشناسی ارشد باستا نشناسی و مدرس گروه باستا نشناسی دانشگاه تربت حیدریه | ||
| 3دانشیار گروه باستا نشناسی دانشگاه سیستان و بلوچستا ن | ||
| چکیده | ||
| شمال‌شرق فلات ایران در حدود 1500 پ.م پس از گذر از چالش‌های ناشناخته و سهمگین موج دوم شهر نشینی وارد عصر آهن می‌شود. یکپارچگی فرهنگی‌ای که در طول دورۀ مفرغ پایانی باعنوان «تمدن خراسان بزرگ» یا مجموعۀ باستان‌شناختی بلخی-مروی(BMAC) بر شمال شرق فلات و آسیای‌میانه حاکم بود، پس از ورود به نیمۀ دوم هزارۀ دوم پ.م به روشنی دچار گسست می‌شود به طوری که در نیمۀ‌غربی آن یعنی جنوب‌شرق خزر تا غرب درۀ اترک در خراسان‌شمالی، فرهنگی با شاخصۀ سفال خاکستری ظریف و داغدار به نام «دهستان» ظاهر و در مقابل، در مرکز و نیمۀ‌شرقی خراسان و جنوب ترکمنستان فرهنگی متمایز با شاخصۀ سفال دست‌ساز با کیفیت ساخت پائین و غالبا منقوش موسوم به یاز (یاز I) وارد عصر آهن می‌شود. این فرهنگ ظاهراً هیچ نوع نسبت فن‌آورانه و قرابت فرهنگی‌ای با عصر آهن فلات و حتی ناحیۀ دهستان که در همسایگی آن قرارگرفته، ندارد. در برآیند چند پژوهش جسته و گریختۀ میدانی در دشت درگز اساساً پیرامون جایگاه و نوع فرهنگ عصر آهن اظهار نظری صریح صورت نگرفته و گاه نیز از اصطلاح گنگ و ناکارآمد "هزارۀ اول پ.م" سخن به میان آمده است اما پیوستگی جغرافیایی دشت درگز به سرزمین‌های پست قره قوم و یکپارچگی فرهنگی آن، به وضوح نشان از حضور فرهنگ یاز دارد. در پژوهش پیش رو با بررسی یافته‌های سفالی منتسب به عصر آهن حاصل از بررسی سیستماتیک یاریم تپۀ درگز(1) به ترسیم نمای کلی این دوران در این ناحیه پرداخته شده است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| خراسان؛ دشت درگز؛ عصر آهن؛ فرهنگ یازI | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Identification of Yaz I Culture (Early iron age) in Yarim Tappeh Dargaz, Khorasan | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Mohammad Sheikh1؛ Mina Jafari khanbehbin2؛ Rouhollah Shirazi3 | ||
| 1Lecture of archaeology at Torbat heydariyeh university, Iran | ||
| 2Master of Arts in Archaeology, University of Torbat Heydarieh, Iran. | ||
| 3. | ||
| چکیده [English] | ||
| The northeast area of the Iranian plateau about 1500 B.C. enters the Iron Age after passing through the unknown and severe challenges of the second wave of urbanization. The cultural integration that dominated the northeast of the Plateau and Central Asia during the final Bronze age, titled "The Civilization of Great Khorasan" or the Bacteria-Margiana Archaeological Complex (BMAC), clearly breaks down after entering the second half of the second millennium B.C. In the western half of it, the southeast of the Caspian sea to the west of the Atrak Valley in North Khorasan; appears a culture with a fine and burnish gray pottery called "Dehestan". In contrast, in the center and eastern half of Khorasan and southern Turkmenistan, a distinctive culture with a characteristic of handmade pottery with the low build quality and often painted Yaz (Yaz I) enters the Iron Age. Apparently, this culture has no technological and cultural affinity with the Iron Age of a plateau and even the Dehestan area that is located near it. There has been no explicit comment on the type of Iron Age culture in the results of several field studies in Dargaz plain, sometimes mentioned term "First thousand B.C." the dumb and inefficient. But the geographical continuity of the Dargaz plain to the lowlands of Qara-e-Qum and its cultural integrity clearly indicates the presence of a culture of Yaz. In the present study, has been investigated the findings of pottery attributed to the Iron Age resulted from the systematic study of Yarim Tappeh Dargaz (1), have been drawn to outline this period in this region. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Khorasan, Dargaz plain, Iron Age, Yaz I Culture | ||
| مراجع | ||
|
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 264 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 428 |
||