پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 161 |
| تعداد شماره‌ها | 6,532 |
| تعداد مقالات | 70,504 |
| تعداد مشاهده مقاله | 124,121,778 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,229,242 |
زمین‌لرزه تاریخی 856 AD کومس: مروری بر مطالعات پارینه لرزه‌شناسی سامانه گسلی آستانه، البرز مرکزی | ||
| مطالعات باستان شناسی | ||
| دوره 16، شماره 1 - شماره پیاپی 34، فروردین 1403، صفحه 299-328 اصل مقاله (4.34 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jarcs.2023.358711.143202 | ||
| نویسندگان | ||
| حمید نظری* 1؛ ژان فرانسوا ریتز2؛ مگالی ریزا3؛ رضا سلامتی4؛ شنون ماهان5؛ محمد علی شکری4؛ ژان لوک میشلت6؛ میشل مسلوت6؛ محمد فروتن7؛ شیرین زارعی1 | ||
| 1کرسی یونسکو در مخاطرات زمین شناسی ساحلی، پژوهشکده علوم زمین، تهران، ایران | ||
| 2دپارتمان علوم زمین، UMR 5243, دانشگاه مونت پلیه، مونت پلیه، فرانسه | ||
| 3مرکز اروپایی تحقیقات و آموزش در علوم زمین زیست محیطی، سرژ، فرانسه | ||
| 4سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور، تهران، ایران | ||
| 5سازمان زمین شناسی امریکا، صندوق پستی: 25046, M.S. 974 ، دنور، ایالات متحده امریکا | ||
| 6UMR IDES، دانشگاه پاریس- جنوب، 91405 ارسی، فرانسه | ||
| 7دانشکده زمین شناسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| گسل آستانه به‌طور کلاسیک به‌عنوان سرچشمه ویرانگرترین رخداد لرزهای تاریخی در شمال خاوری ایران یعنی زمین‌لرزه 856 کومس با بزرگی تخمینی بین 4/7 تا 9/7 توصیف می شود. در این مقاله بر پایه نتایج به دست آمده از پژوهش های پارینه لرزه‌شناسی برآمده از ترانشههای پنج‌گانه AT1 AT4, AT3, AT2 و AT5 در راستای گسل آستانه به تعیین بزرگای لرزه های گذشته و دوره بازگشت آنها میپردازیم. مطالعۀ پارینه لرزه‌شناسی در دو ساختگاه کفه گلی پلایا و گرابن در راستای گسله، شواهدی از 5 تا 8 رخداد لرزهای کهن را ارائه مینماید که با استفاده از تاریخ‌گذاری لومینسانس و رادیو کربن تعیین سن شدهاند. جوان‌ترین گسیخت لرزهای در ترانشه AT5 در بازۀ زمانی BP 20 ± 700 سال و 140 ± 1370 سال سن IRSL دیده شد که میتواند منطبق بر گسیخت تاریخی زلزله کومس باشد. واکاوی و اندازه‌گیری‌های ریخت زمین ساختی در امتداد پهنه گسلی جابهجایی هم ارز 3/0± 9/3 متر را برای زمین‌لرزه پیش از آخر برآورد مینماید. گسیختگی سطحی نشان‌دهنده بزرگای گشتاوری بین 3/7 و 5/7 قابل مقایسه با بزرگی تخمینی برای رخداد تاریخی کومس است. توزیع رخدادهای گذشته در طول زمان نشانگر یک الگوی لرزهای شبه دورهای با دوره بازگشت میانه 230 ± 1800 سال است | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| نو زمین‌ساخت قاره‌ای؛ البرز؛ گسل آستانه؛ زمین‌لرزه کومس؛ پارینه لرزه‌شناسی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The Qumis Earthquake of 856 CE:A Review of Paleoseismological Studies of the Astaneh Fault System, Central Alborz | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Hamid Nazari1؛ Jean-François ritz2؛ Magali Rizza3؛ Reza Salamati4؛ shenon mahan5؛ mohammad ali shokri4؛ J-L Michelot6؛ m Massault6؛ mohammad foroutan7؛ Shirin Zarei1 | ||
| 1UNESCO Chair on Coastal Geo-Hazard Analysis, Research Institute for Earth Sciences, Tehran-Iran | ||
| 2Laboratoire Géosciences Montpellier - UMR 5243, Université de Montpellier, France | ||
| 3Centre Européen de Recherche et d’Enseignement des Géosciences de l’Environnement, CEREGE-France | ||
| 4Geological Survey of Iran, Tehran-Iran | ||
| 5US Geological Survey, Box 25046, M.S. 974, Denver CO 80225, USA | ||
| 6UMR IDES, Université Paris-Sud, 91405 Orsay, France | ||
| 7: Faculty of Geology, University of Tehran, Tehran-Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| The Astaneh Fault is classically described as the source of the most destructive seismic event in the history in Northeastern Iran, the 856 CE Qumis earthquake with an estimated magnitude between 7.4 and 7.9. In this article, based on the results obtained from paleoseismological researches from trenches AT1, AT2, AT3, AT4 and AT5 along the Astaneh Fault, we will determine the magnitude of past earthquakes and their aftershocks. The paleoseismological study along the fault in the two argillic sagpond of Playa and Graben structures provides evidence of 5 to 8 earthquakes in the past, which were determined by using the luminescence and radiocarbon age dating. The youngest seismic rupture was observed in the AT5 trench in the period of 700 ± 20 years BP and 1370 ± 140 years IRSL age, which can be consistent with the historical rupture of the Qumes earthquake. Analysis and measurement of morphological analysis along the fault zone estimates the equivalent displacement of 3.9±0.3 meters for the penultimate earthquake. The surface rupture indicates a moment magnitude between 7.3 and 7.5, comparable to the magnitude estimated for the historical 856 Qumis event. The distribution of past events over time shows a quasi-periodic seismic pattern with a mean return period of 1800 ± 230 years | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Continental Tectonics, Alborz, Astaneh Fault, Qumis earthquake, Paleoseismology | ||
| مراجع | ||
|
Allen M. B., Ghassemi M. R., Shahrabi M., Qorashi M. 2003. Accommodation of late Cenozoic oblique shortening in the Alborz Range, northern Iran. Journal of Structural Geology 25, 659-672. Ambraseys N. N., Melville C. P. 1982. A history of Persian earthquakes. Bennett R. A., Friedrich A. M., Furlong K. P. (2004). Codependent histories of the San Andreas and San Jacinto fault zones from inversion of fault displacement rates; errata. Geology (Boulder) 32, 1048. Berberian M., Yeats R. S. 1999. Patterns of historical earthquake rupture in the Iranian Plateau. Bulletin of the Seismological Society of America 89, 120-139. Berberian M., Yeats R.S., 2001. Contribution of archaeological data to studies of earthquake history in the Iranian plateau. Journal of Structural Geology 23, 563–584. Berberian M. 2014. Earthquakes and Coseismic Surface Faulting on the Iranian Plateau, Elsevier, volume 17, 1-714. Daeron M., Klinger Y., Tapponnier P., Elias A., Jacques E., Sursock A. 2007. 12,000-year-long record of 10 to 13 paleoearthquakes on the Yammouneh Fault, Levant fault system, Lebanon. Bulletin of the Seismological Society of America 97, 749-771. Djamour Y., Vernant P., Bayer R., Nankali H., Ritz J. F., Hinderer J., Hatam Y., Luck B., Le Moigne N., Sedighi M., Khorrami F. 2010. GPS and gravity constraints on continental deformation in the Alborz mountain range, Iran. Geophysical Journal International 183, no. 3: 1287-1301. Dolan J. F., Bowman D. D., Sammis C. G. 2007.Long-range and long-term fault interactions in Southern California. Geology (Boulder) 35, 855-858. Fattahi M., Walker R., Hollingsworth J., Bahroudi A., Nazari H., Talebian M., Armitage S. J., Stokes, S. 2006. Holocene slip-rate on the Sabzevar thrust fault, NE Iran, determined using optically stimulated luminescence (OSL). Earth and Planetary Science Letters 245, 673-684. Grant L. B., Sieh K. 1994. Paleoseismic evidence of clustered earthquakes on the San Andreas Fault in the Carrizo Plain, California. Journal of Geophysical Research 99, 6819-6841. Hollingworth J., Jackson J., Walker R., Nazari H., 2008."Extrusion tectonics and subduction in the eastern South Caspian region since 10 Ma." Geology, V. 36; No. 10; PP.763-766. Hollingsworth J., Nazari H., Ritz J.-F., Salamati R., Talebian M., Bahroudi A., Walker R., Rizza M., Jackson J., 2010. Active tectonics of the East Alborz mountains, NE Iran; rupture of the left-lateral Astaneh fault system during the great 856AD Qumis earthquake. Journal of Geophysical Research, VOL. 115, B12313, doi:10.1029/2009JB007185. Jackson J., Priestley K., Allen M., Berberian M. 2002. Active tectonics of the South Caspian Basin. Geophysical Journal International 148, 214-245. Khair K., Karakaisis G. F., Papadimitriou E. E. 2000. Seismic zonation of the Dead Sea transform fault area. Annali di Geofisica 43, 61-79. Masson F., Anvari M., Djamour Y., Walpersdorf A., Tavakoli F., Daignieres M., Nankali H., Van Corp, S. 2007. Large-scale velocity field and strain tensor in Iran inferred from GPS measurements; new insight for the present-day deformation pattern within NE Iran. Geophysical Journal International 170, 436-440. Marco S., Stein M., Agnon A., Ron H. 1996. Long-term earthquake clustering; a 50,000-year paleoseismic record in the Dead Sea Graben. Journal of Geophysical Research 101, 6179-6191. Mousavi Z., Walpersdorf A., Walkers R.T., Tavakoli F., Pathiera E., Nankali H., Nilfouroushan F., Djamour Y., 2013. Global Positioning System constraints on the active tectonics of NE Iran and South Caspian region, Earth Planet, Sci. Lett. 377-378, 287-298. Nazari H., 2006. Analyse de la tectonique recente et active dans l’Alborz Central et la region de Teheran: Approche morphotectonique et paleoseismologique. Science de la terre et de l’eau. Ph.D thesis, Montpellier, Montpellier II, pp. 247. Nazari H., 2015. Analyse de la tectonique active en Iran: Approches morphotectonique at pal´eosismologique: Implication en termes d’al´ea sismique. G´eosciences Montpellier, HDR thesis, Universit´e Montpellier, Montpellier, France, pp:116. Nazari H., Ritz J. F., Salamati R., Shafei A., Ghassemi A., Michelot J. L., Massault M., Ghorashi M. 2009. Morphological and palaeoseismological analysis along the Taleghan Fault (central Alborz, Iran). Geophysical Journal International 178, 1028-1041. Nazari H., Ritz J.-F., Walker R.T., Salamati R., Rizza M., Patnaik R., Hollingsworth J., Alimohammadian H., Jalali A., Kaveh Firouz A., Shahidi A., 2014. Palaeoseismic evidence for a medieval earthquake, and preliminary estimate of late Pleistocene slip-rate, on the Firouzkuh Strike-slip fault in the central Alborz Region of Iran. Journal of Asian Earth Science, No.82, P.124-135. Nazari H., Ritz J-F., Burg J-B., Shokri M., Haghipour N., Mohammadi Vizhehd M., Avagyan A., Fazeli Nashli H., Ensani M., 2021. Active tectonics along the Khazar fault (Alborz, Iran), JAES, V. 219, 104893, https://doi.org/10.1016/j.jseaes.2021.104893. Nicol A., Walsh J., Mouslopoulou V., Villamor P. 2009. Earthquake histories and Holocene acceleration of fault displacement rates. Geology (Boulder) 37, 911-914. Nilforoushan F., Masson F., Vernant P., Vigny C., Martino, J., Abbassi M., Nankali H., Hatzfeld D., Bayer R., Tavakoli F., Ashtiani A., Doerflinger E., Daignieres M., Collard P., Chery J. 2003. GPS network monitors the Arabia-Eurasia collision deformation in Iran. Journal of Geodesy 77, 411-422. Ritz J. F., Balescu S., Soleymani S., Abbassi M., Nazari H., Feghhi K., Shabanian E., Tabassi H., Y., F., Lamothe M., Michelot J. L., Massault M., Chéry J., Vernant P. 2003. Geometry, kinematics and slip-rate along the Mosha active fault, central alborz. EGU-AGU-EUG Joint assembly. Ritz J. F., Nazari H., Ghassemi A., Salamati R., Shafe, A., Solaymani S., Vernant P. 2006. Active transtension inside central Alborz; a new insight into northern Iran-southern Caspian geodynamics. Geology (Boulder) 34, 477-480. Ritz J. F., Nazari H., Balescu S., Lamothe M., Salamati R., Ghassemi A., Shafei A., Ghorashi M., Saidi A. 2012. Paleoearthquakes of the past 30000 years along the North Tehran Fault, Iran, Journal of Geophysical Research, Vol 117, doi: 10.1029/2012JB009147, pp 1-15. Rizza M., Mahan S., Ritz J-F., Nazari H., Hollingsworth J., Salamati R., 2011. Using luminescence dating from coarse matrix material to estimate fault slip-rate in arid domain: Example of the Astaneh Fault (Iran). Quaternary Geochronology, doi: 10.1016 /j. quageo. 2011.03.001. Rubin C. M., Sieh K. 1997. Long dormancy, low slip rate, and similar slip-per-event for the Emerson Fault, eastern California shear zone. Journal of Geophysical Research 102, 15,319-15,333. Saidi A., Akbarpour M. R. 1992. Geological map of Kiyasar, Scale 1:100000, GSI. Shokri M., Ghorashi M., Nazari H., Salamati R., Talebian M., Ritz J.-F., Mohammad khani H., Shahpasand zadeh M. 2009. Preliminary Results of Paleoseismologic Trenching along the Astaneh Fault, Geosiences, Vol, 18, N. 70, pp: 84-93, http: //dx. doi. org/ 10. 22071/ gsj. 2009. 57378.[In Persian]. Solaymani Azad S. 2023. Active seismogenic faulting in the Tehran Region, north of Iran; state-of-the-art and future seismic hazard assessment prospects, Tectonophysics, Volume 856, 2023, 229843, ISSN 0040-1951, https://doi.org/10.1016/j.tecto.2023.229843. Solaymani Azad S., Ritz J.F., Abbassi M. R. 2011b. Leftlateral active deformation along the Mosha–North Tehran fault system (Iran): Morphotectonics and paleoseismological investigations, Tectonophysics, 497, 1-14, doi:10.1016/j.tecto.2010.09.013. Vernant P., Nilforoushan F., Hatzfeld D., Abbassi M. R., Vigny C., Masson F., Nankali H., Martinod J., Ashtiani A., Bayer R., Tavakoli F., Chery J. 2004a. Present-day crustal deformation and plate kinematics in the Middle East constrained by GPS measurements in Iran and northern Oman. Geophysical Journal International 157, 381-398. Vernant P., Nilforoushan F., Chery J., Bayer R., Djamour Y., Masson F., Nankali H., Ritz J. F., Sedighi M., Tavakoli F. 2004b. Deciphering oblique shortening of central Alborz in Iran using geodetic data, Earth and Planetary Science Letters, 223(1-2), 177-185. Wallace R. E. 1987. Grouping and migration of surface faulting and variations in slip rates on faults in the Great Basin Province. Bulletin of the Seismological Society of America 77, 868-876. Weldon R. J., Scharer K. M., Fumal T. E., Biasi G. 2004. Wrightwood and the earthquake cycle; what a long recurrence record tells us about how faults work. GSA Today 14, 4-10. Wells D. L., Coppersmith K. J. 1994. New empirical relationships among magnitude, rupture length, rupture width, rupture area, and surface displacement. Bulletin of the Seismological Society of America 84, 974-1002. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 163 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 220 |
||