پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 162 |
| تعداد شماره‌ها | 6,693 |
| تعداد مقالات | 72,239 |
| تعداد مشاهده مقاله | 129,219,513 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 102,047,716 |
نگارش سروده‌های زرتشت؛ پیش یا پس از تازش اسکندر؟ | ||
| پژوهش های ایران شناسی | ||
| مقاله 5، دوره 14، شماره 4، اسفند 1403، صفحه 83-102 اصل مقاله (690.74 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jis.2023.354928.1184 | ||
| نویسندگان | ||
| سورنا فیروزی* 1؛ مهسا ویسی2 | ||
| 1نویسندۀ مسئول، دانش‌آموختۀ دکتری، گروه باستان‌شناسی، دانشکدۀ هنر و معماری، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران | ||
| 2استادیار، پژوهشکدۀ تاریخ ایران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران، ایران. | ||
| چکیده | ||
| درباره پیشینه نگارش سروده‌های زرتشت و نیز باقی بخش‌های اوستا، دو نظر کلی کهن و نوین در دست است. نظر کهن که در متون پهلوی مستند شده و در آثار برخی از مورخان روزگار اسلامی بازتاب یافته است، از مکتوب بودن آن‌ها پیش از حمله اسکندر مقدونی یاد کرده‌اند، اما نظر محققان معاصر بر تاخر این مساله است. این پژوهش بر پایه رویکرد رهیافت تاریخی و تحلیل محتوای متون از یک سو و ارزیابی وضعیت نگارش در فلات ایرانِ مرتبط با نیمه نخست از هزاره یکم پیش از میلاد، ابتدا به بررسی شواهد و استنادات دو دیدگاه می‌پردازد و سپس موضوع را برمبنای واقعیات موجود مولفه‌های زمانی و جغرافیایی مرتبط با روزگار زرتشت و هخامنشیان تحلیل می‌کند. این مقاله در پی آن است که تا از طریق ارزیابی شواهد مرتبط با سروده‌های منتسب به زرتشت، کهن ترین زمان ممکن برای نگارش این کهن ترین بخش از اوستا را برآورد کند. مقاله پیش‌رو نشان می‌دهد که اثراتی از مکتوب بودن سروده‌های زرتشت در روزگار سرایش آن‌ها وجود دارد. در این مقاله دیده شد که برخلاف نظر برخی از پژوهشگران، محتوای اوستایی و از جمله سروده‌های زرتشت، تا پیش از حمله اسکندر، مکتوب شده بودند. در پایان، مقاله درباره منظور داریوش بزرگ از خط آریایی در کتیبه بیستون بحث می‌کند و آن را نه مرتبط با خط میخی و زبان پارسی قدیم، بلکه نوشتن به زبان بلخی (آریایی) روزگار داریوش می‌داند که این امر یا به خط آرامی رایج و یا به خطی برگرفته از آن صورت گرفته است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| اوستا؛ گاثاها؛ زرتشت؛ هخامنشیان؛ اسکندر؛ خط آرامی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Inscribing of Zoroaster's poems; Before or after Alexander's invasion? | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Sorena Firouzi1؛ Mahsa Veisi2 | ||
| 1Corresponding Author, PhD graduated... Department of Archaeology, Faculty of Architecture and Art, University of Mazandaran, Babolsar, Iran | ||
| 2Assistant Professor, Faculty of Iran History, Institute for Humanities and Cultural Studies, Tehran, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| Regarding the background of the inscribing of Zoroaster's poems, there are two general views: archaic and contemporary. The archaic view is documented in Pahlavi texts and reflected in the writings of some historians from the Islamic era, who suggest that these religious texts were written before Alexander's invasion. However, the opinion of contemporary scholars emphasizes a delay in this process. This research is based on a historical approach and textual content analysis on one hand, and an assessment of the writing situation on the Iranian plateau relevant to the first half of the first millennium BC, on the other hand. The purpose of this article is to estimate the oldest possible time for the composition of the oldest part of the Avesta attributed to Zoroaster through evaluating the evidence related to Zoroastrian hymns.The article asserts that there are effects of inscribing Zoroaster's poems at the time of their composition, and discusses what kind of script and writing system could have been used, as well as the reasons for its existence. Contrary to the beliefs of some modern Western scholars, this study demonstrates that the Avestan texts, including Zoroaster's poems (Gathas), were written before Alexander's invasion. The article concludes by discussing the matter of the script or language referred to as "Aryan" by Darius the Great and its connection to the topic. At the end of the article, the issue of the script or language referred to as "Aryan" by Darius the Great and its relation to the subject is discussed. This article states that the aforementioned script has no connection with Persian cuneiform or Old Persian language. Rather, the intention was to write in the Bactrian (Aryan) language of Darius' era, which was either in a common Aramaic script or a script derived from it. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Avesta, Gathas, Zoroaster, Achaemenids, Alexander, Aramaic Inscription | ||
| مراجع | ||
|
منابع
ابن العبری، غریغوریوس (1377). مختصر تاریخ الدول، ترجمه عبدالمحمد آیتی، تهران: علمی و فرهنگی.
ارداویراف‌نامه، (1314). مجله مهر، سال سوم، شماره 1 : 16-9.
اوستا؛ کهن ترین سرودهای ایرانیان، (1379). جلد یکم و جلد دوم، ترجمه‌ی دوستخواه، جلیل، چاپ پنجم تهران: مروارید.
بندهش، (1380). ترجمه مهرداد بهار، چاپ دوم، تهران: توس.
بیرونی، ابوریحان، (1352). آثار الباقیه عنقرون الخالیه، ترجمه‌ی دانا سرشت، اکبر، تهران، ابن سینا.
پیگولوسکایا، نینا ویکتوروونا. (1377). شهرهایایران در زمان پارتیان و ساسانیان. ترجمه عنایت‌الله رضا. تهران: علمی و فرهنگی.
تفضلی، احمد. (1378). تاریخ ادبیات ایران پیش از اسلام. به کوشش ژاله آموزگار. تهران: سخن.
ثعالبی، ابومنصور عبدالمک بن محمد. (1368)، شاهنامه (غرر اخبار ملوک الفرس و سیرهم)، پاره نخست: ایران باستان، پیشگفتار و ترجمه محمد فضائلی، همراه با ترجمه مقدم زُتنبرگ و دیباچه مجتبی مینویی، تهران: نقره
حمزه اصفهانی، (حمزه بن حسن). (۱۳۴۶). تاریخ پیامبران و شاهان (سنی ملوک الارض و الانبیا)، ترجمه جعفر شعار، تهران: بنیاد فرهنگ ایران،
خلاصه‌ی فوتیوس (خلاصه‌ی تاریخ کتسیاس، از کورش تا اردشیر) (۱۳۸۰). ترجمه کامیاب خلیلی، تهران: کارنگ.
دومناش، ژ. پ. (1386). «مذهب زرتشت در ایران غربی». در تمدن ایرانی. ترجمه عیسی بهنام. تهران: علمی و فرهنگی.
دینکرد چهارم، (1393). پژوهش مریم رضایی، زیر نظر سعید عریان، تهران: علمی.
دینکرد هفتم، (1389). ترجمه محمدتقی راشدمحصل. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
رساله شهرستان‌های ایران، (1371). در: متون پهلوی، صص 69-64، گزارش سعید عریان، تهران: کتابخانه ملی ایران.
شارپ، رلف نارمن، (1384). فرمان‌های شاهنشاهان هخامنشی، چاپ دوم، تهران: نشر پازینه.
شکی، منصور. (1384). «درست دینان». در:کشاکش‌های مانوی-مزدکی در ایران عهد ساسانی. به کوشش ملیحه کرباسیان و محمد کریمی‌زنجانی. تهران: اختران.
شهرستانی، ابوالفتح محمد بن عبدالحکیم، (1362). الملل و النحل (توضیح الملل)، تحریر نو از مصطفی خالقداد هاشمی با مقدمه و حواشی و تصحیح و تعلیقات سید محمدرضا جلالی نائینی، چاپ سوم، تهران: اقبال.
طبری، محمد بن جریر، (۱۳۵۳ ). تاریخ طبری، ترجمه ابوالقاسم پاینده، جلد دوم، تهران: بنیاد فرهنگ ایران،.
علی‌یاری بابلقانی، سلمان، (1394). تحریر ایلامی کتیبه داریوش بزرگ در بیستون، تهران: مرکز.
فیروزی، سورنا؛ مهرآفرین، رضا؛ موسوی حاجی، سید رسول و نیکلاس بروفکا، (1401). «واکاوی یک اسطوره در شواهد میدانی؛ باستان‌شناسی اساطیر و الغ‌تپه»، پژوهشنامه خراسان بزرگ، پذیرش شده در 11 اردیبهشت‌ماه، در نوبت چاپ.
فیروزی، سورنا؛ رسولی طالقانی، آرزو و محمدامین سعادت‌مهر، (1401). «کَشتَریتو؛ جایگاهش در تاریخ ماد و تبار او»، مجله مطالعات ایرانی، پذیرش شده در 16 مهرماه، در نوبت چاپ.
کخ، هاید ماری، (1385). از زبان داریوش، ترجمه‌ی رجبی، پرویز، چاپ یازدهم، تهران: کارنگ.
گردیزی، ابوسعید عبدالحی بن الضحاک ابن محمود، (1363). زین الاخبار (تاریخ گردیزی)، به تصحیح عبدالحی حبیبی، تهران: دنیای کتاب.
گزیده‌های زادسپرم، (۱۳۶۶). ترجمه‌محمدتقی راشد محصل، تهران: موسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی،.
گیرشمن، رومن، (1388). ایران از آغاز تا اسلام، ترجمه محمد معین، چاپ نوزدهم: تهران: علمی و فرهنگی.
مجمل التواریخ و القصص، (1383). ترجمه ملک الشعرای بهار، تهران: دنیای کتاب.
مسعودی، ابوالحسن علی بن حسین، (1386). التنبیه و الاشراف، ترجمه ابوالقاسم پاینده، چاپ سوم، تهران: علمی و فرهنگی.
مسعودی، ابوالحسن علی بن حسین،(۱۳۶۵). مروج الذهب و معادن الجوهر، ترجمه ابوالقاسم پاینده، چاپ سوم، تهران: علمی و فرهنگی.
ملبرن-لابا، فلورانس، (1388). سنگ‌نبشته داریوش بزرگ در بیستون (رونوشت اکدی – بابلی)، ترجمه داریوش اکبرزاده، تهران: پازینه.
موسوی حاجی، سید رسول؛ شریفی، مصطفی و فرزاد شریفی‌فر، (1391). «رویکردی باستانشناسانه به بازشناسی مفاهیم کاربردی و معنوی عناصر معماری دوره اسلامی ایران بر پایه دیوان اشعار حافظ شیرازی»، پژوهش‌های باستان‌شناسی ایران، شماره 3، صص 45-60.
نامه تنسر، (1354). به تصحیح محتبی مینویی، گردآورنده تعلیقات: مجتبی مینویی و محمد اسماعیل رضوانی، چاپ دوم، تهران: دانشگاه تهران.
نوروزی، حامد، (1396). "تاریخچه مختصر زبان آرامی در ایران"، فصلنامه پژوهش های ادبی، سال چهاردهم، بهار، شماره 55، 130-105.
نوری، هادی، (1398). «اوستا: متنی مکتوب یا سنتی شفاهی؟"، پژوهش‌های ادیانی، سال هفتم، شماره چهاردهم، پاییز و زمستان، صص 206-232.
نیبرگ، هنریک سموئل. (1359). دین‌های ایران باستان. ترجمه سیف‌الدین نجم‌آبادی. تهران: مرکز ایرانی مطالعه فرهنگ‌ها.
ونگ، دیوید. 1384. «تحقیق تفسیری-تاریخی در معماری». ترجمه مهرداد قیومی بیدهندی. صفه، شماره 39، صص 67-101.
ویدن‌گرن، گئو. (1377). دین‌های ایران. ترجمه منوچهر فرهنگ. تهران: آگاهان ایده.
یادگار زریران، (1392). ترجمه ژاله آموزگار، تهران: معین.
Ammianus Marcellinus. (1940). The Roman History. Available at (2nd Feb. 2021): http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/Ammian/23*.html
Bailey, H. W. (1943). Zoroastrian Problems in the Ninth-century Books, Oxford.
Boroffka, Nikolaus G. O.and Leonid M. Sverchkov, (2013). "The Yaz II and III pottery. Classification and Chronology viewed from Bandykhan, Southern Uzbekistan", In: Pottery and Chronology of the Early Iron Age in Central Asia, Edired by Marfin Wagner, Warszawa: The Kazimierz Michalowski Foundation.
Boyce, Mary, (1975). "A History of Zoroastriansim", Vol. 1, The early period, Leiden/Köln, Brill.
Chul-hyun, Bae, (2004). "Aramaic as a Lingua Franca During the Persian Empire (538-333 B.C)", Journal of University Language, 5: 1-20.
Daniels, Peter, T., (2020). "Aramaic Documents from Achaemenid Bactria: Connections to the West—and the East—and the Future", In: From Qom to Barcelona, Aramaic, South Arabian, Coptic, Arabic and Judeo-Arabic Documents, Chapter 1, pp. 3-23, Brill.
Dejong, A., (1997). Traditions of the Magi, Zoroastrianism in Greek and Latin literature, Leiden, New York, Köln: Brill.
Encylopaedia Iranica, "Zoroaster v. as perceived by the Greeks ", Available at (2nd Feb. 2021): https://iranicaonline.org/articles/fars-i
Folmer, M., (1995). TheAramaic Language in Achaemenid Period: A Study in Linguistic Variation, Oriental Lovanensia Analecta, Leuven: Peeters Press.
Gnoli, Gherardo, (2004). " Agathias and the Date of Zoroaster", East and West, 54 (1/4): 55-62
Greenfield, J. C., (1985). "Aramaic in the Achaemenian Empire", In: The Cambridge History of Iran, Vol. 2, The Median and Achaemenian Periods, Edited by Ilya Gershevitch, pp. 698-713, Cambridge: Cambridge University Press.
Herodotus, (1920). The Histories, A Translation By A.D. Godley, Cambridge, Vol. VII, Harvard University Press.
Hintze, A., (2015). "Zarathustra's Time and Homeland: Linguistic Perspectives", In: The Wiley Blackwell Companion to Zoroastrianism, pp. 31-38, Edited by Michael Stausberg and Yuhan Sohrab-Dinshaw Vevaina with the assistance of Anna Tessmann, Chichester: John Wiley & Sons, Ltd.
Humbach, Helmut, (1991), The Gathas of Zarathushtra and the Other Old Avestan Texts, Part I, Heidelberg: Winter.
Irwin, John, (1983). "The True Chronology of Aśokan Pillars", Artibus Asiae,44, (4): 247-265
Jackson, A. V. Williams, (1896). "Date of Zoroaster", Journal of American Oriental Society, 17: 1-22.
Jafari Dehaghi, M., (2009). "The Rabatak Inscription", Teaching English as a second language quarterl (Journal of Teaching skills), 1, 1 (58/4): 1-20.
Kanga, E. M. F., (1997). Gāthā- Bā- Maāni, Transliterated and Translated into English with Grammatical and Explanatory Notes, Bombay: The Trustee of Parsi Panchayat Funds and Properties, Jenaz Printers.
Kent (1950). OldPersian, Grammar, Texts, lexicon, New Haven, Connecticut: American Oriental Society.
Lemaire, A., (1998). "Une inscription araméenne du VIIIe siècle av. J.-C. trouvée à Bukân (Azerbaïdjan iranien)", Studia Iranica, 27: 15-30.
Ma, A. John, Christopher J. Tuplin and Lindsay Allen, (2013). The Arshama Letters from the Bodleian Library, Vol.1, the Arts and Humanities Research Council, Available at (20th Jan. 2021): http://arshama.bodleian.ox.ac.uk/publications/
Mukherjee, B. N., (1995). "The Great Kushana Testament", Indian Museum Bulletin, Calcutta, In: Ancient Indian Inscriptions, S.R. Goyal, (2005). Ancient Indian Inscriptions, Kusumanjali Book World, Jodhpur (India).
Narten, Joanna, (1986). Der Yasna Haptaŋhāiti, Wiesbaden: Reichert.
Norman, K. R. (1991). "Studies in the Minor Rock Edicts of Aśoka". Journal of the Royal Asiatic Society, 1(2), 243–253.
Parpola, Asko, (2015). Roots of Hinduism, The early Aryans and Indus Civilization, Oxford University Press.
Scharfe, Hartmut, (2002). "Kharoṣṭī and Brāhmī", Journal of the American Oriental Society, Vol. 122, (2), Indic and Iranian Studies in Honor of Stanley Insler on His Sixty-Fifth Birthday, (Apr. - Jun.): 391-393
Schmitt, R., (1991). TheBisitun Inscriptions of Darius the Great, Old Persain Text, Part 1, Incriptions of Ancient Iran, Vol. 1: The Old Persian Inscriptions Texts 1, London: Corpus Inscriptionum, School of Oriental and African Studies.
Shahbazi, Shapur, (1977). "The traditional date of Zoroaster explained", The Bulletin of the School of Oriental and African Studies, 40 (1): 25-35.
Sims- Williams, N., (1981): "The Final Paragraph of the Tomb Inscription of Darius I (DNb, 50-60): the Old Persian Text in the light of an Aramaic Version", BSOAS, 44L: 1-7.
Sircar, D. C. (1979). Ašokan Studies, Calcutta: Indian Museum.
Skjærvø, P. O., (2015). "The Gāthās as Myth and Ritual", In: The Wiley Blackwell Companion to Zoroastrianism, pp. 59-68, Edited by Michael Stausberg and Yuhan Sohrab-Dinshaw Vevaina with the assistance of Anna Tessmann, Chichester: John Wiley & Sons, Ltd.
Starr, I., (1990). Queries to the Sungod, State Archives of Assyria 4, Helsinki.
Strabo, (1903). Geography, A Translation By H.C. Hamilton, W. Falconer, M.A., Ed, Vol. XI & XV, London: George Bell & Sons.
Ungnad, A., (1943). "Ahura-Mazdâda und Mithra in Assyrischen Texts?", OrientalistischeLiteraturzeitung, 46: 193-201.
West, Martin L., (2010). Hymn of Zoroaster, London/New York: I.B. Tauris & Co, Ltd.
Zadok, Ron, (2002). "The Ethno-linguistic Character of Northwestern Iran and Kurdistan in the Neo-Assyrian Period". Iran , 40 (1): 89-151 | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,308 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 67 |
||
سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب