پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 163 |
| تعداد شماره‌ها | 6,761 |
| تعداد مقالات | 72,822 |
| تعداد مشاهده مقاله | 131,630,798 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 103,413,817 |
مطالعه و تحلیل دورۀ مسوسنگ دشت مغان براساس داده‌های باستانشناختی یاتاق‌تپه‌سی* | ||
| مطالعات باستان شناسی | ||
| دوره 17، شماره 1 - شماره پیاپی 36، خرداد 1404، صفحه 79-104 اصل مقاله (1.25 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jarcs.2021.319501.142989 | ||
| نویسندگان | ||
| علی کریمی کیا1؛ رضا رضالو* 2؛ اکبر عابدی3؛ اردشیر جوانمردزاده4 | ||
| 1دانشجوی دکتری باستانشناسی، گروه باستانشناسی، دانشکدۀ علوم‌اجتماعی، دانشگاه محقق‌اردبیلی، اردبیل، ایران. | ||
| 2استاد گروه باستانشناسی، دانشکدۀ علوم‌اجتماعی، دانشگاه محقق‌اردبیلی، اردبیل، ایران (نویسندۀ مسئول). | ||
| 3دانشیار گروه باستان‌سنجی و باستانشناسی، دانشکدۀ هنرهای کاربردی، دانشگاه هنر اسلامی تبریز، تبریز، ایران. | ||
| 4دانشیار گروه باستانشناسی، دانشکدۀ علوم‌اجتماعی، دانشگاه محقق‌اردبیلی، اردبیل، ایران. | ||
| چکیده | ||
| رودخانۀ ارس و سایر رودهای منطقۀ مغان ازلحاظ شکل‌گیری محوطه‌های پیش‌از‌تاریخی نقش مهمی را ایفا کرده، گرچه دشت مغان تاکنون از نظر فعالیت‌های باستانشناختی چندان موردتوجه نبوده است، درحالی‌که فعالیت‌های گستردۀ علمی در حوضۀ دریاچۀ ارومیه انجام یافته و دشت مغان از این‌نظر مغفول مانده است. محوطۀ یاتاق‌تپه‌سی از محوطه‌های باستانی گِرمی مغان می‌باشد که مورد پژوهش علمی قرارگرفته است. هدف اصلی پژوهش، معرفی سنت‌های سفالی و مشخص ساختن توالی گاهنگاری منطقۀ موردمطالعه است. برای دستیابی به مطالعات دقیق‌تر ارتباطات فرهنگی با سایر مناطق و روشن شدن جدول گاهنگاری در منطقۀ موردمطالعه در دورۀ مسوسنگ، پرسش‌های پیشِ‌رو مطرح می‌گردد؛ برحسب مطالعۀ داده‌های فرهنگی، ازجمله داده‌های سفالی، محوطۀ یاتاق‌تپه‌سی مربوط به کدام دوره / دوره‌های فرهنگی است؟ باتوجه به داده‌های باستانشناختی به‌دست آمده، محوطۀ یاتاق‌تپه‌سی بیشتر با کدام مناطق جغرافیایی ارتباطات فرهنگی دارد؟ مطالعات انجام یافته، ارتباطات و اشتراکات فرهنگی با سایر مناطق شمال‌غرب ایران علی‌الخصوص با منطقۀ قره‌داغ و حوضۀ دریاچۀ ارومیه و قفقاز‌جنوبی را در دورۀ مسوسنگ نشان می‌دهد. نگارش پیشِ‌رو، با روش میدانی و با رویکرد توصیفی-تحلیلی صورت می‌گیرد. به‌عنوان نتیجۀ نهایی و باتوجه به‌ویژه‌گی‌هایی سفالی و سایر داده‌های فرهنگی می‌توان به پیوستگی‌های فرهنگی با سایر مناطق شمال‌غرب و جایگاه و اهمیت آن در تبیین جدول گاهنگاری شمال‌غرب ایران اشاره کرد و ازلحاظ گاهنگاری، تاریخی برابر با 3700/3600-4500پ.م. را شامل می‌شود. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| یاتاق‌تپه‌سی؛ دشت مغان؛ گِرمی؛ مسوسنگ؛ شمال‌غرب | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Analysis of the Chalcolithic period of the Moghan plain based on archaeological data from Yatag Tepesi | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Ali Karimikiya1؛ Reza Rezaloo2؛ Akbar Abedi3؛ Ardeshir Javanmardzade4 | ||
| 1PhD student in Archaeology, Department of Archaeology, Faculty of Social Sciences, University of Mohaghegh Ardabili, Ardabil, Iran | ||
| 2Professor, Department of Archaeology, Faculty of Social Sciences, University of Mohaghegh Ardabili, Ardabil, Iran (Corresponding Author). | ||
| 3Associate Professor, Department of Archaeology and Archaeometry, Faculty of Cultural Materials Conservation, Tabriz Islamic Art University, Tabriz, Iran. | ||
| 4Associate Professor, Department of Archaeology, Faculty of Social Sciences, University of Mohaghegh Ardabili, Ardabil, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| Abstract The Aras River and other waterways in the Moghan region have played a significant role in the development of prehistoric settlements. Despite this, the Moghan Plain has received relatively little archaeological attention compared to the extensive scientific investigations conducted in the Urmia Lake Basin. One exception is the Yatag Tepesi site in Germi, which has been the subject of systematic research. The primary aim of this article is to introduce the pottery traditions of the region and establish a chronological framework for the study area. To facilitate a more detailed understanding of cultural interactions with neighboring regions during the Chalcolithic period, the study poses the following research questions: based on the analysis of cultural materials, particularly ceramic assemblages, to which cultural period(s) can the study area be attributed? Furthermore, what cultural and geographical connections can be identified between the site of Yatag Tepesi and the surrounding region based on the archaeological evidence? The findings suggest that during the Chalcolithic period, the region exhibited strong cultural ties with other parts of northwestern Iran, particularly the Qarehdagh region, the Urmia Lake Basin, and the South Caucasus. The research employs fieldwork-based methods combined with a descriptive-analytical approach. The distinct characteristics of the ceramics and other cultural materials indicate significant cultural linkages with northwestern Iran. Chronologically, the site is dated to approximately 4500–3700/3600 BCE, underscoring its importance in constructing the broader cultural-historical framework of the region. Keywords: Yatag Tepesi, Moghan Plain, Germi, Chalcolithic period, Northwestern Iran. 1. Introduction Due to its suitable conditions and special location, northwestern Iran has a sequence of settlements dating from prehistory to the Islamic period. This region of the Iranian plateau has long had an important place in prehistoric studies of Iran due to its proximity to cultural areas such as the South Caucasus, Anatolia, the Zagros, Mesopotamia and the Central Plateau of Iran. The Moghan Plain is located in northwestern Iran, west of the Caspian Sea and north of Ardabil province (northeastern Azerbaijan) and differs from other parts of Azerbaijan in terms of its geographical features. Yatag Tepesi is located nearest to Barzand Ghalasi, along the historical road “Gafgaz Yolu” in the Garmi district of Moghan (Figure 1). This fort is located in the middle of Barzand valley on the west bank of the Barzand Chai at an altitude of 493 meters above the sea level. The main purpose of this article is to introduce the traditions of pottery and to determine its chronological sequence in the study area. To facilitate a more detailed investigation of cultural interactions with neighboring regions and to establish a chronological framework for the studied geographical area during the Chalcolithic period, the following questions are posed. First, based on the analysis of cultural materials, particularly the ceramic assemblages from Yatag Tepesi, to which cultural period(s) can the site be attributed? The main hypothesis in this regard is that the site is related to the Middle Chalcolithic (LC1) and Late Chalcolithic (LC2 3) periods. Second, according to the archeological data obtained at the site of Yatag Tepesi, with which geographical areas does the site have more cultural connections? Studies show cultural connections and commonalities with other regions of northwestern Iran, especially with the Qaradagh region and the Lake Urmia basin, as well as the South Caucasus. The present study was conducted both through fieldwork and using a descriptive-analytical approach. 2. Discussion Archaeological trenches at Barzand Ghalasi were done with the aim of determining the area and extent of the central citadel and its surroundings. A total of 11 test trenches were excavated on the hill known as Yatag Tepesi. Based on archaeological data obtained from Trench G, two cultural periods were observed. The second period is based on cultural data (potsherds, flint and obsidian tools (Table: 5), mortar and pestle (Figure: 5) and bone tools (Figure: 6) related to the Middle Chalcolithic (LC1) (Figure 2) (Table: 1) and the Late Chalcolithic (LC2 3) (Figure 3) (Table: 2) periods. According to preliminary studies, no data have been obtained from Yatag Tepesi related to the Early Chalcolithic period (Dalma culture). The most important archaeological data that can be dated to this period are ceramics. All the obtained pottery is handmade and the surface of the pottery is normally smooth and polished. Vessel forms vary, including shallow bowls, large bowls, storage containers and large cauldrons (open mouth utensils) and glasses / drinking bowls. Among the pottery, no type of painted pottery was found and from the last locus, a unique piece of pottery was found that belongs to the bottom of the pot / vat (Figure: 4), which has a diameter of 31 cm. According to anthropological evidence, open mouth containers are more compatible with containers dedicated to the storage of dry materials and given the availability of this type of utensils, it is possible that the people living at Yatag Tepesi in the Chalcolithic period relied on agricultural products. It is also possible that the presence of stone tools such as mortars and pestles could be related to agricultural activities, although the presence of animal bones and their residues, as well as the figurine of a cow may also confirm the existence of livestock. 3. Conclusion Based on the excavation, two cultural periods have been identified at Yatag Tepesi, the second period of which is related to the Middle Chalcolithic (LC1) and the Late Chalcolithic (LC2 3) periods. All pottery is handmade and the surface of the pottery is normally smooth and polished. Vessels come in a variety of forms, including open-mouthed and narrow-mouthed, and most of the pottery obtained is of the open-mouthed type. Based on the faunal record, as well as a clay figurine that probably depicts a bovid, tools such as pestles, mortars and similar tools, we can ascribe the locus of excavation as a residential area. Additionally, the presence of straw impressions throughout all excavated layers down to the virgin soil suggests that the site may have functioned as a seasonal pastoral settlement. The cultural remains of the area belong to the Middle Chalcolithic / Pisdeli / LC 1 and Late Chalcolithic / LC 2-3 and chaff faced pottery. This period (Middle and Late Chalcolithic) is generally referred to in northwestern Iran as Hasanlu VIII. In absolute chronological terms, according to radiocarbon samples from the two sites of Dava Goz III and Kul Tepe VII and via relative chronological corroboration with other prehistoric sites belonging to the same period, the site likely dates to 4500-4200 BCE. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Yatag Tepesi, Moghan Plain, Germi, Chalcolithic period, Northwestern Iran | ||
| مراجع | ||
|
- ابراهیمی، قادر، (1397). «گزارش کاوش به‌منظور پی گردی و خاک برداری بناهای آرامگاهی گورستان روستای اودولو شهرستان بیله سوار، اردبیل». آرشیو اداره کل میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری اردبیل (منتشر نشده). - بختیاری، سحر؛ شیرازی، روح الله؛ عمرانی، بهروز؛ و موسی‌پورنگاری، فریبا، (1397). «سیر تطور فرهنگی منطقه قره داغ در خلال هزاره‌های ششم تا چهارم قبل از میلاد: براساس داده‌های بررسی هوراند». پژوهش‌های باستانشناسی ایران، (8) 18: 43- 25. https://doi.org/10.22084/nbsh.2018.15386.1691 - چایچی‌امیرخیز، احمد، (1387). «گزارش لایه‌نگاری برای گمانه‌زنی دئیرمان تپه بستان آباد (فصل اول زمستان 1387)». آذربایجان شرقی: آرشیو اداره کل میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری تبریز، (منتشر نشده). - حصاری، مرتضی؛ و اکبری، حسن، (1384). «گزارش گمانه‌زنی تپه ایدیر اصلاندوز». گزارش‌های باستانشناسی 4، تهران: پژوهشکدۀ باستانشناسی. - حصاری، مرتضی، (1398). «تحلیل و بررسی تغییرات در سنت سفال مسوسنگ تپه ایدیر، دشت مغان، استان اردبیل». پژوهش‌های باستانشناسی ایران، 9 (21): 40- 23. 10.22084/nbsh.2019.16391.1748 / https://doi.org - حصاری، مرتضی؛ علی‌یاری، احمد، (1391). «مطالعه و گونه‌شناسی قبورکلان سنگی و تپه ای (کورگان) استان اردبیل». مطالعات باستانشناسی، 1 (4): 130-113. https://doi.org/10.22059/jarcs.2012.35378 - حیدریان، محمود، (1396). «شواهد باستانشناختی حوزه آبگیر سد احمد بیگلو، مشکین شهر». پژوهش‌های باستانشناسی ایران، 7 (13): 24-7. https://doi.org/10.22084/nbsh.2017.8501.1379 - خاماچی، بهروز، (1370). فرهنگ جغرافیایی آذربایجان شرقی. تهران: سروش. - خسروی، شکوه؛ خطیب‌شهیدی، حمید؛ وحدتی‌نسب، حامد؛ علی‌بیگی، سجاد؛ و عالی، ابولفضل، (1391). «روستاهای آغازین و استقرارهای پیش‌از‌تاریخی کهن در حوضۀ آبریز ابهر رود، شرق استان زنجان». مطالعات باستانشناسی، 1 (4): 154-131. https://doi.org/10.22059/jarcs.2012.35379 - رزاقی، حسین؛ و فهیمی، حمید، (1383). «گزارش مقدماتی گمانه‌زنی تپه جلبر (خان بابا). آذربایجان غربی، مرداد 1375». باستانشناسی و تاریخ، 18 (2): 59-52. - سلمانپور، رضا؛ ابطحی‌فروشانی، سیده زهرا، (1392). «گزارش نهایی بررسی و شناسایی باستانشناختی شهرستان هوراند، آذربایجان شرقی». آرشیو اداره کل میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری تبریز (منتشر نشده). - شریفی، مهناز، (1399). کاوش‌های باستانشناسی تپه قشلاق بیجار (پسکرانه‌های شرق زاگرس‌مرکزی). تهران: پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری. - طلایی، حسن، (1390). ایران پیش‌از‌تاریخ: عصر مسوسنگ. تهران: سمت، چاپ اول. - عابدی، اکبر، (1395). «گزارش مقدماتی دومین فصل کاوش باستانشناختی محوطه کول تپه هادی شهر، شمال‌غرب». مطالعات باستانشناسی. دانشگاه تهران، 8 (1): 111- 91. https://doi.org/10.22059/jarcs.2016.59497 - عابدی، اکبر، (1394). «مروری بر مطالعات ابسیدین در ایران، منشأیابی معادن و ابسیدین‌های محوطۀ باستانی، پژوهش‌ها و پرسش‌های موجود». پژوهه باستان‌سنجی، 1 (1): 85-55. DOR: 20.1001.1.24764647.1394.1.1.6.5 - عابدی، اکبر، (1395). «گاهنگاری مطلق (C14) و نسبی محوطه دوه گز خوی با استفاده از روش طیف‌سنج جرمی شتاب‌دهنده (AMS)؛ شواهدی از دورۀ مسوسنگ انتقالی، دالما و پیزدلی». پژوهه باستان‌سنجی، 2 (1): 54-39. DOR: 20.1001.1.24764647.1395.2.1.5.1 - عمرانی، بهروز، (1372). «سیمای باستانشناسی شرق دریاچۀ ارومیه از دورۀ نوسنگی تا عصر آهن». پایان‌نامۀ کارشناسی‌ارشد، دانشگاه تهران، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی. - علی‌بیگی، سجاد؛ خسروی، شکوه؛ نیکزاد، میثم؛ حیدری‌دستنانی، محسن؛ ثقفی‌یزدی، ناهید؛ اکبری، مسعود؛ و جعفرزاده، زهرا، (1393). «گزارشی از کاوش لایه شناختی تپه کول یری (کاروانسرا) در ارتفاعات شرق استان زنجان». گزارش‌های سیزدهمین گردهمایی سالانه باستانشناسی ایران: 239-235. - علیزاده، کریم؛ و آذرنوش، مسعود، (1381). «بررسی روشمند تپه باروج: روش نمونه برداری و نتایج مطالعات آماری». باستانشناسی و تاریخ، 17 (1): 16-3. - علیزاده، کریم؛ و آذرنوش، مسعود، (1382). «بررسی روشمند تپه باروج: روش نمونه برداری و نتایج مطالعات آماری». باستانشناسی و تاریخ، 17 (2): 22-3. - علیزاده، کریم، (1383). «کاوش در نادر تپه‌سی، آصلاندوز دشت مغان». مجموعه مقالات نهمین گردهمایی سالانه باستانشناسی ایران، تهران: پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری. - علیزاده، کریم، (1388). «دشت مغان در دورۀ ساسانی». مطالعات باستانشناسی، 1 (1): 109-117. - کارگر، بهمن، (1374). «بررسی و گمانه‌زنی در اهرنجان و قره تپه سلماس». پایان‌نامۀ کارشناسی‌ارشد، به راهنمایی: حسن طلایی، دانشگاه تهران، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی. - کامبخش‌فرد، سیف‌الله، (1346). گور خمره‌های اشکانی. تهران: مرکز نشر دانشگاهی. - محمدی، سید روح الله، (1396). «گزارش باستانشناسی گمانه‌زنی و تعیین حریم برزند قالاسی، شهرستان گرمی مغان، اردبیل». آرشیو اداره کل میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری اردبیل، (منتشر نشده). - محمدی، سید روح الله (1397). «گمانه‌زنی به‌منظور تعیین عرصه و حریم برزند قالاسی، شهرستان گرمی مغان، استان اردبیل». گزارش‌های شانزدهمین گردهمایی سالانه باستانشناسی ایران، تهران: پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری. - ناصری‌صومعه، حسین، (1393). «بررسی و تحلیل الگوهای استقراری شهرستان بستان آباد در دوران مسوسنگ»، پایان‌نامۀ کارشناسی‌ارشد، به راهنمایی: کمال‌الدین نیکنامی، دانشگاه تهران، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی. - واندنبرگ، لوئی، (1379). باستانشناسی ایران باستان. ترجمۀ عیسی بهنام، تهران: انتشارات دانشگاه تهران، چاپ سوم. - ولایتی، رحیم، (1385). «گزارش بررسی باستانشناسی منطقه بستان آباد، مرحله اول، با همکاری سازمان میراث‌فرهنگی صنایع‌دستی و گردشگری استان آذربایجان شرقی و مؤسسه باستانشناسی دانشگاه تهران». آذربایجان شرقی: آرشیو اداره کل میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری تبریز، (منتشر نشده). - ولایتی، رحیم، (1392). «گزارش بررسی باستانشناسی منطقه بستان آباد، مرحله دوم، با همکاری سازمان میراث‌فرهنگی صنایع‌دستی و گردشگری استان آذربایجان شرقی و مؤسسه باستانشناسی دانشگاه تهران». آذربایجان شرقی: آرشیو اداره کل میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری تبریز، (منتشر نشده). - هژبری‌نوبری،علیرضا؛ و اکبر پورفرج، (1385). «تبیین دوران نوسنگی وکالکولتیک منطقه اردبیل براساس داده‌های باستانشناختی قوشاتپه شهریری». مجلۀ دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران، دانشگاه تهران، 2: 26-1. - هول، فرانک، (1382). «موضوع‌ها و مشکلات باستانشناسی ایران». در: باستانشناسی غرب، زیر نظر: فرانک هول، ترجمۀ زهرا باستی، تهران: سمت، چاپ سوم. - هویدا، رحیم، (1350). «موقع جغرافیایی دشت مغان». نشریۀ دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی تبریز، 23: 97-100. - Abedi, A., (2015). “A review of obsidian studies in Iran, the origin of mines and obsidian archaeological sites, research and existing questions”. Journal of Research on Archaeometry, 1(1): 55–85., (in Persian). https://doi.org/10.29252/jra.1.1.55 - Abedi, A., (2016). “Absolute chronology (C14) and relative chronology of Dava Goz Khoi area using accelerator mass spectrometry (AMS) method; Evidence from the Period of Copper and Transitional Stone, Dalma and Pizdeli”. Journal of Research on Archaeometry, 2(1): 39–54., (in Persian). https://doi.org/10.29252/jra.2.1.39 - Abedi, A., (2016). “Preliminary report of the second chapter of archaeological excavation of Kul Tepe Hadi Shahr area, northwest of Iran”. Archaeological Studies, University of Tehran, 8(1), 91–111., (in Persian). https://doi.org/10.22059/jarcs.2016.59497 - Abedi, A., (2017). “Iranian Azerbaijan pathway from the Zagros to the Caucasus, Anatolia and northern Mesopotamia: DavaGoz, a new Neolithic and Chalcolithic site in NW Iran”. Mediterranean Archaeology and Archaeometry, 17(1), 69–87. https://doi.org/10.5281/zenodo.258086 - Abedi, A., Heidari, R., Salimi, S. & Eskandari, N., (2019). “New Uruk finds in NW Iran: Hasanlu VIII–VII and no Kura–Araxes culture evidence in southern parts of Lake Urmia”. Documenta Praehistorica, 46: 414–423. https://doi.org/10.4312/dp.46.26 - Abedi, A., Vosough, B., Razani, M., Bagherzadeh Kasiri, M., Steiniger, D. & Ebrahimi, G., (2018). “Obsidian deposits from north-western Iran and first analytical results: Implications for prehistoric production and trade”. Mediterranean Archaeology and Archaeometry, 18(2): 107–118. https://doi.org/10.5281/zenodo.1297153 - Abedi, A., Khatib Shahid, H., Chataigner, C., Eskandari, N., Kazempour, M., Pirmohammadi, A., Hosseinzadeh, J. & Ebrahimi, G., (2014). “Excavation at Kul Tepe (Hadishahr), North-Western Iran, 2010: First Preliminary Report”. Ancient Near Eastern Studies, 51(SI), 33–167. https://doi.org/10.2143/ANES.SI.0.3038717 - Abramishvili, M., (2010). “In search of the origins of metallurgy – An overview of South Caucasian evidence”. In: Von Majkop bis Trialeti: Gewinnung und Verbreitung von Metallen und Obsidian in Kaukasien im 4.–2. Jt. v. Chr., (pp. 167–178). - Ali Beigi, S., Khosravi, Sh., Nikzad, M., Heidari Dastnani, M., Saghafi Yazdi, N., Akbari, M. & Jafarzadeh, Z., (2014). “A report on the stratigraphic excavation of Kul Yeri Tepe (Caravansarai) in the eastern highlands of Zanjan Province”. In: Proceedings of the 13th Annual Iranian Archaeological Conference (pp. 235–239)., (in Persian) - Alizadeh, K., (2004). “Excavation of Nader Tepesi, Aslandooz Moghan Plain”. In: Proceedings of the Ninth Annual Iranian Archaeological Conference. Tehran: Cultural Heritage and Tourism Research Institute., (in Persian) - Alizadeh, K., (2009). “Moghan Plain in the Sassanid period”. Archaeological Studies, University of Tehran, 1(1): 109–117., (in Persian) - Alizadeh, K. & Azarnoosh, M., (2002). “Methodical study of Barouj Tepe: Sampling method and results of statistical studies”. Journal of Archeology and History, 17(1): 3–16., (in Persian) - Alizadeh, K. & Azarnoosh, M., (2003). “Methodical study of Barouj Tepe: Sampling method and results of statistical studies”. Journal of Archeology and History, 17(2): 3–22., (in Persian) - Alizadeh, K. & Ur, J. R., (2007). “Formation and destruction of pastoral and irrigation landscapes on the Mughan Steppe, north-western Iran”. Antiquity, 81: 1–13. https://doi.org/10.1017/S0003598X00094904 - Avetisyan, P., Chataigner, C. & Pulumbi, R., (2006). “The results of the excavations in Nerkin Godedzor (2005–2006): Preliminary report”. ARAMAZD: Armenian Journal of Near Eastern Studies, 1: 6–18. - Avşarova, İ. & Pirquliyeva, Q., (2010). Qafqaz Arxeologiyasi. Baku: Baki Universiteti Nesriati. - Bakhshaliyev, V. & Seyidov, A., (2013). “New evidence from the settlement of the Sadarak (Nakhchivan-Azerbaijan)”. Anatolia Antiqua, 21: 1–21. https://doi.org/10.3406/anata.2013.1337 - Bakhtiari, S., Shirazi, R., Omrani, B. & Musa Pournegari, F., (2018). “Cultural evolution of Qara Dagh region during the sixth to fourth millennia BC based on Horand survey data”. Iranian Archaeological Research, 8(18), 25–43. https://doi.org/10.22084/nbsh.2018.15386.1691 (in Persian) - Brown, B., (1951). Excavation in Azarbaijan, 1948. London. - Burney, C. A., (1962). “The excavations at Yanik Tepe, Azerbaijan, 1961: Second preliminary report”. Iraq, 24(2): 111–125. https://doi.org/10.2307/4199724 - Burney, C. A., (1964). “The excavations at Yanik Tepe, Azerbaijan, 1962: Third preliminary report”. Iraq, 26(1): 54–61. https://doi.org/10.2307/4199761 - Burney, C. A., (1970). “Excavation at Haftavan Tepe 1968: First preliminary report”. Iran, 8, 157–171. https://doi.org/10.2307/4299640 - Chaichi Amirkhiz, A., (2008). “Layering report for speculation of Deirman Tappeh Bostan Abad (first season of winter 2008)”. East Azerbaijan: Archive of the General Directorate of Cultural Heritage, Handicrafts and Tourism of Tabriz., (Unpublished, in Persian) - Danti, M. D., Voigt, M. M. & Dyson, R. H., (2004). “The search for the Late Chalcolithic/Early Bronze Age transition in the Ushnu-Solduz Valley, Iran”. In: A. Sagona (Ed.), A view from the highlands (pp. 583–616). - Dyson, R. H. Jr., (1965). “Problems of protohistoric Iran as seen from Hasanlu”. Journal of Near Eastern Studies, 24(3), 193–217. https://doi.org/10.1086/371815 - Dyson, R. H. Jr. & Young, T. C. Jr., (1960). “The Solduz Valley, Iran: Pisdelitepe”. Antiquity, 40(157), 19–27. https://doi.org/10.1017/S0003598X00035122 - Ebrahimi, Q., (2018). “Exploration report for the purpose of tracing and excavating the tomb buildings of Udulu village cemetery, Bilesvar city, Ardabil”. Archive of Ardabil Cultural Heritage, Handicrafts and Tourism., (Unpublished, in Persian) - Hamlin, C., (1975). “Dalma Tepe”. Iran, 13: 111–127. https://doi.org/10.2307/4300529 - Heidarian, M., (2017). “Archaeological evidence of Ahmad Bigloo Dam Basin, Meshkinshahr”. Iranian Archaeological Research, 7(13): 7–24. https://doi.org/10.22084/nbsh.2017.8501.1379 (in Persian) - Hejabri Nobari, A., Binandeh, A., Neyestani, J. & Vahdati Nasab, H., (2012). “Excavation at Lavin Tepe in northwest Iran”. Ancient Near Eastern Studies, 49: 95–117. https://doi.org/10.2143/ANES.49.0.2165721 - Hejabri Nobari, A. & Pourfaraj, A., (2006). “Excavation of Neolithic and Chalcolithic period in Ardabil region based on archaeological data of Ghoshatpeh Shahriri”. Journal of the Faculty of Literature and Humanities, University of Tehran, 2: 1–26., (in Persian) - Henrickson, E., (1983). “Ceramic styles and cultural interaction in the Early and Middle Chalcolithic of the Central Zagros”., (Ph.D. dissertation). Department of Anthropology, University of Toronto., (Unpublished) - Hesari, M., (2019). “Analysis and study of changes in the tradition of Chalcolithic Idir Tepe, Moghan Plain, Ardabil Province”. Iranian Archaeological Research, 9(21): 23–40. https://doi.org/10.22084/nbsh.2019.16391.1748 (in Persian) - Hesari, M. & Akbari, H., (2005). “Idir Tepe Aslandooz excavation report”. Archaeological Reports, 4. Tehran: Archaeological Research Institute., (in Persian) - Hesari, M. & Ali Yari, A., (2012). “Study and typology of large stone tombs (Korgan) in Ardabil Province”. Archaeological Studies, 4(1): 113–130. https://doi.org/10.22059/jarcs.2012.35378 (in Persian) - Hoveida, R., (1971). “Geographical time of Moghan Plain”. Journal of Tabriz Faculty of Literature and Humanities, 23: 97–100., (in Persian) - Holl, F., (2003). “Topics and problems of Iranian archaeology”. In: Western Archaeology (Z. Basti, Trans.). Tehran: Samat Publications, Third Edition., (in Persian) - Jalilov, B., (2018). “The collective burial kurgan of Uzun Rama”. TUBA-AR, Special Issue, 93–106. https://doi.org/10.22520/tubaar.2018.os.01.006 - Kambakhsh Fard, S., (1967). Parthian tombs. Tehran: University Publishing Center., (in Persian) - Kargar, B., (1995). “Investigation and excavation in Ahranjan and Qara Tappeh Salmas”. Master’s Thesis, University of Tehran., (Unpublished, in Persian) - Kearton, R. R. B., (1970). “A study of settlement in the Salmas Valley, West Azerbaijan, Iran”. Manuscript in the Files of the Hasanlu Project. Philadelphia: University Museum, University of Pennsylvania. - Khademi Nadooshan, F., Abedi, A., Glascock, M. D., Eskandari, N. & Khazaee, M., (2013). “Provenance of prehistoric obsidian artifacts from Kul Tepe, northwestern Iran using X-ray fluorescence (XRF) analysis”. Journal of Archaeological Science, 40: 1956–1965. https://doi.org/10.1016/j.jas.2012.12.032 - Khamachi, B., (1991). Geographical culture of East Azerbaijan. Tehran: Soroush., (in Persian) - Khazaee, M., Glascock, M. D., Masjedi, P., Abedi, A. & Khademi Nadooshan, F., (2011). “The origins of obsidian tools from Kul Tepe, Iran”. IAOS Bulletin, 45: 14–17. - Khosravi, Sh., Khatib Shahidi, H., Vahdati Nasab, H., Ali Beigi, S. & Aali, A., (2012). “Early villages and ancient prehistoric settlements in the Abhar River catchment area, east of Zanjan Province”. Archaeological Studies, 4(1): 131–154. https://doi.org/10.22059/jarcs.2012.35379 (in Persian) - Kleiss, W., (1969). “Bericht über zwei Erkundungsfahrten in Nordwest-Iran”. Archäologische Mitteilungen aus Iran, 2: 7–110. - Kleiss, W. & Kroll, S., (1992). “Survey in Ost-Azarbaidjan 1991”. Archäologische Mitteilungen aus Iran, 25, 1–46. - Kroll, S., (1990). “Der Kul Tepe bei Marand: eine chalkolithische Siedlung in Iranisch-Azarbaidjan”. Archäologische Mitteilungen aus Iran, 23: 59–71. - Lippert, A., (1979). “Die Österreichischen Ausgrabungen am Kordlar Tepe in Persisch-West Aserbaidschan (1971–1978)”. Archäologische Mitteilungen aus Iran, 12. - Lyonnet, B., Akhundov, T., Almamedov, K., Bouquet, A., Courcier, B., Jelilov, F., Huseynov, S., Loute, Z., Makharadze, S. & Reynard, S., (2008). “Late Chalcolithic Kurgans in Transcaucasia: The cemetery of Soyuqbulaq (Azerbaijan)”. Iran und Turan, 40: 27–44. - Lyonnet, B. & Guliyev, F., (2012). “Ancient Kura 2010–2011: The first two seasons of joint field work in the Southern Caucasus”. Iran und Turan, 44: 86–120. - Makoto, A., Gasparyan, B., Nahapetyan, S. & Pinhasi, R., (2014). “Forest exploitation during the Holocene in the Aghstev valley, Northeast Armenia”. In Stone Age of Armenia: 261–281. - Marro, C., (2007). “Upper-Mesopotamia and Transcaucasia in the Late Chalcolithic period (4000–3500 B.C.)”. Leurs relations avec le Proche-Orient: 77–94. - Marro, C., (2008). “The Chalcolithic ceramic cultures in the Anatolian highlands”. Ancient Near Eastern Studies, 27: 9–37. - Maziar, S., (2010). “Excavation at Kohnepasgah Tepesi, Araxes Valley, Northwest Iran: First preliminary report”. Ancient Near Eastern Studies, 47: 165–193. https://doi.org/10.2143/ANES.47.0.2051623 - Mohammadi, S. R., (2017). “Archaeological report of speculation and delimitation of Barzand Ghalasi, Garmi Moghan city, Ardabil”. Archive of Cultural Heritage, Handicrafts and Tourism of Ardabil., (Unpublished, in Persian) - Mohammadi, S. R., (2018). “Trenches to determine the area and privacy of Barzand Ghalasi, Garmi Moghan city, Ardabil Province”. In: Reports of the 16th Annual Archaeological Conference of Iran. Tehran: Cultural Heritage and Tourism Research Institute., (in Persian) - Monteith, W., (1833). “Journey of a tour through Azerbaijan and the shores of the Caspian”. Journal of the Royal Geographical Society of London, 3: 1–58. https://doi.org/10.2307/1797594 - Muradyan, F., (2014). “Discovery of the first Chalcolithic burial mounds in the Republic of Armenia”. In Stone Age of Armenia: 339–363. - Muscarella, O. W., (1968a). “Excavation at Dinkha Tepe 1966”. Metropolitan Museum of Art Bulletin, 27(3): 96–187. https://doi.org/10.2307/3258385 - Muscarella, O. W., (1968b). “Qalatgah: A Urartian site in Northwestern Iran”. Expedition, 13(3–4): 44–49. - Muscarella, O. W., (1969). “The Tumuli at Se Gridan: A preliminary report”. Metropolitan Museum Journal, 2: 5–25. https://doi.org/10.2307/1512584 - Muscarella, O. W., (1973). “Excavation at Agrab Tepe”. Metropolitan Museum Journal, 8: 47–76. https://doi.org/10.2307/1512673 - Muscarella, O. W., (1974). “The Iron Age at Dinkha Tepe, Iran”. Metropolitan Museum Journal, 9: 35–90. https://doi.org/10.2307/1512656 - Muscarella, O. W., (2003). “The chronology and culture of Se Gridan: Phase III”. Ancient Civilizations from Scythia to Siberia, 9: 31–117. https://doi.org/10.1163/157005703322114856 - Museibli, N., (2014). The grave monuments and burial customs of the Leilatepe culture. Baku: Azerbaijan National Academy of Sciences. - Museibli, N., (2016). “Potters marks on Leilatepe culture pottery: Eastern Anatolian Chalcolithic traditions in the Caucasus”. Mediterranean Archaeology and Archaeometry, 16(1): 283–294. https://doi.org/10.5281/zenodo.44772 - Museibli, N., (2019). “The Galayeri settlement: Late Chalcolithic traditions of Eastern Anatolia and the Caucasus”. TUBA-AR, 25: 63–76. https://doi.org/10.22520/tubaar.2019.25.004 - Naseri Soomeh, H., (2014). “Study and analysis of settlement patterns in Bostan Abad during the Chalcolithic period”. M.Sc. Thesis, Department of Archaeology, Faculty of Literature and Humanities, University of Tehran., (Unpublished, in Persian) - Omrani, B., (1993). “Archaeological features of East Urmia Lake from the Neolithic period to the Iron Age”. Master’s Thesis, University of Tehran., (Unpublished, in Persian) - Palumbi, G., (2007). “A preliminary analysis on the prehistoric pottery from Aratashen (Armenia)”. In: Les Cultures du Caucase (VIe–IIIe millénaires avant notre ère): Leurs relations avec le Proche-Orient (pp. 63–76). - Razzaqi, H. & Fahimi, H., (2004). “Preliminary report of Jolbar Tepe (Khan Baba), West Azerbaijan, August 1996”. Archeology and History, 18(2): 52–59., (in Persian) - Sagona, A., (2008). The archaeology of the Caucasus: From earliest settlements to the Iron Age. Cambridge: Cambridge University Press. - Salmanpour, R. & Abtahi Foroushani, S. Z., (2013). “Final report of archaeological survey and identification of Horand County, East Azerbaijan”. Archive of Cultural Heritage, Handicrafts and Tourism of Tabriz., (Unpublished, in Persian) - Schweizer, G., (1970). “Nordost-Azerbaidschan und Shah Sevan-Nomaden”. In: E. Ehlers, F. Scholz & G. Schweizer (Eds.), Strukturwandlungen im nomadisch-bäuerlichen Lebensraum des Orients (pp. 81–148). Wiesbaden. - Sharifi, M., (2020). Archaeological excavations of Tepe Gheshlagh Bijar (east coast of Central Zagros). Tehran: Institute of Cultural Heritage and Tourism., (in Persian) - Stapleton, L., Margaryan, L., Areshian, G. E., Pinhasi, R. & Gasparyan, B., (2014). “Weaving the ancient past: Chalcolithic basket and textile technology at the Areni-1 cave, Armenia”. In: Stone Age of Armenia, pp. 219–232. - Talai, H., (1983). “Pottery evidence from Ahranjantepe, a Neolithic site in the Salmas Plain (Azerbaijan, Iran)”. Archäologische Mitteilungen aus Iran, 16: 7–18. - Talai, H., (2011). Prehistoric of Iran: Chalcolithic period. Tehran: Samat., (in Persian) - Vandenberg, L., (2000). Archaeology of Ancient Iran (I. Behnam, Trans.). Tehran: University of Tehran Press., (in Persian) - Velayati, R., (2006). “Archaeological study report of Bostan Abad region, first phase”. In: collaboration with the Cultural Heritage, Handicrafts and Tourism Organization of East Azerbaijan and University of Tehran., (Unpublished, in Persian) - Velayati, R., (2013). “Archaeological survey report of Bostan Abad region, second phase”. Archive of the General Directorate of Cultural Heritage, Handicrafts and Tourism of Tabriz., (Unpublished, in Persian) - Voigt, M. M. & Dyson, R., (1992). “The chronology of Iran, ca. 8000–2000 B.C”. In: R. W. Ehrich (Ed.), Chronologies in Old World Archaeology (pp. 122–178). Chicago: University of Chicago Press. - Voigt, M. M., (1983). Hajji Firuz Tepe: The Neolithic settlement. Hasanlu Excavation Reports, Vol. 1. University Museum Monograph 50. Philadelphia: University of Pennsylvania. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 384 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 14 |
||
سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب