پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 163 |
| تعداد شماره‌ها | 6,826 |
| تعداد مقالات | 73,607 |
| تعداد مشاهده مقاله | 134,899,269 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 105,300,687 |
تحولات و عوامل مؤثر بر زوال شهر تاریخی دهدشت از دوره صفوی تا پایان دوره قاجار | ||
| پژوهش های ایران شناسی | ||
| دوره 15، شماره 1، خرداد 1404، صفحه 35-67 اصل مقاله (1.26 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jis.2024.366402.1236 | ||
| نویسندگان | ||
| داوود پاکباز کتج* 1؛ حسن کریمیان2؛ مصیب امیری3؛ مجید منتظرظهوری4 | ||
| 1دانشجوی دکتری، گروه باستانشناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه تهران، تهران، ایران، | ||
| 2استاد تمام، گروه باستانشناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه تهران، تهران، ایران، | ||
| 3دانشیار، پژوهشگاه میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، تهران، ایران | ||
| 4استادیار، گروه باستانشناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه تهران، تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| دهدشت یکی از مهم‌ترین شهرهای جنوب غرب ایران در دوران اسلامی است که در عصر صفوی از اهمیت و شکوفایی بسیار بالایی برخوردار بوده است. این شهر در دوران صفوی دارالملک و حاکم‌نشین ولایت بزرگ کهگیلویه بوده که محدودۀ وسیع کوره ارّجان سده‌های پیشین را در بر می‌گرفت. شهر دهدشت در دوران شکوفایی خود، دارای تمام ویژگی‌های شهری بوده است. هدف از نوشتار حاضر، تحلیل و بررسی عوامل مؤثر بر زوال شهر دهدشت از دوره صفوی تا پایان دوره قاجار و زمان اضمحلال آن است. در این پژوهش که به روش تاریخی - تحلیلی انجام گرفت، سعی بر آن است تا بر اساس نتایج بدست آمده از مطالعات میدانی و واکاوی منابع تاریخی به این پرسش پاسخ داده شود که چه عواملی منجر به زوال شهر تاریخی دهدشت شده و پایان حیات سیاسی – اجتماعی آن مربوط به چه دوره‌ای از تاریخ است؟ بر اساس نتایج به دست آمده از واکاوی منابع تاریخی و مطالعات باستانشناسی، جنگ، شورش‌ها و غارت‌های مکرر و پی در پی، ناامنی، ویرانی شبکه‌های ارتباطی، کاهش رونق تجاری، مالیات سنگین و متأثر از آن وخامت اوضاع اقتصادی، منجر به زوال شهر دهدشت و خالی شدن آن از سکنه گردید. ضعف و سیر زوال تدریجی شهر نیز با تضعیف و زوال حکومت صفوی شروع شده و تا دوره قاجار تداوم یافت، اما فروپاشی نهایی و پایان حیات سیاسی - اجتماعی آن مربوط به نیمه پایانی دوره قاجار است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| کورۀ ارجان؛ بلادشاپور؛ کهگیلویه؛ شهر دهدشت؛ شهرهای صفوی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Developments and factors influencing the decline of the historical city of Dehdasht from the Safavid era to the end of the Qajar era. | ||
| نویسندگان [English] | ||
| davoud pakbaz kataj1؛ hasan karimian2؛ mosayeb amiri3؛ Majid Montazer- Zohouri4 | ||
| 1PhD student, Department of Archaeology, Faculty of Literature and Humanities, University of Tehran, Tehran, Iran | ||
| 2Full Professor, Department of Archaeology, Faculty of Literature and Humanities, University of Tehran, Tehran, Iran | ||
| 3Associate Professor, Research Institute of Cultural Heritage, Tehran, Iran | ||
| 4Assistant Professor, Department of Archaeology, Faculty of Literature and Humanities, University of Tehran, Tehran, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| Dehdasht is one of the most important cities of southwestern Iran during the Islamic era, which was of great importance and prosperity in the Safavid period. This city was in the Safavid era the Dar al -Molk and the ruler of the large province of Kohgiluyeh, which covered the Arrajan wide area. The city of Dehdasht, during its period of prosperity, had all the signs of an urban center. The purpose of this paper is to analyze and examine the factors contributing to the decline of the city of Dehdasht from the Safavid period to the end of the Qajar era and the time of its decline. In this study, which has been conducted using a historical-analytical method, an attempt is made to answer the question of what factors led to the decline of the historic city of Dehdasht, and to which period in history does the end of its political and social life belong? Based on the results of the analysis of historical sources and archaeological studies, war and riots and successive looting, insecurity, destruction of communication networks, decreased business prosperity, heavy taxation and deterioration of the economic situation led to the decline of the historic city of Dehdasht and the city's emptying of the people. The weakness and gradual decline of the city also began with the weakening of the Safavid government and continued until the Qajar period, but the final collapse and end of its political and social life dates back to the late Qajar period. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Arrajan khore, Biladshapur, Kohgiluyeh, the Dehdasht city, Safavid cities | ||
| مراجع | ||
|
استرآبادی، میرزا مهدی خان (1377). جهانگشای نادری. به تصحیح سید عبدالله انوار. چاپ اول، تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی.
اعتمادالسلطنه، محمدحسن خان (1367). تاریخ منتظم ناصری. تصحیح محمد اسماعیل رضونی. چاپ اول، تهران: دنیای کتاب.
افوشته‌ای نطنزی، محمد بن هدایت الله (1373). نقاوه الآثار فی ذکر الاخیار فی تاریخ الصفویه. به اهتمام احسان اشراقی. چاپ دوم، تهران: علمی _ فرهنگی.
آزادی، احمد (1379). «آواربرداری بازار تاریخی شهر دهدشت»، آرشیو پژوهشکده باستانشناسی، (منتشر نشده).
آزادی، احمد (1387). «گزارش فصل اول بررسی‌های باستانشناختی منطقه کهگیلویه». دهدشت، آرشیو اداره میراث فرهنگی و گردشگری دهدشت، (منتشر نشده).
آزادی، احمد (1388). «گزارش فصل دوم بررسی‌های باستانشناختی منطقه کهگیلویه». دهدشت، آرشیو اداره میراث فرهنگی و گردشگری دهدشت، (منتشر نشده).
پاکباز داوود و الماسپور، اسماعیل (آبان 1396). «پژوهشی باستانشناختی در خصوص موقعیت مکانی، تاریخ و معماری ارگ حکومتی شهر دهدشت». همایش بین المللی باستانشناسان جوان، تهران، دانشگاه تهران.
پاکباز، داوود (1397). بلادشاپور در دوران اسلامی(شهر‌ها، آثار معماری و شبکه‌های ارتباطی). زیر نظر دکتر جواد نیستانی و دکتر حسن کریمیان. چاپ اول. تهران: سازمان جهاد دانشگاهی تهران.
ترکمان، اسکندربیگ (1382). تاریخ عالم آرای عباسی. به تصحیح ایرج افشار. چاپ سوم. تهران: امیرکبیر.
تقوی مقدم. مصطفی (1377). تاریخ سیاسی کهگیلویه. چاپ اول. تهران: موسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران.
جزایری شوشتری، عبدالله ابن سید نورالدین(1387). تذکره شوشتری، مقدمه تصحیح و تعلیقات مهدی کدخدای طراحی. چاپ اول. اهواز: نشر تروا.
حسینى فسایى، حاج میرزا حسن (1382). فارسنامه ناصرى. تصحیح منصور رستگار فسایى. چاپ سوم. تهران: امیر کبیر.
حسینى قمى، قاضى احمد بن شرف الدین الحسین (1383). خلاصة التواریخ. مصحح احسان اشراقى. چاپ دوم. تهران: مؤسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران.
حسینى منشى، محمد میرک بن مسعود (1385). ریاض الفردوس خانی. به کوشش ایرج افشار و فرشته صرافان، چاپ اول. تهران: بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار.
رایگانی، ابراهیم، تقوی، عابد (1393). «تحلیل عدم به کار گیری منطقی مولفه‌های دفاع غیر عامل در فروپاشی شهر دهدشت در دوران صفویه و قاجار»، فصلنامه مطالعات شهر ایرانی- اسلامی، سال چهارم، شماره (15)، 86-79.
رهر برن، کلاوس میشائل (1349)، نظام ایلات دوره صفویه، ترجمۀ کیکاووس جهانداری، چاپ اول، تهران، بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
زیاری، کرامت اله؛ بشارتی‌فر، صادق و رشیدی فرد، سید نعمت اله (1389). «ارزیابی کاربری اراضی شهر دهدشت(استان کهگیلویه و بویراحمد)». فصلنامه جغرافیایی آمایش محیط، 4 (10)، 22 - 1.
فلور، ویلم (1365). برافتادن صفویان برآمدن محمود افغان. ترجمه ابوالقاسم سری. چاپ اول. تهران: توس.
کریمی، بهمن (1329). راه های باستانی پایتخت های قدیمی غرب ایران. چاپ اول. تهران: انجمن آثار و مفاخر ملی.
گاوبه، هاینس (1359). ارّجان وکهگیلویه از فتح عرب تا پایان دروه صفوی. تصحیح و تحشیه و تنظیم احمد اقتداری. ترجمه سعید فرهودی. چاپ اول. تهران: انجمن آثار و مفاخر ملی.
گرمرودی، میرزافتاح خان (1347) سفرنامه میرزا فتاح خان گرمرودی(سفرنامه ممسنی). به کوشش فتح الدین فتاحی. چاپ اول. تهران: چاپخانه بانک بازرگانی ایران.
لاکهارت، لارنس (1383). انقراض سلسله صفویه. ترجمه اسماعیل دولتشاهی. چاپ سوم. تهران: علمی فرهنگی.
مجیدی، نورمحمد (1371). تاریخ و جغرافیای کهگیلویه و بویراحمد. چاپ اول. تهران: علمی.
مستوفی، محمد محسن (1375). زبده التواریخ. به تصحیح بهروز گودرزی. چاپ اول. تهران: بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار.
مقدسى، أبو عبد الله محمد بن أحمد (1411). احسن التقاسیم فى معرفة الاقالیم. قاهره: مکتبه مدبولى، چاپ سوم.
ملا کمال (1334). تاریخ ملا کمال. ضمیمه خلاصه التواریخ (تاریخ صفویان). تصحیح و تحشیه ابراهیم دهگان. چاپ اول. اراک: چاپ فروردین.
مهریار، محمد (1369). «گزارش بررسی و کاوش و ساماندهی بافت تاریخی دهدشت». یاسوج، آرشیو اداره کل میراث فرهنگی استان کهگیلویه و بویراحمد، (منتشر نشده).
مینورسکی (1387). ایران در زمان نادرشاه. به تصحیح علی اصغر عبداللهی. ترجمه رشید یاسمی. چاپ پنجم. تهران: دنیای کتاب.
نصیری، محمدابراهیم بن زین العابدین (1373). دستور شهریاران. به تصحیح محمدناصر نصیری مقدم، تهران: بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار، چاپ اول.
واله اصفهانی. محمدیوسف (1372). خلدبرین (ایران در روزگار صفویان). به کوشش میرهاشم محدث. چاپ دوم، تهران: بینا.
وحید قزوینی، میرزا محمد طاهر (1383). تاریخ جهان آرای عباسی. تصحیح و تعلیقات سعید میرحمد صادق. چاپ اول. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی.
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,164 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 72 |
||
سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب