پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,248 |
| تعداد مقالات | 67,930 |
| تعداد مشاهده مقاله | 115,823,286 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 90,576,666 |
نگاه تأویل گرایانۀ شیخ احمد احسایی به طبیعت و پدیده های طبیعی برمبنای آیات قرآن | ||
| تاریخ علم | ||
| دوره 21، شماره 1 - شماره پیاپی 34، آبان 1402، صفحه 95-112 اصل مقاله (936.04 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jihs.2024.364504.371757 | ||
| نویسندگان | ||
| محمد سلیمانی تبار1؛ عبدالرفیع رحیمی* 2 | ||
| 1گروه تاریخ، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه بین المللی امام خمینی، قزوین، ایران | ||
| 2عضوهیات علمی گروه تاریخ دانشگاه بین المللی امام خمینی | ||
| چکیده | ||
| شیخیه ازجمله فرقه‌هایی است که خود را به‌طور کامل از جهان پیرامونی جدا نساخته و طبیعت را همواره جزئی از آنچه باید مورد توجه قرار گیرد دانسته است. شیخ احمد احسایی از عالمان دینی نیمۀ نخست قرن سیزدهم هـ ق و پایه‌گذار نظریات فرقۀ شیخیه بود که آثار متعددی با موضوعات گوناگون اعتقادی، کلامی، فلسفی و فقهی از خود برجای گذاشته است. التفات به طبیعت و پدیده‌های جهان خلقت و ارتباط آن با دین، مذهب و شریعت در آرای مختلف احسایی به‌چشم می‌خورد. او به تأویل آیاتی از قرآن که اشاراتی به پدیده‌های طبیعی دارد پرداخته است و درخصوص مسائلی مانند روند خلقت انسان، معنای آب، آسمان و هوا سخن می‌گوید. این نگاه پررنگ به طبیعت را می‌توان در آثار شاگردان و پیروان وی مانند سیدکاظم رشتی و محمدکریم‌خان کرمانی هم دید، تا جایی که این افراد دارای رساله‌هایی مستقل در علوم طبیعی مانند هیئت و پزشکی هستند. این نوشته سعی بر آن دارد مقداری به تأویلات شیخ احمد از آیات قرآنی مرتبط با طبیعت بپردازد تا آشنایی بیش‌تر و دقیق‌تری با آرا و جهان‌نگری یک عالم دینی مطرح و بنیان‌گذار یکی از فرقه‌های مذهبی با نفوذ عصر قاجار که تفکرات او در زمان ورود گستردۀ مظاهر تمدنی غرب به کشور طرفدارانی داشت، به‌دست آید | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| تأویل؛ خلقت؛ شیخ احمد احسایی؛ طبیعت؛ قرآن | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The Hermeneutic View of Shaykh Aḥmad Aḥsāʾī on Nature and Natural Phenomena; Based on the Verses of the Quran | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Mohammad Soleimanitabar1؛ abdorrafi rahimi2 | ||
| 1History Department, Imam Khomeini International University (IKIU) | ||
| 2- Assocaite Professor of History, Imam Khomeini International University | ||
| چکیده [English] | ||
| The Shaykhi is one of those religious sects that did not completely separate itself from the surrounding world and always considered nature as a part of what should be taken into consideration. Shaykh Aḥmad Aḥsāʾī was one of the Muslim religious scholars of the first half of the 13th AH/19th AD century and the founder of the ideas of the Shaykhi Thought, who has left numerous works on various topics of faith, theology, philosophy, and jurisprudence. Paying attention to nature and phenomena of the world and its connection with religion and Sharīʿat is obvious in different Aḥsāʾī’s opinions. He has interpreted verses of the Quran that refer to natural phenomena and has given opinions about them and some issues such as the process of human creation, and the meaning of water, sky, and air. This kind of approach to nature can be seen in the works of his students and followers such as Sayyid Kāẓim Rashtī and Ḥāj Muḥammad-Karīm Khān Kirmānī, to the extent that these people have special treatises in natural sciences such as cosmology and medicine. This article tries to express Shaykh Aḥmad’s interpretations of some of these verses, so it can help us to know more and better the opinions and worldview of a prominent religious scholar and the founder of one of the influential sects in the Qajar era, whose ideas had fans at the time of the widespread entry of the manifestations western civilizations into Persia. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| The Creation, Interpretation, Nature, Quran, Shaykh Aḥmad Aḥsā’ī | ||
| مراجع | ||
|
قرآن کریم.
ابراهیمی، زینالعابدین. (1373ش). «احسایی، شیخ احمد». دایرة المعارف بزرگ اسلامی، ج 6، ص 662-667.
احسایی، احمدبنزینالدین. (1430ق). جوامع الکلم. 9ج. بصرة: المطبعة الغدیر.
اخوان الصفا و خلان الوفا. (1376ش). رسائل. ج2. بیروت: دار بیروت.
استرآبادی، السید علی. (1409ق). تأویل الآیات الظاهرة فی فضائل العترة الطاهرة. قم: مؤسسة النشر الإسلامی.
انصاری، مرتضی. (1393ق). المکاسب. ج2. نجف: جامعة النجف الدینیة.
آقایی، رضا و گمینی، امیرمحمد. (بهار و تابستان 1397ش). «تقابل علمای امامیه و شیخیه بر سر تفسیر دینی نجوم جدید: هبةالدین شهرستانی و زینالعابدین کرمانی». تاریخ علم، دوره 16، شماره 1، ص 1-15.
بحرانی، السید الهاشم. (1415ق). البرهان فی تفسیر القرآن .5 ج. قم: الموسسه البعثه.
الجزائری، السید نعمة الله. (1388ش). عقود المرجان فی تفسیر القرآن. ج1. قم: نور وحی.
جعفریان، رسول. (مهر 1397ش). «تجربهای از سازگار کردن علم و دین از رییس مذهب شیخیه (رساله در معنای طی الارض و کیفیت آن)». مقالات و رسالات تاریخی، شماره 6، ص 693-710.
حویزی، عبد علیبنجمعه. (1415ق). تفسیر نورالثقلین. 5ج. قم: اسماعیلیان.
سکری، علی علی. (مارس 1976م). «علوم الارض فی رسائل اخوان الصفا». نشریة رسالة العلم، السنة االثالثة و الاربعون، العدد 1، ص 23-28.
سیدوکیلی، سید هادی. (پاییز 1395ش). « بازشناسی تأثیر پذیری شیخ احمد احسایی از مکاتب فکری». پژوهشهای اعتقادی-کلامی، سال پنجم، شماره 23، ص 39-58.
شافعی، حسن. (رجب 1471ق). «الجغرافیا فی رسائل اخوان الصفا». نشریة مجمع اللغة العربیة بالقاهرة، الجزء 80، ص 113-128.
طارمی راد، حسن و سلیمان حشمت، رضا. (1390ش). درباره تأویل. تهران: نشر کتاب مرجع.
طبرسی، أحمدبنعلی. (1386ق). الإحتجاج. 2ج. النجف: مطبعة النعمان.
فلاحتی، حمید. (تابستان 1389ش). «تحلیل عقاید شیخیه در بسترسازی بابیت و بهائیت». معرفت کلامی، سال اول، شماره دوم، ص 159-178.
فیض الکاشانی، محمدبن شاه مرتضی. (1415ق). التفسیر الصافی. 5ج. تهران: مکتبة الصدر.
قمی المشهدی، محمدبنمحمدرضا. (1367ش). تفسیر کنز الدقائق و بحر الغرائب. 14ج. تهران: وزارة الثقافة و الإرشاد الإسلامی.
قمی، علیبنابراهیم. (1404ق). تفسیر القمی. 2ج. قم: دارالکتاب.
کربین، هنری. (1346ش). مکتب شیخی از مکتب الهی شیعی. مترجم: فریدون بهمنیار. تهران: چاپ تابان.
کلینی، محمدبنیعقوب. (1363-1365ش). الکافی. 8ج. تهران: دارالکتب الاسلامیه.
کوفی، فراتبنابراهیم. (1410ق). تفسیر فرات الکوفی. تهران: مؤسسة الطبع و النشر فی وزارة الإرشاد الإسلامی.
مجلسی، محمدباقربن محمدتقی. (1403ق). بحار الأنوار. 104ج. قم: مؤسسة الوفاء.
مدرسی چهاردهی، مرتضی. (آذر 1323ش). «احوال بزرگان: شیخ احمد احسایی». نشریه یادگار، سال اول، شماره 4، ص 30-47.
مفید، محمدبنمحمد. (1413ق). الإختصاص. قم: الموتمر العالمى لالفیة الشیخ المفید.
مقاتلبنسلیمان. (1423ق). تفسیر مقاتل بن سلیمان. 5ج. بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
نصر، سید حسین. (1359ش). نظر متفکران اسلامی درباره طبیعت. تهران: انتشارات خوارزمی.
Cole, Juan R.I. (1944). “The World as Text: Cosmologies of Shaykh Ahmad al-Ahsai.”studia Islamica, no.80,145-63. Pourjavadi, Reza. Ed. (2018). Philosophy in Qajar Iran. Leiden and Boston: Brill. Rafati, Vahid. (1979). “The Development of Shaykhi Thought in Shi'i Islam” (Ph. D. dissertation, University of California, Los Angeles). | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 158 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 129 |
||