سامانه پشتیبانی خدمات اطلاعات

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات161
تعداد شماره‌ها6,573
تعداد مقالات71,037
تعداد مشاهده مقاله125,521,967
تعداد دریافت فایل اصل مقاله98,781,542
عرب صالحی, محمد, پیشوایی, فریده. (1402). کارکردها و لوازم الهیاتی توحید اجتماعی در فلسفۀ علم اقتصاد با محوریت آیات قرآن. , 20(3), 217-230. doi: 10.22059/jpht.2023.362533.1005976
محمد عرب صالحی; فریده پیشوایی. "کارکردها و لوازم الهیاتی توحید اجتماعی در فلسفۀ علم اقتصاد با محوریت آیات قرآن". , 20, 3, 1402, 217-230. doi: 10.22059/jpht.2023.362533.1005976
عرب صالحی, محمد, پیشوایی, فریده. (1402). 'کارکردها و لوازم الهیاتی توحید اجتماعی در فلسفۀ علم اقتصاد با محوریت آیات قرآن', , 20(3), pp. 217-230. doi: 10.22059/jpht.2023.362533.1005976
عرب صالحی, محمد, پیشوایی, فریده. کارکردها و لوازم الهیاتی توحید اجتماعی در فلسفۀ علم اقتصاد با محوریت آیات قرآن. , 1402; 20(3): 217-230. doi: 10.22059/jpht.2023.362533.1005976

کارکردها و لوازم الهیاتی توحید اجتماعی در فلسفۀ علم اقتصاد با محوریت آیات قرآن

مجله علمی " فلسفه دین "
دوره 20، شماره 3، مهر 1402، صفحه 217-230    اصل مقاله (678.37 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jpht.2023.362533.1005976
نویسندگان
محمد عرب صالحی1؛ فریده پیشوایی* 2
1گروه منطق فهم دین، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشۀ اسلامی، تهران، ایران
2گروه قرآن و حدیث، پژوهشگاه مطالعات اسلامی جامعه الزهرا(س)، قم، ایران
چکیده
تبیین کارکردهای دین یا آموزه‏های آن از جمله «توحید» و لوازم آن از مسائل اثرگذار فلسفۀ دین است. در این زمینه، مسئلۀ این پژوهش تبیین کارکردها و لوازم توحید اجتماعی در فلسفۀ علم اقتصاد با محوریت قرآن است و هدف نشان دادن تأثیرات توحید اجتماعی در پیش‏فرض‏های نظری علم اقتصاد، مفاهیم اقتصادی، نوع نگرش به برخی احکام اقتصادی، و اهداف علم اقتصاد بر اساس قرآن است. روش تحقیق اتکا بر ظهور آیات دالّ بر توحید اجتماعی، آیات دربردارندۀ مضامین اقتصادی، و مراجعه به تفاسیر اجتماعی با رویکرد تحلیلی‌ـ استدلالی است. کارکردهای الهیاتی توحید اجتماعی در پیش‏فرض‏های علم اقتصاد با محوریت قرآن در مردود ‏‏بودن نظام‏های اقتصادی غیر الهی، اعتقاد همگانی به تأثیر مشیت خداوند در امور اقتصادی و نتایج اجتماعی آن، و ارائۀ تحلیلی مستدل از سنت‏های الهی در اقتصاد به وقوع می‏پیوندد. در کارکرد تحولیِ توحید اجتماعی مفاهیم اقتصادی هویتی توحیدی‌ـ اجتماعی می‏یابند و جاودانگی و فراتاریخی بودن احکام اقتصادی اسلام برای همۀ جوامع ثابت می‏شود. نیز طراحی نظام اقتصادی در جهت تحقق عبودیت اجتماعی و استقلال اقتصادی جوامع دو کارکرد توحید اجتماعی در هدف علم اقتصاد است. این بازتفسیر از توحید ظرفیت علم اقتصاد را ارتقا می‌دهد و گامی به جلو در مسیر اسلامی‏سازی و تأمین مباحث نظری آن خواهد بود.
