پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 161 |
| تعداد شماره‌ها | 6,533 |
| تعداد مقالات | 70,506 |
| تعداد مشاهده مقاله | 124,125,008 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,233,508 |
موسیقی شهری گیلان؛ تولد یک سنت ابداعی | ||
| نشریه هنرهای زیبا: هنرهای نمایشی و موسیقی | ||
| مقاله 6، دوره 28، شماره 3، آبان 1402، صفحه 67-77 اصل مقاله (413.94 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jfadram.2023.363094.615785 | ||
| نویسنده | ||
| آریا تولائی* | ||
| کارشناسی ارشد، موسیقی شناسی(اتنوموزیکولوژی،) گروه موسیقی، دانشکدگان هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| در گیلان با دوگانه‌ی موسیقی شهر و روستا مواجه هستیم. پژوهش حاضر به معرفی و بررسی موسیقی‌های شکل گرفته در مراکز شهری گیلان می‌پردازد. «موسیقی شهری» در برابر «موسیقی روستایی» قرار می‌گیرد و منظور از آن موسیقی‌هایی هستند که در شهر توسط نمایندگانی که برآمده از سنت زندگی شهری هستند تولید شده است. موسیقی شهری گیلان محصول یک سنت ابداعی است که در دهه‌ی 1320 متولد شده است. مراکز شهری گیلان طی سال‌های 1290 تا 1320 تحولاتی را می‌پذیرند که سبب به وجود آمدن فرهنگ شهری متجددی می‌شود. این جامعه‌ی تازه شهری‌شده به دنبال نشان دادن هرچه بیشتر تمایز خود با فرهنگ روستا و از طرف دیگر حفظ سنت‌های بومی خود در برابر فرهنگ اقلیت‌های قومی مهاجر است. نخستین تلاش‌ها برای تقویت هویت قومی در دهه‌های 1320 منجر به شکل‌گیری و تولد گونه‌ای از موسیقی تلفیقی و شهری‌شده می‌شود. اطلاعات این پژوهش علاوه بر منابع کتابخانه‌ای به شیوه‌ی میدانی و مصاحبه با افراد مطلع به دست آمده است. استفاده از منابع نظری، به ویژه منابع غیرفارسی، در شکل‌گیری ایده‌ی نظری پژوهش نقش به سزایی داشته‌اند. نتیجه‌ی پژوهش این است که موسیقی شهری گیلان، تحت تأثیر سه عامل رشد و توسعه‌ی طبقه‌ی شهری متوسط، مقابله با فرهنگ بیگانه و نقش موسیقی‌دانان مرکزی به وجود آمده است. این موسیقی موجب به وجود آمدن سبک‌های متنوع و چشم‌گیر در موسیقی گیلکی شده است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| موسیقی شهری؛ موسیقی گیلان؛ سنت‌های ابداعی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The Origins of the Urban Music of Guilan; The Birth of an Invented Tradition | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Arya Tavallaei | ||
| Master of Musicology (Ethnomusicology), Department of Music, College of Fine Arts, University of Tehran, Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| There is a duality between urban and rural Gilân. This research focuses on music that has been created in urban centers of Gilân. After the Constitutional Revolution in Iran, urbanization and modernization began in the province of Gilân and it sped up remarkably during the reign of Reza Pahlavi, from 1920s to 1940s. At this time, this new urbanized culture tried to introduce a modernized local identity and tradition. There were three main influential elements that contributed to the formation of Gilak urbanized culture: a) Co-existence and migration of different ethnic groups in the city of Rasht that introduced varied artistic forms to the existing culture; b) Efforts of intellectuals who tried to change the mindset of people against superstitions by performing moral theaters and music; c) Presentation of Iranian classical music by classical musicians from the capital in the area that introduced classical music to the Gilak people. These transformations caused the emergence of a modern urban culture, an amalgamation of urban transformation and preservation of the indigenous traditions in an effort to resist the influence of immigrant ethnic minority cultures. The first efforts for reclaiming and preserving the ethnic identity in the 1940s and the 1950s led to the birth of a hybrid and urbanized music. We call this period “the birth of the urban music of Gilân”. The musicians of this period tended to introduce a modernized indigenous music in competition with imported modernity, thus creating a kind of new exotic music which was unprecedented in the area. These efforts, consciously or unconsciously, caused the cultural border between the city and the countryside to become stronger and a new character to be created specifically in the urban settings. Although the music of the cities in Gilân originated in the rural tradition, it had changed so much that the final product could not be recognized as the original indigenous folk music. In the process of formation, this music has three influential factors that are recognized: a) development and growth of the middle class in cities that dreamed about modernity and pursued unprecedented desires; b) competition with foreign cultures such as Russian, Armenian, Georgian and Caucasian influences in order to introduce a modern local identity that could stand against cultural hegemony; c) and the role of the musicians of central Iran that prepared the first material of this music. Due to these cited factors, the music in urban Gilan accepted significant changes from different sources and re-shaped its music thus creating a new genre. The information of this research has been found by field research in addition to library resources such as books, articles, and notes available in various publication. Use of theoretical resources, especially non-Persian resources, have a key role in shaping the theoretical ideas of this project. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Urbanization, Urban music, Music of Gilan, Invented traditions | ||
| مراجع | ||
|
[بی‌نام]. (1372). برای مردم بود که خواندم: پای صحبت مهندس احمد عاشورپور خواننده‌ی زیباترین ترانه‌های فولکلوریک، دوماهنامهی گیله‌وا (2) 6، 11-16.
ـــــــ. (1377). در جستجوی گمشده: مصاحبه با لطف‌الله مبشری، سروش 373، 21-28.
آبراهامیان، یرواند. (1377). ایران بین دو انقلاب: از مشروطه تا انقلاب اسلامی. ترجمه‌ی کاظم فیروزمند، حسن شمس‌آوری و محسن مدیرشانه‌چی. تهران: نشر مرکز.
حقانی، حسین. بابک ربوخه و محمد رضایی راد. (1384). آفتاب خیزان، دریا توفان: زندگی و آثار احمد عاشورپور. تهران: نشر چشمه.
خالقی، روح‌الله. (1395). سرگذشت موسیقی ایران. تهران: مؤسسه‌ی فرهنگی-هنری ماهور.
خسروپناه، محمدحسین. (1396). جمعیت فرهنگ رشت: 1310-1296 شمسی. تهران: انتشارات شیرازه.
دالوند، حمیدرضا. (1386). تاریخ پژوهش‌های فرهنگ مردم در ایران (4): نخستین فرهنگستان و بنگاه مردم‌شناسی (روزگار پهلوی اول)، نشریه‌ی فرهنگ مردم 21-22، 7-33.
ــــــــــــــــ. (1387). تاریخ پژوهش‌های فرهنگ مردم و مردم‌شناسی (5): کارنامه‌ی پژوهشی بنگاه مردم‌شناسی (1315-1327)، نشریه‌ی فرهنگ مردم 24-25، 178-206.
درویشی، محمدرضا. (1394). نگاه به غرب: بحثی در تأثیر موسیقی غرب بر موسیقی ایران. تهران: مؤسسه‌ی فرهنگی-هنری ماهور. سرتیپ‌پور، جهانگیر. (1371). نام‌ها و نامدارن گیلان. رشت: گیلکان.
ـــــــــــــــــــ. (1396). تاریخ معاصر گیلان: یادداشت‌های شادروان جهانگیر سرتیپ‌پور (قسمت اول)، دوماهنامهی گلیه‌وا 148، 10-15.
ـــــــــــــــــــ. (1397). تاریخ معاصر گیلان: یادداشت‌های شادروان جهانگیر سرتیپ‌پور (قسمت هفتم)، دوماهنامهی گلیه‌وا 154، 8-15.
ـــــــــــــــــــ. (1398)الف. تاریخ معاصر گیلان: یادداشت‌های شادروان جهانگیر سرتیپ‌پور (قسمت دهم)، دوماهنامهی گلیه‌وا 157، 8-16. ـــــــــــــــــــ. (1398)ب. تاریخ معاصر گیلان: یادداشت‌های شادروان جهانگیر سرتیپ‌پور (قسمت یازدهم)، دوماهنامهی گلیه‌وا 158، 6-13. ـــــــــــــــــــ. (1398)ج. تاریخ معاصر گیلان: یادداشت‌های شادروان جهانگیر سرتیپ‌پور (قسمت دوازدهم)، دوماهنامهی گلیه‌وا 159، 6-13. سیدقطبی، سیدمهدی. (1397). پنج سفرنامه‌ی گیلان: به قلم روزنامه‌نگاران دوره‌ی قاجار و پهلوی. رشت: فرهنگ ایلیا.
طالبی، فرامرز. (1385). تاریخ ارمنیان گیلان. رشت: فرهنگ ایلیا.
ــــــــــــ. (1388). تاریخ تئاتر گیلان (1). رشت: فرهنگ ایلیا. عاشورپور، احمد. (1326). کاتالوگ صفحات ضبط‌شده در کمپانی کلمبیا. عظیمی، ناصر. (1396). تاریخ گیلان: از ورود شاه عباس اول به گیلان تا پایان انقلاب جنگل. رشت: فرهنگ ایلیا.
ـــــــــــــ. (1399). تاریخ گیلان: از برآمدن سردار سپه تا برافتادن رضاشاه. رشت: فرهنگ ایلیا. علی‌اکبری، محمد. (1397). دولت و فرهنگ در ایران. تهران: مؤسسه‌ی انتشاراتی روزنامه‌ی ایران.
فخرایی، ابراهیم. (1355). گیلان در گذرگاه زمان. رشت: نشرگیلکان.
فخرایی راد، ارمغان. (1397). بررسی جریان‌های احیاگرایانه و اصالت‌گرایانه در موسیقی مردمی نواحی ایران، پایان‌نامه‌ی کارشناسی ارشد در رشته‌ی اتنوموزیکولوژی، دانشگاه هنر تهران، پردیس بین‌المللی فارابی.
فوران، جان. (1386). مقاومت شکننده: تاریخ تحولات اجتماعی ایران. ترجمه‌ی احمد تدین، تهران: رسا.
قلی‌پور، علی. (1397). پرورش ذوق عامه در عصر پهلوی. تهران: نشر نظر.
کشاورز، کریم. (1299)الف. سرود ملی ما و مارسه‌یز، مجله‌ی فرهنگ (1) 4.
ـــــــــــــ. (1299)ب. سرود ملی ما و مارسه‌یز، مجله‌ی فرهنگ (1) 5.
کوچکی‌زاد، کریم. (1388). تاریخ موسیقی گیلان. رشت: نشر گیلکان.
مبشری، لطف‌الله. (1323). آهنگ‌های محلی: دفتر اول، ترانه‌های ساحل دریای مازندران. تهران: انتشارات اداره‌ی موسیقی.
ــــــــــــــــ. (1332). فولکلور، مجله‌ی موزیک ایران 6، 16.
ــــــــــــــــ. (1336). صبا و آهنگ‌های محلی، مجله‌ی موسیقی 18، 35-40.
ــــــــــــــــ. (1338). آهنگ‌های محلی گیلان. تهران: انتشارات صداخانه‌ی ملی ایران.
مسعودی، عباس. (1390). یادداشت‌های مسافرت گیلان (1307 خورشیدی). به کوشش علی امیری. رشت: فرهنگ ایلیا.
نبوی، نگین. (1388). روشنفکران و دولت در ایران: سیاست، گفتار، و تنگنای اصالت. ترجمه‌ی حسن فشارکی. تهران: نشر و پژوهش و شیرازه کتاب.
نوزاد، فریدون. (1368). تاریخ نمایش در گیلان. رشت: نشر گیلکان.
Hobsbawm, Eric. (1983). Introduction: Inventing Traditions, In The Invention of Tradition, Eric Hobsbawm, Terence Ranger (eds.), London: Cambridge University Press, 1-15. Levingston, Tamara. (1999). Music Revivals: Toward a General Theory, Ethnomusicology 43 (1), 66-85. ________________. (2014). An Expanded Theory for Revivals as Cosmopolitan Participatory Music Making, In Oxford Handbook of Music Revival, Caroline Bithell, Juniper Hill (eds.), London: Oxford University Press, 60-69. Nettl. Bruno. (1978). Some Aspects of the History of World Music in the Twentieth Century: Questions, Problems and Concepts, Ethnomusicology 22 (1), 123-136. __________ . (2015). The Study of Ethnomusicology: Thirty-Three Discussions, 3rd ed, Urbana, Chicago, and Springfield: University of Illinois Press. Ronström, Owe. (2010). Revival Reconsidered, The World of Music 52 (1), 314-329. Rosenberg, Neil V. (1993). Introduction, In Transforming Tradition: Folk Music Revivals Examined, Neil V. Rosenberg (ed.), Urbana, Chicago, and Springfield: University of Illinois Press, 1–25. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 325 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 280 |
||