اپرا جونقانی, الهام, نصراللهی, زهرا. (1401). اولویت بندی بخشهای اقتصادی با توجه به اهمیت منابع آب: تلفیق مدل داده – ستانده و روش تاپسیس (مطالعه موردی: استان اصفهان). , 57(2), 189-219. doi: 10.22059/jte.2023.344034.1008664
الهام اپرا جونقانی; زهرا نصراللهی. "اولویت بندی بخشهای اقتصادی با توجه به اهمیت منابع آب: تلفیق مدل داده – ستانده و روش تاپسیس (مطالعه موردی: استان اصفهان)". , 57, 2, 1401, 189-219. doi: 10.22059/jte.2023.344034.1008664
اپرا جونقانی, الهام, نصراللهی, زهرا. (1401). 'اولویت بندی بخشهای اقتصادی با توجه به اهمیت منابع آب: تلفیق مدل داده – ستانده و روش تاپسیس (مطالعه موردی: استان اصفهان)', , 57(2), pp. 189-219. doi: 10.22059/jte.2023.344034.1008664
اپرا جونقانی, الهام, نصراللهی, زهرا. اولویت بندی بخشهای اقتصادی با توجه به اهمیت منابع آب: تلفیق مدل داده – ستانده و روش تاپسیس (مطالعه موردی: استان اصفهان). , 1401; 57(2): 189-219. doi: 10.22059/jte.2023.344034.1008664
اولویت بندی بخشهای اقتصادی با توجه به اهمیت منابع آب: تلفیق مدل داده – ستانده و روش تاپسیس (مطالعه موردی: استان اصفهان)
1کارشناسی‌ارشد اقتصاد محیط‌زیست، دانشکده اقتصاد، مدیریت و حسابداری، دانشگاه یزد، یزد، ایران
2دانشیار اقتصاد، دانشکده اقتصاد، مدیریت و حسابداری، دانشگاه یزد، یزد، ایران
چکیده
هدف این پژوهش اولویتبندی فعالیتهای اقتصادی استان اصفهان با رویکرد توسعه پایدار و با تأکید بر اهمیت و محدودیت منابع آب اسـت. بـدین منظـور، ابتـدا بـا اسـتفاده از جـدول ملـی نهاده- ستانده سال 1390منتشر شده توسط مرکز آمار ایـران، بـا اسـتفاده از روش،SFLQجـدول داده- ستانده منطقهای استان اصفهان تهیه شد. سپس با استفاده از روش تاپسیس و بـا اسـتفاده از شش معیار مصـرف آب، مصـرف انـرژی، آلـودگی، اشـتغال، پیونـدهای متقابـل و ارزش افـزوده، بخشهای اقتصادی استان اولویتبندی شد. نتایج این تحقیق اهمیت توجه به محدودیت منابع آب را نشان میدهد، بهطوریکه نتـایج اولویـتبنـدی بدون در نظر گرفتن مصرف آب بـا اولویـتهـای به دست آمده با در نظر گرفتن معیار مصرف آب تفاوت معنیداری دارد. به عنوان مثال، در اولویتبندی بخش‌ها با در نظر گرفتن معیار آب‌بری، بخش «کشاورزی» در رتبه بیستم قرار دارد درصورتیکه در اولویتبندی بدون در نظر گرفتن معیار آب‌بری به رتبه اول ارتقا یافته است. همچنین در بخشهای «صنایع محصولات غذایی، آشامیدنی و دخانیات» و «ساخت پوشاک، دباغی و پرداخت چرم» در اولویتبندی با در نظر گرفتن معیار آب‌بری به ترتیب در رتبه هفدهم و یازدهم قرار دارد، درصورتیکه رتبه این بخش‌ها در اولویتبندی بدون در نظر گرفتن معیار آب‌بری به رتبه هفتم و پنجم ارتقا یافته است. طبقه‌بندیJEL: R15، Q01، Q25، C67
The importance of water resources in prioritizing the economic sectors of Isfahan province
نویسندگان [English]
Elham Opera Jonaghani1؛ Zahra Nasrollahi2
1Masters, Economics, Faculty of Economics, Management and Accounting, Yazd University, Yazd, Iran
2Associate Professor in Economics, Faculty of Economics, Management and Accounting, Yazd University, Yazd, Iran
چکیده [English]
The purpose of this study is to prioritize the economic activities in Esfahan Province, with a sustainable development approach and an emphasis on the importance of water scarcity in economic activities. In the first stage, the SFLQ method was used to prepare an input-output table for Esfahan Province. Then, the economic activities in the province were prioritized by using six criteria including the intensity of interdepartmental communication and value-added (economic dimension), job creation (social dimension) as well as energy intensity, water intensity and pollution (environmental dimension). Moreover, a combination of an input-output model and the TOPSIS method was applied. According to the results of this study, among the activities in the province, "transportation" proved to have the highest priority. It was also found that the ignorance of water use as an important criterion can lead to significantly different prioritization results. For example, in the prioritization of economic activities taking into account the criteria of water intensity the "Agriculture" sector is in the 20th place, while in the prioritization without taking into account the criteria of water intensity, it has been promoted to the first place. Also, in the "Food, Beverage and Tobacco Industries" and "Clothing Manufacturing, Tanning and Leather Finishing" in the prioritization taking into account the water intensity criterion, it is ranked 17th and 11th respectively, while the ranking of these sectors in the prioritization without considering Water intensity criterion has been upgraded to seventh and fifth rank. JEL Classification: R15, Q01, Q25, C67
کلیدواژه‌ها [English]
Economic Sector Prioritization, input-Output Model, Sustainable Development, TOPSIS Method, Water
مراجع
اپراجونقانی، الهام و نصراللهی زهرا (1400). بررسی تطبیقی روش‌های سنتی، کشش تقاضای نهایی ستانده و تحلیلی پوششی داده‌ها در شناسایی بخشهای کلیدی اقتصادی استان اصفهان. اقتصاد و الگوسازی، 12(3)، 164-141.
اسدی، الناز، دیلمی، ابوالفضل و کرامتزاده، علی (1400). بررسی عامل‌های مؤثر بر آلودگی هوا: شواهد تجربی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان کربن دیاکسید. علوممحیطی، 19(4)، 205-224.
اسناد راهبردی برنامه ششم توسعه استان اصفهان (1396-1400)، (1396). جلد اول: حوزه‌های بخشی (1)، معاونت هماهنگی برنامه و بودجه.
اسمعیل اسدی، رمضان و گودرزی، مهناز (1397). تأثیر رویکردهای بین‌المللی توسعه پایدار و محیط‌زیست بر برنامه‌های توسعه ایران. پژوهش‌های محیط‌زیست، 9(17)، 248-237.
الوندی‌زاده، اسدالله، نونژاد، مسعود و جهانگیری، مهشید (1398). رتبه‌بندی اولویت‌های سرمایه‌گذاری در بخشهای اقتصادی استان سیستان و بلوچستان. برنامهریزیمنطقهای، 9(35)، 84-73.
بانویی، علی‌اصغر، جلوداری ممقانی، محمد و مجتبی محققی (1386). شناسایی بخشهای کلیدی بر مبنای رویکردهای سنتی و نوین طرف‌های تقاضا و عرضه اقتصاد. پژوهش‌های اقتصادی، 7(1)، 30-1.
تیموری، مهسا، بزازان، فاطمه و اندایش، یعقوب (1397). شناسایی بخشهای کلیدی اقتصاد ایران بر اساس کمترین انتشار آلاینده کربن دیاکسید با استفاده از رویکرد ماتریس حسابداری اجتماعی، سیاست‌‌های مالی و اقتصادی، 6(23)، 117-97.
سلطانی، سعید و مدرس، رضا (1385). بررسی مدیریت منابع آب در استان اصفهان بر اساس تحلیل و پایش خشکسالی. کنفرانس مدیریت منابع آب ایران، دوره 2.
جعفری، حسن و حسن‌زاده محمدی، محمدعلی. (1393). شناسایی و رتبه‌بندی ریسک‌های ترمینال کانتینری با استفاده از روش تاپسیس و آنتروپی شانون. شانزدهمین همایش صنایع دریایی 11 و 12 آذرماه 1393- بندرعباس.
جعفری صمیمی، احمد، زری باف، مهدی و پونه امیرپورعاشوری (1391). بررسی رابطه بین مزیت نسبی ارزش‌افزوده فعالیتهای بخش گردشگری (هتل و رستوران) و رشد اقتصادی استان مازندران و مقایسه آن با سایر استان‌های کشور. مدیریت (پژوهشگر)، 9(25)، 20-11.
جهانگرد، اسفندیار (1393). اولویتبندی سرمایه‌گذاری در فعالیتهای اقتصادی ایران با ملاحظه آلودگی‌های زیست‌محیطی، مجلس و راهبرد، 21(80)، 168-137.
خاتمی فیروزآبادی، سید محمدعلی، جلالی، سید حسین و محمد پرورده، سید حسین (1392). استفاده از روش تاپسیس فازی به‌منظور اولویتبندی موانع اجرای استراتژی در میان پیمانکاری بخش انرژی. مطالعات مدیریت صنعتی، 11(29)، 137-113.
درستکار احمدی، ناهید و دهقانی، علی (1397). شناسایی و رتبه‌بندی بخشهای اقتصادی مخرب محیط‌زیست بر اساس میزان نشر گازهای گلخانه‌ای با رویکرد آنتروپی شانون ویکور، علوم و تکنولوژی محیط‌زیست، 22(4)، 53-41.
فلاحی، فیروز، بهشتی، محمدباقر و مرعشی، سیده اسراء (1396). رتبه‌بندی پایداری محیط‌زیست در استان‌های منتخب ایران: مقایسه روش APH و TOPSIS. اقتصاد مقاومتی، 14(1)، 118-97.
کرم‌زادی، مسلم (1397). آب و توسعه پایدار در آسیای مرکزی. مطالعات آسیای مرکزی و قفقاز، شماره 24(102)، 184-155.
کیانی قلعه‌نو، روح‌اله (1400). اصلاح روش تاپسیس برای بهبود نتایج ارزیابی عملکرد مؤسسات مالی و اعتباری. تصمیم‌گیری و تحقق در عملیات، 6(1): 97-114.
محمدی، حسین، محمودی، احمد، رادفر، مهدی و میرعباسی نجف‌آبادی، رسول (1400). ارزیابی اثرات زیست‌محیطی (EIA) انتقال آب بین حوضه‌ای با استفاده از روش ماتریس ICOld مطالعه موردی تونل کوهرنگ 3. دوازدهمین کنفرانس بین‌المللی مهندسی رودخانه. دانشگاه چمران اهواز.
محمدی، حمیدرضا، حکیمی‌خرم، علی و احمدی، ابراهیم (1398). امکان‌سنجی اجرای پروژه‌های انتقال آب بین حوضه‌ای در ایران (مطالعة موردی: طرح انتقال آب بهشت‌آباد-فلات مرکزی). پژوهش‌های جغرافیای انسانی، 51(4)، 1092-1073.
مرکز پژوهش‌های مجلس، شورای اسلامی (1391). درباره انتقال آب بهشت‌آباد، کدموضوعی: 250، شماره مسلسل: 12492.
معظمی گودرزی، محمدرضا، جابرانصاری، محمدرضا، معلم، آذر و شکیبا، محبوب (1391)، کاربرد تحلیل پوششی داده‌ها (DEA) در ارزیابی کارایی نسبی و رتبه‌بندی شعب بانک رفاه استان لرستان و مقایسه نتایج آن با روش TOPSIS، پژوهش‌های اقتصادی (رشد و توسعه پایدار)، 14(1)، 126-115.
مهرشاد فاطمه، اسماعیلیان مجید و رحیمی داریوش (1397). ارزیابی اثرات سناریوهای توسعه‌ای و اقلیمی بر آینده منابع و مصارف آبی حوضه بهشت‌آباد با استفاده از رویکرد پویایی سیستم. پژوهش آب ایران، 12(4)، 24-11.
نصراللهی، زهرا و زارعی، مهران (1396). اولویتبندی فعالیتهای اقتصادی استان یزد با تأکید بر اهمیت منابع آب: تلفیق مدل‌های داده- ستانده و فرآیند تحلیل سلسله مراتبی، پژوهش‌های اقتصادی ایران، 22(71)، 64-27.
Bozorg-Haddad O., Abutalebi M., Chu X. & Loáiciga H.A. (2019).Assessment of potentialof intraregional conflicts by developing atransferability index for inter-basin watertransfers and their impacts on thewaterEnvironmental MonitoringAssessment. 192(1), 40-56.
Cansino, J. M., Cardenete, M. A., Ordóñez, M., & Román, R. (2012). Economicanalysis of greenhouse gas emissions in the Spanish economy. Renewable andSustainable Energy Reviews, 16 (8), 6032-6039
Guo, J., Zhang, Y. J., & Zhang, K. B. (2018). The key sectors for energy conservation and carbon emissions reduction in China: evidence from the input-output method. Journal of Cleaner Production, 179, 180-190
Kowalewksi, J. (2015). Regionalization of National Input–Output Tables:Empirical Evidence on the Use of the FLQ Formula, RegionalStudies, 49(2), 240-250
Lenzen, M. (2003). Environmentally Important Paths, Linkages and Key Sectors in the Australian Economy. Structural Change andEconomic Dynamics, 14(1), 1-34.
United Nations. (2006). Water Demand Management Strategy and Implementation Plan for JABALPUR. Human SettlementsProgramme, Nairobi, Kenya.
Zhao, X., Chen, B. & Yang, Z.F. (2009), National Water Footprint in an Input-Output Framework - a Case Study af China 2002, Ecological Modelling, 220(2), 245-253.
Zhao, Y., Zhang, Z., Wang, S., Zhang, Y., & Liu, Y. (2015). Linkage Analysis of Sectoral CO2 Emissions Based on the Hypothetical Extraction Method in South Africa, Journal of Cleaner Production, 103, 916-924.
