پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 161 |
| تعداد شماره‌ها | 6,514 |
| تعداد مقالات | 70,374 |
| تعداد مشاهده مقاله | 123,854,140 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,023,031 |
بررسی امکان یافتن راه‌حل برای سن‌یابی کوارتزهای رسوبی تولیدکننده سیگنال لومینسانس ضعیف | ||
| فیزیک زمین و فضا | ||
| مقاله 2، دوره 50، شماره 3، مهر 1403، صفحه 559-572 اصل مقاله (1.29 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jesphys.2024.366474.1007568 | ||
| نویسندگان | ||
| حمیده امینی؛ مرتضی فتاحی* | ||
| گروه زلزله‌شناسی، مؤسسه ژئوفیزیک، دانشگاه تهران، تهران، ایران. | ||
| چکیده | ||
| سن‌یابی به روش لومینسانس تحریک‌شده با نور، سن آخرین زمان نورخوردگی رسوبات را تخمین می‌زند و امروزه به‌عنوان روشی مناسب، جهت تعیین سن رسوبات دوران کواترنری به‌کار می‌رود. این تعیین سن با بکارگیری دانه‌های کوارتز و فلدسپار نمونه‌های رسوبی امکان‌پذیر می‌باشد. دو فاکتور اساسی در تخمین سن مطلق رسوبات، به روش لومینسانس تحریک‌شده با نور، دُز معادل دُز طبیعی (De) و دُز سالانه (Da) می‌باشند. جهت برآورد De، از سیگنال لومینسانس حاصل از تحریک نور استفاده می‌شود. برای اکثر دانه‌های کوارتز رسوبات، این سیگنال به‌سرعت و طی چند ثانیه به شکل نمایی کاهش می‌یابد که در این زمان، میزان فوتون‌های تولیدشده از بیشنیه مقدار برخوردار است. قسمت اولیه سیگنال به مؤلفه سریع شهرت یافته است و جهت برآورد De به‌کار می‌رود. قسمت‌های بعدی سیگنال به آرامی کاهش می‌یابند و برای سن‌یابی مناسب نبوده و اثر آنها حذف می‌شود. لذا شدت و شکل منحنی سیگنال لومینسانس تأثیری اساسی در دقت اندازه‌گیری De و در نتیجه دقت سن حاصله دارد. در زمان سن‌یابی برخی از نمونه‌های برداشت‌شده از مناطقی از ایران، خاصه نمونه‌های جوان، شدت سیگنال لومینسانس کوارتز بسیار کم و سن‌یابی غیرممکن یا با خطای بسیار مواجه است. به‌منظور حل این مشکل تحقیقی جامع در این مورد انجام شد که این مقاله ارائه‌دهنده بخشی از نتایج آن است. مطابق نتایج به‌دست آمده با افزایش دُز آزمایشگاهی و شدت نور تحریک‌کننده کوارتز، علاوه‌بر دست‌یابی به سیگنال لومینسانس نوری قوی‌تر، منحنی رشد دقیق‌تری در کنار بازیابی صحیح از دُز مشخص آزمایشگاهی ارائه می‌دهد و پتانسیل سن‌یابی دانه‌های کوارتز جوان و یا با حساسیت کم فراهم می‌شود. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| لومینسانس تحریک‌شده با نور؛ شکل سیگنال؛ تغییرات دما؛ شدت تحریک با نور؛ میزان دُز | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Investigating the possibility of finding a solution for dating the sedimentary quartzes producing a weak luminescence signal | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Hamideh Amini؛ Morteza Fattahi | ||
| Department of Seismology, Institute of Geophysics, University of Tehran, Tehran, Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| Optically stimulated luminescence (OSL) method estimates the age of the last exposure time of sediments. OSL has been developed as a dating tool for sediments and nowadays it is used as a suitable method to determine the age of Quaternary sediments. This age determination is done using quartz grains of sedimentary samples. The two basic factors in estimating the OSL age of sediments are the dose equivalent to the natural dose (De) and the annual dose (Da). In order to estimate the De, the luminescence signal obtained from light stimulation of quartz grains is used. For most sedimentary quartz, during exposure to the stimulating light (visible) the OSL signal is seen to decay to a low level as a function of illumination time, (normally termed the OSL decay curve). In general, the decay is usually non-exponential, typically exhibiting a long "tail" to the decay at long illumination time. This initial part of the signal has a maximum value, and is known as the fast component and is used to estimate the De. The next parts of the signal slowly decrease and are not suitable for dating and their effect is removed. Therefore, the intensity and shape of the luminescence signal decay curve have a fundamental effect on the accuracy of measuring the equivalent dose and, as a result, the accuracy of the resulting age. The weakness of the sensitivity of quartz sediment grains in Iran to produce the OSL signal and also the bad behavior of the resulting luminescence signal to produce the signal growth curve (in terms of dose) has been repeatedly seen by the second author and has sometimes been published (Fattahi 2015, Appendix; Fattahi et al., 2019 Figure 3). As, this weakness can cause the inability of the luminescence method to determine the reliable age of young samples, investigating and solving this problem of quartz OSL characteristic in Iran is of great importance. However, in many studies, feldspar signal has been used due to the lack of quartz or weak sensitivity or bad behavior of quartz signal (Fattahi et al., 2007). In order to solve this problem, comprehensive research was conducted and this article presents part of its results. In this study, following extracting quartz grains from 3 kinds of sedimentary quartz their luminescence characteristics were investigated. The results of designed experiments show that by increasing the intensity of the stimulating source (blue-470 nm) while sample is hold at 125°C, the intensity and the decay rate of the OSL decay curves increase. It also shows that by increasing the laboratory dose a more accurate growth curve (luminescence vs dose) can be created and the specified laboratory dose can be restored. These finding confirm the finding of previous workers on the quartz OSL characteristic from other part of the world and will provide the potential for dating young samples. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Optically Stimulated luminescence, Signal, Temperature, stimulated light Power, lab dose | ||
| مراجع | ||
|
Aitken, M.J. (1985). Thermoluminescence Dating. Academic Press, London. Aitken, M.J. (1998). An Introduction to Optical Dating. Oxford University Press, Oxford. Amini, H., Fattahi, M., & Ghassemi, M.R. (2012). Determination of slip rate in the Shesh-Taraz River on the Doruneh fault using Histogram OSL method. Iranian Journal of Geophysics, 5(3), 14-29. Djamali, M., De Beaulieu, J.L., Andrieu-Ponel, V., Berberian, Miller, N.F., Gandouin, E., Lahijani, H., Shah-Hosseini, M., Ponel. Ph., Salimian, M., & Guiter, F. (2009). A late Holocene pollen record from Lake Almalou in NW Iran: evidence for changing land-use in relation to some historical events during the last 3700 years. Journal of Archaeological Science, 36, 1364–1375. Fattahi, M. (2021). Investigating the effective factors in OSL dating sampling. Iranian Journal of Geophysics, 15(3), 27-46 Fattahi, M. (2015) OSL dating of the Miam Qanat (KĀRIZ) system in NE Iran. Journal of Archaeological Science, 59, 54-63. Fattahi, M., & Sahrifi, M. (2021). OSL dating of submerged ancient jareh bridge-DAM (South West of IRAN). Iranica Antiqua, V. 56, 211-243, DOI: 10.2143/IA.56.0.3290276. Fattahi, M., Walker, R., Khatib, M.M., Dolati, A., & Bahroudi, A. (2007). Slip-rate estimates and past earthquakes on the Doruneh fault, eastern Iran. Geophys. J. Int. 168, 691–709. Fattahi, M., Nazari, H., Bateman, M.D., Meyer, B., Se´brier, M., Talebian, M., Le Dortz, K., Foroutan, M., Ahmadi Givi, F., & Ghorashi, M., (2010). Refining the OSL age of the last earthquake on the Dheshir fault, Central Iran, Quaternary Geochronology, 5, 286–292. Fattahi, M., Woodbridge, K. P., & Bateman, M. D. (2019). OSL dating of sediments samples from Karun river traces in Khuzestan, SW Iran. The Journal of the Earth and Space Physics, 45(2), 299-311. Karimi Moayed, N., Sohbati, R., Murray, A.S., Rades, E.F., Fattahi, M., & Ruiz Lópe, J.F. (2022). Rock surface luminescence dating of prehistoric rock art from central Iberia. Archaeometry, 65(2), 319-334. Karimi Moayed, N., Fattahi, M., Autzen, M., Haghshenas, E., Tajik, V., Shoaei, Z., Bailey, M., Sohbati, R., & Murray, A. (2024). The sensitisation of quartz extracted from andesite, Radiation Measurements, 170, 107048. Khosravichenar, A., Fattahi, M., & Amini, H. (2020). H.Von Suchodoletz, The potential of small mountain river systems for paleo environmental reconstructions in drylands-and example from the Binaloud Mountains in northeastern Iran, Geosciences, 10.3390/geosciences 10110448, available online. Murray, A.S., & Wintle, A.G. (2000). Luminescence dating of quartz using an improved single-aliquot regenerative-dose protocol. Radiation Measurement, 32, 57–73. Moska, P., & Murray, A. S. (2006). Stability of the quartz fast-component in insensitive samples. Radiation Measurements, 41(7–8), 878–885. https://doi.org/10.1016/j.radmeas.2006.06.005 Nazari, H. Ritz, J.-F. Walker, R.T. Salamati, R. Rizza, M., Patnaik, R., Hollingsworth, J. Alimohammadian, H. Jalali, A. Kaveh Firouz, A. & Shahidi, A. (2014). Palaeoseismic evidence for a medieval earthquake, and preliminary estimate of late Pleistocene slip-rate, on the Firouzkuh strike-slip fault in the Central Alborz region of Iran. Journal of Asian Earth Sciences, 82, 124–135. Quigley, M., Fattahi, M., Sohbati, R., & Schmidt, A. (2011). Palaeoseismicity and pottery: Investigating earthquake and archaeological chronologies on the Hajiarab alluvial fan, Iran. Quaternary International, 242, 185-195. Ritz, J.F., H. Nazari, S. Balescu, M. Lamothe, R. Salamati, A. Ghassemi, A. Shafei, M. Ghorashi, & Saidi, A. (2012). Paleoearthquakes of the past 30,000 years along the North Tehran Fault (Iran). J. Geophys. Res., 117, B06305, doi: 10.1029/2012JB009147. Solaymani Azad, Sh., Philip, H., Dominguez, S., Hessami, Kh., Shahpasandzadeh, M., Foroutan, M., Tabassi, H., & Lamothe, M. (2015). Paleoseismological and morphological evidence of slip rate variations along the North Tabriz fault (NW Iran). Tectonophysics, 640-641, 20–38. Torabi, M. Fattahi, M. Amini, H. Ghassemi, M.R., & Karimi, N. (2020). OSL Dating of Landslide-Dammed-lake Deposits in the North of Tehran, Iran: 958 Ray-Taleghan/Ruyan earthquake, Quaternary International. Quaternary International, 562(1), 46-57. https://doi.org/10.1016/j.quaint.2020.07.006. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 348 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 315 |
||