کلیدواژه‌ها
آیات قرآن؛ توحید اجتماعی؛ فلسفه علم اقتصاد؛ کارکرد؛ لوازم
عنوان مقاله [English]
Functions and theological tools of social monotheism in the philosophy of economics centered on the verses of the Qur'an
نویسندگان [English]
Mohammad Arab Salehi1؛ Fareede Pishvaei2
1Logic of Understanding Religion Department, Research Institute of Islamic Culture and Thought, Tehran, Iran
2Quran and Hadith Department, Research Institute of Islamic Studies of Al-Zahra Communityy, Qom, Iran
چکیده [English]
Explaining the functions of religion, including "monotheism" and its accessories, is one of the most influential issues of the philosophy of religion; So, the problem of this research is to explain the functions and tools of social monotheism in the philosophy of economics centered on the Qur'an, and the aim is to show the effects of social monotheism in the theoretical assumptions of economics, economic concepts. , the type of attitude towards some economic rulings and goals of economics is based on the Qur'an. The research method relies on the appearance of verses indicating social monotheism, verses containing economic themes, and referring to social interpretations with an analytical-argumentative approach. The theological functions of social monotheism in the presuppositions of economics centered on the Qur'an, in the rejection of non-divine economic systems, everyone's belief in the influence of God's providence in economic affairs and its social results, and presenting a reasoned analysis of divine traditions. It happens in the economy. In the transformational function of social monotheism, economic concepts find monotheistic-social identity and the immortality and transhistoricity of Islamic economic rulings are proven for all societies. Also, the design of the economic system in order to realize the social servitude and economic independence of the societies are two functions of social unification in the goal of economics. This reinterpretation of monotheism will improve the capacity of economics and will be a step forward in the path of Islamization and provide its theoretical topics.
کلیدواژه‌ها [English]
Function, accessories philosophy of economics Quran verses, social monotheism
مراجع
ـ قرآن کریم. مترجم: ناصر مکارم شیرازی.

  1. اکاشا، سمیر (1398). درآمدی بر فلسفۀ علم. مترجم: ابوالفضل حقیری قزوینی. تهران: امیرکبیر.
  2. بسته‏نگار، محمد (1378). مناره‏ای در کویر (مجموعه مقالات آیت‌الله طالقانی). جلد اول: توحید و استبداد. چ 2. تهران: قلم.
  3. توکلی، محمدجواد (1389). درآمدی بر چیستی، قلمرو، و چشم‏اندازهای فلسفۀ اقتصاد اسلامی. معرفت اقتصاد اسلامی، سال 2، شمارۀ 3، 65 ـ 92.
  4. جوادی آملی، عبدالله (1388). جامعه در قرآن؛ تفسیر موضوعی قرآن کریم. چ 2. قم: اسراء.
  5. ___________ (1389). ولایت فقیه. محقق: محمد محرابی. چ 9. قم: اسراء.
  6. حقی بروسوی، اسماعیل (بی­تا). تفسیر روح البیان. بیروت: دارالفکر.
  7. خامنه­ای، سیدعلی (1356). مقاله روح توحید نفی عبودیت خدا؛ دیدگاه توحیدی (مجموعه مقالات). به کوشش مصطفی ایزدی و قاسم مسکوب. بی‏چا. بی‏جا: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
  8. خامنه‏ای، سید علی (1392). طرح کلی اندیشۀ اسلامی در قرآن. چ 34. قم: صهباء.
  9. خسروپناه، عبدالحسین (1385). مجموعه مقالات فلسفه‏های مضاف (مقالۀ فلسفۀ فلسفه اسلامی). تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشۀ اسلامی.
  10. خمینی، روح‏الله (1389). ‏‏صحیفۀ امام: مجموعه آثار امام خمینی‏‏(ره)‏‏ (بیانات، پیام‏ها، مصاحبه‏ها، احکام، اجازات‏‏ شرعی، و نامه‏ها). چ 5. تهران: مؤسسۀ تنظیم و نشر آثار امام خمینی‏‏(ره).
  11. سیدقطب (1425). فی ظلال القرآن. چ 35. بیروت: دارالشروق.
  12. شیبانی، محمد (1413). نهجالبیان عن کشف معانی القرآن. قم: الهادی.
  13. صادقی تهرانی، محمد (1388). ترجمان فرقان: تفسیر مختصر قرآن کریم. قم: شکرانه.
  14. صدر، سید محمدباقر (1385). اقتصادنا. محقق: مکتب الإعلام الإسلامی. شعبۀ خراسان. بی‏چا. قم: بوستان کتاب مرکز النشر التابع لمکتب الإعلام الإسلامی.
  15. طباطبایی، سید محمدحسین (1390). المیزان فی تفسیر القرآن. چ 2. بیروت: مؤسسه الاعلمی للمطبوعات.
  16. طالقانى، سید محمود (1360). تبیین رسالت برای قیام به قسط؛ مجموعۀ شش سخنرانی آیت‌الله طالقانی. بی‏چا. تهران: بنیاد فرهنگی آیت‌الله طالقانی با همکاری شرکت انتشار.
  17. ـــــــــــــــــــ (1362). پرتوى از قرآن. چ 4. تهران: شرکت سهامى انتشار.
  18. عیاشى، محمد ‏بن مسعود (1380 ق). التفسیر (تفسیر العیاشی). تهران: مکتبه العلمیه الاسلامیه.
  19. فضل‌الله، محمدحسین (1419). من وحی القرآن. بیروت: دارالملاک.
  20. قرائتى، محسن (1388). تفسیر نور. تهران: مرکز فرهنگى درس‏هایى از قرآن.
  21. مصباح، مجتبی (1381). فلسفۀ اخلاق. چ 9. قم: انتشارات مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره).
  22. مغنیه، محمدجواد (1424). التفسیر الکاشف. قم: بوستان کتاب.
  23. مکارم شیرازی، ناصر (1360). خطوط اقتصاد اسلامى. قم: مدرسه الامام على بن ابى‏طالب(ع).
  24. ــــــــــــــــــ (1371). تفسیر نمونه. چ 10. قم: دار الکتاب الاسلامیه.
  25. موسوی ثمرین، سید سعید (1390). فلسفۀ علم اقتصاد اسلامی. کتاب ماه علوم اجتماعی، سال 15، شمارۀ 44 و 45، 61 ـ 64.
  26. میرمعزی، سید حسین (1388). فلسفۀ علم اقتصاد اسلامی. تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشۀ اسلامی.
  27. هادوی‌نیا، علی‌اصغر (1386). فلسفۀ اقتصاد در پرتو جهان‏‌بینی قرآن کریم. تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشۀ اسلامی.
  28. یوسفی، احمدعلی (1395). نظام اقتصاد مقاومتی، الگویی الهام‏بخش از نظام اقتصادی اسلام. قم: نگاه فارسی.
  29. پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله العظمی سید علی خامنه‌ای https://khamenei.ir/
- Holy Quran.

  1. Akasha, S. (2018). An introduction to the philosophy of science. translated by Abulfazl Haghiri Qazvini. Tehran: Amir Kabir. (in Persian)
  2. Ayashi, M. (2001 AH). Al-Tafsir (Tafsir Al-Ayashi. Tehran: Al-Elmiyyah Al-Islamiyah Library. (in Persian)
  3. Bastenegar, M. (1999). A minaret in the desert, collection (Ayatollah Taleghani's articles) first volume: monotheism and tyranny. Tehran: Qalam. (in Persian)
  4. Eyzadi, M. & Moskob, Q. (1977). Monotheistic Perspective (Collection of Articles; Essay on the Spirit of Monotheism Denying God's Obedience). Seyyed Ali Khamenei. Farhang Islamic Publishing House. (in Persian)
  5. Fazlullah, M. H. (1419). Men Wahi Al-Qur'an. Beirut: Dar al-Mulak. (in Arabic)
  6. Hadoinia, A. A. (2016). Economic Philosophy in the Light of the Worldview of the Holy Quran. Tehran: Research Institute of Islamic Culture and Thought. (in Persian)
  7. Haghi Brosavi, I. (n.d). Tafsir Ruh al-Bayan. Beirut: Dar al-Fikr. (in Arabic)
  8. Javadi Amoli, A. (2009). Society in the Qur'an; Thematic interpretation of the Holy Qur'an. Qom: Isra'a. (in Persian)
  9. --------------------- (2010). Velayat al-Faqih. research: Mohammad Mehrabi. Qom: Isra'a. (in Persian)
  10. Khamenei, S. A. (2012). Outline of Islamic thought in the Qur'an. 34th Qom: Sohba. (in Persian)
  11. Khomeini, R. (2010). Sahife Imam: Collection of works of Imam Khomeini(RA) (statements, messages, interviews, edicts, Sharia permits and letters). Tehran: Imam Khomeini Editing and Publishing Institute(RA). (in Persian)
  12. Khosropanah, A. H. (2016). Collection of articles on Mozaf philosophy (Essay on the philosophy of Islamic philosophy). Tehran: Research Institute of Islamic Culture and Thought. (in Persian)
  13. Makarem Shirazi, N. (1981). Lines of Islamic Economics. Qom: Madrasa al-Imam Ali bin Abi Talib(a.s.). (in Persian)
  14. ------------------------ (1992). Sample interpretation. Qom: Dar al-Kitab al-Islamiya. (in Persian)
  15. Mirmoazi, S. H. (2008). Philosophy of Islamic Economics. Tehran: Research Institute of Islamic Culture and Thought. (in Persian)
  16. Misbah, M. (2002). Philosophy of Etics. Qom: Publications of Imam Khomeini Educational Research Institute. (in Persian)
  17. Moghniyeh, M. J. (2003). Al-Tafsir al-Kashif. Qom: Bostan Kitab. (in Arabic)
  18. Mousavi Samarin, S. S. (2013). Philosophy of Islamic Economics. Book of the Month of Social Sciences, 15(44 & 45), 61-64. (in Persian)
  19. Qaraati, M. (2008). Tafsir Noor. Tehran: Cultural Center of Lessons from the Qur'an. (in Persian)
  20. Reiss, J. (2013). Philosophy of economics: A contemporary introduction. New York: Routledge.
  21. Sadeghi-Tehrani, M. (2009). Tafsir Al-Farqan: A brief interpretation of the Holy Qur'an. Qom: Shokarane. (in Arabic)
  22. Sadr, S. M. B. (n.d). Igtesadona: Islamic Information Library. Khorasan Branch. Qom: Bostan Kitab. (in Arabic)
  23. Seyyed Qutb (2004). In the Shadows of the Qur'an. Beirut: Dar al-Shoroq. (in Arabic)
  24. Shibani, M. (1992). Nahj al-Bayan on discovering the meanings of the Qur'an. Qom: Al-Hadi. (in Arabic)
  25. Tabatabaei, S. M. H. (2013). Al-Mizan fi Tafsir al-Qur'an. Beirut: Al-Alami Press Institute. (in Arabic)
  26. Taleqani, S. M. (1983). Explanation of the mission for rising in installments; A collection of six lectures by Ayatollah Taleghani. Tehran: Ayatollah Taleghani Cultural Foundation in collaboration with publishing company. (in Persian)
  27. ------------------ (1985). Ray of the Qur'an. Tehran: Publishing Company. (in Persian)
  28. Tawakoli, M. J. (2009). Introduction to the nature, scope and prospects of Islamic economic philosophy. Islamic Economic Knowledge, Vol. 3, 2(3), 65-92. (in Persian)
  29. Yousefi, A. A. (2015). The Resistance economic system is an inspiring model of the economic system of Islam. Qom: Negah Farsi. (in Persian)
 

آمار
تعداد مشاهده مقاله: 385
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 216





سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب