پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 161 |
| تعداد شماره‌ها | 6,572 |
| تعداد مقالات | 71,031 |
| تعداد مشاهده مقاله | 125,501,091 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,764,349 |
اهمیت دگردیسی کلان استعاره ها در تاریخ مفاهیم (با تمرکز بر تبدّل مفهومی واژۀ وطن) | ||
| پژوهش های ایران شناسی | ||
| دوره 14، شماره 1، خرداد 1403، صفحه 19-41 اصل مقاله (618.48 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jis.2023.354011.1179 | ||
| نویسندگان | ||
| شایسته سادات موسوی* 1؛ پریا شاطریان2 | ||
| 1نویسنده مسئول؛ عضو هیات علمی گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه گیلان، گیلان، ایران. | ||
| 2دانش‌آموخته کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه گیلان، گیلان، ایران. | ||
| چکیده | ||
| دگردیسی کلان استعاره ها نشانۀ بزرگی از گسست های تاریخی است. با تغییر شرایط تاریخی، مفاهیم سیاسی و اجتماعی تحول پیدا می کنند و خود را در لباس جدیدی نمودار می سازند. یکی از حوزه های نوین مطالعات تاریخ، که به این تغییرات مفهومی می پردازد، تاریخ مفاهیم یا تاریخ مفهومی نام دارد. تاریخ مفهومی چارچوب بسیار مناسبی برای بررسی شکل گیری مفاهیم سیاسی‌ـ فرهنگی است و نشان می دهد که چگونه این مفاهیم در دوره های آستان های دگردیسی پیدا می کنند و به عصر بعد منتقل می شوند؛ اما یکی از نقصان های بزرگ این حوزه، غفلت آن از عناصرِ به ظاهر غیرسیاسی مانند تمثیلات، استعارات، اساطیر و... است. در این تحقیق، که بر‌اساس پروژۀ تاریخ مفهومی راینهارت کوزلک تدوین یافته است، نشان داده ایم که استعاره ها و تمثیل ها نیز نقش بسزایی در مفهومی شدنِ واژه ها و ورود آن‌ها با بار مفهومی نو به عصر مدرن دارند. در این تحقیق، یکی از کلیدواژه های عصر مدرن، یعنی وطن، بررسی شده است. این واژه، در کنار تعداد زیادی از دیگر واژگان، در عصر مشروطه‌ـ که باید یکی از دوران های مهم آستان های تاریخ ایران قلمداد شودـ بار مفهومی جدیدی به خود می گیرد. چنان‌که خواهیم دید، وطن با پیوند‌خوردن به مفاهیمی همچون: زن، مادر و خانه، از قالب یک واژه به در‌می آید و به یک مفهوم تبدیل می شود. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| تاریخ مفهومی/تاریخ مفاهیم؛ دوران آستانه‌ای؛ کلان‌استعاره‌ها؛ عصر مشروطه؛ وطن | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The significance of the mega-metaphors' metamorphosis in the History of Concepts (with a focus on the conceptual transformation of the word "homeland") | ||
| نویسندگان [English] | ||
| ُShayesteh Sadat Mousavi1؛ Pariya shateriyan2 | ||
| 1Corresponding Author; Member of the Faculty of Persian Language and Literature, Univesity of Guilan, Guilan, Iran | ||
| 2Master's student in Persian language and literature, Univesity of Guilan, Guilan, Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| Metamorphism of mega-metaphors signifies the historical ruptures. The political and social concepts expose themselves in new configuration and evolve in companion with the historical transformations. Conceptual History or The History of Concepts is from new disciplines of History studies which surveys these conceptual evolutions. Conceptual History is a proper framework to observe the articulation of social- cultural concepts. This discipline shows how the concepts transform through the threshold eras (Sattelzeit) and transfer toward the future. Nevertheless, neglect of apparently non-political traits such as allegories, metaphors, myths, etc. could be regarded as one of the biggest deficiencies of this scope. In this paper, which is based on the Conceptual History Project of Reinhart Koselleck, we will observe the role of allegories and metaphors in conceptualization of the words and how they make the words enter the modern era loaded by a new conceptual connotation. Homeland, as one of the greatest keywords of the modern era, has been the focus point of this research. This word, along with a large number of other words, assume a new conceptual connotation in the constitutional era - which must be regarded as one of the main threshold eras of Iran's history-. As we will see, grafting to the concepts like woman, mother, home, etc. homeland breaks out of the lexical mold and evolves into a modern concept. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| History of Concepts/Conceptual History, threshold era, mega-metaphors, constitutional era, homeland | ||
| مراجع | ||
|
منابع
آدمیت، فریدون (1349). اندیشههای میرزا فتحعلی آخوندزاده، تهران: خوارزمی.
ــــــــــ (1350). اندیشههای میرزاآقاخان کرمانی، تهران: پیام.
ــــــــــ (1363). اندیشههای طالبوف تبریزی، تهران: دماوند.
ــــــــــ (1985 م). ایدئولوژی نهضت مشروطیت ایران. چ2، سوئد: کانون کتاب ایران.
آجودانی، ماشاءالله (1382). مشروطۀ ایرانی، تهران: اختران
ــــــــــ (1400). یا مرگ یا تجدد.
آقاجری، هاشم (1393). راینهارت کوزلک (سخنرانی در همایش «تاریخ و علوم سیاسی)، برگرفته از https://www.magiran.com/article/2979828
ادیبالممالک فراهانی (1312). دیوان کامل، به تدوین و تصحیح و حواشی وحید دستگردی، بیجا: مطبعه ارمغان.
اشپولر، برتولد (1377). تاریخ ایران در قرون نخستین اسلامی، ج اول، ترجمة جواد فلاطوری، تهران: علمی و فرهنگی.
اکبریمقدم، نیما (1394). «دربارۀ تاریخ مفاهیم راینهارت کوزلک» در نظریه و واقعیت. گردآوری حیدری، آرش و دیگران. 237ـ261، تهران: تیسا.
بهار، محمدتقی(1354)، دیوان اشعار، چ3، تهران: امیرکبیر.
پیگولوسکایا، نینا ویکتوروونا (1372). شهرهای ایران در روزگار پارتیان و ساسانیان، ترجمة عنایت‌الله رضا، چ2، تهران: علمی و فرهنگی.
توکلیطرقی، محمد (1401). تجدد بومی و بازاندیشی تاریخ، چ2، تهران: پردیس دانش.
جانسون، مارک (1396). بدن در ذهن (مبنای جسمانی معنا، تخیل و استدلال)، ترجمة جهانشاه میرزابیگی، تهران: آگاه.
جودی، بهنام (1401). ← مقدمۀ کوزلک، راینهارت (1401).
جزائی، محدثه و دیگران (1399).. «تاریخ مفهومی؛ آشکارسازی نزاع‌های ایدئولوژیک و فهم معنای نوین از متن»، در نقد و نظریه ادبی، س 5، ش، ص 75ـ96.
حافظ (1375). غزلیات، به تصحیح ناتل خانلری، تهران: خوارزمی.
خطیبی، ابوالفضل، (1393). «سرگذشت یک شعر» در بخارا، مرداد و شهریور 1393، ش 101، ص 25ـ34.
دریایی، تورج (1397). «ایرانیت در دوران باستان‌ـ نظریة سرزمین مقدس ایرانشهر» در بخارا، ش 125، ص99ـ108.
دریفوس، هیوبرت و رابینو، پل (1387). میشل فوکو، فراسوی ساختارگرایی و هرمنوتیک، ترجمة حسین بشیریه، تهران: نشر نی.
دهخدا، علی‌اکبر (1361). امثال و حکم، ج3، چ5، تهران: امیرکبیر.
ــــــــــ (1366). دیوان اشعار، به کوشش محمد دبیرسیاقی، تهران: تیراژه.
سعدی (1385). غزلهای سعدی، به تصحیح غلامحسین یوسفی، تهران: سخن.
شاهحسینی، ناصرالدین و سرحدی، مسعود (1390). «لیلای وطن در آغوش شعر مشروطیت» در تحقیقات تمثیلی در زبان و ادب فارسی، ش 10، ص 227ـ255.
شرت، ایون (1390). فلسفة علوم اجتماعی قاره‌ای: هرمنوتیک، تبارشناسی و نظریة انتقادی از یونان باستان تا قرن بیست و یکم، ترجمة هادی جلیلی، تهران: نشر نی.
شفیعیکدکنی، محمدرضا (1389). «تلقی قدما از وطن» در بخارا، ش 75. فروردین و تیر، ص 15ـ45.
صائب تبریزی (1374). دیوان، ج6، به تصحیح محمد قهرمان، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
صدرینیا، باقر (1374). «پژوهشی دربارۀ اصطلاح ممالک محروسۀ ایران» در ایرانشناخت، زمستان، س اول، ش اول، ص65ـ88.
ضیاابراهیمی، رضا (1398). پیدایش ناسیونالیسم ایرانی، تهران: مرکز.
طالباف تبریزی، عبدالرحیم (1394)، کتاب احمد، به کوشش باقر مؤمنی، چ2، تهران: شبگیر.
طباطبایی، جواد (1393). تاملی دربارة ایران: نظریة حکومت قانون در ایران (بخش دوم: مبانی نظریة مشروطه‌خواهی)، تهران: مینوی خرد.
عشقی، محمدرضا(1321)، دیوان اشعار و شرح حال شاعر، به قلم علی‌اکبر سلیمی، تهران: چاپخانه آفتاب.
غیاثی امید و بختیاری، فاطمه. (1400). «مطالعة تطبیقی اشراف در بافت اجتماعی ایران باستان و اسلام اولیه از دیدگاه تاریخ مفهومی»، تحقیقات تاریخ اجتماعی، س11، ش اول، ص 165ـ196.
فردوسی، ابوالقاسم (1386). شاهنامه. جلد اول. به کوشش جلال خالقیمطلق، تهران: مرکز دائرهالمعارف بزرگ اسلامی.
فوکو، میشل (1389). نظم اشیا: دیرینهشناسی علوم انسانی، ترجمة یحیی امامی، تهران: پژوهشکدة مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
فرخی سیستانی، ابوالحسن (1335). دیوان، به کوشش محمد دبیرسیاقی، تهران: اقبال و شرکا.
قبانی، نزار (1986). کل عام و أنت حبیبتی، بیروت: نزار قبانی.
عارف قزوینی (1303). دیوان، به کوشش صادق رضازاده شفق، برلین: مشرقی.
کاپلستون، فردریک (1375). تاریخ فلسفه: از ولف تا کانت، ترجمۀ اسماعیل سعادت و منوچهر بزرگمهر، چ2، تهران: سروش.
کاتم، ریچارد (1378). ناسیونالیسم در ایران، ترجمة احمد تدین، تهران: کویر.
کاسیرر، ارنست (1393). «چند نکته دربارۀ پرسش نوبودگی رنسانس»، در فرد و کیهان در فلسفۀ رنسانس، ترجمة یدالله موقن، تهران: نشر ماهی.
کلیم همدانی، ابوطالب (1369). دیوان، به کوشش محمد قهرمان، مشهد: آستان قدس رضوی.
کچوییان، حسین (1382). فوکو و دیرینهشناسی دانش، تهران: دانشگاه تهران.
کریستنسن، آرتور (1367). ایران در زمان ساسانیان، ترجمة رشید یاسمی، چ5، تهران: امیرکبیر.
کسروی، احمد (1363). تاریخ مشروطۀ ایران، چ16، تهران: امیرکبیر.
کوزلک، راینهارت. الف (1401). تاریخ مفهومی، ترجمة عیسی عبدی، تهران: فرهامه.
ــــــــــ ب (1401). مقدمهای بر مفاهیم بنیادین تاریخی، ترجمة بهنام جودی، تهران: گام نو.
گیرشمن، رومن (1372). ایران از آغاز تا اسلام، ترجمة محمد معین، چ10، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
لاهوتی، ابوالقاسم (1385). دیوان اشعار، به کوشش احمد بشیری، تهران: سپهر.
لمتون، آنکاترین سواینفورد (1377). مالک و زارع در ایران، ترجمة منوچهر امیری. چ4، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
لیکاف، جورج و جانسون، مارک (1394). فلسفة جسمانی (ذهن جسمانی و چالش آن با اندیشۀ غرب)، ترجمة جهانشاه میرزابیگی، تهران: آگاه.
مانهایم، کارل (1389). مقالههایی دربارۀ جامعهشناسی شناخت، ترجمة فریبرز مجیدی، تهران: ثالث.
مجملالتواریخ و القصص نسخة عکسی مورخ 751 (1379). نسخهبرگردانان ایرج افشار و محمود امیدسالار، تهران: طلایه.
مراغهای، حاج زینالعابدین (1353). سیاحت‌نامة ابراهیم‌بیگ، تهران: نشر اندیشه.
ملکمخان، ناظمالدوله (1399). دفتر تنظیمات (کتابچة غیبی) و چند رسالة دیگر، تهران: امید فردا.
مولانا، جلالالدینمحمد (1375). مثنوی معنوی. ج3، به تصحیح رینولدالین نیکلسون، تهران: توس.
نیچه، فردریش ویلهلم (1377). تبارشناسی اخلاق، ترجمی داریوش آشوری، تهران: آگه.
نیکوبخت ناصر؛ زارع، غلامعلی (1385). «وطن در شعر مشروطه» زبان و ادبیات فارسی دانشگاه خوارزمی، س۱۴، ش55، ص۱۵۷ـ۱۳۲.
همایون کاتوزیان، محمدعلی (1372). استبداد، دموکراسی و نهضت ملی، تهران: مرکز.
یونگ، کارل گوستاو (1377). انسان و سمبولهایش، ترجمة محمود سلطانیه، تهران: جامی.
Matthee Rudi, SAFAVID DYNASTY in Encyclopædia Iranica. https://iranicaonline.org/articles/safavids.
Grafton, Anthony (2006). "The history of ideas: Precept and practice, 1950–2000 and beyond." Journal of the History of Ideas 67#1: 1–32.
Beck Lauren (2016). The Feminine Subject in the History of Discovery and Exploration, Terrae Incognitae. 48:1, 1-4.
Khoury, Laura; Dana, Seif and Walid Falah, Ghazi(2013)., "Palestine as a Woman: Feminizing Resistance and Popular Literature" The Arab World Geographer. 16 (2).: 147-176.
Muradov, Adalat, Tuzcuoglu, Ferruh and Zia, Yusuf (2021). "The Construction of Geography by Nationalism: Homeland, Motherland and Fatherland" Khazar Journal of Humanities and Social Sciences. Khazar University Press. Vol. 24, No. 1, pp. 5-24.
Najmabadi, Afsaneh (1997). "The Erotic Vatan [Homeland] as Beloved and Mother: To Love, To possess, and To Protect" Comparative Studies in Society and History. Cambridge University Press, Vol. 39, No.3, pp. 442-467.
Yücel, Gökberk (2020a). Meşrutiyet’ten Cumhuriyet’e Ana Akım Siyasî Partiler (1889-1930). Ankara: Gazi Kitabevi. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 689 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 197 |
||
سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب