پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,244 |
| تعداد مقالات | 67,907 |
| تعداد مشاهده مقاله | 115,579,795 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 90,355,516 |
سراب جلسات دفاع از پایان‌نامه‌ها تأملی بر فرهنگ دانشگاهی ایران از خلال جلسات دفاع | ||
| مطالعات جامعه شناختی (نامه علوم اجتماعی سابق) | ||
| دوره 29، شماره 2، اسفند 1401، صفحه 149-162 اصل مقاله (645.29 K) | ||
| نوع مقاله: علمی وپزوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jsr.2023.91906 | ||
| نویسنده | ||
| جبار رحمانی* | ||
| دانشیار انسانشناسی. موسسه مطالعات فرهنگی و اجتماعی | ||
| چکیده | ||
| جلسات دفاع، یکی از بخش‌های مهم و کلیدی نظام‌های دانشگاهی و فرایندهای تعلیم‌وتربیت دانشجوان و نسل‌های جدید دانشگاهی هستند. این جلسات به تعبیری بخشی از آیین‌های گذاری هستند که نسل جدید دانشگاهی به‌واسطۀ گذار از آن مدعی رسیدن به یک بلوغ نسبی در فهم و بینش علمی است. آنچه در این مقاله مد نظر ماست، کیفیت این جلسات و فرایندهای برسازندۀ آن است. از این منظر تلاش کرده‌ام به شیوه‌ای مردم‌نگارانه برحسب تجربه‌های زیستۀ خودم از جلسات دفاع طی هشت سال اخیر و همچنین مصاحبه‌ها و گفتگوهایی با اساتید و دانشجویانی که جلسۀ دفاع داشته‌اند، نگاهی به جلسات دفاع از رساله در مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری در رشته‌های علوم اجتماعی و پژوهش هنر و در موارد خاصی در رشته‌های شهرسازی و معماری داشته باشم. یافته‌ها نشان می‌دهد این جلسات بیش از آنکه آیین‌های گذاری برای درونی‌سازی بینش علمی در دانشجویان باشند، بیش از همه مکانیسمی برای جامعه‌پذیری دانشجویان برحسب مناسبات اجتماعی و قدرت در میان اساتید دانشگاهی هستند. در این شرایط است که هرکدام از کنشگران اصلی یعنی استادان راهنما، مشاور و داور و دانشجویان، تلاش می‌کنند در این میانه کمترین ضربۀ علمی و منزلتی و بیشترین انتفاع منزلتی را داشته باشند؛ بیشتر تلاش می‌کنند سرمایه‌های اجتماعی‌شان را تقویت کرده یا توسعه بدهند. ازاین‌رو برحسب هنجارهای مطلوب علم و اجتماع علمی، می‌توان گفت جلسات دفاع بیشتر به یک سراب علمی شبیه هستند تا یک آیین گذار جدی برای تربیت نسل جدید محققان و اندیشمندان. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| اجتماع علمی؛ دانشگاه؛ جلسات دفاع؛ آیین‌های گذار و تولید علم؛ سراب علمی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The mirage of theses defense sessions A reflection on Iran''''s academic culture through defense meetings | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Jabbar Rahmani | ||
| Associate Professor of Anthropology, Institute for Social and Cultural Studies | ||
| چکیده [English] | ||
| Thesis presentation meetings are an important part of the academic system and the processes of educating students and new generations of academics. These meetings are, in a sense, part of the rituals that the new generation of academics through transitions claim to achieve a relative maturity in scientific understanding and insight. What we consider in this article is the quality of these meetings and the processes that make up its content. From this perspective, I have attempted, based on my own experience of defense meetings during the last eight years, as well as conversations with my colleagues, to look at dissertation defens meetings in master and doctoral degrees in social sciences and art research, and in specific cases in the fields of urban planning and architecture. The findings show that these sessions are more than just a mechanism for socializing students in terms of social relationships and status among college professors, rather than being rituals for internalizing students'' scientific insights. It is in this context that each of the main actors, namely tutors, counselors, referees, and students, strives to have the least academic impact and the highest degree of prestige of social capital for their future. Therefore, in the light of favorable norms of science and scientific communities, it can be said that defense meetings are more like a scientific mirage than a serious transition ritual for the education of a new generation of scholars and researchers. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Academic Communities, University, Defense Meetings, Rites of passage, Production of Science, Scientific Mirage | ||
| مراجع | ||
|
احمدزاده، سعادت (1384). «تحلیل استنادی مآخذ پایان‌نامه‌های دکتری معماری و شهرسازی دانشکده هنرهای زیبا» در فصلنامه کتاب، شماره 62، سال 1384صص 33-48.
افروغ، عماد (1395). ارزیابی انتقادی نهاد علم در ایران؛ تهران: پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
اکرمی، موسی (1396). مسئلۀ علم در ایران؛ تهران: پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
امامی میبدی، علی و کمالی دهکردی، پروانه (1386). «نقش‌آفرینان در نگارش پایان‌نامه‌های دانشجویی» در مجلۀ سیاسی اقتصادی، شمارۀ 145 و 146؛ صص 238-243.
ایمان‌پور، محمدتقی، ناظری، محمدرضا (1395). «آسیب‌شناسی عنوان‌گزینی در پژوهش‌های دانشگاهی» در دو فصلنامه علمی - پژوهشی تاریخ‌نگری و تاریخ‌نگاری دانشگاه الزهراء، سال بیست و ششم، دورۀ جدید، شمارۀ 17، پیاپی 172، بهار و تابستان 1395، صص 5 الی 32.
بنی‌اقبال، ناهید (1377). «بررسی مجموعه پایان‌نامه‌های دانشگاه تهران» در مجلۀ کتابداری، 1377،دفتر 28و29 صص: 155-170.
بوردیو، پیر (1396). انسان آکادمیک؛ علیرضا کاویانی؛ تهران: پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
پورحقانی، مهسا؛ افشار، ابراهیم؛ چشمه سهرابی، مظفر (1392). «دسترس‌پذیری به کتاب چاپی در کتابخانه‌های دانشگاه اصفهان: سونامی استناد کاذب در پایان‌نامه‌های تحصیل». پژوهشنامۀ کتابداری و اطلاع‌رسانی، 3 (1) صص 191- 206.
خان دیزیچی، امیرحسین (1390). «رویکردی انتقادی به پایان‌نامه‌های جامعه‌شناسی»، مجلۀ راهبرد فرهنگ، شمارۀ چهاردهم و پانزدهم، تابستان و پاییز 1390؛ صص: 115 الی 140.
رحمانی، جبار (به کوشش) (1396). پرسش از دانشگاه ایرانی؛ تهران: پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
زارعی فرد، رها؛ و رضایی، مهدی (1394). «جنسیت و ارزیابی در جلسات دفاع از پایان‌نامه» نشریۀ پژوهش‌های زبان‌شناسی، سال هفتم، شمارۀ دوم، شمارۀ ترتیبی 13 ، پاییز و زمستان 1394 صص 35-56.
شاپیرو، هارولد تی (1396). آموزش عالی و جامعه، شروین مقیمی و شیما شصتی؛ تهران: پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
شفیع‌آبادی، عبدالله (1376). «ارزشیابی دیدگاه‌های دانشجویان و اعضای هیئت علمی از استاد راهنما و ارائۀ ویژگی‌های مطلوب» در مجموعه‌مقالات نخستین سمینار آموزش عالی در ایران؛ به کوشش محمد مهدی فرقانی، (1376) جلد دوم؛ انتشارات دانشگاه علامه؛ صص 407-429.
صمیم، رضا (1397). تولید و مصرف فرهنگی در دانشگاه ایرانی؛ تهران: پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
عرب، سید محمد؛ زنجیرچی، سید محمود (1393). «شناسایی اثرات نامطلوب و ریشه‌های اساسی کاربردی نبودن پایان‌نامه‌های کارشناسی ارشد با رویکرد تئوری محدودیت (موردمطالعه: دانشگاه یزد)» در مجله مدیریت در دانشگاه اسلامی سال سوم، شماره 8/2 پاییز و زمستان 1393، صص 173-199.
عموزاده، محمد؛ زارعی‌فرد؛ علی‌نژاد، بتول (1393). «جنسیت و قطع کلام در جلسات پایان‌نامه» در دو ماهنامۀ جستارهای زبانی، دورۀ 5، شمارۀ 4 (پیاپی 20) آذر و دی 1393، صص 149-170.
غلامی‌نژاد، محمدعلی و قبول، احسان (1386). »آسیب‌شناسی پایان‌نامه‌های زبان وادبیات فارسی» در پژوهشنامۀ زبان و ادبیات فارسی (گوهر گویا)؛ شمارۀ یک،1386 صص 181-192.
فاضلی، نعمت الله (1369). علوم‌انسانی و اجتماعی در ایران؛ تهران: پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
فتاحی، رحمت‌الله (1391). «افزایش دانشجویان تحصیلات تکمیلی و مسئلۀ چاپ مقاله‌های برگرفته از پایان‌نامه» در مجلۀ پردازش و مدیریت اطلاعات، دورۀ 27 شمارۀ 4 تابستان 1391، 22 799-800.
فکوهی، ناصر (1396). بوردیو و میدان دانشگاهی جلدهای 1 و2. تهران: پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
فکوهی، ناصر (1396). دانشگاهی که بود ... ؛ تهران: پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
فیضی،طاهره؛ گرامی‌پور، مسعود (1390). «معیارها و استانداردهای ارزیابی پایان‌نامه‌های کارشناسی ارشد» در مجلۀ چشم‌انداز مدیریت دولتی؛ شمارۀ 6 تابستان 1390 ؛ صص 115-134.
کاظمی، عباس (1397). دانشگاه: از نردبان تا سایبان؛ تهران: پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
کر، کلارک (1396). کاربردهای دانشگاه، حدادی و گل محمدی؛ تهران: پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
گامپورت، پاتریشا (1396). جامعه‌شناسی آموزش عالی؛ مرتضی مردیها؛ تهران: پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
لوییس، هری (1396) نگاهی انتقادی به دانشگاه هاروارد؛ مرتضی مردیها؛ تهران: پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
مارگولیس، اریک (1394). برنامۀ درسی پنهان در آموزش عالی؛ کوروش فتحی واجارگاه و مرتضی بازدار؛ تهران: موسسۀ کتاب مهربان نشر.
مردیها، مرتضی و پاک‌نیا (1396). دانشگاه نخبه، دانشگاه توده؛ تهران: پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
مکی‌زاده،فاطمه (1387). «تحلیل استنادی پایان‌نامه‌های رشتۀ جغرافیا (برنامه‌ریزی شهری در دانشگاه‌های تهران، تربیت مدرس و یزد (1376-1384) با تأکید بر پایان‌نامه‌های مورداستناد به‌عنوان عامل اثرگذار» در فصلنامۀ کتاب شماره 76، زمستان 1387، صص 125-144.
نگهبان، زهره؛ جاویدی، طاهره و آهنچیان، محمدرضا (1393). «مسئله‌یابی پژوهش؛ ضرورتی انکارناپذیر در پایان‌نامه‌های تحصیلات تکمیلی» در عیار پژوهش در علوم انسانی، سال چهارم، شماره دوم، پیاپی 8، بهار و تابستان 1393 صص117-130.
نیلی، محمدرضا؛ نصر، احمدرضا و اکبری، نعمت الله (1386). «بررسی کیفیت راهنمایی پایان‌نامه‌های دورۀ کارشناسی ارشد» در دو ماهنامۀ علمی و پژوهشی دانشگاه شاهد، سال چهاردهم دورۀ جدید شماره 24، صص 111-123.
الیاده، میرچا (1395). آیین‌ها و نمادهای تشرف؛ مانی صالحی علامه، تهران؛ پارسه.
Abbas (2017) University: from Ladder to Canopy; Tehran: Institute For Cultural and Social Studies. (in Persian)
Afrough, Emad (2016) Critical Evaluation of Institution of Science in Iran, Tehran, Institute for Social and Cultural Studies. (in Persian)
Ahmadzadeh, Saadat (2005) “Refrencial Analysis of Doctoral Dissertation in Artichectute” Book Journal, No. 62, year 2005, pp: 33-48. (in Persian)
Akrami, Mousa (2017) Problem of Science in Iran, Tehran, Institute for Social and Cultural Studies. (in Persian)
AmuZadeh, Mohammad; Zarei Fard and Alinejad, Betul (2013). "Gender and speech interruptions in thesis sessions" in the bi-monthly journal of linguistic essays, period 5, number 4 (consecutive 20), December and December 2013, pp. 170-149. (in Persian)
Arab, Seyed Mohammad; Zanjirchi, Seyed MAhmooud (2014) “Recognizing of negative Effects and non-applicability of MA Dissertaion in Yazd University” in Journal of Management in Islamic University, No. 8, Autumn and Winter 2014; pp: 173-199. (in Persian)
Bani Eqbal, Nahid (1998) “Survey on Dissertations of Tehran University”; Journal of Librarianship, 1998, No. 28 &29; pp: 155-177 (in Persian)
Becher, Tony & Trowler, Paul (2001) Academic Tribes and Territories; Open University Press. (in Persian)
Bourdieu, Pierre (2017) Homo Academicus, Alirea Kaviani, Tehran, Institute for Social and Cultural Studies . (in Persian)
Eliade, Mircha (2015). Rituals and Symbols of Honor; Mani Salehi Allameh, Tehran; Parseh. (in Persian)
Emami meibodi, Ali; KAmali Dehkordi, PArvaneh (2007) “Role Players in Writing of Student Dissertation”, Political-Economic Journal, No 145 & 146, PP: 238-243. (in Persian)
Faizi, Tahereh; Gramipour, Massoud (2018). "Criteria and standards for evaluation of master''s theses" in the public management perspective magazine; Number 6, summer 2013; pp. 115-134. (in Persian)
Fakuhi, Nasser (2016) Bourdieu and the Academic Field, volumes 1 and 2. Tehran: Institute For Cultural and Social Studies. (in Persian)
Fakuhi, Nasser (2016) Which university was... ;Tehran: Institute For Cultural and Social Studies. (in Persian)
Fatahi, Rahmatullah (2011) "Increase of graduate students and the issue of publishing articles taken from the thesis" in the Journal of Information Processing and Management, Volume 27, Number 4, Summer 2013, 22 799-800. (in Persian)
Fazli, Nematullah (2016) Humanities and Social Sciences in Iran; Tehran: Institute For Cultural and Social Studies. (in Persian)
Gholaminejad, Mohammad Ali and Ghabool, Ehsan (2006). "Pathology of theses on Persian language and literature" in Persian language and literature research journal (Gohar Goya); Number one, 2006 pp. 181-192. (in Persian)
Gumport, Patricia (2016) Sociology of Higher Education; Morteza Mardiha; Tehran: Institute For Cultural and Social Studies. (in Persian)
Imanpour, Mohammad Taqi; Nazeri, MohammadReza (2016) “Pathology of Title Selecting in Acadeic Researches”; in Bi-Quarterly Journal of Historygraphy and History Perspective og Al-Zahra University; Year 26, No.17; Series 172, Spring and Summer 2016; pp: 5-32 . (in Persian)
Kerr, Clark (2016) University Applications, Haddadi and Golmohammadi; Tehran: Institute for Cultural and Social Studies. (in Persian)
Khan Dizichi, Amirrhosein (2011) “Critical Aprroach to Sociological Dissertaion”, Journal of Culture Strategy, No. 14 &15; Summer and Autumn 2011; pp: 115-140 . (in Persian)
Lewis, Harry (2016) A critical look at Harvard University; Morteza Mardiha; Tehran: Institute for Cultural and Social Studies. (in Persian)
Makizadeh, Fatemeh (2004) "Citation analysis of theses in the field of geography (urban planning in the universities of Tehran, Tarbit Modares and Yazd) (1993-2201) with an emphasis on cited theses as an influencing factor" in Kitab Quarterly No. 76, Winter 1387, pp. 125-144. (in Persian)
Mardiha, Morteza and Paknia, Mahbobeh (2016) Elite University, Mass University; Tehran: Institute for Cultural and Social Studies. (in Persian)
Margolis, Eric (2014) Hidden Curriculum in Higher Education; Korosh Fathi Vajargah and Morteza Bazdar; Tehran: Mehraban Kitab Institute. (in Persian)
NegahBan, Zohreh; Javidi, Tahira and Ahanchian, Mohammad Reza (2014) "Research problem solving; An undeniable necessity in postgraduate theses" in Research Criteria in Humanities, 4th year, 2nd issue, 8 consecutive, spring and summer 2013, pp. 117-130. (in Persian)
Nili, Mohammadreza; Nasr, Ahmadreza and Akbari, Nematullah (2006) "Assessment of the quality of mentoring of master''s degree theses" in the bi-monthly scientific and research journal of Shahid University, 14th year of the new term, number 24, pp. 111-123. (in Persian)
Pur Haqqani, Mahsa; Afshar, Ebrahim, Cheshmeh Sohrabi, Mozaffar (2013) “Accessing to Printed books in Isfahan University Library: the Sonamy of Fake Refrences in Academic Dissertation”; Journal of Research in Librarianship and Information, No.3, 2013, PP: 191-206. (in Persian)
Rahmani, Jabbar (Ed) (2017) Questioning from Iranian University; Tehran, Institute for Social and Cultural Studies . (in Persian)
Saminm Reza (2018) Cultural Production and Consumption in Iranian University; Tehran, Institute for Social and Cultural Studies . (in Persian)
Shafi Abadi, Abdollah (1997) “Evaluation of Students and Faculty Members` Attitudes about Supervisor and his\\her Ideal Characters”, in Volum of the First Seminar on Higher Educaction in Iran, edited by Mohammad Mehdi Forghani (1977), Vol. 2, Tehran University Publication, pp: 407-429. (in Persian)
Shapiro, Harold T. (2017) Higher Education and Society; Translated by Sehrvin Moqimi and Shima Shasti; Tehran, Institute for Social and Cultural Studies . (in Persian)
Zari Fard, Raha; Rezaei, Mahdi (2015) “Gender and Evaluation in Thesis. Presentation Session”, Journal of Linguistic Research, Seventh Year, No, 2, Serial No. 13, Autumn and Winter 2015, pp: 35-56. (in Persian) | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 248 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 195 |
||