موضوع عرفی‌شدن از دیرباز دستمایه‌ی تحقیقات فراوان بوده است با این توضیح که اغلب تحقیقات برای سنجش عرفی‌شدن میزان دین‌داری جامعه را می‌سنجند و حالت معکوس دین‌داری را عرفی‌شدن قلمداد می‌کنند. اما مقاله ادعا دارد که عرفی‌شدن پدیده‌ای مستقل از دین‌داری است و برای سنجش آن نیز باید سنجه‌های مناسب احصا شوند. لذا نویسنده تلاش دارد با تحدید معنایی عرفی‌شدن، سطوح، ابعاد و مولفه‌های آن را نشان دهد. مقاله نشان می‌دهد که عرفی‌شدن در سه سطح کلان، میانه و خرد و در سه بعد اجتماعی (جامعوی)، دینی و فردی حادث می‌شود. عرفی‌شدن اجتماعی دارای سه مولفه ساختاری، فرهنگی و سازمانی است و در سه حوزه اجتماع، سیاست و اقتصاد اتفاق می‌افتد. عرفی‌شدن دینی نیز که در شکل «پذیرش ارزش‌ها، معیارها و قواعد عرفی» و «منفعت‌طلبی» نمود پیدا می‌کند به دو سطح کلان و میانه مربوط می‌باشد. عرفی‌شدن فردی، به عرفی‌شدن انگیزه‌ها، ارزش‌ها، عقاید، احساسات، شناخت‌ها و رفتارهای فرد اشاره دارد.
Dimensions and components of secularization and its measurement pattern
نویسندگان [English]
kazem samdaliri
Associate Professor, Department of National Security, National Defense University.
چکیده [English]
The secularization in Iran has been the subject of much research, explaining that most studies to measure secularization measure the degree of religiosity of society and the reverse of religiosity is considered secularization. This article claims that secularization is a phenomenon independent of religiosity, and appropriate measures must be taken to measure it. Therefore, the author attempts to show its levels, dimensions and components by limiting the meaning of secularization. The article shows that secularization occurs in three levels: macro, medium and micro, and in three dimensions: social, religious and individual. Social secularization has three components: structural, cultural and organizational, and occurs in three areas: society, politics, and economics. Religious secularization, which manifests itself in the form of "acceptance of customary values, norms and rules" and "utilitarianism", is related to both macro and medium levels. Personalization refers to the secularization of one's motives, values, beliefs, feelings, cognitions, and behaviors.
کلیدواژه‌ها [English]
secularization, individual secularization, social (societal) secularization, religious secularization
مراجع
آلدریج آلن، در: کلمن کارل و آلدریج آلن، دین، دیروز، امروز (رویکرد تاریخی-جامعه‌شناختی به دین)، محمد قلی‌پور و مریم ابراهیمی، تهران: ایران آزاد، 1390.
2. الیاده میرچا، دین‌پژوهی، بهاء‌الدین خرمشاهی، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، 1375.
اینگهارت رونالد، نوریس پیپا، مقدس و عرفی؛ دین و سیاست در جهان، مریم وتر، تهران: کویر، 1387.
Berger, Peter, the Sacred Canopy: Elements of a Sociological Theory of Religion, New York: Doubleday, 1976.
Dobbleaere, Karl, “Towards an Integrated Perspective of the Processes Related to the Descriptive Concept of Secularization”, Sociology of Religion, NO 15, 1991.
Fenn, R. K.T, “Towards a New Sociology of Religion”, Journal for the Scientific Study of Religion 11 (1), 1972.
Fenn, R. K., Toward a Theory of Secularization. Storrs, Conn: Society for the Scientific Study of Religion, 1978.
Fenn, R, Liturgies and Trials: The Secularization of Religious Language. Oxford: Blackwell, 1981.
Glasner, P. E, the Sociology of Secularization; a Critique of a Concept; London: Routleg, 1977 .
Lombert, Yves, “Religion in Modernity: Secularization or New Religion Form?” Sociology of Religion. N. 15, 1999.
Martin, David, a General Theory of Secularization, Oxford: Basil Black Well, 1978.
Martin, David, does the Advance of Science Mean Secularization? SJT 61(1): 51–63 (2008) Printed in the United Kingdom C Scottish Journal of Theology Ltd doi: 10.1017/S0036930607003833, 2008.
Taylor Charles, a Secular Age, Harvard University Press, 2007.
