پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 162 |
| تعداد شماره‌ها | 6,694 |
| تعداد مقالات | 72,250 |
| تعداد مشاهده مقاله | 129,267,490 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 102,110,592 |
مقایسة اتقان تقریرهای ابن‌سینا، آکوئیناس، و لایب‌نیتس از برهان امکان و وجوب در مواجهه با نقدهای مختلف | ||
| مجله علمی " فلسفه دین " | ||
| دوره 21، شماره 2، تیر 1403، صفحه 117-128 اصل مقاله (450.12 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jpht.2024.365350.1005992 | ||
| نویسندگان | ||
| محمد محمدرضایی؛ محمد آزادی* | ||
| گروه فلسفه، دانشکدة الهیات، دانشکدگان فارابی، دانشگاه تهران، قم، ایران | ||
| چکیده | ||
| برهان امکان و وجوب یکی از برهان‌های اثبات وجود خداوند متعال است که علاوه بر اندیشمندان مسلمان، مانند فارابی و ابن‌سینا، اندیشمندان غربی، مانند توماس آکوئیناس و لایب‌نیتس، نیز تقریرهایی برای این برهان ارائه داده‌اند. در مقالة حاضر بررسی می‌شود که از میان تقریرهای موجود برای برهان امکان و وجوب کدام‌یک در مقابل نقدهای بیان‌شده از اتقان بیشتری برخوردار است؟ در مجموع شانزده نقد مختلف بر تقریرهای گوناگون برهان امکان و وجوب بیان و تحلیل خواهند شد. برخی از این نقدها بر اساس هر سه تقریر و برخی صرفاً بر اساس تقریر ابن‌سینا قابل پاسخ هستند. با تحلیل این نقدها مشخص می‌شود از میان تقریرهای مختلفی که برای برهان امکان و وجوب بیان شده تقریر ابن‌سینا به سبب استناد این اندیشمند به مبانی متقن‌تر، مانند در نظر گرفتن امکان ماهوی به عنوان ملاک نیاز معلول به علت و شروع برهان از مفهوم امکان، نسبت به تقریرهای اندیشمندان دیگر، مانند توماس آکوئیناس و لایب‌نیتس، از قوت و اتقان بیشتری برخوردار است و با دستگاه فلسفی ابن‌سینا می‌توان به همة نقدهای واردشده بر این تقریر پاسخ گفت. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| برهان امکان و وجوب؛ تقریر ابن‌سینا؛ تقریر توماس آکوئیناس؛ تقریر لایب‌نیتس | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Comparison of Strength of Avicenna's, Aquinas' and Leibniz's Interpretations of the Argument of Possibility and Necessity against Different Criticisms | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Mohammad Mhammadrezaei؛ Mohammad Azadi | ||
| Department of Philosophy, College of Farabi, University of Tehran, Qom, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| The argument of possibility and necessity is one of the arguments to prove the existence of God. In addition to Muslim thinkers such as Farabi and Avicenna, Western thinkers such as Thomas Aquinas and Leibniz have also presented interpretations for this proof. In this article, we examine which of the existing interpretations for the proof of possibility and necessity possesses more mastery compared to the criticisms expressed. In total, sixteen different criticisms on various interpretations of the proof of possibility and necessity will be presented and analyzed. Some of these critiques can be answered based on all three interpretations, while some can only be answered based on Avicenna's interpretation. By analyzing these criticisms, it is clear that among the various interpretations expressed for the argument of possibility and necessity, Avicenna's interpretation stands out due to this thinker's reference to more accurate foundations, such as considering eidetic possibility as the criterion for the effect's need for a cause and starting the argument from the concept of possibility. This interpretation demonstrates more strength and mastery than the interpretations of other thinkers, such as Thomas Aquinas and Leibniz. Furthermore, with Avicenna's philosophical system, we can respond to all the criticisms directed at this interpretation. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Argument of possibility and necessity, Avicenna', Thomas Aquinas', Leibniz', s interpretation | ||
| مراجع | ||
|
ابن‌سینا، حسین بن عبدالله (1363). المبدا و المعاد. تهران: مؤسسة مطالعات اسلامی.
ــــــــــــــــــــــــــ (1404 ق). التعلیقات. بیروت: مکتبه الاعلام الاسلامی.
ــــــــــــــــــــــــــ (بی‌تا). الاشارات و التنبیهات. قم: مؤسسه مطبوعات دینی.
پارسانیا، حمید (1389). برهان امکان و وجوب و نقدهای کانت و هیوم. حکمت معاصر (پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی)، س 1، ش 1.
پامر، مایکل (1393). دربارة خدا. مترجم: نعیمه پورمحمدی. تهران: علمی فرهنگی.
پلانتینگا، الوین (1384). فلسفة دین (خدا، اختیار، بشر). مترجم: محمد سعیدی‌مهر. قم: مدرسة فرهنگی طه.
جوادی آملی، عبدالله (1386). تبیین براهین اثبات خدا. چ 5. قم: اسرا.
ذبیحی، محمد (1392). فلسفة مشاء با تکیه بر اهم آرای ابن‌سینا. چ 7. تهران: سمت
راسل، برتراند (1351). جهان‌بینی علمی. مترجم: حسن منصور. تهران: دانشگاه تهران.
ـــــــــــــ (1384الف). شرح انتقادی فلسفة لایب‌نیتس. مترجم: ایرج قانونی. تهران: نی.
ـــــــــــــ (1384ب). عرفان و منطق. مترجم: نجف دریابندری. چ 3. تهران: ناهید.
ـــــــــــــ (1390). تاریخ فلسفة غرب. مترجم: نجف دریابندری. چ 7. تهران: پرواز.
سبحانی، جعفر (1428 ق). محاضرات فی الاهیات. چ 11. قم: مؤسسة امام صادق(ع).
شاکرین، حمیدرضا (1385). براهین اثبات وجود خدا در نقدی بر شبهات جان هاسپرز. تهران: مؤسسة فرهنگی دانش و اندیشة معاصر.
شمس، حسین (1397). تحلیل انتقادی برهان امکان آکوئیناس و نقد پلانتینگا بر آن. حکمت و فلسفه. س 14، ش 1.
صدرالدین شیرازی (ملاصدرا)، محمد بن ابراهیم (1981). الحکمه المتعالیه فی الأسفار العقلیه الأربعه. چ 3. بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
طباطبایی، سید محمدحسین (1364 ش). اصول فلسفه و روش رئالیسم. چ 2. تهران: صدرا.
قدردان قراملکی، محمدحسن (1386). پاسخ به شبهات کلامی، دفتر اول: خداشناسی. تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشة اسلامی.
کاپلستون، فردریک (1386). تاریخ فلسفه. چ 3. مترجم: غلام‌رضا اعوانی. تهران: علمی و فرهنگی. ج 4.
کانت، ایمانوئل (1362). سنجش خرد ناب. مترجم: میرشمس‌الدین ادیب سلطانی. تهران: امیرکبیر.
ـــــــــــــ (1370). تمهیدات. مترجم: غلام‌علی حدادعادل. تهران: نشر دانشگاهی.
گیسلر، نورمن ال. (1384 ش). فلسفة دین. مترجم: حمیدرضا آیت‌الهی. تهران: حکمت.
لتا، رابرت (1384). فلسفة لایب‌نیتس. مترجم: فاطمه مینایی. تهران: هرمس.
محمدرضایی، محمد (1391). الهیات فلسفی. قم: بوستان کتاب.
ــــــــــــــــــــ (1395). کلام جدید با رویکرد تطبیقی. چ 2. قم: معارف.
محمدرضایی، محمد و علی‌گو، محمدعلی (1397). برهان امکان و وجوب سینوی؛ رهیده از تسلسل، گرفتار ماهیت. پژوهش‌های هستی‌شناختی، س 7، ش 13.
محمدرضایی، محمد و مجالی‌نسب، علی‌رضا (1371). براهین اثبات وجود خدا در غرب. قم: مرکز تحقیقات و مطالعات اسلامی.
Hepborn, R. W. (1967). Cosmological argument for the existence of God. in Paul Edwards Encyclopedia of philosophy.
Hospers, J. (1970). An Introduction to philosophical Analysis. Routledge and Kegan Paul LTD.
Hume, D. (1991). Dialogues Concerning on Natural Religion. London: Routledge.
------------ (1992). Enquiries Concerning Human Understanding and Concerning The Principles of Morals. Oxford.
Ockham, W. (1964). Philosophical writings. Indiana, Bobs Merrill. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 151 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 151 |
||
سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب