سامانه پشتیبانی خدمات اطلاعات

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات162
تعداد شماره‌ها6,578
تعداد مقالات71,076
تعداد مشاهده مقاله125,704,385
تعداد دریافت فایل اصل مقاله98,937,882
مهدوی راد, محمد علی, سهرابی, محمد. (1401). خط مایل در مصاحف کهن (خاستگاه، گسترۀ رواج، علت افول). , 55(2), 504-487. doi: 10.22059/jqst.2022.342003.669989
محمد علی مهدوی راد; محمد سهرابی. "خط مایل در مصاحف کهن (خاستگاه، گسترۀ رواج، علت افول)". , 55, 2, 1401, 504-487. doi: 10.22059/jqst.2022.342003.669989
مهدوی راد, محمد علی, سهرابی, محمد. (1401). 'خط مایل در مصاحف کهن (خاستگاه، گسترۀ رواج، علت افول)', , 55(2), pp. 504-487. doi: 10.22059/jqst.2022.342003.669989
مهدوی راد, محمد علی, سهرابی, محمد. خط مایل در مصاحف کهن (خاستگاه، گسترۀ رواج، علت افول). , 1401; 55(2): 504-487. doi: 10.22059/jqst.2022.342003.669989

خط مایل در مصاحف کهن (خاستگاه، گسترۀ رواج، علت افول)

پژوهش های قرآن و حدیث
دوره 55، شماره 2، اسفند 1401، صفحه 504-487    اصل مقاله (9.27 M)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jqst.2022.342003.669989
نویسندگان
محمد علی مهدوی راد1؛ محمد سهرابی* 2
1دانشیار دانشگاه تهران، پردیس فارابی قم؛قم، ایران
2دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه تهران، پردیس فارابی قم ، قم. ایران
چکیده
خط ­شناسی بخش مهمی از مصحف­شناسی است که می­تواند در برآورد زمان و مکان کتابت یک مصحف نقشی تعیین­ کننده ایفا نماید، اگر  این مهم با باوری نادرست همراه شود، برآورد زمان و مکان کتابت برخی مصاحف نیز با قضاوت نادرست همراه گشته و از این رهگذر نتایج و سپس شبهه­ هایی در بارۀ تاریخ قرآن کریم پدید خواهد آمد؛ یکی از  این باورهای نادرست پیرامون خطی کهن به نام «مایل» رخ داده که پژوهشگران امروزی با نام «حجازی» از آن یاد می­ کنند؛ مقالۀ حاضر با مراجعه به اسناد روشن می‌سازد که خاستگاه خط یادشده، شام بوده و پس از انتقال به برخی دیگر از سرزمین­ها و پیش از پایان قرن نخست هجری رو به افول نهاده؛ این دستاورد تعیین زمان و مکان کتابت برخی مصاحف بسیار کهن را دگرگون نموده و مانع پدید آمدن شبهه­ های پیرامون تاریخ قرآن کریم خواهد شد.
کلیدواژه‌ها
سبک حجازی؛ سبک شامی؛ مایل‌نویسی؛ مصاحف کهن
عنوان مقاله [English]
Māyil Script in Ancient Manuscripts (Origin, Scope of Prevalence, Cause of Decline)
نویسندگان [English]
muhammad ali mahdavirad1؛ muhammad sohrabi2
1Associate Professor, Department of Qur’an and Hadith Sciences, Farabi Branch, University of Tehran, Qom, Iran;
2MA Student of Qur’an and Hadith Sciences, Farabi Branch, University of Tehran, Qom, Iran
چکیده [English]
Paleography is an important part of manuscript studies that can have a significant role in the estimation of the time and place of writing a manuscript. However, if it is accompanied by an inaccurate belief, the estimation of the time and place of writing some manuscripts will be tainted with incorrect judgments and so, untrue results followed by misconceptions about the history of the noble Qur’an will appear. One of the existing incorrect beliefs has occurred about an ancient script called “Māyil”, which is called by recent researchers as “Ḥijāzī.” Referring to documents, this article shows that the origin of the aforementioned script has been the Levant, and it declined after transference to some other lands, before the end of the first century AH. Findings change the determination of the time and place of writing some manuscripts and prevent the appearance of misconceptions about the history of the noble Qur’an.
 
کلیدواژه‌ها [English]
Ancient Manuscripts, Māyil Script, Ḥijāzī Style, Levant Style
مراجع
  1. قرآن کریم.
  2. الأکوع، إسماعیل بن علی و آخرون، مصاحف صنعاء، کویت، دار الآثار الإسلامیة، تاریخ نشر نامعلوم.
  3. البطلیوسی، عبد الله بن محمد، الاقتضاب فی شرح أدب الکُتاب، تحقیق: السقا مصطفی و زمیله، القاهرة، مطبعة دار الکتب المصریة، 1996م.
  4. التوحیدی، أبو حیان، ثلاث رسائل لأبی حیان التوحیدی، رسالة فی علم الکتابة، تحقیق: الکیلانی إبراهیم، دمشق، المعهد الفرنسی بدمشق، 1951م.
  5. جعیط، هشام، الکوفة نشأة المدینة العربیة الإسلامیة، الکویت، مؤسسة الکویت للتقدیم العلمی، الطبعة الأولی، 1986م.
  6. الدانی، أبو عمرو، المقنع فی معرفة مرسوم مصاحف أهل الأمصار، تحقیق: دهمان محمد أحمد، دمشق، دار الفکر، 1403هـ .
  7. ----------، المحکم فی نقط المصاحف، تحقیق: حسن عزة، دمشق، دارالفکر، الطبعة الثانیة، 1407هـ.
  8. دروش، فرانسوا، قرآن­های عصر اموی، ترجمۀ: مرتضی کریمی­نیا و آلاء وحیدنیا، تهران، انتشارات هرمس، چاپ اول، 1394ش.
  9. الراشد، سعد عبد العزیز، کتابات إسلامیة غیر منشورة من رواوة المدینة المنورة، الریاض، دار الوطن للنشر و الإعلام، الطبعة الأولی، 1413هـ.
  10. ---------- ، کتابات إسلامیة من مکة المکرمة، الریاض، مکتبة الملک فهد الوطنیة، 1416هـ.
  11. الزجاجی، أبو القاسم، أمالی الزجاجی، تحقیق هارون عبد السلام، بیروت، دار الجیل، الطبعة الثانیة، 1407هـ.
  12. أبو صفیة، جاسر بن خلیل، بردیات قرة بن شریک، الریاض، مرکز الملک فیصل للبحوث و الدراسات الإسلامیة، الطبعة الأولی، 1425هـ.
  13. الطبری، ابن جریر، تاریخ الرسل و الملوک، تحقیق: أبوالفضل إبراهیم محمد، مصر، دارالمعارف، الطبعة الثانیة، تاریخ نشر نامعلوم.
  14. أبو عبید، القاسم بن سلام، فضائل القرآن، تحقیق: غاوجی وهبی سلیمان، بیروت، دارالکتب العلمیة، الطبعة الأولی، 1411هـ.
  15. علی، جواد، المفصل فی تاریخ العرب قبل الإسلام، قم، انتشارات الشریف الرضی، الطبعة الأولی، 1380ش.
  16. ابن غلبون، التذکرة فی القراءات، تحقیق: عبد الفتاح بحیری إبراهیم، القاهرة، الزهراء للإعلام العربی، الطبعة الثانیة، 1411هـ.
  17. الفراهیدی، خلیل بن أحمد، کتاب العین، تحقیق: المخزومی مهدی و زمیله، قم، مؤسسة دار الهجرة، الطبعة الثانیة، 1409هـ.
  18. کریمی­نیا، مرتضی، «قرآن 1200 در موزۀ آستانۀ حضرت معصومه علیها السلام، قرآنی از عهد مأمون عباسی یا قرن پنجم هجری»، آینۀ پژوهش، سال بیست و نهم، شمارۀ چهارم، مهر و آبان 1397ش، صص 87-96‌.
  19. المنجد، صلاح الدین، دراسات فی تاریخ الخط العربی، بیروت، دار الکتاب الجدید، الطبعة الثانیة، 1979م.
  20. النجدی، عبد الله بن عیسی، تاریخ مدینة البصرة، تحقیق: فاخر جبر، بیروت، الدار العربیة للموسوعات، الطبعة الأولی، 1431هـ.
  21. ابن الندیم، محمد بن إسحاق، الفهرست، تحقیق: رضا تجدد، قم، المکتبة المرعشیة، تاریخ نشر نامعلوم.
 

 

آمار
تعداد مشاهده مقاله: 266
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 259





سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب