پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,244 |
| تعداد مقالات | 67,896 |
| تعداد مشاهده مقاله | 115,559,492 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 90,332,222 |
صورت‌بندی سیاست علم مبتنی بر خوانش جمعی متفکران انقلاب اسلامی | ||
| فصلنامه علمی نظریه‌های اجتماعی متفکران مسلمان | ||
| مقاله 1، دوره 13، شماره 1، فروردین 1402، صفحه 1-21 اصل مقاله (920.01 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jstmt.2023.354798.1591 | ||
| نویسندگان | ||
| حسین قلی پور* 1؛ مرتضی جوانعلی آذر2؛ سید مجتبی امامی3 | ||
| 1دانشجوی دکتری تصمیم‌گیری و خط‌مشی‌گذاری عمومی دانشگاه امام صادق علیه السلام | ||
| 2استادیار دانشکده معارف اسلامی و مدیریت دانشگاه امام صادق علیه السلام، تهران، ایران | ||
| 3استادیار گروه خط مشی گذاری عمومی، دانشکده معارف اسلامی و مدیریت دانشگاه امام صادق علیه السلام، تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| پژوهش‌های انجام‌شده در حوزه «سیاست علم»، گاه، خصلتی تجربی داشته و نسبت بین متغیرها را کاوش و گزارش کرده‌اند. گاه خصلتی نظری داشته و مبتنی بر مبانی فکری، پاسخ‌هایی را به پرسش‌های حوزه سیاست علم، داده‌اند. در این‌میان، بررسی اندیشه اسلامی در خصوص علم، موضوعی است که نیازمند واکاوی علمی است. اندیشه اسلامی ضمن تأکید فراوان بر علم، نگاه ویژه‌ای به آن دارد. از این‌رو مسئله اساسی این است که علم در اندیشه اسلامی چگونه صورت‌بندی می‌شود؟ تا مبنای سیاست علم در کشور باشد. در این پژوهش، با مبنا قراردادن دیدگاه‌های سه متفکر (امام خمینی، شهید مطهری و آیت‌الله خامنه‌ای) و با استفاده از روش تحلیل مضمون و با رویکرد استقرایی-قیاسی، ابتدا تلاش شد دیدگاه‌های هر یک از این متفکرین، صورت‌بندی و در نهایت از طریق خوانش جمعی آنها، یک صورت‌بندی اسلامی از علم به‌دست بیاید. ارائه تلقی معرفت‌شناسانه یکسان از علم، ذومراتب دانستن آن، تأکید بر استقلال، خودکفایی و اقتدارآفرینی علم به عنوان مبنا و غایت علم که منجر به ترسیم «مرجعیت فکری و علمی»، «نظام اقتصادی قوی» و «نظام سیاسی اجتماعی عزت‌مند» به عنوان ابعاد علم در حیات اجتماعی می‌شود، جنسیت‌بردار نبودن تحصیل علم، شریف‌دانستن علم و عدم واگذاری کامل آن به مناسبات بازار و مسئول‌دانستن حکومت دینی در قبال علم، تأکید بر اخلاق علم و پیشبرد توأمان تهذیب و تحصیل و در نهایت قائل‌شدن به ارتباطات حداکثری در مراودات علمی و بی‌مکان دانستن علم، از جمله مفاهیم و نقاط اشتراک متفکرین است که صورت‌بندی اسلامی علم را به‌وجود آورده‌اند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| سیاست علم؛ صورت‌بندی علم؛ صورت‌بندی اسلامی؛ متفکرین اسلامی؛ خوانش جمعی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The formulation of science policy based on the collective reading of Islamic revolution thinkers | ||
| نویسندگان [English] | ||
| hossein gholipour1؛ Morteza javanali azar2؛ Seyed Mojtaba Emami3 | ||
| 1PhD Candidate of decision making and public policy at Imam Sadiq University. | ||
| 2Assistant Professor, in Faculty of Islamic Studies and Management, Imam Sadiq University, Tehran, Iran | ||
| 3Assistant Professor, Department of Public Policy, Faculty of Islamic Studies and Management, Imam Sadiq University, Tehran, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| The researches carried out in the field of "Science Policy" sometimes have an experimental method and have explored and reported the relationship between variables. Sometimes they have a theoretical method and based on intellectual foundations, they have given answers to questions in the field of science policy. In the meantime, the examination of Islamic thought regarding science is a subject that requires scientific analysis. Islamic thought, while emphasizing a lot on science, has a special view on it. Therefore, the basic problem is, how is science formulated in Islamic thought? To be the basis of science policy in the country. In this research, based on the opinions of three thinkers (Imam Khomeini, Martyr Motahari and Ayatollah Khamenei) and using the method of thematic analysis with inductive-deductive approach, First, it was tried to formulate the views of each of these thinkers, and finally, through their collective reading, an Islamic formulation of science was obtained. Presenting the same epistemological view of science, Multi-level knowing it, Emphasizing the independence, self-sufficiency and Creating authority of science as the goal of science, which leads to the drawing of "intellectual and scientific reference", "strong economic system" and "honorable social political system" as the dimensions of science in social life, Gender free in science education, considering science to be noble and not handing it over completely to market relations, and holding the religious government responsible for science, emphasizing the ethics of science and promoting the duality of education and Self-purification, and finally believing in maximum communication in scientific relationships and science placeless, There are some concepts and common points of thinkers who have created the Islamic formulation of science. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Science policy, Science formulation, Islamic formulation, Islamic thinkers, collective reading | ||
| مراجع | ||
|
- قرآن کریم
- ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید بن هبة الله (1404 ق)، شرح نهج البلاغه، ج20، قم: مکتبة آیة الله المرعشی النجفی.
- پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت الله خامنه‌ای (خرداد 1401)، آدرس: http://farsi.khamenei.ir
- خامنه‌ای، سیدعلی (1370)، بیانات در دیدار گروهی از خانواده های شهدا و جانبازان و اقشار مختلف مردم و جمعی از مسئولان 01/08/1370،
- خامنه‌ای، سیدعلی (1372)، بیانات در دیدار اعضای فرهنگستان علوم 24/08/1372،
- خامنه‌ای، سیدعلی (1377)، بیانات در دیدار روسای دانشگاه‌های سراسر کشور 09/09/1377،
- خامنه‌ای، سیدعلی (1378)، بیانات در دیدار دسته‌جمعی دوشنبه‌ها، دیدار با رئیس، مسئول نهاد نمایندگی ولی فقیه و گروهی از اساتید دانشگاه علوم پزشکی اصفهان 26/07/1378،
- خامنه‌ای، سیدعلی (1379)، بیانات در جمع دانشجویان و اساتید دانشگاه صنعتی امیرکبیر 9/12/1379،
- خامنه‌ای، سیدعلی (1384)، بیانات در دیدار با کارکنان مجتمع مس سرچشمه 18/12/1384،
- خامنه‌ای، سیدعلی (1385الف)، بیانات در دیدار زائرین و مجاورین حرم مطهر رضوی 01/01/1385،
- خامنه‌ای، سیدعلی (1385ب)، بیانات در دیدار با نخبگان جوان 25/06/1385،
- خامنه‌ای، سیدعلی (1386)، بیانات در دیدار نخبگان جوان 12/06/1386،
- خامنه‌ای، سیدعلی (1388)، بیانات در دیدار جمعی از قاریان 03/05/1388،
- خامنه‌ای، سیدعلی (1389)، بیانات در بازدید از توانمندی‌های صنعت خودرو 09/01/1389،
- خامنه‌ای، سیدعلی (1390)، بیانات در جمعى از نخبگان و برگزیدگان علمى 13/07/1390،
- خامنه‌ای، سیدعلی (1393)، سیاست‌های کلی «علم و فناوری» 29/06/1393،
- خامنه‌ای، سیدعلی (1398الف)، بیانات در دیدار جمعى از استادان، نخبگان و پژوهشگران دانشگاه‌ها در بیست‌وسوّمین روز از ماه مبارک رمضان 08/03/1398،
- خامنه‌ای، سیدعلی (1398ب)، بیانات در مراسم دانش‌آموختگی دانشجویان دانشگاه امام‌حسین(ع) 21/07/1398.
- ثقفی، سیدمحمد (1380)، علم و اندیشه در تمدن اسلامی، درس‌هایی از مکتب اسلام، اردیبهشت 1380، سال چهل و یکم - شماره 2، 41-32.
- جمعی از نویسندگان (1385)، فلسفه‌های مضاف، ج1، تهران: سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی
- خمینی، سیدروح الله (1388)، چهل حدیث، تهران: موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س).
- خمینی، سیدروح الله (1389)، صحیفه امام، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(س).
- خمینی، سیدروح الله (1392)، تقریرات فلسفه، ج1، مقرر: سید عبدالغنی اردبیلی، تهران: موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س).
- دانایی‌فرد، حسن؛ الوانی، سید مهدی؛ آذر، عادل (1394)، روش‌شناسی پژوهش کمی در مدیریت: رویکردی جامع، تهران: انتشارات صفار.
- دوانی، علی(1344)، «نقش دانشمندان اسلام در سیر علوم و فنون: علم تفسیر»، درس‌هایی از مکتب اسلام، بهمن 1344، سال هفتم، شماره4، 53-51.
- ربانی گلپایگانی، علی (1372)، تاریخ و علل ظهور علم کلام، کیهان اندیشه، شماره 50، 75-79.
- سوزنچی، حسین (1389)، معنا، امکان و راهکارهای تحقق علم دینی، تهران: پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
- قربانی، رحیم (1384)، «ریشه های دینی علم نجوم (بررسی سیستم حرکتی سیارات و ستارگان در اسلام)»، فصلنامه ذهن، بهار و تابستان 1384، شماره 21و22، 124-101.
- قنبری همایکوه، امیر؛ فیاض، ایراندخت؛ ایمانی نائینی، محسن؛ صالحی، اکبر (1397)، «نسبت علم و دین در فلسفۀ ایان باربور و نقد آن از منظر استاد مرتضی مطهری»، پژوهش‌های علم و دین، پاییز و زمستان 1397، شماره 18، 66-45.
- مجلسی، محمدباقر (1403)، بحار الأنوار، ج1، بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
- مطهری، مرتضی (1377)، فلسفه تاریخ، ج2، تهران: صدرا.
- مطهری، مرتضی (1378)، یادداشت‌های استاد مطهری، ج6، تهران: صدرا.
- مطهری، مرتضی (1381)، اسلام و نیازهای زمان، ج1، تهران: صدرا.
- مطهری، مرتضی (1384)، نبوت، تهران: صدرا.
- مطهری، مرتضی (1386)، ده‌گفتار، تهران: صدرا.
- مطهری، مرتضی (1388)، مسئله شناخت، تهران: صدرا.
- مطهری، مرتضی (1389)، اصول فلسفه و روش رئالیسم، ج1، تهران: صدرا.
- مطهری، مرتضی (1390)، اصول فلسفه و روش رئالیسم، ج2، تهران: صدرا.
- مطهری، مرتضی(1391)، تعلیم و تربیت در اسلام، تهران: صدرا.
- مفتح، محمد(1342)، نقش دانشمندان اسلام در پیشرفت علوم، فراگیری و تحقیق مسلمانان در علم طب، درس‌هایی از مکتب اسلام، بهمن 1342، سال پنجم، شماره 6، 51-49.
- موسوی، سیدمهدی (1394)، الگوهای کلان تولید علوم انسانی اسلامی در بستر انقلاب اسلامی، تهران: آفتاب توسعه.
- میرباقری، سیدمحمدمهدی (1394)، نسبت دین با علم و فناوری: مبانی مفهومی نظریه علم دینی، قم: تمدن نوین اسلامی.
- Delamont, Sara (1989), Knowledgeable Women: Structuralism and the Reproduction of Elites. London: Routledge. - Jasanoff, S. (ed.) (1997), Comparative Science and Technology Policy. Cheltenham: Edward Elgar. - Nasr, Seyyed hossein(1968), Science and Civilization in Islam, Cambridge: Harvard university press. - Polanyi, Michael. (1962). "The Republic of Science: Its Political and Economic Theory." Minerva 1(1): 54–73. Classic statement of the argument for scientific autonomy. - Rip, A. and van der Meulen, B. J.R (1997), ‟The Post-Modern Research System‟ in Barré, R. , Gibbons, M; Maddox, J. Martin, B and Papon, P. (eds) (1997): Science in Tomorrow’s Europe Paris: Economica International. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 202 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 173 |
||