پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 161 |
| تعداد شماره‌ها | 6,572 |
| تعداد مقالات | 71,003 |
| تعداد مشاهده مقاله | 125,492,944 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,753,343 |
قدیم‌ترین شعر نویافتۀ نیما یوشیج با مصراع‌های نامتساوی | ||
| پژوهش‌نامه نقد ادبی و بلاغت | ||
| مقاله 7، دوره 12، شماره 4 - شماره پیاپی 32، اسفند 1402، صفحه 111-132 اصل مقاله (1.47 M) | ||
| نوع مقاله: علمی-پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jlcr.2024.371740.1976 | ||
| نویسنده | ||
| مهدی علیائی مقدم* | ||
| استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه تهران. تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| در کارنامۀ اشعار نیما یوشیج قدیم‌ترین نمونۀ شعر آزاد اغلب با شعر «ققنوس» مورخ 1316 شمسی شناخته می‌شود. این شعر در 1319 در مجلۀ موسیقی منتشر شد و سال پیش از آن شعر «غراب» مورخ 1317 در همان مجله منتشر شده بود. به‌رغم اهمیت تاریخی این دو شعر در مقالات و یادداشت‌های نیما اشارۀ صریحی به این دو شعر نیست و آنچه در این باره می‌توان در گفته‌های او یافت، اشاره به دوره‌ای است که اشعار او در مجلۀ موسیقی منتشرشده‌است و نمونه‌هایی از قالب ابداعی او را در معرض قضاوت همگان قرار داده‌است. اما در میان اسناد فرهنگستان زبان و ادب فارسی از دست‌نوشته‌های نیما شعری به نام «روشنایی مجهول» وجود دارد که به حیث تاریخی اهمیت بسیار دارد. نیما در این شعر، که مورخ 1310 شمسی است، شش سال پیش از تاریخ سرایش شعر «ققنوس» تساوی عروضی مصراع‌ها را به هم زده‌است و از این بابت این شعر قدیم‌ترین شعری در کارنامۀ اوست که تاکنون به دست آمده‌است. با این حال از آنجا که نظام قافیه در این شعر آمیزه‌ای از شیوۀ مثنوی و چهارپاره است، با نظریۀ «زنگ قافیه»، که بعدها در ساخت قالب مبتکرانۀ خود به آن قائل شد، فاصله دارد. اگر نقطۀ آغاز دست‌یافتن نیما را به قالب آزاد تجربه‌های متنوع او در قالب مستزاد بدانیم، که به تازگی نمونه‌های فراوانی از آنها منتشر شده، شعر «روشنایی مجهول» حد میان این تجربه‌ها با اشعاری از نوع «ققنوس» است. از این رو می‌توان چنین انگاشت که قالب آزاد نیمایی حاصل فرایندی تکاملی است که می‌توان دست کم از آغاز دهۀ دوم قرن چهاردهم شمسی جدا شدن آن را از سنت مستزادسازی به سمت آزادی عروضی مصراع‌ها نشان داد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| نیما یوشیج؛ قالب مستزاد؛ قالب شعر آزاد نیمایی؛ ققنوس؛ غراب؛ روشنایی مجهول | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The Oldest Newly Found Heteromeric Poem by Nima Yušij | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Mahdi Olyaei Moghaddam | ||
| Corresponding Author; Assistant Professor of Persian Language and Literature, Faculty of Literature and Humanities, University of Tehran, Tehran, Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| The oldest example of free verse in Nimā Yušij's literary output is commonly assumed to be the poem "Phoenix" (Qoqnus), which is dated 1316 Š. /1937. This poem was published in the Music Magazine (Majalla-ye Musiqi), a literary and cultural journal edited by Ḡolām-Ḥosayn Minbāšiān, in 1319 Š. /1940. The year before, in 1317 Š. /1938, the poem "Raven" (Ghorāb) was also published in the same magazine. Despite the historical importance of these two poems, Nimā's articles and notes do not explicitly mention them. In his writings, Nimā only refers to the period in which he published his innovative poems in the Music Magazine and gives examples of his creative poems, leaving them open to everyone's judgment. However, among Nimā's documents in the archive of the Persian Language and Literature Academy, there is an unpublished poem from Nimā's manuscripts called "Unknown Light" (Rowšanāei-ye Majhul), which carries great historical significance. This poem, dated 1310 Š. /1931, shows that Nima had already experimented with heteromeric lines in his poems six years before writing "Phoenix", the oldest poem in his work that has been found so far. However, the rhyme system in the poem is a mixture of the Mathnavi and the Čahārpāra scheme, which is far from the "rhyme bell" (Zang-e Qāfiye) theory that he later adopted in creating his innovative poetic form. Considering the starting point of Nimā's free verse his diverse experiences in the form of Mostzād, of which many examples have recently been published, the poem "Unknown Light" marks the boundary between these experiences and the poems of the "Phoenix" type. Accordingly, it can be assumed that Nimā's free verse is the result of an evolutionary process that gradually moved away from the tradition of Mostzād towards free verse, starting from the beginning of the second decade of the 14th Š. / 20th century. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Nimā Yušij, Mostzād, Nimaic free verse, Phoenix (Qoqnus), "Raven" (Ghorāb), Unknown Light (Rowšanāei-ye Majhul | ||
| مراجع | ||
|
تندرکیا، شمس‌الدین (1335). شاهین (نهیب جنبش ادبی). روزنامۀ سیاسی فرمان، تهران.
علیائی مقدم، مهدی (1398). مستزادهای نیما و آزمایش حذف قافیه. ادب فارسی، سال 9، شمارۀ 2، شمارۀ پیاپی 24، صص 2139.
ــــــــــــــــــــــ (1401). شعر سپید، پژوهشی تطبیقی در باب قالبی بی‌قافیه. نشر نامک، تهران.
یوشیج، نیما الف (1318). «صدای چنگ»، مجلۀ موسیقی، سال اول، شمارۀ هشتم، صص 16.
ــــــــــــ ب (1318). «غراب»، مجلۀ موسیقی، سال اول، شمارۀ نهم، صص 29-30.
ــــــــــــ پ (1318). «قو»، مجلۀ موسیقی، سال اول، شمارۀ دهم، صص 14-16.
ــــــــــــ ت (1318). «شمع کرجی»، مجلۀ موسیقی، سال اول، شمارۀ یازدهم و دوازدهم، صص 28-30.
ــــــــــــ الف (1319). «گل مهتاب»، مجلۀ موسیقی، سال دوم، شمارۀ اول، صص 18-21.
ــــــــــــ ب (1319). «ققنوس»، مجلۀ موسیقی، سال دوم، شمارۀ دوم، صص 23-25.
ــــــــــــ پ (1319). «مرغ غم»، مجلۀ موسیقی، سال دوم، شمارۀ چهارم، صص 29-30.
ــــــــــــ ت (1319). «پریان»، مجلۀ موسیقی، سال دوم، شمارۀ پنجم، صص 26-33.
ــــــــــــ ث (1319). «عبدالله طاهر و کنیزک»، مجلۀ موسیقی، سال دوم، شمارۀ ششم و هفتم، صص 39-40.
ــــــــــــ ج (1319). «فضای بی‌چون»، مجلۀ موسیقی، سال دوم، شمارۀ هشتم، صص 37.
ــــــــــــ چ (1319). «طوفان»، مجلۀ موسیقی، سال دوم، شمارۀ نهم، صص 28-32.
ــــــــــــ ح (1319). «اندوهناک شب»، مجلۀ موسیقی، سال دوم، شمارۀ دهم، صص 24-28.
ــــــــــــ خ (1319). «ای شب»، مجلۀ موسیقی، سال دوم، شمارۀ یازدهم دوازدهم، صص 17-18.
ــــــــــــ (1320). «خندۀ سرد»، مجلۀ موسیقی، سال سوم، شمارۀ سوم، صص 29-30.
_______ (1368). حرف‌های همسایه، در دربارۀ شعر و شاعری، گردآوری، نسخه‌برداری و تدوین: سیروس طاهباز، دفترهای زمانه، تهران.
_______ (1334). سرایندۀ پیشاهنگ، در نیما، زندگانی و آثار او، از: دکتر جنتی عطایی، بنگاه مطبوعاتی صفی علیشاه، تهران.
ــــــــــــ (1375). مجموعۀ کامل اشعار نیما یوشیج، فارسی و طبری. تدوین: سیروس طاهباز، مؤسسۀ انتشارات نگاه، تهران.
References Tondar-e kīyā, Šams-Al-Dīn (1956). “ šāhīn” (Warning literary movement). farmān political newspaper, Tehrān. (in Persian) OlyaeiMoghaddam, Mahdi (2019). “Mostazādhā-ye Nima va azmāyeš-e hazf-e qāfīya” (Nima's Mostazāds and Efforts to remove the rhyme). Adab-e fārsī, 9, No. 24, pp. 2139. (in Persian) ----------------------- (2022). Šeʿr-e sapīd, Pažuhešī taṭbīqī dar bāb-e šeʿr-e bī qāfīya (Blank verse, A comparative research on non-rhyme form) nāmak, Tehrān. (in Persian) Yušij, Nimā a (1939). “Ṣadā-ye čang” (The sound of the harp), Majalla-ye Musīqī (Music Magazine), 1, No. 8, pp. 16. (in Persian) --------------- b (1939). “Ghorāb” (Raven) , Majalla-ye Musīqī (Music Magazine), 1, No. 9, pp. 29-30. (in Persian) --------------- c (1939). “Qu” (Swan), Majalla-ye Musīqī (Music Magazine), 1, No. 10, pp. 14-16. (in Persian) --------------- d, (1939). “ Šamʿ-e karaǰī” (Boat candle), Majalla-ye Musīqī (Music Magazine), 1, No. 11-12, pp. 28-30. (in Persian) ------------, (1940). “Gol-e mahtāb” (Moon flower), Majalla-ye Musīqī (Music Magazine), 2, No. 1, pp. 18-21. (in Persian) ------------ b, (1940). “Qoqnūs”( Phoenix), Majalla-ye Musīqī (Music Magazine), 2, No. 2, pp. 23-25. (in Persian) ------------ c, (1940). “Morq-e qam” (The bird of sadness), Majalla-ye Musīqī (Music Magazine), 2, No. 4, pp. 29-30. (in Persian) ------------ d, (1940). “Parīyān” (Fairies), Majalla-ye Musīqī (Music Magazine), 2, No. 5, pp. 26-33. (in Persian) ------------ e, (1940). “ʿAbdallāh-e Ṭāher va kanīzak” (ʿAbdallāh-e Ṭāher and his maid), Majalla-ye Musīqī (Music Magazine) 2, No. 6-7, pp. 39-40. (in Persian) ------------ f, (1940). “Fazā-ye bīčun” (Indescribable space), Majalla-ye Musīqī (Music Magazine) 2, No. 8, pp. 37. (in Persian) ------------ g, (1940). “Ṭufān” (Storm), Majalla-ye Musīqī (Music Magazine) 2, No. 9, pp. 28-32. (in Persian) ------------ h, (1940). “Anduhnāk-e šab” (The sadness of night), Majalla-ye Musīqī (Music Magazine) 2, No. 10, pp. 24-28. (in Persian) ------------ i, (1940). “Ey šab” (Oh night), Majalla-ye Musīqī (Music Magazine) 2, No. 11-12, pp. 17-18. (in Persian) ------------, (1941). “ḵanda-ye sard”, Majalla-ye Musīqī (Music Magazine) 3, No. 3, pp. 29-30. (in Persian) ------------, (1955). Sarāyanda-ye pīšgām (A pioneer poet), in Nimā, Zandagī va Āṯār (His life and works), By Dr. Jannatī ʿAṭāʿī, Ṣafī ʿAlī Šāh, Tehrān. (in Persian) -----------, (1989). Ḥarfhā-ye hamsā-ye, darbāra-ye Šeʿr va Šāʿerī (Neighbor's words, on poetry and poetry), ed. by Sīrus-e Ṭāhbāz, daftarhā-ye zamāna, Tehrān. (in Persian) -----------, (1996). Majmuʿa-ye kāmel-e ʿAšʿĀr-e Nimā Yušij, fāesī va Tabarī (Complete collection of persain and tabarian poems by Nima Yoshij), ed. by Sīrus-e Ṭāhbāz, Negāh, Tehrān. (in Persian) Morier, Henri, (1989), Dictionnaire de Poétique et de Rhétorique, Presses Universitaires de France, Paris. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 114 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 194 |
||
سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب