سامانه پشتیبانی خدمات اطلاعات

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات158
تعداد شماره‌ها6,239
تعداد مقالات67,857
تعداد مشاهده مقاله115,386,148
تعداد دریافت فایل اصل مقاله90,157,188
مالدار, محمدحسن, حسن زاده خباز, سیده نگین, الهی خراسانی, علی. (1401). بازخوانی انتقادی غنیمت‌انگاری زنان در فقه اسلامی در جهان معاصر. , 55(2), 430-409. doi: 10.22059/jjfil.2023.347252.669415
محمدحسن مالدار; سیده نگین حسن زاده خباز; علی الهی خراسانی. "بازخوانی انتقادی غنیمت‌انگاری زنان در فقه اسلامی در جهان معاصر". , 55, 2, 1401, 430-409. doi: 10.22059/jjfil.2023.347252.669415
مالدار, محمدحسن, حسن زاده خباز, سیده نگین, الهی خراسانی, علی. (1401). 'بازخوانی انتقادی غنیمت‌انگاری زنان در فقه اسلامی در جهان معاصر', , 55(2), pp. 430-409. doi: 10.22059/jjfil.2023.347252.669415
مالدار, محمدحسن, حسن زاده خباز, سیده نگین, الهی خراسانی, علی. بازخوانی انتقادی غنیمت‌انگاری زنان در فقه اسلامی در جهان معاصر. , 1401; 55(2): 430-409. doi: 10.22059/jjfil.2023.347252.669415

بازخوانی انتقادی غنیمت‌انگاری زنان در فقه اسلامی در جهان معاصر

فقه و مبانی حقوق اسلامی
دوره 55، شماره 2، اسفند 1401، صفحه 430-409    اصل مقاله (324.19 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jjfil.2023.347252.669415
نویسندگان
محمدحسن مالدار* 1؛ سیده نگین حسن زاده خباز2؛ علی الهی خراسانی3
1دانشجوی دکتری حقوق جزا و جرم‌شناسی دانشگاه فردوسی، مشهد، ایران
2دانشجوی دکتری حقوق کیفری و جرم‌شناسی دانشگاه تربیت مدرس، تهران
3دکتری فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشگاه عدالت/ پژوهشگر پژوهشکدۀ اسلام تمدنی؛
چکیده
مشروعیت جهاد ابتدایی در مکتوبات فقهی، از گزاره‌هایی است که بستر «کنیزگیری» زنان توسط گروه‌های تکفیری را فراهم کرده است. جامعه جهانی در برابر چنین رفتارهایی از ابزار جرم‌انگاری استفاده کرده است. با این‌حال، آرای فقهی‌ای که در زمینه مشروعیت بردگی زنان و جهاد ابتدایی وجود دارد، راه را برای درست­انگاری عملکرد گروه‌های تروریستی اسلام‌گرا باز گذاشته است. پژوهش حاضر با رویکردی انتقادی به چنین نگاهِ جنسیت‌زده،‌ تلاش کرده است تا با بهره‌مندی از مؤلفه‌های کرامت، عرف جهانی، نسخ تمهیدی و تاریخ‌مندی، حرمت این مقوله را اثبات کند. برآیند پژوهش آن‌ست که غنیمت‌انگاشتن زنان، اندیشه‌ای رانده ‌شده از جهان امروزین است که جایگاهی در شریعت و نیز خرد آدمیت ندارد. از این‌رو، با گذار از مکتوبات تاریخی در این زمینه بایستی از چنین رهیافتی عبور کرد و قدم در وادی برابری میان زن و مرد نهاد.
کلیدواژه‌ها
جهاد ابتدایی؛ برده‌گیری؛ کنیزگیری در اسلام؛ جنایت علیه بشریت؛ جنایت جنگی؛ تاریخ‌مندی؛ حقوق بشر
عنوان مقاله [English]
The Critical Reappraisal of Considering Women as Booty in Islamic Jurisprudence in Contemporary World
نویسندگان [English]
mohammadhasan maldar1؛ Seyedeh Negin Hassanzade khabaz2؛ Ali Elahi khorasani3
1Ph.D. Student of the Criminal Law and Criminology, Ferdowsi University
2Ph.D. Student of the Criminal Law and Criminology, Tarbiat Modares University
3Ph.D. in Jurisprudence and Fundamentals of Islamic Law at Edalat University, Researcher of Islamic Civilization Research Center, Mashhad
چکیده [English]
The legitimacy of initial jihad (jahād-i ibtidā’ī) in the texts of Islamic scholars is one of the propositions that has provided the ground for “women enslavement” by Takfīrī groups. The international community has reacted against such conduct by criminalizing it. Nevertheless, the existing jurisprudential opinions regarding the legitimacy of women enslavement and initial jihad have provided the way for justifying the activities of Islamist terrorist groups. This study attempts to prove the prohibition (ḥurmat) of women enslavement with a critical view of such gender-stereotype view by benefiting from some components such as dignity, international custom, preliminary abrogation, and historicity. As a consequence of this study, considering women as booty is an obsolete opinion in the contemporary era with no status among shari’a and human wisdom; thus, by transition through historical writings in this respect, one should think of the transition through such an approach and stepping into a realm of equality between man and woman.
کلیدواژه‌ها [English]
initial Jihad (jahād-i ibtidā’ī), enslavement, women enslavement in Islam, crime against humanity, war crime, historicity, human rights
مراجع
 

  1. قرآن کریم
  2. ابن سعد، طبقات الکبری. ج 8، بیروت، دار صار، (بی­تا).
  3. ابن هشام الحمیری، السیرة النبویه. ج 3، مصر، مکتبة محمد علی صبیه و اولاده، (بی­تا).
  4. الثقفی الکوفی، ابراهیم، الغارات، ج1، تهران، انجمن آثار ملی، 1395.
  5. الخادمی، نورالدین بن مختار، حقوق الانسان مقاصد الشریعة، قطر، اداره البحوث و الدراسات الاسلامیه، 1431ق.
  6. اللحیدان، صالح بن محمد، الجهاد فی الاسلام بین الطلب و الدفاع، ریاض، مطابع الفرزدق، 1407ق.
  7. ایازی، سید محمدعلی (الف)، اصل کرامت انسان به­ مثابه قاعده‌ای فقهی، تهران، سرایی، 1400.
  8. ------ (ب)، ملاکات احکام و شیوه‌های استکشاف آن، قم، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، 1389.
  9. تمدن، حمیدرضا و الهی خراسانی، علی، حکم، سنت و شریعت، خوانشی از دیدگاه‌های اصولی آیت الله سیستانی، تهران، دانشگاه امام صادق، 1399.
  10. تهانوی‌، محمدعلی، کشاف اصطلاحات الفنون و العلوم‌، ج 1، لبنان، مکتبه لبنان ناشرون‌، (بی­تا).
  11. جلیلیان، محمد، «بررسی تطبیقی جایگاه انسان در فقه اسلامی و اسناد حقوق بشر با تکیه بر آزادی فطری و کرامت انسانی»، کنفرانس بین‌المللی فقه، حقوق، روانشناسی و علوم تربیتی در ایران و جهان اسلام، 1399.
  12. حب‌الله، حیدر، دراسات فی الفقه اسلامی المعاصر، ج 1، (بی‌جا)، دار الفقه الاسلامی المعاصر، 1432ق.
  13. ----------- ، حجیة السنة فی الفکر الاسلامی، بیروت، مؤسسه الانتشار العربی، 2011.
  14. حر عاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعه، ج 14، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، (بی­تا).
  15. خوئی، ابوالقاسم، منهاج الصالحین، ج 1 و 2، قم، مؤسسه مدینه العلم، 1410ق.
  16. زحیلی، وهبه، آثار الحرب فی الفقة الاسلامی، دراسه مقارنه، دمشق، دارالفکر، 1419ق.
  17. سوید، یاسین، الفن العسکری الاسلامی، بیروت، شرکه المطبوعات، 2010.
  18. شرفی، عبدالمجید، اسلام میان حقیقت و تجلی تاریخی، ترجمه عبدالله ناصری، تهران، انتشارات کویر، 1397.
  19. شمس­الدین، محمدمهدی، جهاد الامة، بیروت، مؤلف، 1997.
  20. شهید اول، محمد بن مکی، القواعد و الفوائد، ج 1، قم، کتابفروشی مفید، چاپ اول، 1400ق.
  21. صادقی تهرانی، محمد، الفرقان فی تفسیر القرآن، ج 27، قم، فرهنگ اسلامی، 1408ق.
  22. صالحی نجف­آبادی، نعمت‌الله، جهاد در اسلام، تهران، نشر نی، 1393.
  23. ضیائی‌فر، سعید، فلسفه علم فقه، تهران، سمت و قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، 1392.
  24. طباطبایی، محمدحسین، المیزان فی التفسیر القرآن، ج 6 و 8، قم، مؤسسه نشر اسلامی، بی­تا.
  25. طوسی، محمد بن حسن، المبسوط فی فقة الإمامیة، ج 2، تهران، المکتبه المرتضویه لإحیاء الآثار الجعفریه، 1387ق.
  26. ----------- ، الخلاف، ج 5، قم، مؤسسه النشر الاسلامی، 1378.
  27. طوسی مشهدی، محمد بن علی بن حمزه، الوسیلة إلی نیل الفضیلة، قم، انتشارات کتابخانه آیت الله مرعشی نجفی، 1408ق.
  28. علامه حلی، حسن بن یوسف، کشف المراد فی شرح تجرید الاعتقاد قسم الالهیات، ج 2، قم، دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین، 1410ق.
  29. علی، جواد، المفصل فی تاریخ العرب قبل الاسلام، ج 5، بی‌جا، منشورات الشریف الرضی، (بی­تا).
  30. فضل‌الله، سید محمدحسین، کتاب الجهاد، بیروت، دارالملاک، 1418ق.
  31. کدیور، محسن (الف)، حق­الناس (اسلام و حقوق بشر)، چ 4، تهران، کویر، 1388.
  32. ---------- (ب). «مسأله برده‌داری در اسلام». مقاله قرائت شده در دومین همایش بین‌المللی حقوق بشر(مبانی نظری حقوق بشر)، قم: دانشگاه مفید، 1382
  33. کلانتری، علی‌اکبر، «تنقیح مناط»، فقه، سال یازدهم، شماره 35، 1382.
  34. کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تهران، دار الکتب الإسلامیه، 1407ق.
  35. مجتهد شبستری، محمد، ایمان و آزادی، چاپ نخست، تهران، طرح نو، 1376.
  36. مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج 103، بیروت، موسسه الوفاء، 1403ق.
  37. محقق حلی، ابوالقاسم نجم­الدین جعفر بن الحسن، شرایع الاسلام فی مسائل الحلال و الحرام، ج 1، انتشارات استقلال، 1409ق.
  38. مروارید، محمد، جهاد ابتدایی در سنت و سیره نبوی، مشهد، بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی، 1400.
  39. مسعودی، جهانگیر، هرمنوتیک و نو اندیشه دینی، تهران، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، 1386.
  40. معرفت، محمدهادی (الف)، نقد شبهات پیرامون قرآن کریم، چ 1، قم، موسسه التمهید، 1385.
  41. ---------- (ب)، التمهید فی علوم القرآن، قم، موسسه التمهید، 1415ق.
  42. ---------- (ج)، نوآوری و نظرات جدید در گفتگو با آیت‌الله معرفت، بینات، سال یازدهم، شماره 44، 1381.
  43. مغنیه، محمد جواد، فقه الإمام الصادق علیه السلام. قم، مؤسسه انصاریان، 1421ق.
  44. منتظری، حسینعلی، دراسات فی ولایة الفقیة و فةه الدولة الإسلامیه، ج 1 و 2، قم، دار الفکر، 1411ق.
  45. موحدی­نیا، راضیه و ربانی، حسام­الدین، «بررسی رویکرد تاریخ‌مندانه به معرفت دینی با تأکید بر نگاه تاریخی به قرآن»، پژوهش­های معرفت شناختی، شماره 12، 1395.
  46. ناصری مقدم، حسین و سلطانی، عباسعلی، کرامت انسانی و فقه، مشهد، پژوهشکده مطالعات اسلامی در علوم انسانی، 1399.
  47. نجفی، محمدحسن، جواهر الکلام فی شرح شرائع الإسلام، ج 30، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، 1404ق.
  48. واعظی، احمد، مصلح، علی اصغر، ریخته گران، محمدرضا، حیدری، احمدعلی و ضیاء شهابی، پرویز، «میزگرد هرمنوتیک»، نامه فرهنگ، سال سوم، شماره 58، 1384.
  49. واقدی، محمد بن عمر، کتاب المغازی، ج 3، بیروت، مؤسسه الاعلمی للمطبوعات، 1409ق.
  50. ورعی، سید جواد، مبانی فقهی جهاد، قم، بوستان کتاب، 1389.
  51. ورله، گرهارد، «جنایات‌ علیه‌ بشریت‌ در حقوق بین‌الملل معاصر». ترجمه امیرساعد وکیل، مجله حقوقی بین المللی، سال بیست­وپنجم، شماره 39، 1387.
  52. cockayne, James, “The Anti-slavery Potential of International Criminal Justice”, Journal of International Criminal Justice, 14 (2), 2016.
  53. Gadamer, H, Truth and Method, (translated by J. Weinsheimer & D.G. Marshall), London and New York, Continuum, 2004.
  54. Hathaway, Oona A., Strauch, Paul K., Walton, Beatrice A. and Weinberg, Zoe A. Y., What is a War Crime?, The Yale Journal of International Law, 44, 2019.
  55. Heidegger, Martin, Being and Time, Translated by: John Macquarrie & Edward Robinson, Basil Blackwell Publishers Ltd., 1962.
  56. Page, C, Philosophical historicism and the betrayal of first philosophy, USA: The Pennsylvania State University Press, 1957.
 

پرونده بین­المللی

  1. Prosecutor v. Kunarac, Dragoljub, Kovač, Radomir Kovač, Radomir. anf Vuković, Zoran., ICTY (Trial Chamber), 2001.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 338
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 359


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب