پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,241 |
| تعداد مقالات | 67,874 |
| تعداد مشاهده مقاله | 115,492,561 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 90,270,154 |
مطالعه‌ی تطبیقی نقش ساختارهای اجتماعی، سیاسی و فرهنگی بر روند عکاسی مستند ایران در دو دوره‌ی اصلاحات و مهرورزی | ||
| جامعه شناسی هنر و ادبیات | ||
| دوره 15، شماره 1، آذر 1402، صفحه 147-167 اصل مقاله (1.91 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jsal.2023.340142.666139 | ||
| نویسنده | ||
| حسن رجبی نژاد مقدم پاپکیاده* | ||
| دکترای پژوهش هنر، استادیار گروه عکاسی، دانشکده هنرهای تجسمی، دانشگاه هنر اصفهان | ||
| چکیده | ||
| مقاله‌ی حاضر جستاری است در خصوص مطالعه‌ی تطبیقی نقش ساختارهای اجتماعی، سیاسی و فرهنگی بر روند عکاسی مستند به عنوان یک رسانه، در دوره‌ی اصلاحات با دوره‌ی مهرورزی، و چگونگی نقش سیاست‌های قدرت حاکم بر عکاسی مستند در دو دوره‌ی مورد مطالعه را از منظر دو جامعه‌شناس هنر، لوکاچ و هاوزر بررسی می‌کند. در این پژوهشِ کیفی، روش تحقیق توصیفی- تحلیلی و جمع‌آوری اطلاعات از طریق مرورِ ادبیات مکتوب چاپی و الکترونیکی است. یافته‌ها نشان می‌دهد که عکاسی مستند در دو دوره‌ی اصلاحات و مهرورزی تحت تاثیر ایدئولوژی و سیاست‌های قدرت حاکم قرار داشت، با ایجاد فضای باز سیاسی و اجتماعی در دولت اصلاحات، عکاسی مستند توانست روحِ زمانه را به طور نسبی بازتاب دهد ولی رئالیسم انتقادی نتوانست رخ دهد. انتشار روزنامه‌ها، ظهور خبرگزاری‌ها، برگزاری مسابقات، سالانه‌های عکاسی، نمایشگاه‌ها و چاپ کتاب‌های عکاسی موجب پیشرفت عکاسی مستند اجتماعی و خبری شد، ولی در دولت مهرورزی این موارد به علت آرمان‌گرا نبودن و مغایرت با ایدئولوژی قدرت حاکم با کنترل شدید و ممیزی همراه بود. عکاسی مستند در دوره‌ی مهرورزی ادامه‌ی جریان عکاسیِ دوره‌ی اصلاحات بود اما با انسداد فضای سیاسی و توقیف روزنامه‌ها و غیره، فعالیت عکاسان مستند‌نگار به تدریج محدود‌تر شد، در نتیجه عکاسی مستند از فضاهای خارجی به سمت فضاهای اندرونی و استودیوها کشیده شد و روح زمانه در قالب عکاسی مفهومی و هنری، ترجمه‌ی متون و کُتب عکاسی بازتاب یافت و به جای عکاسان حرفه‌ای، شهروند-خبرنگاران با استفاده از دوربین گوشی‌های همراه و ابزار‌های ارتباطی مختلف نقشی اساسی در بازتاب تصاویر مستند این دوره داشتند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| "عکاسی مستند"؛ "بازتاب"؛ "ایدئولوژی"؛ "شهروند- خبرنگار"؛ "روحِ زمانه" | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| A comparative study of the role of social, political and cultural structures in the trend of documentary photography in Iran during the two periods of Eslahat and Mehrvarzi. | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Hassan Rajabinejad Moghaddam Papkiadeh | ||
| Ph.D in Art Studies, Assistant prof, Department of photography, Faculty of Visual and Fine Arts, Art University of Isfahan. | ||
| چکیده [English] | ||
| The article explores a comparative study of the role of social, political and cultural structures on the process of documentary photography as a medium in the Eslahat period with the Mehrvarzi period, and examines that how is the role of the ruling power policies on the documentary photography trend in the two periods studied from the perspective of two sociologists of art, Lukacs and Hauser. In this qualitative research, the research method is descriptive-analytical and information collection is through review of printed written and electronic literature. Research finding show that documentary photography in the two periods of Eslahat and Mehrvarzi was influenced by the policies and ideology of the ruling power. By creating an open political and social space in the Eslahat government, documentary photography could relatively reflect the spirit of the times, but critical realism could not happen. publication of newspapers, appearance of news agencies, organizing competitions, photography annuals, exhibitions and publishing photography books led to the development of social and news documentary photography, but in Mehrvarzi's government, these cases were accompanied by strict control in due to not being idealistic and contradicting the ideology of the ruling power.The documentary photography movement in the Mehrvarzi period is a continuation of the photography movement in the Eslahat period but with the blocking of the political space and sequestration of newspapers, the activity of photographers gradually became more limited, as a result, documentary photography from outer spaces was shifted to interior spaces and studios, and the spirit of the time was reflected in the form of conceptual and artistic photography, translation of photographic texts and books and instead of professional photographers, citizen-journalists played a fundamental role in reflecting the documentary images of this period using cell phone cameras and new communication tools. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| "Documentary Photography", " Reflection", "Ideology", " Citizen-journalists", "Spirit of the Time" | ||
| مراجع | ||
|
خدادادی مترجم‌زاده، محمد (1393). کارکردهای فرهنگی و هنری عکاسی در ایران:1380-1330 خورشیدی. چاپ اول، تهران: نشر مرکب سفید.
رامین، علی (1399). نظریه‌های فلسفی و جامعه‌شناختی در هنر. تهران: نشر نی.
سربخشیان، حسن (1384). نبض زمان: عکس‌های خبریِ حسن سربخشیان. تهران: حسن سربخشیان.
طاهرخانی، رضا (1391). سال سی، روزنگار مصور ایران پس از انقلاب اسلامی. تهران: سازمان هنری رسانه‌ای اوج.
فوزی، یحیی (1399). تحولات سیاسی اجتماعی در جمهوری اسلامی ایران 1357- 1396. تهران: انتشارات سمت.
لوکاچ، جورج (1381). جامعه‌شناسی رمان. ترجمة محمد جعفر پوینده. تهران: نشر چشمه.
ملک‌پور، علی (1381). تعارض فرهنگی دولت و مردم در ایران (1380-1357). تهران: انتشارات آزاداندیشان.
منعم، مهدی (1388). قربانیان جنگ: جنگ عراق- ایران. تهران: انتشارات تصویر ایران.
هاوزر، آرنولد (1377). تاریخ اجتماعی هنر. ترجمة ابراهیم یونسی. تهران: نشر خوارزمی.
هاوزر، آرنولد (1382). فلسفه تاریخ هنر. ترجمة محمدتقی فرامرزی. تهران: نشر نگاه.
پنجره‌های نقره‌ای: برگزیدة آثار عکاسان معاصر ایران، 17 نگاه (1385). تهران: موزة هنرهای معاصر تهران با همکاری موسسة هنرهای تجسمی و موسسة فرهنگی هنری رهنما.
اولین جایزة سالانة عکاسی مطبوعاتی ایران، کاوه گلستان (1383). تهران: نشر دیگر.
پاکباز، رویین (1398). مسئلة تعهد اجتماعی هنرمندان تجسمی. فصلنامة حرفه: هنرمند، شماره 71، ص 81 تا 84.
مهاجر، مهران (1396). قصة شاهد ایرانی: نیم نگاهی به برخی مسائل عکاسی مستند ایران. فصلنامة حرفه: هنرمند، شماره 64، ص 48 تا 54.
خداوردی، حسن (1387). متدولوژی پژوهش کیفی. مجله ره‌آورد. شمارة ؟. ص 41-62.
قاسمی، صفت‌الله، رسول زارع‌زاده (1392). پیامدهای (اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی، سیاسی و امنیتی) ظهور طبقه متوسط جدید در ایران. فصلنامة آفاق امنیت، سال پنجم، شماره 18.
ولی‌پور هفشجانی، شهناز (بهار 1386). نگاهی به آرای جورج لوکاچ در زمینة نقد مارکسیستی. فصلنامة زبان و ادب، شمارة 31، ص 122- 136.
رحیمی، محمد (1389). تحلیلی بر عکاسی مستند نوین و تاثیرات آن بر عکاسی معاصر ایران. پایان‌نامة کارشناسی‌ارشد عکاسی، دانشکدة هنرهای تجسمی، دانشگاه هنر تهران.
عرشی، مهدی (1395). جایگاه هنر عکاسی در پژوهش‌های مردم شناسی( با نگاهی به عکاسی مستند اجتماعی و آیینی). پایان‌نامة کارشناسی‌ارشد پژوهش هنر، دانشکدة هنر و معماری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکز.
نوری نیارکی، حمیده (1391). بررسی تاثیر رخدادهای اجتماعی بر عکاسان ایرانی: سالهای 1390-1370. پایان‌نامة کارشناسی‌ارشد عکاسی، دانشکدة هنرهای تجسمی، دانشگاه هنر تهران.
URL 1: اصلاحات، آغاز تا پایان (1400). مجموعة فیلم مستند سه قسمتی. بازیابی شده در تیرماه 1400 از وبسایت شبکة تلویزیونی من و تو. https://www.manototv.com/show/2829
URL 2: برنامه‌های"10 روز با عکاسان ایران"تشریح شد. (1391). بازیابی شده در دی ماه 1399 از وبسایت خبرگزاری دانشجویان ایران. ایسنا. https://www.isna.ir/news
URL 3: ناصری، محمد رضا (1388). برخورد با معترضان در ایران در سال 1388. بازیابی شده در آذرماه 1399 از وب سایت بی بی سی فارسی. https://www.bbc.com/persian | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 62 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 63 |
||