پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 162 |
| تعداد شماره‌ها | 6,692 |
| تعداد مقالات | 72,229 |
| تعداد مشاهده مقاله | 129,179,038 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 102,007,033 |
مناسبات سیاسی سیستان و مکران از سده سوم تا سده ششم هجری قمری | ||
| پژوهش های ایران شناسی | ||
| مقاله 2، دوره 14، شماره 4، اسفند 1403، صفحه 21-38 اصل مقاله (368.9 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jis.2023.353788.1176 | ||
| نویسندگان | ||
| عبداله صفرزائی* 1؛ مرضیه بلوچی2 | ||
| 1نویسنده مسئول، عضو هیات علمی گروه تاریخ، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه ولایت، ایرانشهر، ایران | ||
| 2دانش آموخته کارشناسی ارشد، گروه تاریخ، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه ولایت، ایرانشهر، ایران | ||
| چکیده | ||
| سیستان و مکران در سده سوم تا ششم هجری در جنوب شرق سرزمین‌های خلافت شرقی و در منطقه ثغور محسوب می‌شدند. در آن دوره تاریخی وسعت سرزمینی ایالت‌های سیستان و مکران بسیار گسترده‌تر از امروز بود. در ابتدای سده سوم هجری سیستان تحت تسلط طاهریان قرار گرفت. در اواسط قرن سوم صفاریان به مرکزیت سیستان بر بخش‌های وسیعی از ایران از جمله مکران حکومت نمودند. با روی کار آمدن سامانیان و به دنبال آن ترکان غزنوی و سلجوقی، تکاپوهای آنان برای تسلط بر سیستان و مکران آغاز گردید. از طرفی آل بویه در قرن چهارم به نواحی غربی مکران کشورگشایی داشتند. تکاپوهای این چنینی برای تسلط بر سیستان و مکران و مقاومت ملوک بازمانده صفاری در سیستان و حاکمان مکران برای استقلال سیاسی‌شان، مناسبات سیاسی پیچیده‌ای را در منطقه ایجاد کرده بود. از طرفی جاده ادویه و شعبه‌های متعدد آن نیز شرایط مناسبات دوجانبه میان سیستان و مکران را تسهیل‌تر می‌نمود. از این رو، بررسی مناسبات سیاسی مکران و سیستان در این دوره جای واکاوی و تحقیق دارد. با روی کار آمدن صفاریان در سیستان در قرن سوم و بعد از آن، ملوک سیستان در صدد تسلط بر مکران بودند، اما حاکمان مکران تلاش می‌کردند این منطقه را خودشان اداره کنند. بسیاری از تهاجمات ترکان به مکران از مسیر سیستان انجام میشد و بسا اوقات برخی حاکمان سیستان در نتیجه فشار اقوام مهاجم یا دسته‌بندی‌های داخلی، به مکران پناهنده می شدند. هدف این نوشتار تبیین مناسبات سیاسی سیستان و مکران از قرن سوم تا قرن ششم هجری است. این تحقیق به شیوه توصیفی-تحلیلی با استفاده از منابع کتابخانه‌ای انجام گرفته است. دستاورد این تحقیق آشنایی با تجارب مفید مناسبات سیستان و مکران از سده سوم تا ششم و استفاده از آن تجارب در برنامه‌ریزی‌ها و سیاست‌گذاری‌های پیش روی استان سیستان و بلوچستان است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| سیستان؛ مکران؛ مناسبات؛ سیاسی؛ جاده ادویه؛ سده سوم؛ سده ششم | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Political relations between Sistan and Makoran from the 3rd century to the 6th century AH | ||
| نویسندگان [English] | ||
| abdolah safarzaie1؛ Marziyeh Balochi2 | ||
| 1. Corresponding Author, Faculty Member, Department of History, Faculty of Literature and Humanities, Velayat University, Iranshahr, Iran | ||
| 2Master's degree student, Department of History, Faculty of Literature and Humanities, Velayat University, Iranshahr, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| Sistan and Makran were in the southeast of the lands of the Eastern Caliphate from the 3rd to 6th centuries AH and were much larger in terms of territory than today. At the beginning of the 3rd century AH, Sistan came under the control of the Taherids. In the middle of the 3rd century, the Saffarids, centered in Sistan, ruled over large parts of Iran. With the rise of the Samanids, Ghaznavid and Seljuk Turks, their efforts to dominate Sistan and Makran began. the Buyids conquered the western regions of Makran in the 4th century. Such efforts to dominate Sistan and Makoran and the resistance of the surviving Saffarid sultans in Sistan and the rulers of Makoran for their political independence had created complex political relations in the region. Therefore, it is worth investigating the political relations between Makoran and Sistan during this period. After the Saffarids came to power in Sistan, the Sistan sultans sought to dominate Makran, but the Makran rulers tried to govern this region themselves. Many of the Turks' invasions of Makran were carried out through Sistan, and sometimes some rulers of Sistan sought refuge in Makran as a result of pressure from the invading tribes or internal divisions. This research has been conducted in a descriptive-analytical manner. The achievement of this research is to get to know the useful experiences of relations between Sistan and Makoran from the 3rd to the 6th century. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Sistan, Makoran, relations, political, Spice Road, third century, sixth century | ||
| مراجع | ||
- ابن مسکویه، احمد بن محمد (1376). تجارب الامم. ترجمه علینقی منزوی. تهران: انتشارات توس.
- اسپونر (1377)، «بلوچ و بلوچستان»، دانشنامه جهان اسلام. جلد چهارم، صص 106- 135.
- ایراندوست، عبدالوهاب (1393). تاریخ بلوچستان. بی‌جا، بی‌نا.
- باستانی پاریزی، ابراهیم (1353). یعقوب لیث. تهران: ابن سینا.
- باسورث، ادموند کلیفورد (1385). تاریخ غزنویان. ترجمه حسن انوشه. تهران: انتشارات امیرکبیر.
ـــــــــــــــــــــــ (1394)، طاهریان و صفاریان. مجموعه تاریخ ایران کمبریج جلد 4. گردآورنده: ر. ن. فرای. ترجمه حسن انوشه. تهران: انتشارات امیرکبیر. صص 80- 118.
- بوسه، هربرت (1394). ایران در عصر آل بویه. مجموعه تاریخ ایران کمبریج جلد 4. گردآورنده: ر. ن. فرای. ترجمه حسن انوشه. تهران: انتشارات امیرکبیر. ص 217- 262.
- بیهقی، محمد بن حسین (1388). تاریخ بیهقی. مقدمه، تصحیح، تعلیقات و توضیحات محمد جعفر یاحقی. تهران: انتشارات سخن.
- تاریخ سیستان (1381). به تصحیح ملک الشعرای بهار. تهران: انتشارات دنیای کتاب.
- ترکمنیآذر، پروین و پرگاری، صالح (1385). تاریخ تحولات سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی ایران در دوره صفاریان و علویان. تهران: انتشارات سمت.
- تنومند، امین (1393). جغرافیای تاریخی و اقتصادی مکران در دوران سلجوقیان و ایلخانان. پایان نامه مقطع کارشناسی ارشد. به راهنمایی محمد حسین رازنهان. تهران: دانشگاه خوارزمی تهران. دانشکده ادبیات و علوم انسانی.
- حبیبی، عبدالحی (1380). تاریخ افغانستان بعد از اسلام. تهران: نشر افسون.
- حمیدی، سعد بن سعید (1399). بلوچستان از آغاز تا حمله مغولان. ترجمه محمد یوسف ارباب. تهران: انتشارات ربیدان.
- دهمرده، برات (1385). ملوک سیستان. زاهدان: انتشارات تفتان.
- سایکس، سرپرسی (1336). سفرنامه سایکس یا ده هزار میل در ایران. ترجمه حسین سادات نوری. تهران: انتشارات لوحه.
- ستارزاده، ملیحه (1396). سلجوقیان. تهران: انتشارات سمت.
- سیستانی، محمد اعظم (1367). سیستان (سرزمین ماسه ها و حماسه‌ها). کابل: مرکز علوم اجتماعی.
- سیستانی، ملک شاه حسین (1389). احیاءالملوک. به اهتمام منوچهر ستوده. چاپ سوم. تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
- عتبی، محمدبن عبدالجبار (1382). ترجمه تاریخ یمینی. ترجمه ابوالشرف ناصح بن ظفر جرفادقانی. تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
- طبری، ابی جعفر محمدبن جریر (2005). تاریخ الطبری تاریخ الامم و الملوک. الجلد الاول. بیروت: منشورات محمد علی بیضون، دارالکتب العلمیه.
- فروزانی، ابوالقاسم (1386). غزنویان. تهران: انتشارات سمت.
ــــــــــــــــــ (1395). تاریخ تحولات سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی ایران در دوره سامانیان. تهران: انتشارات سمت.
- کرمانی، افضل‌الدین ابوحامد (1383). مجموعه آثار افضل الدین ابوحامد کرمانی. به کوشش محمد صادق بصیری، کرمان: انتشارات دانشگاه شهید باهنر کرمان.
- مقدسی، ابوعبدالله محمد بن احمد (1385). احسن التقاسیم فی معرفه الاقالیم. ترجمه علینقی منزوی. تهران: انتشارات کومش.
- میرخواند، محمدبن خاوند شاه (1373). روضه الصفا. تهران: انتشارات علمی.
- نرشخی، ابوبکر محمدبن جعفر (1363). تاریخ بخارا. تهران: انتشارات توس.
- هروی، جواد (1393). تاریخ سامانیان. تهران: انتشارات امیرکبیر. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 845 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 37 |
||
سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب