پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 161 |
| تعداد شماره‌ها | 6,573 |
| تعداد مقالات | 71,037 |
| تعداد مشاهده مقاله | 125,522,572 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,782,234 |
آبباوری مردم برای مدیریت و کاهش مخاطرات برمبنای میراث مکتوب (مطالعۀ موردی جامعۀ ایرانی از صفویه تا قاجار) | ||
| مدیریت مخاطرات محیطی | ||
| دوره 11، شماره 1، فروردین 1403، صفحه 31-41 اصل مقاله (1.22 M) | ||
| نوع مقاله: پژوهشی بنیادی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jhsci.2024.376239.826 | ||
| نویسندگان | ||
| رضا معتمد؛ محمد هادی منصور لکورچ* ؛ وحید رشیدوش | ||
| گروه مردم‌شناسی، دانشکدۀ علوم اجتماعی ارتباطات و رسانه، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| انسان همواره در محاصرۀ مخاطرات محیطی بوده و در هر دوره‌ای همان‌طور که شکل مخاطرات تغییر کرده، روش‌های مقابله با آنها هم دستخوش تغییر شده است. مرور آداب و معتقدات ایرانیان از عصر صفوی تا قاجار نشان می‌دهد که یکی از دغدغه‌های انسان در این دوره، باروری و داشتن فرزندان بسیار بوده است تا بدین وسیله بتواند با گسترش قوم و قبیلۀ خود، با مخاطرات محیطی مقابله کند و راه حلی برای بقای خود بیابد. مرور آداب و معتقدات ایرانی این سؤال را در ذهن ایجاد می‌کند که چرا زنان از انواع آب استفاده می‌کنند تا بارور شوند و با افزایش فرزندان، زندگی خود را مستحکم کنند؟ هدف این تحقیق، مرور و تحلیل مردم‌شناختی آداب و آیین‌های رفع نازایی با یاری گرفتن از نماد و الهۀ آب در میان ایرانیان و در نتیجه پایداری آنها در برابر مخاطرات محیطی است. این تحقیق یک مطالعۀ کتابخانه‌ای است که با مرور منابع موجود در زمینۀ آداب و آیین‌های کهن ایرانی دربارۀ فرزندآوری و رفع ناباروری و به‌ویژه با بهره‌گیری از آب و تقدس آن صورت گرفته و ضمن بحث دربارۀ چارچوب نظری، منابع موجود در این زمینه بررسی شده است. سپس تحلیلی مردم‌شناختی دربارۀ آداب و آیین مربوط به فرزندآوری و رفع ناباروری به‌ویژه با یاری گرفتن از نماد و الهۀ آب در میان ایرانیان ارائه شده که در نهایت کمک کرده تا زایش و باروری او تضمین شود و در مقابل مخاطرات محیطی مقاومت کند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| آناهیتا؛ الهۀ آب؛ باورها؛ مخاطرات محیطی؛ ناباروری | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Believed people to water for manage and reduce hazards based on written heritage, A case study: Iranian society from Safavid to Qajar | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Reza Motamed؛ Mohammad Hadi Mansour Lecoorge؛ Vahid Rashidvash | ||
| Department of Anthropology, Faculty of Social Sciences, Communication and Media, Central Tehran Islamic Azad University, Tehran, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| Throughout life, humans face diverse environmental hazards, natural disasters, and personal griefs. From birth to death, they navigate these challenges with a multitude of faiths and beliefs that provide meaning and reduce anxiety. To survive and avoid destruction, people implement various customs and rituals, particularly those related to fertility and addressing infertility, to protect the land, overcome environmental hazards, and ensure generational survival. This descriptive-analytical research reviews literature on Iranian customs and rituals associated with fertility and infertility, emphasizing the symbol of water and its sanctity. The study explores and analyzes resources from the Safavi to Qajar periods, providing an anthropological perspective on how these customs and rituals help Iranians ensure fertility and manage environmental challenges. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Anahita, beliefs, Environmental hazards, infertility, goddess of water | ||
| مراجع | ||
|
[1] اسمیت، کیت (1398). مخاطرات محیطی، ترجمۀ ابراهیم مقیمی و شاپورگودرزی‌نژاد، چاپ هشتم، تهران: سمت.
[2] الهامی، فاطمه (1386). انعکاس باورهای عامیانه و عقاید خرافی در شعر نظامی، پیک نور، ویژۀ زبان و ادبیات فارسی، (19)، 104-114.
[3] انصاری فرشته (1381). روش تحقیق کیفی. نامۀ انسان‌شناسی، 1(2)، 192-187 https//sid.ir/paper/445490/fa
[4] الیاده، میرچا (1376). رساله در تاریخ ادیان. ترجمۀ جلال ستاری تهران: سروش.
[5] بویس، مری (1370). چکیدۀ تاریخ کیش زرتشت. ترجمۀ همایون صنعتی‌زاده، تهران: صفی‌علیشاه.
[6] بهار، مهرداد (1387). از اسطوره تا تاریخ. چاپ ششم، تهران: چشمه.
[7] ثمودی، فرح (1387). ایزدبانوان در ایران باستان و هند. تهران: آرون.
[8] جهانی، مجید؛ حسینی بهشتی، سید محمدرضا؛ طالب‌زاده، سید حمید؛ و قوام صفری، مهدی (1394). تحلیل اسطوره‌ای مخاطرات، مدیریت مخاطرات محیطی، 2(2)، 191-206.
[9] حاجیلو، فتانه؛ و رستمی، مصطفی (1402). واکاوی عوامل مرتبط با مسئولیت‌پذیری اجتماعی در جامعۀ مخاطره‌آمیز. مدیریت مخاطرات محیطی،10(1)، 29-41.
[10] حافظ‌نیا، محمدرضا؛ و قادری‌حاجت، مصطفی (1393). بی‌عدالتی فضایی و مخاطرات انسانی (مطالعۀ موردی استان سیستان و بلوچستان)، دانش مخاطرات 1(2)، 131-148.
[11] درودی، مسعود (1392). جامعه‌شناسی خرافات در ایران. تهران: مرکز تحقیقات استراتژیک.
[12] درویش، محمدرضا (1355). گامی در اساطیر. اصفهان: بابک.
[13] دورانت، ویل (1350). لذات فلسفه. ترجمۀ عباس زریاب خویی. تهران: علمی و فرهنگی.
[14] رضی، هاشم (1383). جشن‌های آب. تهران: بهجت.
[15] ریویر، کلود (1384). در آمدی بر انسان‌شناسی. ترجمۀ ناصر فکوهی، چاپ پنجم، تهران: نشر نی.
[16] زارع، مهدی؛ و مقیمی، ابراهیم (1401). گونه‌شناسی مخاطرات (آیا علم مخاطره‌شناسی گونه‌های خاصی دارد؟). مدیریت مخاطرات محیطی، 9(4)، 383-390.
[17] ستاری، جلال (1379). پژوهشی در قصۀ یونس و ماهی. تهران: مرکز.
[18] شوالیه گری، ژان؛ و گربران، آلن (1388). فرهنگ نمادها. ترجمة سودابه فضائلی، تهران: جیحون.
[19] طاهری، صدرالدین؛ و طاووسی، محمود (1386). خدایبانوان باروری در جهان باستان، مدرس هنر، 2(2)، 41-56.
[20] طاهری، صدرالدین؛ و طاووسی، محمود (1389). تندیس‌های ایزدبانوان باروری ایران. مطالعات اجتماعی روانشناختی زنان، 8(2)، 43-72.
[21] فربد، محمدصادق (1388). مبانی انسان‌شناسی. تهران: پشوتن.
[22] فکوهی، ناصر (1382). تاریخ اندیشه و نظریه‌های انسان‌شناسی. تهران: نشر نی
[23] غضنفرپور، محسن؛ پورخسروانی، محسن و محمودی محمدآبادی، طیبه (1402) ارزیابی و تحلیل هم‌استنادی مفاهیم مخاطره، انسان و محیط از سال 1985 تا 2020. مدیریت مخاطرات محیطی، 10(4)، 309-324.
[24] کتیرایی، محمود (1378). خشت تا خشت. تهران: ثالث.
[25] کزازی، میرجلال‌الدین؛ و فرقدانی، کبری (1386). توتم در داستان‌های شاهنامه. زبان و ادبیات (34)، 85-113.
[26] کوپر، جی سی (1379). فرهنگ نمادهای سنتی. ترجمة ملیحه کرباسیان، تهران: فرشاد.
[27] گریگور، آرتراس (1361). اسرار طلسم و سحر و جادو و دنیای ماوراءالطبیعۀ انسان اولیه. ترجمۀ پرویز نجفیانی، تهران: مؤسسۀ مطبوعاتی عطایی.
[28] ماسه، هانری (1391) معتقدات و آداب ایرانی (از دورۀ صفویه تا دورۀ پهلوی). ترجمۀ مهدی روشن‌ضمیر، تهران: شفیعی.
[29] مالینوفسکی، برانیسلاو (1383). نظریه‌های علمی و فرهنگی. ترجمۀ منوچهر فرهومند. دفتر پژوهش‌های فرهنگی چاپ غزال.
[30] مظاهری، علی‌اکبر (1377). خانوادۀ ایرانی در دوران پیش از اسلام، ترجمۀ عبدالله توکل، چاپ دوم، تهران: قطره.
[31] مقیمی، ابراهیم (1396). مخاطره‌شناسی امری فطری است. مدیریت مخاطرات محیطی، 4(1)، 1-7.
[32] مقیمی، ابراهیم (1394). دانش مخاطرات (برای زندگی با کیفیت بهتر)، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
[33] میرزایی، محمد (1394). اهمیت رفتار و سبک زندگی سلامت‌محور در پیشگیری از مخاطرات در دوران معاصر. دانش مخاطرات، 4(3)، 269- 273.
[34] نوروزی، فاطمه؛ و جعفری، مریم (1391). نگاه جنسیتی به باورهای عامیانه در زمینۀ نازایی، حفظ جنین و پیشگویی جنسیت فرزند شهر گراش، انسان‌شناسی 10(16)، 161-178.
[35] یاحقی، محمدجعفر (1388). فرهنگ اساطیر و داستان واره‌ها، چاپ دوم، تهران: فرهنگ معاصر.
[36] یونگ، کارل گوستاو (1377). انسان و سمبول‌هایش. ترجمۀ دکتر محمود سلطانیه، تهران: جامی. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 122 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 169 |
||
سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب