پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,253 |
| تعداد مقالات | 68,015 |
| تعداد مشاهده مقاله | 116,097,246 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 90,868,714 |
پژوهشی در جغرافیای سیاسی آلجلایر با تکیه بر ضرابخانهها | ||
| پژوهش‌های علوم تاریخی | ||
| مقاله 7، دوره 14، شماره 4 - شماره پیاپی 32، اسفند 1401، صفحه 109-135 اصل مقاله (5.54 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jhss.2023.350759.473605 | ||
| نویسندگان | ||
| زهرا کامرانی* 1؛ میرروح الله محمدی2؛ فردین عینی3 | ||
| 1دانشجوی دکتری باستان شناسی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران. | ||
| 2دکتری باستان شناسی دانشگاه تهران، تهران، ایران. | ||
| 3کارشناسی ارشد باستان شناسی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران | ||
| چکیده | ||
| خاندان ایلکا نویان جلایری، یکی از ایلات بزرگ مغول بودند که در طی قرون 8 و 9 هجری قمری توانستند حکومت آل جلایر یا ایلکانی را تشکیل دهند و بر قسمتهایی از ایران، آذربایجان و عراق تسلط یابند. آلجلایر در مقایسه با نفوذ سیاسی گستردهایی که پس از مرگ ابوسعید ایلخانی به دست آورد کمتر مورد مطالعه قرار گرفته است. این پژوهش قصد دارد با تمرکز بر اطلاعات سکهشناسی این دوره به خصوص ضرابخانهها و تطبیق این اطلاعات با متون تاریخی، محدوده جغرافیایی و حوزه نفوذ سیاسی آلجلایر را بررسی کند. هستهی اولیهی این پژوهش را سکههای جلایری نگهداری شده در مجموعه شیخصفیالدّین اردبیلی و موزه باستانشناسی استان اردبیل تشکیل میدهد، همچنین به منظور تکمیل اطلاعات از سایر منابع سکهشناسی معتبر نیز استفاده شد. نتایج نشان میدهد که جلایریان ابتدا توانستند در تبریز اقدام به ضرب سکه کنند و سپس به عراق و سایر قسمتهای آذربایجان و شرق آناتولی گسترش یافتند. تسلط آلجلایر بر این مناطق به دلیل کشمکشهای متعدد با آلشجاع و آلتیمور، متوالی نبود. آلجلایر در بیشتر دورهی حکومت خود بر قسمتهایی از عراق، آذربایجان، اران، خوزستان، شروان و گشتاسبی تسلط داشتهاند و در مناطقی مانند ملک روم و عراق عجم برای مدت کوتاهی نفوذ کردهاند. از قدرتمندترین حاکمان این قوم، شیخاویس است، وی توانست علاوه بر عراق، بر شمالغرب، غرب و جنوبغرب ایران، بر آسیای صغیر و شیروان تسلط یابد. حتی در زمان محدودی، اقدام به ضرب سکه در مناطق مرکزی ایران و شهر شیراز کرد. پس از شیخ اویس، نفوذ و قدرت آلجلایر روند نزولی داشت که در نهایت بازماندگان این حکومت به منطقه خوزستان محدود شدند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| " آلجلایر"؛ "ایلکانی"؛ "جغرافیای سیاسی"؛ "سکهشناسی"؛ "ضرابخانه" | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| A research in the political geography of Al-Jalayer based on mints | ||
| نویسندگان [English] | ||
| zahra Kamrani1؛ mirrohollah mohammadi2؛ Fardin Eyni3 | ||
| 1Archeology PhD student, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran. | ||
| 2PhD in archeology, University of Tehran, Tehran, Iran. | ||
| 3Master of Archaeology, Mohaghegh Ardabili University, Ardabil, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| Al-Jalair or Ilkani were one of the great Mongol clans who were able to dominate parts of Iran, Azerbaijan and Iraq during the 8th and 9th centuries of AH. Al Jalayr has been less studied compared to the wide political influence he gained after the death of Abu Saeed Ilkhani. The purpose of this research is to investigate the area of expansion and influence of al-Jalair, in this regard, the information extracted from coins, especially mints and their minting date, was compared with the information and events mentioned in the texts. In some examples, there are contradictions between the name and date of the mint with the historical events recorded in that period, in fact, this research aims to answer these contradictions by using the science of numismatics and history. The primary core of this research is the Jalayri coins kept in the collection of Sheikh Safi al-Din Ardabili and the Archaeological Museum of Ardabil province, and in order to complete the information, other reliable numismatic sources were also used. . The results show that the Jalairians were able to mint coins in Tabriz first and then spread to Iraq and other parts of Azerbaijan and Eastern Anatolia. Al-Jalair's dominance over these regions was not consecutive due to his numerous assistances with Al-Shuja'a and Al-Timur. During most of their rule, Al-Jalair dominated parts of Iraq, Azarbaijan, Iran, Khuzestan, Sharvan and Ghastasbi and penetrated in areas such as Malik Rum and Iraq Ajam for a short period of time. One of the most powerful rulers of this tribe is Sheikh Awais, besides Iraq, he was able to dominate the North-West, West and South-West of Iran, Asia Minor and Shirvan. Even in a limited time, he minted coins in the central regions of Iran and the city of Shiraz. After Sheikh Owais, the influence and power of Al-Jalair had a downward trend, and finally the survivors of this government were limited to the Khuzestan region. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| “Al-Jalayer”, “Ilkani”, “political geography”, “Numismatics”, “Mint” | ||
| مراجع | ||
|
آژند، یعقوب،، مکتب نگارگری بغداد (آل جلایر)، هنرهای زیبا، شماره 14 ، 1382.
اقبال، عباس، تاریخ مغول و اوایل ایام تیموری، جلد اول: از حمله ی چنگیز تا تشکیل دولت تیموری، نشر نارمک، 1376.
ابن بزاز، توکل، صفوه الصفا، به کوشش غلامرضا طباطبایی مجد، اردبیل، 1373.
بیانی، شیرین، تاریخ آل جلایر، تهران، 1384.
ترابی طباطبایی، سید جمال، سکههای شاهان اسلامی ایران 2، نشریهی شماره 5 موزه آذربایجان، 1350.
ترابی طباطبایی، سید جمال، سکههای آق قویونلو و مبنای وحدت حکومت صفویه در ایران، نشریه شماره 7 موزه آذربایجان، 2535.
حافظ ابرو، ذبده التواریخ، جلد اول، مقدمه، تصحیح و تعلیقات: سید کمال حاج سید جوادی، سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، 1380.
حافظ ابرو، ذیل جامع التواریخ خواجه رشیدی، به کوشش خانبابا بیانی، 1350.
حمدالله مستوفی، نزه القلوب، به کوشش محمد دبیر سیاقی، نشر حدیث امروز، 1336.
خواند میر، غیاث الدین، تاریخ حبیب السیر، به کوشش محمد دبیر سیاقی، تهران، 1380.
دوری، عبدالعزیز، بغداد (چند مقاله در تاریخ و جغرافیای تاریخی)، ترجمه اسماعیل دولتشاهی و ایرج پروشانی، نشر تهران، بنیاد دائره المعارف اسلامی، 1375.
رشید الدین فضل الله همدانی، جامع التواریخ، جلد اول و سوم، به تصحیح و تحشیه ی محمد روشن و مصطفی موسوی، نشر البرز، تهران، 1373.
شرف الدین علی یزدی، ظفرنامه، به کوشش محمد عباسی، تهران، 1363.
شریعتزاده، سید علی اصغر، سکههای ایران زمین، نشر پازینه، تهران، 1393.
شاهد، احمد، سیری در سکههای شاهان ایران از آغاز تا پایان ضرب سکه، انتشارات استوئن، 1389.
عبدالرزاق سمرقندی، کمال الدین، مطلع سعدین و مجمع بحرین، به کوشش عبدالحسین نوایی، تهران، 1372.
عقیلی، عبدالله، دارالضربهای ایران دورهی اسلامی، مجموعه انتشارات ادبی و تاریخی موقوفات دکتر محمود افشار یزدی، 1377.
عطایی، مرتضی، جواد نیستانی، سید مهدی موسوی کوهپر، سید رسول موسوی حاجی، بازشناسی شهر تاریخی عسکر مکرم براساس متون تاریخی و جغرافیایی، جامعه شناسی تاریخی، دوره 6، شماره 3، صص 1-30، 1393.
کامرانی، زهرا، روح الله محمدی، فردین عینی، مستندنگاری سکههای مجموعه شیخصفیالدین اردبیلی و موزه باستانشناسی استان اردبیل، اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان اردبیل، 1396.
وهرام، مجید، جغرافیای تاریخی و آثار باستانی تبریز، بررسیهای تاریخی، سال پنجم، شماره چهارم، صص 190-240، 1349.
مروارید، یونس، مراغه، نشر مولف، 1372.
مینورسکی، ولادیمر قدروویچ، تاریخ شروان و دربند، ترجمه ی محسن خادم، بنیاد دایره المعارف اسلامی، تهران، 1375.
Rabino. vide, (1950), Coins of the Jalair, Kara Koyulu, Mushasha and Ak Koyunlu Dynasties, Numismatic Chronicle and Journal of the Royal Numismatic Society, Sixth Series, Vol. 10, No. 37/38 , pp. 94-139. Stephen Album Rare Coins, (2011). Ancient, Islamic and World Coins.Auction 24. Santa Rosa: Stephen Album Rare Coins. Zambaur, E.V. (1968), Die Münzprägungen des Islams zeitlich und örtlich geordnet. I. Bd.: Der Westen und Osten bis zum Indus. Mit synoptischen Tabellen. Anbieter: Wiener Antiquariat Ingo Nebehay GmbH, Wien, Österreich. Wing, P. (2016). The Jalayeris: Dynastic state formation in the Mongol Middle East, Edinburgh University Press. Markov, A.K.,)1897( Katalog Dzhelairidskikh monet,St. Petersburg. zeno.ru sixbid-coin-archive.com cngcoins.com | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 179 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 184 |
||