تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,532 |
تعداد مقالات | 70,501 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,110,251 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,213,941 |
تحلیل نگاره سفینةالنجات اثر محمدعلی رجبی بر اساس نظریه ترامتنیت ژرار ژنت | ||
نشریه هنرهای زیبا: هنرهای تجسمی | ||
مقاله 3، دوره 28، شماره 3، مهر 1402، صفحه 29-40 اصل مقاله (1.44 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jfava.2023.360165.667123 | ||
نویسندگان | ||
طاهره اسحقی غریب دوستی1؛ محسن مراثی* 2 | ||
1د انشجوی د کتری پژوهش هنر، گروه پژوهش هنر، د انشکد ه هنر، د انشگاه شاهد، تهران، ایران. | ||
2استاد یار گروه پژوهش هنر، د انشکد ه هنر، د انشگاه شاهد، تهران، ایران . | ||
چکیده | ||
مزایای استفاده از پیش متن های متعدد، غنا بخشیدن به آثار هنری و بیان معانی متعدد در یک اثر واحد است که نمود آن را میتوان در نگاره سفینةالنجات اثر استاد رجبی مشاهده کرد. هدف از این مطالعه شناسایی انواع روابط ترامتنی و پیش متنهای مورداستفاده در نگاره سفینةالنجات با روش ترامتنیت ژنت و درصدد پاسخ به دو سؤال است: نگاره سفینةالنجات اثر استاد رجبی دارای کدامیک از گونههای روابط ترامتنی است؟ این پژوهش به روش توصیفیِ تحلیل محتوا و رویکرد تطبیقی انجامشده و ازجمله تحقیقات کیفی محسوب میشود. شیوه جمعآوری دادهها کتابخانهای و مشاهدهای است. نتایج نشان میدهد نگاره غیر از رابطه فرامتنی تمام انواع رابطه ترامتنی را دارد. هنرمند علاوه بر استفاده از پیشمتنهای متنوع مانند قرآن و شاهنامه فردوسی، مواردی را در جهت غنای معنایی، به نگاره افزوده و علاوه بر استفاده از پیش متنهای نوشتاری از پیشمتنهای تصویری که مهمترین آن نگاره "گفتار اندر ستایش پیغمبر " در شاهنامه تهماسبی بهره برده است و در چهرهپردازی علاوه بر استفاده از شیوههای نگارگری سنتی از شیوه چهرهپردازی استاد فرشچیان هم استفاده شده است. هنرمند توانسته علاوه بر به نمایش گذاشتن قدرت قلم و مهارت فنی؛ اثر را از تصویری روایتگر به بیشمتنی جدید تبدیل نماید و در عین وفاداری به پیش متنها بیانی فراتر از آنها برای عصر حاضر داشته باشد. | ||
کلیدواژهها | ||
ترامتنیت؛ ژرار ژنت؛ نگارگری؛ سفینةالنجات؛ محمدعلی رجبی | ||
عنوان مقاله [English] | ||
Analysis of the Painting Safinat al-Najat by Mohammad Ali Rajabi Based on Gerard Genette's Theory of Transtextuality | ||
نویسندگان [English] | ||
Tahereh Eshaghi Gharib Doosti1؛ Mohsen Marasy2 | ||
1PhD Student of Art Research, Department of Art Research, Faculty of Art, Shahed University, Tehran, Iran. | ||
2Assistant Professor, Department of Art Research, Faculty of Art, Shahed University, Tehran, Iran. | ||
چکیده [English] | ||
The studies on Persian miniature have been mostly on old and traditional paintings and there has been less attention to the contemporary miniature. The study of paintings based on new theories is very novel and there is still much work to be done. Gerard Genette's theory of transtextuality, although not primarily related to the field of art and only concerned with literature and linguistics, is one of the theories that can be used to analyze and read visual works more carefully. It examines the influences that texts can have on each other to create a new text. Expanding intertextual studies conducted initially by Kristeva, Genette presented a more systematic and practical theory that is called transtextuality which covers all kinds of relations between texts. He divided the types of relations between texts into five categories, including intertextuality, paratextuality, metatextuality, architextuality, and hypertextuality. Each of the categories is based on a specific intertextual relation. Intertextuality is based on co-presence relations, paratextuality on advertising relations, metatextuality on critical or interpretive relations, architextuality on stylistic relations, and hypertextuality on derivative relations. One can use transtextuality to analyze different types of literary and artistic works to achieve a more accurate reading of the works. Among the contemporary painters, Master Mohammad Ali Rajabi is one of the painters who expresses his opinions and views as an original and creative artist without harming the coherence of the artwork while using various pre-texts. Therefore, in the present research, the painting "Safinat al-Najat", Mohammad Ali Rajabi's work created in 2009, has been analyzed based on Gerard Genette's theory of transtextuality to examine the painting more carefully, discover the hidden layers of meanings, and find out the types of intertextual relations and pre-texts the artist has used in the painting. The present research has been conducted using the descriptive method of content analysis and a comparative approach, and can be considered as qualitative research. Data have been collected using the library research and observation. The findings of the research show that the painting includes all five types of transtextual relations, although it does not include all the subcategories of the types of transtextual relations. In addition to using various pre-texts such as the Quran, Hadith, Ferdowsi's Shahnameh, etc., the artist has added some items to his work to enrich meanings. While using written pre-texts, he has also used visual pre-texts, the most important of which is the painting of "The Words in the Praise of the Prophet" in the Shahnameh of Shah Tahmasb. Besides traditional painting methods, he has also employed the painting techniques of Master Farshchian, indicating the artist's mastery of traditional and contemporary painting that has made him able to display the power of the brush and skill in this way and transform the work from a narrative image to a new hypertext that is faithful to the previous texts while having a message beyond them for the present era. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Transtextuality, Gerard Genette, Persian painting, Safina Al-Najat, Mohammad Ali Rajabi | ||
مراجع | ||
قرآن کریم (۱۳۸۸). ترجمه سید محمدرضا صفوی، نشر معارف.
آذر، اسماعیل (۱۳۹۵). تحلیلی بر نظریههای بینامتنیت ژنتی، پژوهشنامه نقد ادبی و سبکشناسی، دوره 7، شماره ۳، ص 31-11. الصدوق، ابی جعفر (۱۳۶۳). عیون الاخبار الرضا، جلد ۲، طوس.
اوشیدری، جهانگیر (۱۳۷۸). دانشنامه مزدیسنا، مرکز.
براتی، بهاره و اصغرکفشچیان مقدم (۱۳۹۱). ویژگیهای اژدها در نگارگری عصر صفوی با تأکید بر توصیفات فردوسی در شاهنامه، هنرهای زیبا- هنرهای تجسمی، دوره4، شماره ۴۹، ۴۳-۳۱.
برگزیده آثار نقاشی محمود فرشچیان (۱۳۸۴)، انتشارات نگار.
جلالی شیجانی، جمشید (۱۳۹۷). طوفان نوح در اسطورههای سومری و بابلی و مقایسه آن با تورات و قرآن، نشریه معرفت، شماره ۲۴۹، ص 47-39.
حکیم، اعظم و نامور مطلق، بهمن (۱۳۹۷). خوانش بیشمتنی نقاشی ژکونداثر رنه مگریت بر اساس گونهشناسی ژرار ژنت، نشریه نامه هنرهای تجسمی و کاربردی، شماره 22، ص 21-5.
رجبی دوانی، محمدعلی (۱۳۹۹). آسمان نگارهها، انتشارات فرهنگستان هنر.
ـــــــــــــــــــــــ و همکاران (۱۳۹۲).شاهنامه شاهتهماسبی، انتشارات فرهنگستان هنر.
رجبی، زینب و حسنعلی پورمند (139۸) تحلیل نگاره یوسف و زلیخا اثر کمالالدین بهزاد بر اساس نظریه ترامتنیت ژرار ژنت، کیمیای هنر، دوره ۸، شماره 32، ص 95-77.
سجادی، جعفر (۱۳۸۳). فرهنگ اصطلاحات و تعبیرات عرفانی، طهوری.
سقایی، سارا و بهروزی پور، حسین (۱۳۹۵). نقش کتیبهنگاری بناها در ترویج اندیشههای مذهبی و مشروعیت حاکمان صفوی (مطالعه موردی بناهای اصفهان، اردبیل و مشهد) ، فصلنامه علمی پژوهشی شیعه شناسی، شماره ۵۸، ص ۲۲۸-۱۸۵.
شاهکارهای نگارگری ایران (۱۳۸۴). موزه هنرهای معاصر- موسسه توسعه هنرهای تجسمی.
شعیری، محمدرضا (۱۳۸۵). مطالعهی نقش گفتمان هنری در جابهجایی نشانهها و تغییر کارکرد معنایی آنها (مطالعهی موردی عکسی از خالکوبی) ، (مجموعه مقالات دومین هماندیشی نشانهشناسی هنر)، فرهنگستان هنر.
شفیقی، ندا (۱۳۹۹). ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﮔﻮﻧﻪﻫﺎﻱ ﺑﻴﺶﻣﺘﻨﻲ ﺩﺭ ﺁﺛﺎﺭ ﮔﺮﺍﻓﻴﺘﻲ ﺍﻳﺮﺍﻥ، فصلنامه نگره، دوره ۱۵، شماره ۵۶، ص ۱۵۳-۱۳۹.
طبرسی، ابی علی فضل بن الحسن (۲۰۰۶). مجمعالبیان فی تفسیر القرآن، جلد ۱۰، دار المرتضی.
طبرسی، شیخ جلیل ابومنصور احمد ابن علی بن ابیطالب (۱۳۸۱). الاحتجاج، ج ۲، مترجم بهراد جعفری، دار الکتب اسلامیه.
عثمان محمد، عزالدین سلیم. (۱۳۸۶). الزهرا فاطمه بنت محمد علیهماالسلام. مرکز بالقائمیه باصفهان للتحریرات الکمبیوتریه.
کربن، هانری (۱۳۹۹). واقع انگاری رنگها و علم میزان، ترجمه انشا الله رحمتی، سوفیا.
کرمانینژاد، فرزان (۱۳۹۱). هنر خوشنویسی در ایران، آبان.
کنگرانی، منیژه و همکاران، (۱۳۹۸). ﺑﺮﮔﺮﻓﺘﮕﻰﻫﺎی ﻧﻘﺎﺷﻰ ﻣﻌﺎﺻﺮ اﯾﺮان از ﯾﮏ ﻧﮕﺎره ﺑﻬﺰاد (گریز یوسف از زلیخا) ، نشریه رهپویه هنر، دوره 2،شماره ۲،ص ۳۵-۲۷.
مکارم شیرازی، ناصر و همکاران (۱۳۸۷). تفسیر نمونه، جلد ۲۷، دارالکتب الاسلامیه.
نامور مطلق، بهمن (1386). ترامتنیت مطالعه روابط یک متن با دیگر متنها، پژوهشنامه علوم انسانی فرهنگستان هنر. شماره 56، 98-83.
ـــــــــــــــــــــــــــ (1395). بینامتنیت از ساختارگرایی تا پسامدرنیسم، سخن.
______________(1399). ترا روایت روابط بیش متنی روایتها، سخن.
ـــــــــــــــــــــــــــــ (1391). گونه شناسی بیش متنی، پژوهشنامه علوم ادبی، شماره 38، ص152-139.
نوروزی، نسترن و بهمن، نامور مطلق (1397). خوانش بیشمتنی چهار اثر برگزیده تصویرسازی کلودیا پالماروسی با پیش-متنهایی از نقاشی ایران، نشریه هنرهای زیبا- هنرهای تجسمی، دوره23، شماره1،ص 16-5.
واعظ کاشفی سبزواری، حسین (۱۳۵۰). فتوت نامه سلطانی، به کوشش محمدجعفر محجوب، بنیاد فرهنگ ایران.
یزدان پناه، مریم و همکاران (۱۳۹۶). بررسی آثار نقاش هندی آبانیندرانات تاگور و پیشمتنهای آثار با توجه به نظریه بیش-متنیت ژرار ژنت، فصلنامه مطالعات شبهقاره، سال نهم، شماره ۳۱،ص ۱۵۷-۱۳۷.
مصاحبه شخصی نویسنده (منتشرنشده): رجبی دوانی، محمدعلی. (24/8/1400). خانه هنر (مکتب کمالالدین بهزاد).
Van Zoonen, L. (2017). The Intertextuality, In Rossler, P., Hoffner, C. and L.van Zoonen. (eds). The International Encyclopedia of Media Effeects, Wiley-Blackwell. 10.1002/9781118783764. Genette, Gerard.(1988). "The Proustian paratext". SubStance: a review of theory and literary criticism, 17 (2), 63-77. _____________. (1997). Palimpsests: literature in the second degree. Channa Newman and Claude Doubinsky (trans), University of Nebraska Press, Lincoln NE and Londo. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 385 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 295 |