پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 161 |
| تعداد شماره‌ها | 6,532 |
| تعداد مقالات | 70,500 |
| تعداد مشاهده مقاله | 124,090,518 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,194,326 |
تأثیر معماری بر جامعه از منظر اخوان‌الصفا | ||
| فصلنامه علمی نظریه‌های اجتماعی متفکران مسلمان | ||
| دوره 14، شماره 2، تیر 1403، صفحه 59-80 اصل مقاله (860.11 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jstmt.2024.368409.1670 | ||
| نویسندگان | ||
| یحیی بوذری نژاد* 1؛ مجید احمد پور2 | ||
| 1دانشیار، گروه علوم اجتماعی اسلامی، دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران، تهران، ایران. | ||
| 2استادیار، گروه معماری، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران. | ||
| چکیده | ||
| توجه به معماری در اندیشه اخوان‌الصفا متوقف به شناخت جایگاه علم هندسه و اعداد در نظام فکری ایشان است. اخوان‌الصفا معتقدند علم هندسه و اعداد قبل از تمامی دانش‌ها و بر تمامی دانش‌ها تقدم رتبی دارد. نوع مواجهه ایشان با هندسه و معماری به‌گونه‌ای است که هویت‌بخشی از لوازم اندیشه ایشان محسوب می‌شود؛ ازاین‌جهت در نقطه مقابل معماری مدرن قرار می‌گیرد که با تکیه به مبانی فلسفه پوزیتیویستی، خالق آثاری است که بی‌هویتی در آن مشهود است. ابتناء اندیشه اخوان‌الصفا بر مبانی ژرف تفکر اسلامی سبب شده که نوعی هندسه متعالی و اسلامی طرح کنند که کارکرد القای مفاهیم ناب عرفانی مانند فنای کثرات در وحدت را به نمایش بگذارد و به‌صورت زبانی از جنس نماد، منتقل‌کننده مفاهیم عالی اسلامی باشد. اخوان‌الصفا معتقدند "مثلث" و "نقطه" کارکرد نمایش "کثرات حول محور وحدت" را دارند و شکل "لانه‌زنبوری" از جمله مصادیقی است که در القای هویت دینی می‌تواند ابزار خوبی باشد. نوع نگاه اخوان‌الصفا به اعداد، کیفی است نه کمی؛ بنابراین با نظام فکری عرفان اسلامی نیز مطابقت دارد. در پژوهش پیش‌رو ابتدا ملاک‌های معماری اسلامی مورد بررسی قرار می‌گیرد و سپس به کاوش در اندیشه اخوان پرداخته خواهد شد و نسبت‌سنجی میان اندیشه اخوان و معماری اسلامی صورت می‌گیرد. در این پژوهش با روش توصیفی تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه‌ای، آثار اخوان‌الصفا مورد بررسی قرار خواهد گرفت و به سؤالات پژوهش پاسخ داده خواهد شد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| اخوان‌الصفا؛ زبان نمادین؛ معماری اسلامی؛ هندسه مقدس؛ هویت‌بخشی؛ هویت مکان | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The influence of architecture on society in the thought of Akhwan al-Safa | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Yahya Bouzarinejad1؛ majid ahmadpour2 | ||
| 1Associate Professor, Department of Islamic Social Sciences, Faculty of Social Sciences, University of Tehran, Tehran, Iran. | ||
| 2Assistant professor, Department of Art and Architect, University of Mazandaran, Babolsar, Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| Attention to architecture in the thought of Akhwan al-Safa is based on the recognition of the place of geometry and numbers in their intellectual system. Akhwan al-Safa believes that geometry and numbers have priority over all other sciences. Their approach to geometry and architecture is such that it gives an identity of It is considered to be the accessories of their thought, therefore it is placed in the opposite point of modern and postmodern architecture, which, relying on the foundations of positivist philosophy, create works whose identity is obvious. propose that it displays the function of inducing pure mystical concepts such as the annihilation of multitudes in unity, and in the form of a symbolic language, conveys high Islamic concepts, some geometric shapes and some numbers in the intellectual system of the Brotherhood have a special value and property The forms do not have this characteristic, in the upcoming research, the criteria of Islamic architecture will be examined first, and then the Brotherhood's thought will be investigated and a correlation between the Brotherhood's thought and Islamic architecture will be made, in this research, with the descriptive and analytical method of library sources, The works of Akhwan al-Safa will be examined and the research questions will be answered. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Akhwan al-Safa, Identity, Islamic architecture, Place identity, Sacred geometry, Symbolic language | ||
|
سایر فایل های مرتبط با مقاله
|
||
| مراجع | ||
|
ابل، کریس، (1387)، معماری و هویت، مترجم: دکتر فرح حبیب، تهران، انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات.
احمدی، بابک، (1372)، نگرش فلسفی به پست مدرن، تهران، نشر آبادی.
اخوان‌الصفا، (1405ق)، رسائل اخوان‌الصفا و خلان الوفا، قم: مکتب الاعلام الاسلامی.
اردلان، نادر و بختیار، لاله، (1380)، حس وحدت، ترجمه حمید شاهرخ، تهران: نشر خاک.
آشتیانی، حمیدرضا، مرادزاده، سام، (1398)، بررسی آرای اخوان‌الصفا در مورد علم عدد و هندسه، مطالعه موردی نقش‌مایه‌ها و تزیینات هندسی گنبد کبود مراغه، نشریه معماری شناسی، زمستان، شماره سیزدهم.
افلاطون، (1367)، دوره آثار افلاطون، رساله تیمائوس، ترجمه محمدحسن لطفی، تهران: چاپ گلشن.
اعوانی، غلامرضا، (1386)، جزوه درسی شناخت شناسی، گروه دکتری معماری دانشگاه شهید بهشتی.
اغنیایی، الهام، منتظر الحجه، مهدی، نبوی یزدی، سید محمدمهدی، (1394)، نقش محرمیت در معماری اسلامی – ایرانی، همایش ملی معماری و شهرسازی بومی ایران، یزد
اکرمیه، معصومه، (1387)، اخوان‌الصفا، نشریه رشد آموزش زبان و ادب فارسی، شماره 88، صفحات 41-38
الکساندر، کریستوفر، (1381)، معماری و راز جاودانگی، مترجم: مهرداد قیومی، تهران، انتشارات دانشگاه شهید بهشتی.
امین‌زاده، بهناز، (1394)، ارزش‌ها در منظر شهری، تهران: نشر دانشگاه تهران.
بلخاری قهی، حسن، (1386)، حکمت، هنر و زیبایی، چ 2، تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی.
تیزیلان، طیبه، (1402)، نقش هنر در ترویج فرهنگ و هویت ملی، دومین کنفرانس ملی تازه‌های روان‌شناسی.
جوادیان، مسعود و همکاران (1382)، تاریخ ادبیات ایران و جهان، چاپ چهارم، تهران: مرکز نشر کتاب‌های درسی
حجت، عیسی، (1384)، هویت انسان ساز، انسان هویت پرداز، هنرهای زیبا، شماره بیست و چهار
حجازی، مهرداد، (1384)، هندسه مقدس در طبیعت و معماری ایرانی، دوماهنامه بنا، شماره بیست و سوم، صص 17-44
داروگری، پریسا، (1399)، مفهوم حیاط در ساماندهی فضاهای خانه‌های قاجاری تهران، نشریه معماری شناسی، سال سوم، شماره هفدهم
دلاوری، ابوالفضل، (1384)، پژوهشی در اندیشه‌های سیاسی اخوان‌الصفا، تهران: انتشارات زوار.
دوست قرین، فاطمه، (1391)، قطب الدین نیریزی و اصول موضوعه هندسه اقلیدس، پژوهشنامه تاریخ تمدن اسلامی، بهار و تابستان، سال چهل و پنج، شماره یکم
رضوی، مسعود، (1381)، پایان تاریخ سقوط غرب و آغاز عصر سوم، تهران: نشر شفیعی.
زرین‌کوب، عبدالحسین، (1375)، روزگاران از پایان ساسانیان تا پایان تیموریان، تهران: نشر امیرکبیر.
طوسی، علی، (1367)، کنکاشی پیرامون معماری اسلامی، نشریه مسکن و محیط روستا، شماره دوازدهم.
فاخوری، حنا و جر، خلیل، (1383)، تاریخ فلسفه در جهان اسلامی، مترجم: عبدالحمید آیتی، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
فرزانه پور، حسین، (1378)، بررسی اندیشه‌های اخوا ن الصفا، نشریه نامه فرهنگ، شماره سی و دوم.
قبادیان، وحید، (1383)، مبانی و مفاهیم در معماری معاصر غرب، آینه خیال، شماره دهم.
قطبی، علی‌اکبر، (1387)، مفهوم هویت و معماری امروز ایران، تهران: انتشارات دفتر پژوهش‌های فرهنگی.
عبدالله‌زادگان، معصومه، دیلم صالحی، فروغ، (1394)، محرمیت در معماری ایرانی، بررسی عرصه‌های عمومی و خصوصی با گذر از رویکرد الگوی شکل‌گیری خانه‌های سنتی تا مدرن، همایش ملی معماری و شهرسازی ایرانی – اسلامی، گیلان، رشت، دانشگاه پیام نور.
عمادیان رضوی، سیده زینب و فخرالدین‌تفتی، محمدمهدی، (1391)، پژوهشی در طبیعت‌شناسی اخوان‌الصفا در نسبت با معماری اسلامی، فصلنامه صفه، زمستان، شماره بیست و دوم.
گنون، رنه، (1384)، سیطره کمیت و علائم آخر الزمان، مترجم: علی‌محمد کاردان، تهران: نشر مرکز.
مهدوی‌نژاد، محمدجواد، بمانیان، محمدرضا، خاکسار، ندا، (1389)، هویت معماری، تبیین هویت در دوره‌های پیشامدرن، مدرن و فرامدرن، نشریه هویت شهر، پائیز و زمستان، شماره هفتم.
مصباح یزدی، محمدتقی، (1396) آموزش فلسفه، تهران: بین الملل.
ندیمی، هادی، (1379)، حقیقت نقش، نشریه نامه فرهنگستان علوم، سال نهم، شماره چهاردهم و پانزدهم، ص 19-34
نسبیت، کیت، (1386)، نظریه‌های پسامدرن در معماری، ترجمه محمدرضا شیرازی، تهران: نشر نی.
نصر، سید حسین، (1375)، هنر و معنویت اسلامی، ترجمه رحیم قاسمیان، تهران، دفتر مطالعات دینی هنر.
نصر، سید حسین، (1345)، نظر متفکران اسلامی درباره طبیعت، تهران: نشر دانشگاه تهران، بنیاد دهخدا
نوروزی، رؤیا، (1397)، تاثیر هنر و هنرمند در فرد و جامعه، نخستین همایش ملی هنر و سلامت
نقی‌زاده، محمد، (1379)، رابطه هویت سنت معماری ایران با مدرنیسم و نوگرائی، هنرهای زیبا، شماره هفتم
هاشمی، غلامرضا، (1391)، نظری به جایگاه هندسه و نقوش هندسی در آراء متفکران یونانی و مسلمان، کتاب ماه هنر، سال چهاردهم، شماره یکصد و شصت و پنجم، صص 26-31 | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 236 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 213 |
||
