پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 158 |
| تعداد شماره‌ها | 6,240 |
| تعداد مقالات | 67,871 |
| تعداد مشاهده مقاله | 115,454,571 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 90,224,822 |
شواهدی بر تعمیم نظریۀ ابصار سهروردی به دیگر ادراکات حسی و برخی از کارکردهای آن | ||
| فلسفه و کلام اسلامی | ||
| دوره 56، شماره 2، اسفند 1402، صفحه 515-531 اصل مقاله (489.89 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jitp.2024.368878.523453 | ||
| نویسندگان | ||
| حسین خوردوستان* 1؛ محمد انتظام2 | ||
| 1دانشجوی دکترا، گروه فلسفه و کلام اسلامی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران | ||
| 2دانشیار، گروه فلسفه و کلام اسلامی، دانشکده فلسفه، دانشگاه مفید، قم، ایران | ||
| چکیده | ||
| چگونگی دریافتِ محسوسات همواره در فلسفۀ اسلامی مورد بحث بوده‌است. چهار نظریه در تبیین فرایند ادراک حسی پایه‌ریزی شده‌است. پیش از شیخ اشراق، مشائیان در ادراکات حسی به انطباع و ریاضی‌دانان در خصوص ادراک بصری به خروج شعاع قائل بودند. سهروردی با نقد نظریات پیش از خود در خصوص ادراک بصری، بر اضافۀ اشراقی و ارتباط مستقیم نفس انسانی با مبصَرات خارجی تأکید دارد. او گرچه دربارۀ کیفیت ادراک بصری به تفصیل سخن گفته‌است، اما به طور آشکار دربارۀ کیفیت ادارک در دیگر حواس ظاهری سخنی به میان نیاورده‌است. این امر موجب شده‌است عده‌ای در تعمیم نظریۀ او به دیگر ادراکات حسی تردید کنند. ما در نوشتار پیش رو کوشیده‌ایم شواهدی بر تعمیم نظریۀ ابصار سهروردی به دیگر حواس ظاهری اقامه کنیم. و برای آنکه میزان اثر گذاری این نظریه را در نظام فلسفی او نشان دهیم، برخی از کارکردهای این نظریه را در نظام فلسفی او مورد مطالعه قرار داده‌ایم. در این نوشتار، سه شاهد بر تعمیم نظریه او به دیگر حواس ظاهری اقامه می‌کنیم که از میان این سه شاهد، دو شاهد از نوآوری‌های این نوشتار به شمار می‌رود. و در پایان،کارکردها این نظریه را در نظام الهیاتی ـ فلسفی سهروردی مورد کنکاش قرار خواهیم داد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| ادراک بصری؛ ادراک حسی؛ اضافه اشراقی؛ سهروردی؛ علم حضوری | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Evidences for the Generalization of Suhrawardī’s Theory of Visual Perceptions to Other Sense Perceptions and Some of Its Functions | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Hossein Khordoustan1؛ Mohammad Entezam2 | ||
| 1PhD Student, Department of Islamic Philosophy and Theology, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran | ||
| 2Department of Islamic Philosophy and Theology, University of Mofid, Qom, Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| The process of sense perception has been a subject of discussion in Islamic philosophy, and four theories have been proposed to explain the sense perception process. Before Sheikh Ishraq, mystics focused on impressions in sense perceptions, and mathematicians considered the emergence of rays in visual perception. Suhrawardī, through criticizing the theories before him regarding visual perception, emphasizes the relation of illuminational relation (al-iḍāfa al-ishrāqiyya) and the direct connection of the human soul with external agents. Although he extensively discusses the quality of visual perception, he has not explicitly addressed the quality of perception in other sense faculties. This has led some to doubt the generalization of his theory to other sense perceptions. In this paper, we attempt to provide evidence for the generalization of Suhrawardī's theory to other sense faculties. To demonstrate the effectiveness of this theory in his philosophical system, we study some of its functions within his philosophical system. In this article, we present three pieces of evidence for the generalization of his theory to other sense faculties, and among these three pieces of evidence, two are considered innovations in this paper. Finally, we will examine the functions of this theory in Suhrawardī's theological-philosophical system. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Sense perception, Visual Perception, Illuminational Relation (al-iḍāfa al-ishrāqiyya), Suhrawardī, Presence Knowledge | ||
|
سایر فایل های مرتبط با مقاله
|
||
| مراجع | ||
|
ابن سینا، حسین بن عبدالله (1381). الإشارات و التنبیهات، قم: بوستان کتاب.
انتظام، سیّد محمد (1396). بررسی نظریه تعریف به بسائط در فلسفه سهروردی، هستی و شناخت. 8 (2): 3ـ 22.
پارسایی، جواد (1393). نظریۀ ابصار و خیال از دیدگاه سهروردی و ملاصدرا، حکمت رضوی. 32: 92ـ119.
خوردوستان، حسین (1401). چیستی ادراک حسی و جایگاه آن در نظام معرفتی سهروردی، پایان نامه کارشناسی ارشد، به راهنمایی سید محمد انتظام، قم: دانشگاه مفید، دانشکده فلسفه.
سهروردی، یحیی بن حبش (1372). مجموعه مصنّفات شیخ اشراق. 4جلد. تصحیح و تحشیه و مقدمه: نجفقلی حبیبی، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
شعرانی، ابوالحسن (1372). کشف المراد شرح تجریدالاعتقاد ترجمه و شرح فارسی بقلم آیت الله آقای حاج شیخ ابوالحسن شعرانی، تهران: انتشارات اسلامیه.
شیرازی، قطب الدین (1392). حکمة الإشراق سهروردی با شرح قطب الدین شیرازی و تعلیقات صدرالمتألّهین. 4 جلد. تصحیح و تحشیه و مقدمه: دکتر نجفقلی حبیبی، زیر نظر آیت الله سیّد محمّد خامنه‌ای، تهران: بنیاد حکمت اسلامی صدرا.
صدرالمتألهین، محمد بن ابراهیم (1368). الحکمة المتعالیة فی الأسفار الأربعة العقلیة. 9جلد. قم: مکتبة المصطفوی.
طباطبایی، سیّد محّمد حسین (بی‌تا). بدایة الحکمة، قم: جماعة المدرّسین فی الحوزة العلمیّة بقم.
ــــــــــ (1416ق). نهایة الحکمة. قم: مؤسسة نشر اسلامی.
طوسی، محمد بن محمد (1403ق). شرح الإشارات و التنبیهات مع المحاکمات. 3جلد. قم: دفتر نشر الکتاب.
مفتونی، نادیا (1392). مبانی و لوازم نظریۀ خیال سهروردی، فلسفه و کلام اسلامی. 1: 133ـ146.
یزدان پناه، سیّد یدالله (1391). حکمت اشراق گزارش، شرح و سنجش دستگاه فلسفی شیخ شهاب الدین سهروردی، تحقیق و نگارش: دکتر مهدی علی‌پور. 2جلد، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 74 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 114 |
||
