1دانشیار، گروه حقوق عمومی و بین‌الملل، دانشکدۀ حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران
2دانش‌آموختة کارشناسی ارشد، دانشکدة حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران
چکیده
پلاستیک برای سهولت زندگی بشر ایجاد شد، اما استفادة بی‌رویه از آن به تهدیدی برای خود او تبدیل شد. همزمانیانتشار تصاویر محیط زیست غرق‌شده در پلاستیک و جانداران گرفتار در بند آن، ورود پلاستیک به زنجیرة غذایی و تأثیرات سو بر گردشگری و اقتصاد با اوج گرفتن جنبش‌های زیست‌محیطی؛ آثار توجه به پلاستیک و منع آن را در کنوانسیون‌هایی چون مارپل، لندن، بازل و به شکلی جامع‌تر در اسناد اتحادیة اروپا نمایان ساخت. فارغ از اهمیت پرداختن این اسناد به مسئلة پلاستیک، با ارزش نهادن به الگوهای ارائه‌شده برای تدوین معاهده‌ای با موضوع خاص پلاستیک و پذیرش ضعف‌های ساختاری و هنجاری نباید فراموش کرد اصول حقوق بین‌الملل محیط زیست و عرف بین‌المللی، از راهی ساده‌تر، پاسخ به لزوم محدودیت و ممنوعیت تولید و مصرف پلاستیک و ورود آن به محیط زیست را داده و کشورها نیز در سیاست‌ها و حقوق داخلی خود به این ممنوعیت‌ها صحه گذاشته‌اند. آگاهی مردم در جایگزینی پلاستیک با آموزش و تأثیر از رسانه‌ها، فعالیت‌های سازمان‌های مردم‌نهاد برای معرفی جایگزینی برای آن و ترغیب نهادهای حقوقی به تنظیم مقرراتی الزام‌آور در طی مسیر رهایی محیط زیست از پلاستیک نقشی انکارنشدنی، دارد.
The Use of Plastic Products from the Perspective of International Environmental Law
نویسندگان [English]
Aramesh Shahbazi1؛ Fahimeh Heidari Torkabad2
1Associate Professor of International Law Department, Faculty of Law and Political Sciences, Allameh Tabataba'i University, Tehran, Iran
2M.A in international law, Faculty of Law and Political Sciences, Allameh Tabataba'i University, Tehran, Iran
چکیده [English]
Humans created plastic in order to make their lives more convienient, however its indiscriminate consumption has turned into a menace to themselves. Simultaneous release of environment images drowned in plastic and trapped organisms, the entry of plastic into the food-chain and the detrimental effects on tourism and the economy with the rise of environmental movements; the effects of consideration to plastic and its prevention have been reflected in conventions such as MARPOL, London, Basel and more comprehensively in EU documents. Regardless of the significance of these documents inaddressing the issue of plastics, by valuing the models provided for drafting an agreement on the particular matter of plastics and accepting structural and normative flaws,it should not be forgotten that the international environmental law principles and custom in this field have simply responded to the requirement to limit and ban the production and consumption of plastic and its entry into the environment and countries have confirmed these preventions in their policies and national laws. The role of raising public awareness in plastic replacement with education and the impact of the media, the activities of NGOs to introduce replacements and encouraging legal foundations to make obligatory regulations along the path of environmental liberation from plastic is undeniable.
کلیدواژه‌ها [English]
environment, international environmental law, right to a healthy environment, plastics, pollution
مراجع
فارسی
الف) کتاب‌ها
پورهاشمی، سید عباس و ارغند، بهاره (1392). حقوق بین‌الملل محیط زیست. چ اول، تهران: دادگستر.
سمیعی، علی؛ محسن‌زاده، احمدعلی و نادر، ساعد (1387). حقوق محیط زیست نظریه‌ها و رویه‌ها (مجموعه مقالات)، چ اول،تهران: خرسندی.
ب) مقالات
آرش‌پور، علیرضا و موسوی، سید فضل‌الله (1394). جایگاه اصل احتیاطی در حقوق بین‌الملل محیط زیست. فصلنامة مطالعات حقوق عمومی دانشگاه تهران، 45(2).
باطنی، فرناز و یزدانیان، علیرضا (1395). مسئولیت مدنی ناشی از حمل‌ونقل پسماندهای خطرناک در کنوانسیون بازل 1989 و پروتکل الحاقیمطالعات حقوقی، (1)8.
پرنده‌مطلق، اعظم و پورهاشمی، سید عباس (1396). روش‌های مواجهه با عدم قطعیت علمی در اصل احتیاطی از منظر حقوق بین‌الملل محیط زیست. علوم و تکنولوژی محیط زیست، 19(2).
پورهاشمی، عباس؛ طیبی، سبحان و نادری، شیما (1393). دادخواهی و مسئولیت بین‌المللی؛ ابزار مقابله با عدم ایفای تعهدات در خصوص تغییرات آب‌وهوایی. فصلنامة انسان و محیط زیست، 31.
پورهاشمی، عباس؛ زارعی، سحر و خلعتبری، یلدا (1392). اصل همکاری در حقوق بین‌الملل محیط زیست. فصلنامة پژوهش حقوق عمومی، 15(39).
پورهاشمی، عباس؛ خلعتبری، یلدا؛ زارع، علی و هرمیداس باوند، داوود (1395). تحلیل مفاهیم آلودگی و خسارت در حقوق بین‌الملل محیط زیست.فصلنامة علوم و تکنولوژی محیط زیست، 17.
پیری‌دمق، مهدی و رزم‌پا، شبنم (1398). بهره‌برداری از منابع نامتعارف نفت و گاز در خلیج‌فارس در پرتو الزامات کنوانسیون حقوق دریاها و کنوانسیون منطقه‌ای کویت.فصلنامة مطالعات حقوق انرژی، 5 (2).
رمضانی قوام آبادی، محمدحسین (1386). نگاهی به اصل استفادة غیرزیانبار (پایدار) از سرزمین در حقوق بین‌الملل محیط زیست. فصلنامة عـلـوم محـیـطی، 4(4).
رمضانی قوام‌آبادی، محمدحسین و شفیق‌فرد، حسن (1395). توسعة پایدار و حق بر محیط زیست سالم: چشم‌انداز نسل‌های آینده. فصلنامة سیاست جهانی، 5(1).
سالاری، اسما و کدخدایی، عباسعلی (1396). احتیاط؛ اصل عرفی در اتحادیة اروپایی. فصلنامة مطالعات حقوق عمومیدانشگاه تهران، 47(3).
سربلوکی، محمدنبی و محمدی روشنده، جمشید (1382). کاربرد پلیمرها در پزشکی و درمان. نشریة شیمی و مهندسی شیمی ایران، 22(1).
شیخی، مهراسا؛ فروغی‌نیا، حسین و ولی‌پور، محمد (1396). الزامات قانونی قید قواعد زیست‌محیطی در قراردادهای نفتی. فصلنامة علمی- حقوقی قانون یار. 2(2).
عبدالهی، محسن و معرفی، سعیده (1389). اصل مسئولیت مشترک اما متفاوت در حقوق بین‌الملل محیط زیست. فصلنامة پژوهشی حقوق، 29.
علیزاده، مسعود؛ یوسف‌زاده، سید محمود و باقری، فرهاد (1398). نظام مسئولیت محیط زیستی در اتحادیة اروپایی با تأکید بر دستورالعمل سال 2004.فصلنامة مطالعات حقوق عمومی دانشگاه تهران، 49(3).
عامری نسب، سمیرا (1397). مقایسة الگوی میکروبیوم میکروپلاستیک و تخمین گونه‌های باکتریایی تجزیه‌کنندة پلاستیک. پژوهشکدة زیست‌فناوری صنعت و محیط زیست، پژوهشگاه ملی مهندسی ژنتیک و زیست‌فناوری.
انگلیسی
A) Book
Dumbili, E., Henderson, L. (2020). The challenge of plastic pollution in Nigeria. Letcher Trevor M., Plastic Waste and Recycling: Environmental Impact, Societal Issues, Prevention and Solutions . London, Elsevier
B) Articles
Halden, U.R. & North, J.E. (2013). Plastics And Environmental Health: The Road Reviews on Environmental Health . 28(1).
Jirí Jaromír Klemes, P. J., Raymond, T., Yee Van Fan (2020). Minimising The Present And Future Plastic Waste, Energy And Environmental Footprints Related To Covid-19. Renewable and Sustainable Energy Reviews,
Kariuki Njuguna, J. (2018). The Efficacy Of The Ban On Use Of Plastic Bags In Kenya. Journal of CMSD, 2.
Ludwig Kräme. (2020). Come On, Let’s Make A Plan_Towards An Eu environmental Action Programme. ERA Forum, 20.
Md Yusuf Mazila, Rohana Kamaruddin. (2012). Selangor government’s No plastic bag day Campaign:Motivation And Acceptance Level. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 42. Available on sciencedirect.com
Communication From The Commission To The European Parliament,The Council,The European Economic And Social Committee And The Committee Of The Regions AEuropean Strategy For Plastics In A Circular Economy Swd(2018)
DIRECTIVE (EU) 2019/904 OF THE EUROPEAN PARLIAMENT AND OF THE COUNCIL on the reduction of the impact of certain plastic products on the environment (2019)
Eu Action Plan For The Circular Economy, (Com2015). Final Report From The Commission To The European Parliament,The Council,The European Economic And Social Committee And The Committee Of The Regions On The Implementation Of The Circular Economy Action Plan.(2017,May)
Report From The Commission To The European Parliament,The Council, The European Economic And Social Committee And The Committee Of The Regions On The Implementation Of The Circular Economy Action Plan Swd(2019,Jun)
