سامانه پشتیبانی خدمات اطلاعات

  اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات158
تعداد شماره‌ها6,232
تعداد مقالات67,794
تعداد مشاهده مقاله115,275,135
تعداد دریافت فایل اصل مقاله90,019,882
نوری تازه کند, فاطمه, شیخ, محمود, قنبری, محی الدین. (1402). وجوه معنوی کسب و کار در سنّت ملامتیه. , 56(1), 225-241. doi: 10.22059/jrm.2023.362027.630454
فاطمه نوری تازه کند; محمود شیخ; محی الدین قنبری. "وجوه معنوی کسب و کار در سنّت ملامتیه". , 56, 1, 1402, 225-241. doi: 10.22059/jrm.2023.362027.630454
نوری تازه کند, فاطمه, شیخ, محمود, قنبری, محی الدین. (1402). 'وجوه معنوی کسب و کار در سنّت ملامتیه', , 56(1), pp. 225-241. doi: 10.22059/jrm.2023.362027.630454
نوری تازه کند, فاطمه, شیخ, محمود, قنبری, محی الدین. وجوه معنوی کسب و کار در سنّت ملامتیه. , 1402; 56(1): 225-241. doi: 10.22059/jrm.2023.362027.630454

وجوه معنوی کسب و کار در سنّت ملامتیه

مجله ادیان و عرفان
دوره 56، شماره 1، شهریور 1402، صفحه 225-241    اصل مقاله (458.43 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jrm.2023.362027.630454
نویسندگان
فاطمه نوری تازه کند1؛ محمود شیخ* 2؛ محی الدین قنبری3
1دانشجوی دکتری عرفان اسلامی و اندیشه امام خمینی دانشکده حقوق ، الهیات و علوم سیاسی ، واحد علوم و تحقیقات ، دانشگاه آزاد اسلامی ، تهران، ایران
2استادیار، گروه ادیان و عرفان، دانشکدۀ الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.
3استادیار گروه عرفان ، واحد نیشابور، دانشگاه آزاد اسلامی ، نیشابور، ایران
چکیده
پژوهشگران معاصر به بنیادهای فکری جریانات معنوی اسلام در موضوعاتِ مرتبط با حیات مادی و شیوه‌های زندگی دنیایی کمتر توجه کرده‌اند. کسب و کار، از جملۀ این مقولات است که در دوران معاصر اهمیت ویژه‌ای یافته و از قضا، در معنویت اسلامی نیز به ابعاد اخلاقی و معنوی آن توجه شده‌است. ملامتیان خراسان که از اصیل‌ترین گروه‌های معنویت‌گرای ایرانی در دوران اسلامی‌اند، نگرشی ویژه به کسب و کار به‌مثابه امری معنوی داشته‌اند. توجه به مبانی فکری و شیوۀ عملی برجسته‌ترین نمایندگان اهل ملامت (حمدون قصار، ابوالحفص حداد و عثمان حیری)، با روش تحلیل متنی، نشان می‌دهد که تأکید آنان بر ملامت نفس و در پی آن، پنهان داشتن سلوک و مبارزه با ریاکاری، سبب نقد آنان از کسانی شده که به بهانة زهد و توکل، بر ترک کسب و کار توصیه می‌کرده‌اند. اندک گزارش‌های موجود نشان می‌دهند که اهل ملامت هم در عرصۀ نظر و هم در عرصۀ عمل، کار را وسیله‌ای برای رشد باطن و مبارزه با نفس می‌دانسته‌اند. در نظر آنان، کار بهترین راه برای کسب روزی حلال است و با پرداختن به آن، علاوه بر خوارداشتن نفس، سالک از سقوط در دام ریاکاری رها می‌شود و اینکه، کار نه‌تنها با دو آموزۀ توکل و فقر منافات ندارد، بلکه، چون یکی از بهترین راه‌های اخفای سلوک است، پرداختن به آن ضروری است.
کلیدواژه‌ها
تصوف؛ ریاکاری؛ سلوک؛ کار؛ ملامتیان؛ ملامت نفس
عنوان مقاله [English]
Spiritual Aspects of the Work in, Malāmatīs
نویسندگان [English]
Fateme Noritazehkand1؛ , mahmood sheikh2؛ Moheydin Qanbari3
1PhD Student, Department of islamic Mysticism, Islamic Azad University Science and Research Branch, Tehran, Iran.
2Assistant Professor, Department of Religion and Mysticism, Faculty of Theology and Islamic Studies, University of Tehran, Tehran, Iran.
3Assistant Professor, Department of islamic Mysticism, Islamic Azad University Science and Research Branch, Tehran, Iran.
چکیده [English]
 
Contemporary researchers pay less attention to the intellectual principles of the spiritual movements of Islam in matters related to the worldly life and lifestyles. “Work” is one of these principles, which has gained special importance in the contemporary era and the Islamic spirituality also paid attention to its ethical and spiritual dimensions. The Malāmatīs of Khorāsān, who were one of the most authentic Iranian spiritualists in the Islamic era, had a special attitude towards work as a spiritual matter.
Paying attention to the intellectual principles and the practical method of the most prominent representatives of Malāmatīs (Ḥamdūn Ķaṣṣār, Abū Ḥafṣ Ḥaddād and Abū Uthmān Ḥīrī), with the method of textual analysis, shows that their focus on the self-blame (malāma) and at the consequence, hiding the conduct (solūk) and fighting against hypocrisy, made them to criticize those who have advised to leave the work and business under the pretext of asceticism and reliance (tawakkul).
Few reports show that the Malāmatīs, both in the field of opinion and in the field of action, have considered the work as a means to promote the inner self (bāṭin) and fight against the ego (nafs). In their opinion, the work is the best way to earn lawful (Ḥalāl) sustenance, and by working, the wayfarer (sālik), in addition to self-blame, will be freed from falling into the trap of hypocrisy, and it is not only compatible with the two doctrines of reliance (tawakkul) and poverty (faqr), but also is necessary to be considered, because it is the best way to hide one's conduct (solūk).
کلیدواژه‌ها [English]
conduct, hypocrisy, Malāmatīs, self-blame, Sufism, work
مراجع
  1. ابن‌جوزی، ابوالفرج؛ تلبیس ابلیس؛ ترجمۀ علیرضا ذکاوتی قراگزلو؛ تهران؛ مرکز نشر دانشگاهی؛ بیتا.
  2. ----------؛ المنتظم؛ تحقیق محمد عبدالقادر عطا و مصطفی عبدالقادر عطا؛ تصحیح نعیم زرزور؛ بیروت؛ دارالکتب العلمیه؛ 1412.
  3. احمدی دارانی، علی اکبر؛ «ابوحفص حداد نیشابوری، یکی از بزرگان ملامتیه»؛ مطالعات عرفانی؛ شمارۀ 15؛ بهار و تابستان 1391.
  4. اسپرهم داوود؛ و امید سلطانی؛ «بررسی زندگی، اقوال و احوال ابوعثمان حیری»؛ ششمین همایش ملی ادبی دانشگاه شهید بهشتی؛ 5 و 6 دی ماه 1391.
  5. اصفهانی، ابی‌نعیم؛ حلیه الاولیاء و طبقات الاصفیاء؛ تصحیح شفیعی کدکنی؛ قاهره؛ نشر دارالقراء؛ بیتا.
  6. افشاری، مهران؛ مدخل حمدون قصار؛ دانشنامۀ جهان اسلام؛ ج14؛ تهران؛ 1393.
  7. انصاری، خواجه عبدالله؛ طبقات الصوفیه؛ بیتا؛ بیجا.
  8. پورجوادی، نصرالله؛ منبعی کهن در باب ملامتیان؛ مجلۀ معارف؛ دورۀ پانزدهم؛ فروردین آبان؛ 1377.
  9. ترمذی، ابوعیسی محمد؛ جامع سنن؛ تحقیق احمد محمد شاکر؛ قاهره؛ نشر دارالحدیث؛ 1419.
  10. جامی، نورالدین عبدالرحمن بن احمد؛ نفحات الأنس من حضرات القدس؛ تصحیح و مقدمه و پیوست مهدی توحیدی؛ تهران؛ کتابفروشی محمودی؛ 1358.
  11. حافظ ابونعیم، احمد بن عبدالله؛ حلیه الاولیاء و طبقات الأصفیاء؛ تصحیح محمدرضا شفیعی کدکنی؛ قاهره؛ دار ام‌القراء للطباعه؛ بیتا.
  12. دشتی، علی؛ پردۀ پندار و در دیار صوفیان؛ به اهتمام مهدی ماحوزی؛ تهران؛ نشر زوار؛ 1384.
  13. دوباتن، آلن؛ معنای زندگی؛ ترجمۀ هما قناد؛ تهران؛ نشر میلکان؛ 1400.
  14. رازی، نجم‌الدین؛ مرصادالعباد؛ به اهتمام محمد امین ریاحی؛ تهران؛ انتشارات علمی فرهنگی؛ 1384.
  15. رحیمی، ناصر؛ و رحیمه ادهم؛ «بررسی زندگی و اندیشۀ ابوحفص حداد»؛ نشریۀ ادب پارسی؛ سال 5؛ شمارۀ 1؛ بهار و تابستان 1394.
  16. روضاتیان، سیده مریم؛ و علی اصغر میرباقری فرد؛ «نقد و تحلیل کهن الگوی نقاب با توجه به رفتارهای ملامتی»؛ نشریۀ بوستان ادب؛ دور 2؛ شمارۀ 3؛ پاییز 1389.
  17. زرین‌کوب، عبدالحسین؛ جستجو در تصوف ایران؛ تهران؛ امیرکبیر؛ 1376.
  18. ---------؛ ملامت و راه قلندر؛ مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران؛ سال 22؛ شماره 1؛ 1354.
  19. سراج طوسی، ابونصر؛ اللمع فی التصوف؛ تصحیح رینولد آلن نیکلسون؛ ترجمۀ مهدی محبتی؛ تهران؛ انتشارات اساطیر؛ 1382.
  20. سلمی نیشابوری، ابوعبدالرحمن محمد بن الحسین؛ طبقات الصوفیه؛ بیروت؛ دارالکتب العلمیه؛ 1424ق.
  21. ----------؛ مجموعه آثار سلمی؛ تهران؛ مرکز نشر دانشگاهی؛ 1369.
  22. ----------؛ اصول ملامت و طریق فتوت؛ دفتر ماه؛ شماره 12؛ 1389.
  23. سمعانی، عبدالکریم بن محمد؛ الانساب؛ به کوشش عبدالرحمن بن یحیی معلمی؛ حیدرآباد دکن؛ 1384.
  24. صیامیان گرجی، زهیر؛ عباس احمدوند و سمیه شیرین عظیمی؛ «شیوه‌های معیشت صوفیان در ایران قرون میانه»؛ پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی؛ سال 6؛ شمارۀ اول؛ بهار و تابستان 1396.
  25. عطار نیشابوری، فریدالدین؛ تذکره الاولیاء؛ تصحیح رینولد آلن نیکلسون؛ لیدن؛ نشر لیدن؛ 1905م.
  26. ----------؛ تذکره الاولیاء؛ تصحیح پروین قائمی؛ تهران؛ انتشارات پیمان؛ 1381.
  27. عفیفی، ابوالعلاء؛ ملامتیه صوفیه و فتوت؛ ترجمۀ نصرت الله فروهر؛ تهران؛ نشر الهام؛ 1376.
  28. غزالی، ابوحامد محمد؛ احیاء علوم الدین؛ تصحیح حسین خدیو جم؛ ترجمۀ مؤیدالدین خوارزمی؛ نشر علمی فرهنگی؛ تهران؛ 1386.
  29. قشیری، ابوالقاسم عبدالکریم؛ رساله قشیریه؛ تصحیح بدیع الزمان فروزانفر؛ تهران؛ نشر علمی و فرهنگی؛ 1374.
  30. کاشانی، عزالدین محمود بن علی؛ مصباح الهدایه و مفتاح الکفایه؛ تصحیح عفت کرباسی و محمدرضا برزگر خالقی؛ تهران؛ زوار؛ 1385.
  31. گلپینارلی، عبدالباقی؛ ملامت و ملامتیان؛ ترجمۀ توفیق سبحانی؛ تهران؛ انتشارات روزنه؛ 1378.
  32. مستملی بخاری، اسماعیل؛ شرح التعرف لمذهب التصوف؛ تصحیح محمد روشن؛ تهران انتشارات اساطیر؛ 1363.
  33. مزیدی، احمد فرید؛ الامام الجنید سید الطائفین؛ بیروت؛ دارالکتب؛ 1427ق.
  34. مور، تامس؛ کار همچون زندگی؛ تهران؛ فرهنگ نشر نو؛ 1399.
  35. نصر، سید حسین؛ قلب اسلام؛ ترجمۀ محمد صادق خرازی؛ تهران؛ نشر نی؛ 1383.
  36. وجدانی، فریده؛ «پژوهشی در زندگانی، احوال و افکار حمدون قصار»؛ مطالعات عرفانی؛ شمارۀ 7؛ بهار و تابستان 1387.
هجویری، ابوالحسن علی؛ کشف المحجوب؛ تصحیح ژوکوفسکی؛ تهران؛ طهوری؛ 1375

آمار
تعداد مشاهده مقاله: 102
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 129


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب