پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 162 |
| تعداد شماره‌ها | 6,693 |
| تعداد مقالات | 72,240 |
| تعداد مشاهده مقاله | 129,238,533 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 102,074,285 |
تحلیل انتقادی اندیشه‌های غزّالی در مورد زنان با تکیه بر زمینه‌های تاریخی جامعۀ اسلامی | ||
| فصلنامه علمی نظریه‌های اجتماعی متفکران مسلمان | ||
| دوره 14، شماره 1، فروردین 1403، صفحه 1-18 اصل مقاله (660.77 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jstmt.2023.367695.1666 | ||
| نویسنده | ||
| زیبا اسماعیلی* | ||
| استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی، تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| امام محمد غزّالی یکی از برجسته‌ترین متفکّران و تأثیرگذارترین عالمان دینی است که داعیۀ اصلاح و احیای دین داشته، جزو سرامدان جریان بازگشت به سلف صالح محسوب می‌شود. تعلیم دین، شیوۀ حکمرانی و سایر آداب، چون آداب ازدواج در آثار او موردتوجه قرار گرفته که در ضمن آن، آرا خود در مورد زنان را نیز ذکر می‌کند. تفکرات غزّالی در مورد زنان، با متن اسلام مغایرت دارد. بررسی دقیق‌تر آرا او در مورد زنان، دیدگاه فرهنگی جامعۀ اسلامی را نسبت به زنان آشکار می‌کند. در این تحقیق با روش توصیفی و با رویکرد انتقادی، دیدگاه امام محمد غزّالی در مسائل مربوط به زنان مورد بررسی قرار گرفته، سپس زمینه‌های تاریخی و اجتماعی تأثیرگذار بر تفکر او تحلیل شده است. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که برخی دیدگاه‌های غزّالی در مورد زنان، از فرهنگ جاهلی و تحولات جامعۀ اسلامی پس از رحلت پیامبر (ص)، متأثر است. وجود سفارش‌هایی چون مشورت با زنان و برخلاف آن عمل کردن، آفریده شدن زنان از دندۀ کج، محبوس کردن زنان در خانه و محروم کردن آن‌ها از آموزش، قرار دادن زنان در ردیف بردگان و تأکید بر کارکرد فرزندآوری مباحث مورد تأکید در اندیشه‌های غزّالی است که با تغییرات فرهنگی جامعه اسلامی پس از رحلت پیامبر (ص)، ارتباط مستقیم دارد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| جامعۀ جاهلی؛ جامعۀ اسلامی؛ جایگاه زنان؛ زن‌ستیزی؛ محمد غزّالی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Critical analysis of Ghazali's thoughts about women based on the historical context of Islamic society | ||
| نویسندگان [English] | ||
| ziba esmaeili | ||
| Assistant Professor, Department of Persian Language and Literature, Faculty of Humanities, Shahid Rajaee Teacher Training University, Tehran, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| Muhammad Ghazali is one of the most prominent thinkers and the most influential religious scholars who called for the reform and revival of religion, he is one of the leaders of the movement of returning to predecessor. The teaching of the principles and pillars of religion, the way of governance and other customs such as marriage customs have been taken into consideration in his works, in which he also mentions his opinions about women. In this research, Imam Mohammad Ghazali's view on issues related to women was explored and investigated with descriptive analytical method and critical approach, then the historical, cultural and social contexts influencing Ghazali's thinking were analyzed. In the Ghazali's works, there are thoughts about women that contradict the tradition of the Prophet (PBUH) and his practice. A closer examination of his views on women reveals the cultural view of the society in which Ghazali lived. It seems that some of Ghazali's views were influenced by Pre-Islam’s culture and changes in Islamic society after the death of the Prophet Mohammad (PBUH). The presence of orders such as consulting with women and acting contrary to it or women being created from crooked ribs, locking women at home and depriving them of education, placing women in the ranks of servants and slaves, and emphasizing the function of women bearing children are the topics emphasized in the thoughts of Ghazali that is against Islamic & Quranic teachings & directly related to the cultural changes of the Islamic society after the death of the Prophet (PBUH). | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Jahili society, Islamic society, position of women, misogyny, Imam Mohammad Ghazali | ||
|
سایر فایل های مرتبط با مقاله
|
||
| مراجع | ||
|
قرآن کریم.
کتاب مقدس (1380) عهد عتیق و عهد جدید، تهران: اساطیر.
رضی، محمد بن حسین (1380) نهج‌البلاغه، ترجمه محمد دشتی، چاپ سیزدهم، قم: مشهور.
ابن‌خلّکان، أبو العباس شمس الدین أحمد (1900 م) وفیات الأعیان و أنباء أبناء الزمان، به تحقیق إحسان عباس، بیروت: دار صادر.
ابن سعد، محمدبن سعد (1410 ق) الطبقات الکبری، بیروت: دارالکتب العلمیه.
ابن‌قتیبه دینوری، ابومحمد عبدالله بن مسلم (1418 ق) عیون الاخبار، بیروت: دارالکتب العلمیه.
ابن عبد ربه الاندلسی، احمد بن محمد (1409 ق) العقد الفرید، (جلد 6)، بیروت: دار احیا التراث العربی.
پیشوایی، مهدی؛ فریده پیشوایی (1389) گونههای طلاق در جاهلیت و تحول نظام طلاق جاهلی با ظهور اسلام، تاریخ در آیینه پژوهش، 7 (3)، 74-49.
حکیم پور، محمد (1382) حقوق زن در کشاکش سنت و تجدد، تهران: نغمه نواندیش.
علی، جواد (1413 ق) المفصل فی التاریخ العرب قبل الاسلام، بیروت: دارالعلم للملایین.
جمشیدیها، غلامرضا؛ قاسم زائری (1387) سیاست گذاری فرهنگی پیامبر اسلام (ص) و تأثیر آن بر موقعیت فرهنگی-اجتماعی زنان در زیست جهان جاهلی، فصلنامۀ زن در توسعه و سیاست (پژوهش زنان)، 6 (4)، 38-5.
جوادی آملی، عبدالله (1383) زن در آئینۀ جمال و جلال، قم: اسراء.
راوندی، مرتضی (1369) تاریخ اجتماعی ایران، (جلد 7)، تهران: نگاه.
رحیم‌پور، فروغ‌السادات (1391) نقدی بر جایگاه زن در اندیشه غزّالی، فصلنامۀ پژوهشنامۀ زنان، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، 3 (1) 100- 71.
رحیم‌پور، فروغ‌السادات؛ شهرزاد استکی (1395) مطالعۀ تطبیقی جایگاه زن در دیدگاه غزالی و ابن عربی، پژوهشنامه اسلامی زنان و خانواده، 4 (6)، 130-113.
زرین‌کوب، عبدالحسین (1379) روزگاران، تاریخ ایران از آغاز تا سقوط سلطنت پهلوی، چاپ دوم، تهران: سخن.
سالم، عبدالعزیز (1380) تاریخ عرب قبل از اسلام، ترجمۀ باقر صدرینیا، تهران: علمی فرهنگی.
ستوده، هدایت‌الله (1385) تاریخ تفکر اجتماعی در اسلام از فارابی تا شریعتی، تهران: ندای آریانا.
سعدی شیرازی، مصلح‌الدین (1381) گلستان سعدی، تصحیح و توضیح غلامحسین یوسفی، چاپ ششم، تهران: خوارزمی.
صدوق، محمد بن علی (1413 ق) من لایحضره الفقیه، تحقیق علی‌اکبر غفاری، قم: انتشارات اسلامی وابسته به جامعۀ مدرسین حوزۀ علمیه قم.
صفا، ذبیح‌الله (1384) تاریخ ادبیات ایران، چاپ بیست و سوم، تهران: ققنوس
غزّالی، محمد بن محمد (1377) احیاء علوم الدین، ترجمۀ مویدالدین محمد خوارزمی، تهران: علمی فرهنگی.
غزّالی، محمد بن محمد (1361) نصیحه الملوک، تصحیح جلال الدین همایی، تهران: بابک.
غزّالی، محمد بن محمد (1381) کیمیای سعادت، تصحیح احمد آرام، چاپ هشتم، تهران: گنجینه.
غنی، قاسم (1386) تاریخ تصوف در اسلام؛ تطوّرات و تحوّلات مختلفۀ آن از صدر اسلام تا عصر حافظ، چاپ دهم، (جلد 2-3)، تهران: زوار.
فتاحی زاده، فتحیه (1386) زن در تاریخ اندیشۀ اسلامی، چاپ چهارم، تهران: مرکز پژوهشهای اسلامی.
فردوسی، ابوالقاسم (1379) شاهنامۀ فردوسی، به کوشش سعید حمیدیان، چاپ پنجم، تهران: قطره.
کلینی، محمد بن یعقوب (1407 ق) الکافی، به تصحیح علی اکبر غفاری و محمد آخوندی، چاپ چهارم، تهران: دارالکتب الإسلامیة.
مسعودی، ابوالحسن علی بن حسین (1370) مروج الذهب، ترجمۀ ابوالقاسم پاینده، چاپ چهارم، (جلد 2)، تهران: علمی فرهنگی.
مسلم، ابن حجاج نیشابوری (بی‌تا). الصحیح، بیروت: دارالفکر.
مبلغ، سید محمدحسین (1380) بررسی تطبیقی زن در نگاه جاهلیت، ادیان، اسلام و فمنیسم، فصلنامۀ پژوهشهای قرآنی، 7 (27-28)، 223-194.
مشارقه، محمد زهیر (1988 م. ) الحیاه الاجتماعیه عند البدو فی الوطن العربی، دمشق: دار طلاس.
معموری، علی؛ زهرا خوش‌سخن مظفر (1389) بررسی تاریخی جایگاه زن در جاهلیت و قرآن باتوجه‌به آیه ضرب، فصلنامۀ پژوهشنامۀ علوم و معارف قرآن کریم، 1 (6)، 94-73.
منتظری مقدم، حامد (1384) گونههای ازدواج در عصر جاهلی، فصلنامۀ تاریخ اسلام در آینه پژوهش، 4 (8)، 156-127.
مهریزی، مهدی؛ مریم مشهد علیپور (1389) نگاهی دوباره به ویژگیهای زن در عصر جاهلیت، فصلنامۀ بانوان شیعه، 7 (23)، 36-7.
نوری، ابراهیم؛ لیلا افضلی شیخی، محمد زارعی (1400) نقد دیدگاه غزالی در مسئله اداراکات عقلی زن، مطالعات معرفتی در دانشگاه اسلامی، 25 (4)، 1144-1125.
نوری، یحیی (1357) اسلام و عقاید و آرا بشری، (یا جاهلیت و اسلام)، چاپ هشتم، تهران: مجمع مطالعات اسلامی و مجمع معارف اسلامی.
واعظی، محمدجواد (1388) وضعیت زن در جاهلیت، فصلنامۀ تاریخ اسلام در آینه پژوهش، 6 (4)، 159-135.
واقدی، محمد بن عمر (1409ق) المغازی، تحقیق مارسدن جونز، بیروت: مؤسسه الأعلمی.
هاشم‌پور مولا، سید محمد هاشم؛ افسردیر، حسین (1393) معناشناسی عقل در روایات انّ النساء نواقص العقول، فصلنامۀ پژوهشنامۀ علوی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، 5 (2)، 48-19. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 891 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 470 |
||
سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب