پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,232 |
| تعداد مقالات | 67,772 |
| تعداد مشاهده مقاله | 115,234,854 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 89,980,823 |
بررسی تطبیقی دیدگاه غزالی و خواجه نصیرالدین طوسی درباره سبب و متعلق دوستی | ||
| فصلنامه علمی نظریه‌های اجتماعی متفکران مسلمان | ||
| مقاله 2، دوره 12، شماره 4، دی 1401، صفحه 15-29 اصل مقاله (659.38 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jstmt.2023.350144.1562 | ||
| نویسندگان | ||
| سعیده حمله داری* 1؛ سید احمد فاضلی2 | ||
| 1دانشجوی دکتری فلسفه اخلاق، دانشگاه قم، قم، ایران، | ||
| 2استادیار گروه فلسفه اخلاق، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه قم، قم، ایران، | ||
| چکیده | ||
| فضیلت دوستی، سرشتی درونی دارد و از وجدان و فطرت آدمی سرچشمه می‌‌گیرد. غفلت از این فضیلت مهم، زیست انسان را درگیر آسیب‌‌های مخربی می‌‌کند که جبران آن سخت و گاه ناممکن است. دوستی شامل ابعاد گسترده‌‌ای از مراتب، موانع، معانی و منابع است که این پژوهش بر بررسی دو مقولۀ مهم «سبب و متعلق دوستی» تمرکز دارد و با طرح این سوالات آغاز میشود: انسان به انگیزۀ کدام اسباب به سمت دوستی متمایل میشود؟ چه سوژه‌‌هایی می‌‌توانند متعلق دوستی باشند؟ پاسخ سوالات مذکور از منظر دو اندیشمند مشهور جهان اسلام، غزالی و خواجه نصیرالدین طوسی بررسی میشود. داده‌‌های مورد نیاز در این پژوهش با بررسی کتابخانه‌‌ای به‌دست آمده و درنهایت به روش مقایسه‌‌ای تحلیل میشود تا شباهت‌‌ها و تفاوت‌‌های این دو رویکرد مشخص شود. یافته‌‌ها نشان می‌‌دهد غزالی با نگرش عارفانه‌‌اش از میان اسباب محبت، خداوند را بهترین انگیزۀ دوستی میداند. همچنین از بین متعلقان محبت نیز فقط خداوند بهترین دوست انسان است و ابراز محبت به سایر متعلق‌‌ها نیز به دوستی با خداوند تأویل میشود، اما خواجه نصیرالدین‌‌طوسی از میان سه سبب لذت، نفع و خیر محض که برای دوستی بیان می‌‌کند، ترکیبی از هر سه سبب را بهترین انگیزه برای محبت میداند. درمورد متعلق دوستی نیز بیشترین تمرکز خواجه بر دوستی اجتماعی با همنوعان است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| خواجه نصیرالدین طوسی؛ دوستی؛ دیدگاه اجتماعی؛ دیدگاه عرفانی؛ سبب؛ غزالی؛ متعلق | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Comparative study of Ghazali's and Khwaja Nasir al-Din Tusi's views on the cause and belonging of friendship | ||
| نویسندگان [English] | ||
| saeideh Hamledari1؛ Ahmad Fazeli2 | ||
| 1Ph.D. Student at Ethics, Qom University, Qom, Iran, | ||
| 2Assistant professor, Department of Ethics, Faculty of Humanities, University of Qom, Qom, Iran, | ||
| چکیده [English] | ||
| Friendship is an internal quality that stems from the conscience and temperament of a person. Neglecting this essential quality of human existence will result in destructive harm that will be difficult or impossible to compensate. Friendship encompasses numerous dimensions of types, degrees, obstacles, meanings, and resources, but the focus of this research is on the examination of two essential categories, “friendship’s causes and properties,” and it begins by posing the following questions: What factors motivate man’s tendency toward friendship, and what topics can constitute friendship? The author intends to investigate the answers to the aforementioned questions from the perspectives of Ghazali and Khwaja Nasir al-Din Tusi, two renowned Islamic thinkers. This research required library research to collect the necessary data, which was then compared to determine the similarities and differences between the two approaches. The findings indicate that Ghazali, with his mystic outlook, considers “God” to be the greatest friendship motive among the causes of love. Also, only “God” deserves to be man’s best companion among the subjects of love, and expressing love to other subjects is interpreted as friendship with God. The greatest motivation for love, according to Khwaja Nasir al-Din Tusi, is the combination of the three reasons he lists for friendship: pleasure, benefit, and pure goodness. In terms of friendship, Khajah prioritizes social relationships with other males. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Friendship, Reason, Belonging, Ghazali, Khwaja Nasir al-Din Tusi, Mystical View, Social View | ||
| مراجع | ||
|
ابن‌بابویه، محمد ابن علی (1380). علل‌الشرایع. ترجمۀ محمدجواد ذهنی. قم: مؤمنین.
احمدپور، مهدی، اسلامی، محمدتقی، عالم‌زاده نوری، محمد و علیزاده، مهدی (1393). شناخت اخلاق اسلامی. قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
ارسطو (1385). اخلاق نیکوماخوس. ترجمۀ محمدحسن لطفی. تهران: طرح نو.
اکبری، محمود (1390). راه و رسم دوستی. قم: فتیان.
بحرانی، مرتضی و علوی‌‌پور، محسن (1396). دوستی در سنت فلسفۀ سیاسی اسلامی. حکمت معاصر، 8(1)، 29-54.
بهرامی، غلامرضا (1384). آیین دوستی. قم: دلیل ما.
پورجوادی، نصرالله (1379). دانشمند طوس. در مجموعه مقالات گردهمایی علم و فلسفه در آثار خواجه نصیرالدین طوسی. تهران: نشر دانشگاهی و انجمن ایران‌شناسی فرانسه در ایران.
ریاضی، حشمت‌الله (1393). بر فراز عقل و عشق. تهران: علم.
طوسى، محمد بن محمد (1373). اوصاف‌الاشراف. تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد.
طوسى، محمد بن محمد (1413). اخلاق ناصرى. تهران: علمیة اسلامیه.
علی‌‌زمانی، امیرعباس و آقاجانلو، امیر (1389). محبت از دیدگاه غزالی و علامه طباطبایی. فصلنامۀ اندیشۀ نوین شیراز، 10(35)، 1-20.
غزالی، محمدبن‌محمد (1401 ق). موعظة‌المومنین فی احیاءعلوم‌الدین. تحقیق عاصم بهجه البیطار. بیروت: دارالنفائس.
غزالى، محمدبن‌محمد (1416 ق). روضة‌الطالبین. مجموعة رسائل الإمام الغزالى. بیروت: دار‌الفکر.
غزالى، محمدبن‌محمد (1422 ق). مکاشفة القلوب المقرب إلى عَلّام الغیوب. بیروت: دارالمعرفة.
فیض کاشانى، محمد بن شاه مرتضى (1372). راه روشن. ترجمۀ کتاب المحجة البیضاء فی تهذیب الإحیاء. مشهد: آستان قدس رضوى.
مجلسی، محمد باقر (1364). بحارالانوار. جلد 74. تهران: اسلامیه.
مصطفی منتقمی، فروزان (1391). تبیین نظری اندیشۀ دوستی و محبت از منظر ابن‌مسکویه. فصلنامۀ پژوهش‌‌های فلسفی کلامی، 51، 181-204. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 321 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 104 |
||