سامانه پشتیبانی خدمات اطلاعات

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات158
تعداد شماره‌ها6,244
تعداد مقالات67,898
تعداد مشاهده مقاله115,563,835
تعداد دریافت فایل اصل مقاله90,336,010
مهدی پور, حسن. (1402). ‏«خودگرایی» سرشتی و «دیگرگرایی» اخلاقی در اندیشۀ عرفانی ابن عربی. , 56(1), 9-28. doi: 10.22059/jrm.2023.363806.630464
حسن مهدی پور. "‏«خودگرایی» سرشتی و «دیگرگرایی» اخلاقی در اندیشۀ عرفانی ابن عربی". , 56, 1, 1402, 9-28. doi: 10.22059/jrm.2023.363806.630464
مهدی پور, حسن. (1402). '‏«خودگرایی» سرشتی و «دیگرگرایی» اخلاقی در اندیشۀ عرفانی ابن عربی', , 56(1), pp. 9-28. doi: 10.22059/jrm.2023.363806.630464
مهدی پور, حسن. ‏«خودگرایی» سرشتی و «دیگرگرایی» اخلاقی در اندیشۀ عرفانی ابن عربی. , 1402; 56(1): 9-28. doi: 10.22059/jrm.2023.363806.630464

‏«خودگرایی» سرشتی و «دیگرگرایی» اخلاقی در اندیشۀ عرفانی ابن عربی

مجله ادیان و عرفان
دوره 56، شماره 1، شهریور 1402، صفحه 9-28    اصل مقاله (490.6 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jrm.2023.363806.630464
نویسنده
حسن مهدی پور*
استادیار، گروه عرفان اسلامی، پژوهشکده امام خمینی و انقلاب اسلامی.
چکیده
ابن‌عربی، از یک سو، دربارۀ «خودگرایی سرشتی» سخن می‌گوید و تأکید می‌ کند، سرشت انسان چنان است که گرایش حاکم بر اعمالش، کسب خیر فردی است، و آدمی خود می‌داند که ثمرۀ هر عملی، از لحاظ مادی یا معنوی، به خود او باز می‌گردد؛ اما شیخ اکبر از سوی دیگر، بر «دیگرگرایی اخلاقی» با محوریت شفقت و کاستن از درد و رنج‌های همۀ انسان‌ها تأکید می‌کند. مسئله مقالۀ حاضر این است که چگونه سازگاری‌ میان خودگرایی سرشتی و دیگرگرایی اخلاقی امکان‌پذیر است؟ به‌منظور پاسخ به این پرسش با روش توصیفی-تحلیلی، ابتدا خودگرایی سرشتی بر اساس مبانی عرفانی ابن‌عربی دربارۀ مظهریت خاص اسمایی انسان‌ها و استعدادهای اعیان ثابته‌شان و فردانیت‌ آنها از حیث سلوک معنوی و نیز غایت شخصی‌شان تبیین می‌شود؛ آنگاه با تکیه بر دیدگاه ابن‌عربی دربارۀ خلقت انسان‌ها به صورت الهی و یگانگی بنیادین‌شان، دیگرگرایی اخلاقی بر مبنای حرمت ذاتی انسان‌ها و بازگشت خیر هر عمل خیرخواهانه به خود فرد، البته با وسعت دادن معنای «خود» به‌ «خود کلی»، توجیه می‌شود و در نهایت، با تأکید بر توقف خیر و سعادت فردی بر خیر و سعادت جمعی، سازگاری مذکور نشان داده می‌شود.
کلیدواژه‌ها
خلقت انسان به صورت الاهی؛ خودگرایی سرشتی؛ دیگرگرایی اخلاقی؛ سعادت فردی و جمعی؛ مظهریت اسمایی
عنوان مقاله [English]
“Natural Egoism” and “Moral Altruism” in the Mystical Thought of Ibn Arabi
نویسندگان [English]
Hasan Mehdipour
Assistant Professor, Department of Mysticism, Imam Khomeini and Islamic Revolution Research Institute, Tehran, Iran.
چکیده [English]
On the one hand, Ibn-Arabi speaks of "natural egoism" in a sense that the nature of man is such that the dominant tendency of his actions is the acquisition of his good, and the result of each action, materially or spiritually, returns to himself, but on the other hand, he emphasizes "moral altruism"; focused on compassion and reducing the pain and suffering of all human beings. Therefore, the problem of the present article is how the compatibility between natural egoism and moral altruism is possible. In order to approach this problem with a descriptive-analytical method, first, natural egoism is explained based on the mystical foundations of Ibn-Arabi about the special manifestation of human beings for Divine Names, and their capacities of fixed entities and their individuality in terms of their spiritual conduct, and personal goal. Then, focused on his view about the creation of human beings in the Divine form and their fundamental unity, moral altruism based on the inherent sanctity of human beings and the return of the good of every benevolent act to the individual- of course, with the breadth of its meaning to the "general self" - is justified, and finally, by emphasizing the dependency of individual good and happiness over collective good and happiness, the claimed compatibility is shown.
کلیدواژه‌ها [English]
individual and Collective Happiness, manifestation for divine names, moral altruism, natural egoism, the creation of human beings in the divine form
مراجع
      قرآن کریم.

  1. ابن‌ترکه، صائن‌الدین على؛ شرح فصوص‌الحکم، ج2؛ قم؛ بیدار؛ 1378.
  2. ابن‌عربی، محیى‌الدین؛ الفتوحات المکیه؛4 جلد؛ بیروت؛ دار الصادر؛ بی‌تا.
  3. ــــــــــــــــــــ؛ فصوص‌الحکم؛ تعلیقات ابوالعلاء عفیفی؛ قاهره؛ دار إحیاء الکتب العربیه؛ 1946.
  4. مبراون، شارلو آر؛ «غیرگرایی»؛ دانشنامه فلسفه اخلاق؛ ویراسته پل ادواردز/دونالد ام. بورچروت؛ ترجمه و تدوین: انشاء‌الله رحمتی؛ تهران؛ سوفیا؛ 1392.
  5. آرام، علیرضا؛ سیداحمد فاضلی؛ منابع معرفت اخلاقی در اندیشه ابن‌عربی؛ تأملات اخلاقی؛ شماره 1؛ بهار 1399.
  6. پالمر، مایکل؛ مسائل اخلاقی؛ ترجمه علی‌رضا آل‌بویه؛ تهران؛ سمت و پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی؛ 1389.
  7. جامى، عبد‌الرحمن؛ شرح فصوص‌الحکم؛ بیروت؛ دار الکتب العلمیه؛ 1425ق.
  8. جندی، مویدالدین؛ شرح فصوص‌الحکم؛ تصحیح سیدجلال‌الدین آشتیانی؛ قم؛ بوستان کتاب، 1423ق.
  9. ریچلز، جیمز؛ فلسفه اخلاق؛ ترجمه آرش اخگری؛ تهران؛ حکمت؛ 1387.
  10. ژکس؛ فلسفه اخلاق؛ ترجمه ابوالقاسم پورحسینی؛ تهران؛ امیرکبیر؛ 1362.
  11. شاکری زواردهی، روح‌الله؛ زینت کیانی؛ بررسی نسبت خودگرایی اخلاقی و خودگرایی روان‌شناختی؛ پژوهش‌نامه اخلاق؛ شماره 16؛ تابستان 1391.
  12. شجاری، مرتضی؛ مسئولیت اخلاقی از دیدگاه ابن‌عربی؛ تأملات فلسفی؛ شماره 6؛ تابستان 1389.
  13. فرانکنا، ویلیام کِی؛ فلسفه اخلاق؛ ترجمه هادی صادقی؛ طه؛ 1383.
  14. قیصری، داوود، شرح فصوص‌الحکم، تصحیح سیدجلال‌الدین آشتیانی؛ تهران؛ علمی و فرهنگی؛ 1375.
  15. کاشانی، عبدالرزاق؛ شرح فصوص‌الحکم؛ قم؛ بیدار؛ 1370.
  16. مک‌اینتایر، السدر؛ «خودگرایی و غیرگرایی[نوع دوستی]»؛ دانشنامه فلسفه اخلاق؛ ویراسته پل ادواردز/دونالد ام. بورچروت؛ ترجمه و تدوین: انشاء‌الله رحمتی؛ تهران؛ سوفیا؛ 1392.
  17. مهدی‌پور، حسن؛ تحلیل مفاهیم «خود» و «دیگری» بر اساس مبانی عرفانی ابن‌عربی؛ ادیان و عرفان؛ شماره 2؛ پاییز و زمستان 1399.
  18. ــــــــــــــــ؛ اصول زیست عارفانه در اندیشه ابن‌عربی؛ پژوهش‌نامه عرفان؛ شماره 27؛ پاییز و زمستان 1401.
  19. نارویسون، یان؛ «خودگرایی اخلاقی»؛ دانشنامه فلسفه اخلاق؛ ویراسته پل ادواردز/دونالد ام. بورچروت؛ ترجمه و تدوین: انشاء‌الله رحمتی؛ تهران؛ سوفیا؛ 1392.
  20. هولمز، رابرت ال؛ مبانی فلسفه اخلاق؛ ترجمه مسعود علیا؛ تهران؛ ققنوس؛ 1385.
 

آمار
تعداد مشاهده مقاله: 126
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 182


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب