پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,240 |
| تعداد مقالات | 67,871 |
| تعداد مشاهده مقاله | 115,433,416 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 90,202,128 |
مطالعه تطبیقی دو روایت موسیقایی از ابن خردادبه و مسعودی نشانه‌هایی از وجود یک متن پهلوی درباره موسیقی دوره ساسانی | ||
| نشریه هنرهای زیبا: هنرهای نمایشی و موسیقی | ||
| مقاله 6، دوره 29، شماره 1، فروردین 1403، صفحه 71-81 اصل مقاله (458.73 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jfadram.2024.365903.615799 | ||
| نویسندگان | ||
| مهشید فراهانی1؛ بیژن کرمی میرعزیزی* 2 | ||
| 1کارشناس ارشد اتنوموزیکولوژی، گروه موسیقی، پردیس بینالمللی فارابی، دانشگاه هنر، کرج، ایران. | ||
| 2دانشیار گروه زبان و ادبیات عرب، دانشکده ادبیات فارسی و زبانهای خارجی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران. | ||
| چکیده | ||
| از میان تمام روایت‌های موجود درباره الحان ساسانی دو روایت در رساله اللهو و الملاهی نوشته ابن خردادبه و مروج الذهب و معادن الجوهر نوشته علی‌‌‌‌بن‌‌‌‌حسین مسعودی وجود دارد که علاوه بر ذکر نام الحان درباره چیستی آن‌ها نیز گزارش کوتاهی آمده است. بین متن مسعودی و ابن خردادبه همسانی و ناهمسانی‌های مهمی وجود دارد. با توجه به رأی پژوهشگرانی که متن مسعودی را رونوشت متن ابن خردادبه می‌دانند و با در نظر گرفتن هم‌روزگار بودن دو نویسنده وجود این ناهمسانی‌ها پذیرفتنی نیست. مطالعه نسخه‌های متعدد از متن مسعودی نیز احتمال خطای رونویسان و مصححان را از بین می‌برد. چرایی وجود این همسانی و ناهمسانی‌های پرسش اصلی این پژوهش است. تجزیه و تحلیل موارد هم‌سان و ناهمسان در این دو روایت با استفاده از روش تحلیل روایت‌های تاریخی نشان داد احتمالا نویسندگان روایات خود را از مقابله و مقایسه متن دیگری نقل کرده‌اند. متن مرجع مشترکی به دو خط پهلوی و عربی در دست نویسندگان بوده‌است. شواهد نشان می‌دهد این دو متن مخدوش و نسخه عربی احتمالا برگردان متن پهلوی و به شیوه نگارشی اوایل اسلام بدون نقطه بوده‌است. بر اساس دانسته‌های پیشین از وجود آئین‌نامه‌های ساسانی در موضوعات مختلف می‌توان متن پهلوی مرجع نویسندگان را بخشی از یک آئین‌نامه موسیقی به شمار آورد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| الحان ساسانی؛ ابن خردادبه؛ مسعودی؛ اللهو و الملاهی؛ مروج الذهب و معادن الجوهر | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| A Comparative Study of Two Musical Narratives Written by Ibn-e-Khardadbeh and Masoudi Evidence Proving the Existence of a Pahlavid Text on Music under the Sasanid | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Mahshid Farahani1؛ Bijan Karami MirAzizi2 | ||
| 1Master of Ethnomusicology, Department of Music, Farabi International Campus,University of Art, Karaj, Iran. | ||
| 2Associate Professor, Faculty of Department of Arabic Language and Literature, Allameh Tabatabai University, Tehran, Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| The Sasanian period, as one of that era's most prominent cultural epochs, is appreciated for its rich and vibrant music. The Islamic written sources are replete with references of this music and praise its beauty and significance. To truly grasp the essence of this music, it is imperative to examine all sources that have documented it meticulously. By delving into Sasanian music's history and evolution, a more thorough understanding can be achieved of that period's musical evolution. Among the narratives written and available on musical modes of the Sasanid era, two narratives are prominent, " Al-Lahve-val-Malahi" and" Moruj-al-Zahb and Ma'aden-al-Jawhar "which were written by Ibn-e Khardadbeh and Ali –ibn Masoudi, respectively. The specific feature of these two treatises is that they mentioned the names of modes as well as a brief explanation of them. Surprisingly, there are some significant similarities and differences among these two treatises. As scholars suggest, Masoudi has copied the book of Ibn-e Khardadbeh, and since both writers lived during the same time period, the contradictions may not be considered plausible. When several copies of Masoudi's text are studied, it reveals that the mistake of those recopied from the main text may not be a good cause as well. This article aims to explain those differences and their causes. The authors analyzed and compared these two texts' similarities and differences, using the historical narrative analysis method. Some differences between the two texts include meaningless words like "Sakaf" or "Madarosnan." These words may have been mistakenly read from Pahlavi's words. Another significant difference is the reference to the number of musical modes. Ibn Khurdadba mentions eight tones, while Masoudi mentions seven. The difference between the two numbers may be due to their writing style in the Pahlavi script. These numbers are written differently in Arabic but very similarly in Pahlavi. Therefore, it is possible that a Pahlavi text was also available to both authors, hence the cause of the misinterpretation and dissonance between the two authors. Also, one can observe differences in the dot's placement in words written similarly. This difference seems to be related to the writing rules of early Arabic texts. In the early writing style of Arabic during the first centuries of Islam, words were written without dots. Thus, it can be assumed that both authors probably wrote their texts based on the same early Arabic style. Finally, the analysis of this article revealed that the two persons compiled their treatises using the same original text in Pahlavid. At that time, the original text was available in the Pahlavid and Arabic. Evidence shows that the two original texts were incomplete, and the Arabic edition was translated from the Pahlavi language and written without "dots." During the Sassanid era, texts called "Aeen Namak" existed. These texts were written to teach various subjects such as Chogan, cooking, chess, and others. It is believed that the Pahlavi text on which the two authors based their writings was “Aeen Namak" about music. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Sassanid musical modes, Ibn-e-Khardadabeh, Al-Masoudi, Al-Lahve-val-Malahi, Moruj-al-Zahb and Ma'aden-al-Jawhar | ||
| مراجع | ||
|
ابن خردادبه (1961)، مختار من کتاب اللهو و الملاهی، الأب اغناطیوس عبده خلیفه الیسوعی، بیروت: دارالمشرق.
ابن‌قتیبه، عبدالله بن مسلم (بی تا)، الشعر و الشعراء، احمد محمد شاکر،جلد 1، قاهره: دارالمعارف.
ابن‌ندیم، محمدبن‌اسحاق (1872)، الفهرست، ترجمه محمدرضا تجدد،( 1381) تهران: اساطیر.
ابی‌منظور، محمدبن‌مکرم (1988)، علی شیری، لسان العرب، جلد 12، بیروت: دار إحیا التراث العربی.
اصفهانی، ابوالفرج (1840)، الاغانی, ترجمه محمد حسین مشایخ فریدنی. (1368) تهران: علمی فرهنگی.
الکندی، یعقوب بن اسحاق بن (1965)، رسالة الکندی فی اللحون والنغم: (ملحق ثانی لکتاب "مؤلفات الکندی الموسیقیة"), یوسف زکریا، بغداد. الإصفهانی، على بن الحسین أبو‌الفرج (1994), الاغانی, دار إحیاء بیروت: التراث العربی.
المسعودی الشافعی، ابی الحسن علی بن الحسین بی علی (1346ه.ق)، مروج الذهب و معادن‌الجوهر فی التاریخ، عبدالرحمن محمد بمیدان، قاهره: البهیة المصریة ادارة الملتزم. بیانی، خان‌بابا (1346)، «موسیقی یکی از مظاهر تمدن درخشان ایران در زمان ساسانیان»، نشریه بررسی های تاریخی، 7، 161-187.
تفضلی، احمد (1383)، آئین نامه، دایره المعارف بزرگ اسلامی، https://cgie.org.ir/fa/article/258815/آیین-نامه .
جاحظ، عمرو بن بحر (2002)، المحاسن والاضداد، علی بوملحم، بیروت: دار و مکتبه الهلال. دامغانی، محمود مهدوی (1353)، «ابوالحسین علی بن حسین مسعودی و برخی از آثار او»، مطالعات اسلامی، 12، 96-117.
دهخدا, علی اکبر (1377)، محمد معین، لغتنامه دهخدا، جلد 12، تهران: مؤسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران.
رجب اف، عسگر علی (1970)، باربد و زمان او، ترجمه احمد صدری( 1400)، تهران: آرون.
فارمر، هنری جرج (1928)، تاریخ موسیقی خاور زمین ایران بزرگ و سرزمین‌های مجاور به همراه دو گفتار درباره خنیاگری موسیقی ایران، ترجمه بهزاد باشی( 1395)، تهران: معین.
کراچکوفسکی، ایگناتی یولیانوویچ (1963)، تاریخ الأدب الجغرافی العربی، قاهره: لجنة التألیف و الترجمة و النشر.
محمدی ملایری، محمد (1396)، فرهنگ ایرانی پیش از اسلام و آثار آن در تمدن اسلامی و ادبیات عرب، تهران؛ توس.
مسعودی, علی بن حسین (1390), التنبیه و الاشراف, ابوالقاسم پاینده, تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
مسعودی, علی بن حسین (1382). مروج الذهب و معادن الجوهر، ابوالقاسم پاینده، تهران؛ انتشارات علمی فرهنگی.
ملاح, حسینعلی (1341), «رساله‌ای از ابن‌خردادبه در زمینه موسیقی ساسانی», مجله موسیقی,3,9. شماره صص؟؟؟
منوچهری دامغانی، اَبوالنَّجم احمَد بن قوص بن احمد (1394), دیوان منوچهری، به تصییح محمد دبیرسیاقی, تهران: زوار.
میثمی, حسین (1401)، «را‌ه‌های خسروانی و آئین نوروز», مطالعات تاریخ فرهنگی, 13, 88-123.
10.29252/chs.13.52.4 DOI: George Farmer, Henry (1926), »The Old Persian Musical Modes«, Journal of the Royal Asiatic Society of Great Britain and Ireland, 93-95. Meynard, de Barbier (1861-1877), »Les Prairies d’or (Murug al-dahab wa-ma’adin al-gawhar)«, trad. Et revue par charles pellat, Paris, Societe asiatique, 1962-1997, vol 5. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 112 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 110 |
||