پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,239 |
| تعداد مقالات | 67,858 |
| تعداد مشاهده مقاله | 115,389,679 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 90,159,652 |
بهره گیری از نام جای‌های مرکب در نام گذاری ضرابخانه های ساسانی با استناد به مسکوکات، مُهرها و متون پهلوی | ||
| پژوهش‌های علوم تاریخی | ||
| مقاله 1، دوره 15، شماره 3 - شماره پیاپی 35، آذر 1402، صفحه 1-22 اصل مقاله (677.3 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jhss.2023.359721.473638 | ||
| نویسندگان | ||
| حکیمه احمدی زاده شندی1؛ رضا شعبانی* 2؛ جواد هروی3 | ||
| 1دانشجوی دکتری تاریخ ایران پیش از اسلام، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران. | ||
| 2استاد گروه تاریخ، دانشگاه شهید بهشتی تهران، تهران، ایران. | ||
| 3دانشیار گروه تاریخ، دانشگاه آزاد اسلامی واحد، علوم و تحقیقات، تهران، ایران. | ||
| چکیده | ||
| برپایه اسناد بجا مانده از دوره ساسانی چون کتیبه‌ها، مُهرها و متون پهلوی بر ما مشخص می‌شود که گزینش نامهای مرکب برای شهرها در این عصر بسیار رواج داشته است. شواهد نشان می‌دهد نام شهرهای ایرانِ ساسانی که به‌صورت مرکب انتخاب می‌شد، از ترکیب دو یا سه واژه و حتی بیشتر نیز بوده است. ایرانیان در این دوره از تاریخ، علاوه بر نام شهرها در ابعاد مختلف اجتماعی، سیاسی و حتی نظامی، از این شیوه نام‌گذاری پیروی می‌نمودند. ما مشاهده می‌نماییم به سبب اهمیتِ سنت شهرسازی در عصر ساسانی و مبحث نام‌گذاری آن شهرها، شاهنشاهان ساسانی از نام خود برای نام‌گذاری شهرهای نوبنیاد بهره می‌بردند. بدین‌صورت که نام انتخاب‌شده نامی ترکیبی بوده است که یک جزء آن نام پادشاه سازندة آن شهر بود. به یُمن همین روشِ نام‌گذاری است که امروزه نام مرکبِ شهرهایِ فراوانی از عصر ساسانی برایمان به یادگار مانده است. اکنون ما با بررسی نشانه‌های اختصاریِ نامهای مرکبِ شهرها که در مسکوکات ساسانی بجای مانده و همچنین تطبیق آنها با کتیبه‌ها، مهرها و متون پهلوی ساسانی که حاوی ریختِ کاملِ این شهرهای با نام‌ِ مرکب هستند هم نشانه‌ی اختصاریِ مختص به این نام‌ها را به دست خواهیم آورد و هم موقعیت جغرافیایی دقیق آنها را شناسایی خواهیم نمود. تحقیق بر این مسأله همچنین نشان خواهد داد یک نام مرکب که متشکل از دو، سه و یا حتی چهار واژه است، با اهدافی چون تبلیغات سیاسی شاهان به شکل نام اختصاری در معرفی نام شهرها صورت می‌گرفته است | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| ساسانیان؛ مسکوکات؛ ضرابخانۀ مرکب؛ مهرها؛ متون پهلوی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Using Compound Nnames in the Naming of Sasanian Mints with Reference to Muskets, Seals and Pahlavi Texts | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Hakimeh Ahmadizadeh Shendi1؛ Reza Shabani2؛ Javad Heravi3 | ||
| 1Ph.D. Candidate in History of Pre-Islamic Iran, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran. | ||
| 2Professor of the Department of History, Shahid Beheshti University Tehran, Tehran, Iran | ||
| 3Assistant Professor Department of History, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| Based on the documents left from the Sassanid period, such as inscriptions, seals and Pahlavi texts, it is clear to us that the choice of compound names for cities was very common in this era. The evidence shows that the names of Sassanid Iranian cities, which were chosen in compound form, were composed of two or three words and even more. In this period of history and a lot earlier than in addition to the names of cities, Iranians followed this naming method in various social, political and even military matters. The interest in choosing compound names was such that the Sasanians used compound names even for their children. We observe that due to the importance of the tradition of urban planning in the Sassanid era and the issue of naming those cities, the Sassanid emperors used their own names to name newly founded cities. This issue in itself led to the discovery of new compound words in the Sasanian era, which investigating them opens another window for researchers to study Sasanian history. In this way, the chosen name was a combined name, one of which was the name of the king who built that city. It is because of this naming method that the compound names of many cities from the Sassanid era have remained today. Now, by examining the abbreviated signs of the compound names of the cities that remain in the Sassanid mosques, and also matching them with the Sasanian inscriptions, seals, and Pahlavi texts that contain the full form of these cities with compound names, we will obtain the abbreviated signs of these names and also We will identify their geographical location precisely. The research on this issue will also show that a compound name consisting of two, three or even four words was used for the purpose of political propaganda of kings in the form of an abbreviated name in introducing the names of cities. In this article, we will introduce the compound names, the reason for their occurrence, and the way to abbreviate them | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| assanid, coinage, Compound Mint, seals, Pahlavi texts | ||
| مراجع | ||
|
ابن حوقل، محمد بن علی بن حوقل (1366). ایران در صورة الارض، ترجمۀ جعفر شعار، تهران، امیرکبیر.
ابن‌خردادبه، ابوالقاسم عبیدالله (1371). مسالک و الممالک، ترجمة سعید خاکرند، تهران، موسسة مطالعات و انتشارات تاریخی میراث ملل.
ارانسکی، یوسف م (1378). زبانهای ایران، ترجمه علی‌اشرف صادقی، تهران، سخن.
اصطخری، ابواسحق ابراهیم (1340). مسالک و ممالک، ترجمة محمد بن اسعد بن عبداالله تستری، به کوشش ایرج افشار، تهران، کتاب.
اصفهانی، حمزه بن حسن (1346). تاریخ پیامبران و شاهان، ترجمۀ جعفر شعار، تهران، بنیاد فرهنگ ایران.
آسانا، جاماسب جی (1371). خسرو قبادان و ریدکی، متون پهلوی ترجمۀ سعید عریان، تهران، کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران.
آلتهایم، فرانتس، استیل روت، گوبل، روبرت (1391). تاریخ و اقتصاد دولت ساسانی، ترجمۀ هوشنگ صادقی، چاپ دوم، تهران، علمی و فرهنگی.
آلرام، میشائل (1392). «نخستین سکههای ساسانی»: ساسانیان، وستا سرخوش- سارا استوارت، ترجمۀ کاظم فیروزمند، تهران، مرکز.
پیگولوسکایا، نیناویکتورونا (1372)، شهرهای ایران در روزگار پارتیان، ترجمۀ عنایت‌الله رضا، تهران، علمی و فرهنگی.
دریایی، تورج (1383). شاهنشاهی ساسانی، ترجمۀ مرتضی ثاقبفر، تهران، ققنوس.
دریایی، تورج (1399). امپراتوری ساسانی، ترجمۀ خشایار بهاری، چاپ سوم، تهران، فروزان روز.
دهخدا، علیاکبر (1377)، لغتنامه دهخدا، چاپ دوم، جلد دوازدهم، زیر نظر محمد معین و جعفر شهیدی، موسسة لغتنامه دهخدا، تهران، دانشگاه تهران.
دیلمقانی، جلال (1396)، تاریخ اشکانیان به روایت سکه، تهران، پازینه.
رضایی باغ‌بیدی، حسن (1393). سکههای ایران و دورۀ اسلامی از آغاز تا برآمدن دورۀ سلجوقیان، تهران، سمت.
طبری، محمد بن جریر (1362). تاریخ طبری، جلد دوم، ترجمۀ ابوالقاسم پاینده، چاپ دوم، تهران، اساطیر.
عریان، سعید (1392). راهنمای کتیبههای ایرانی میانه، تهران، علمی.
فرای، ریچارد نلسون (1362). عصر زرین فرهنگ ایران، ترجمۀ مسعود رجب‌نیا، تعلیقات، چاپ دوم، تهران، سروش.
فرای، ریچارد نلسون (1394). تاریخ سیاسی ایران در دوره ساسانیان: تاریخ ایران کمبریج، جلد سوم، قسمت اول، به کوشش احسان یارشاطر، ترجمۀ حسن انوشه، چاپ هشتم، تهران، امیرکبیر.
فردوسی، ابوالقاسم (1393). شاهنامه، ویرایش خالقی‌مطلق، ج 2، تهران، سخن.
کارنامه اردشیر بابکان (1397). ترجمۀ بهرام فره‌وشی، تهران، دانشگاه تهران.
کریستن‌سن، آرتور (1384). ایران در زمان ساسانیان، ترجمه رشید یاسمی، تهران، نگاه.
گوبل، روبرت (1394). سکههای ساسانی، بخش نهم: تاریخ ایران کمبریج، جلد سوم، قسمت اول، به کوشش احسان یارشاطر، ترجمه حسن انوشه، چاپ هشتم، تهران، امیرکبیر.
لوکونین، ولادیمیر (1393). تمدن ایران ساسانی، ترجمۀ عنایت‌الله رضا، چاپ پنجم، تهران، علمی و فرهنگی.
مسعودی، علی بن الحسین (1374). مروج الذهب و معادن الجوهر، جلد اول، ترجمۀ ابوالقاسم پاینده، چاپ هفتم، تهران، علمی فرهنگی.
مشکور، محمدجواد (1371). جغرافیای تاریخی ایران باستان، تهران، دنیای کتاب.
مکنزی، د. ن. (1373). فرهنگ کوچک زبان پهلوی، ترجمۀ مهشید میرفخرایی، تهران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
مولایی، چنگیز (1398). راهنمای زبان فارسی باستان، تهران، آوای خاور.
مولایی، چنگیز (1399). فرهنگ زبان فارسی باستان، تهران، آوای خاور.
وندیداد (1384). مجموعۀ قوانین زرتشت، جیمز دارمستتر، ترجمۀ موسی جوان، چاپ دوم، تهران، دنیای کتاب.
ویسهوفر، یوزف (1377). ایران باستان، ترجمۀ مرتضی ثاقبفر، تهران، ققنوس.
Alram, M. (2013) The beginning of Sasanian coinage: The Sasanian Era, Vesta Sarkhosh Curtis, Sara Stewwart, A persian translted by K. firozmand, Tehran, Markaz. [in Persian]. Altheim, F., Still. R. , Gobl, R. (2012). Ein asiatischer Staat؛ feudalismus unter den Sassaniden und Ihren Nachbarn. A Persian translated by H. Sadeghi, 2nd edition, Tehran, elmifarhangi. [in Persian]. Asana, J. (1992). Handarz I husraw I kawadan, Pahlavi texts Transcription, Translation, A Persian translated by S. Oryan. Tehran, National Library of Iran. [in Persian]. Christensen, A. E. (2018). L’Iran sous les Sassanides, A Persian Translated by R. Yasmani. Tehran, Negah. [in Persian]. Daryaee, T. (2004). The Sasanian Empire, A Persian translated by M. Sageb far, Tehran, qoqnoos. [in Persian]. Daryaee, T. (2020). Sasanian Persia: the rice and fall of an empire, translated by KH. Bahari, 3rd edition, Tehran, Frozan far. [in Persian]. de Morgan, Jacques (1913), Contribution à l'étude des ateliers monétaires sous la dynastie des rois Sassanides de Perse, Paris, Chez c. Rollin et feuardent. Dehkhoda, A. A. (1998). Loghatname (Encyclopedic dictionary). Vol12. 2nd edition, Editors: Mohammad Moin & jafar Shahidi, Tehran, University puplication. [in Persian]. Dilmaghani, J. (2017). History of Parthians coins, Tehran, Pazineh. [in Persian]. Esfahani, H. (1967). Tarikh sini muluk al-ard wai ill-anbiyal, A Persian translated by J. Shaar, Tehran, Bonyad farhang Iran. [in Persian]. Estakhrī, A. I.. (1961). al-Masālek wa’l-mamālek. A Persian Translation by Testari, Correction by Iraj Afshar, Tehran, Publication Moghofe Afshar. [in Persian]. Ferdowsi, A. (2014). Shahnameh, Editor by Khaleghi Motlag, Volume 2, Tehran, Sokhan. [in Persian]. Frye, R. N. (1983). The golden age of Persia, A Persian translated by M. Rajab Nia, Suspensions, 2nd edition, Tehran, Soroush. [in Persian]. Frye, R. N. (2015). The Politican History of Iran under The Sasanians: The Cambridge History of Iran, Volume 3(1), edited by Ehsan Yarshater,, A Persian translated by H. Anousheh, 8nd edition, Tehran, Amir Kabir. [in Persian]. Goble, Rt. (2015). Sassanian Coins, in: The Cambridge History of Iran, Volume 3(1), edited by Ehsan Yarshater,, A Persian translated by H. Anousheh, 8th edition, Tehran, Amir Kabir. [in Persian]. Gyselen, R. (1989). Lageograghi. Adminstrative de Iempire Sassanide. PARIS: Groupe pour l'Etude de la Civilisation du Moyen-Orient Gyselen, R. (2002). “Nouveaux materiaux pour la geographie historique de l'empire sassanide”, sceaux administratifs de la collection Ahmad Saeedi. Paris, Peeters Publishers. Ibn e Hawqal, M. A. (1987). Surat ol-Ard, Historical geographie of Iran in 4th. Centry, A Persian translated by J. Shear, Tehran, Amir Kabir. [in Persian]. Ibn Khurdadbah, A. O.. (1992). Al-masālek wa’l-mamālek, A Persian translated by S. Khakrand, Tehran, Miraseh Melal va Moaseseh Farhangi. [in Persian]. Karnamak i Artakhshir i Babkan. (2018). A Persian translated by B. Fareh Vashi. Tehran, University of Tehran. [in Persian]. Lukonin, V. (2014). Persian civilization under The Sassanians, A Persian translated by E. Reza. 5th edition, Tehran, elmifarhangi. [in Persian]. Mackenzi, D.N. (1994). A Concise Pahlavi Dictionary, A Persian translated by M. Fakhri, Tehran, Institute for Humanities and Cultural Studies. [in Persian]. Malek, M. (2013), The Numismatic chronicle off print, Landan, The royal numismatic society. Mashkoor, M.J.. (1992). Historical geography of ancient Iran, Tehran, donyayeketaab. [in Persian]. Masoudi, A. Al-H. (1995). Morojol -zahab and Al-Jawhar mines Volume 1, A Persian translated by A. Payandeh, 7th edition, Tehran, elmifarhangi. [in Persian]. Mochiri, M. i. (1977). ”Etude de Numismatque Iraniene sous les sassanides et arabe-sassande”, ll, Afinistère de la Culture et des Arts Téhéran. Mowlaee, Ch. (2019). A Manual of old Persian, Tehran, AvayeKhavar. [in Persian]. Mowlaee, Ch. (2020). Dictionary of old Persian, Tehran, AvayeKhavar. [in Persian]. Oransky, I. M. (1999). Iranskie jazyki, A Persian translated by A. Ashraf Sadeghi, Tehran, Sokhan. [in Persian]. Oryan, S. (2013). Manual of Middle Iranian Inscriptions (Parthian – Pahlavi) , Tehran, elmi. [in Persian]. Paruck, D.j (1976). “Sasanian Coins, New Dehli”, Indological book corporatin. Pigulevskaia, N. V. (1993). ГОРОДА ИРАНА В РАННЕМ В РАННЕМ СРЕДНЕВЕКОВЬЕ, Translated by 'Inayat ullah Rīdā, A Persian translated by E. Reza. Tehran, elmifarhangi. [in Persian]. Rezai Baghdadi, H. (2014). The Islamic Coins of Iran from the Beginning the Rise of the Seljuks, 1st edition, Tehran, Samt. (in Persian) Schindel, N. (2014). Sylloge Nummorum Sasanidarum. The Schaaf Collection. Wien: Australian Academy of sciences press. Tabari, M. J. (1983). Tarikh al-rusul Wa'l-Muluk, Volume 2. A Persian translated by A. Payandeh. 2nd edition. Tehran, Asatir. [in Persian]. Vandidad. (2005). Zoroastrian Law Collection, James Darmesteter, A Persian translated by M. Jvan. 2nd edition. Tehran. Donyayeketaab. [in Persian]. Weisehofer, J. (1998). Ancient Persia, A Persian translated by M. Saghebfar, Tehran, qoqnoos. [in Persian]. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 119 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 133 |
||