تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,532 |
تعداد مقالات | 70,501 |
تعداد مشاهده مقاله | 124,112,231 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,216,024 |
پژوهشی در ویژگیهای بصری خطوط سکههای دوره ایلخانی موزه ملک | ||
نشریه هنرهای زیبا: هنرهای تجسمی | ||
دوره 29، شماره 3، مهر 1403، صفحه 113-129 اصل مقاله (12.65 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jfava.2024.375544.667278 | ||
نویسندگان | ||
صداقت جباری* 1؛ سیده شکوفه علویان2 | ||
1استاد گروه ارتباط تصویری، دانشکدگان هنرهای زیبا، دانشگاه تهران، تهران، ایران. | ||
2کارشناسی ارشد ارتباط تصویری، دانشکدگان هنرهای زیبا،دانشگاه تهران، تهران، ایران، تهران. | ||
چکیده | ||
به کار بردن خط و عناصر نوشتاری در اشیائی نظیر سکهها، سبب پیدایش انواع خطوط و تنوع و گوناگونی شیوههای نوشتاری و اَشکال حروف گردیده است. این پژوهش که با روش مطالعات توصیفی و اکتشافی صورت گرفته است، تنها به تحلیل و بررسی ویژگیهای بصری خطوط سکههای دوره ایلخانی موزه ملک اختصاص دارد. سکههای مورد مطالعه از میان بیش از 400 سکه انتخاب شدهاند؛ علت انتخاب آنها خصوصیات متمایز خطوط و ویژگیهای بصری درخورشان بوده است. نوشتار غالب بر روی سکهها، خط عربی/فارسی به قلم کوفی به همراه عباراتی به خط و زبان مغولی است که البته در بعضی موارد از قلم نسخ مایه گرفتهاند. از اینرو شناخت و معرفی سبکهای نوشتاری متنوع و ظرفیتهای ذاتی و کمنظیر انواع خطوط کوفی به کار رفته بر روی سکهها مهمترین هدف این پژوهش بوده است. یافتههای این پژوهش نشان میدهد که نمونههای خطوط کوفی و وجوه مختلف آن در عین شباهت بههم، از تنوع بسیار زیادی برخوردارند که این تنوع چشمگیر امکانات بسیاری را برای خلق آثار هنری در اختیار هنرمندان قرار میدهد. این مطالعه زمینه مناسبی را برای دستیابی به تنوع قلمهای نوشتاری و نگاهی نو در طراحی حروف را در اختیار طراحان گرافیک معاصر ایران و علاقمندان به طراحی حروف و قلم فارسی قرار میدهد. | ||
کلیدواژهها | ||
سکه؛ ایلخانان؛ موزه ملک؛ خط کوفی | ||
عنوان مقاله [English] | ||
An In-depth Investigation of Visual Attributes in Ilkhanid Coinage Inscription from the Malek Museum | ||
نویسندگان [English] | ||
sedaghat jabbari1؛ Shokoufeh Alavian2 | ||
1Professor, School of Visual Arts, College of Fine Arts, University of Tehran, Tehran, Iran. | ||
2Master of Visual Communication, College of Fine Arts, University of Tehran, Tehran, Iran. | ||
چکیده [English] | ||
The utilizing of script elements with textual inscriptions on artifacts, particularly coins, has played a pivotal role in shaping diverse lines and an array of writing styles and letter forms throughout history. This study, grounded in descriptive and exploratory methodologies, seeks to meticulously analyze and scrutinize the visual attributes of coin inscriptions from the Ilkhanid period, which are housed in the prestigious Malek Museum. These artifacts, carefully selected from a vast repository of over 400 specimens, stand out due to their distinctive line features, captivating the attention of scholars and enthusiasts alike with their visual allure and historical significance. Central to the examination of these coins is the prevalent use of Arabic/Persian in Kufic script, often accompanied by phrases in the Mongolian language, occasionally influenced by the Naskh script. Thus, the primary objective of this research is to identify and elucidate various script styles and the unique characteristics of different Kufic lines employed on coins during the Ilkhanid period. Through meticulous analysis, this study uncovers a remarkable diversity among samples of Kufic lines, each exhibiting its own nuances and artistic expressions. Despite sharing commonalities, these lines showcase significant flexibility, offering a rich tapestry for artistic exploration and innovation in letter design. The unique breadth and variety of lines used on the coins of this era is such that each of them visually has significant similarities and differences with each other. The differences are clearly visible both in detail and in general outline. The lines are intermingled with all kinds of geometrical, plants, leaves, flowers and Arabesque motifs, and also some letters end in a decorative shape. Many decorative tendencies that can be seen in the types of kufic scripts have given them a distinctive style. Beyond the immediate scope of this research, its broader aim is to contribute to the enrichment and diversification of contemporary letters and writing practices. By shedding light on the intricate details and historical context of coin inscriptions from the Ilkhanid period, this study lays a foundation for further investigations into the evolution of script and calligraphic traditions. Moreover, it underscores the significance of artifacts housed in institutions like the Malek Museum as invaluable resources for understanding and preserving cultural heritage. In conclusion, this research serves as a testament to the enduring legacy of script elements on artifacts, particularly coins, and their role in shaping diverse writing styles and letter forms. Through meticulous analysis and exploration, it not only enriches our understanding of historical artifacts but also provides a platform for the exploration of innovative perspectives in letter design. Therefore, taking advantage of the diversity of writing and investigating the unlimited visual capabilities of these lines and focusing on their structural features; can help us to achieve different tones in contemporary writing. Ultimately, it is hoped that this study will inspire further inquiry and appreciation for the richness and diversity of script traditions across different cultures and epochs. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Coins, Ilkhanate Dynasty, Kufic Script, Malek Museum | ||
مراجع | ||
اشپولر، برتولد (1351)، تاریخ مغول در ایران، ترجمه محمود میرآفتاب، تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
ایمانی، علی (1385)، سیر خط کوفی در ایران، تهران: انتشارات زوار.
بلر، شیلا (1394)، نخستین کتیبهها در معماری دوران اسلامی ایران زمین، ترجمه مهدی گلچینعارفی، تهران: نشر متن.
بلر، شیلا (1396)، خوشنویسی اسلامی، ترجمه ولیالله کاووسی، تهران: نشر متن.
بیانی، شیرین (1399)، مغولان و حکومت ایلخانی در ایران، تهران: انتشارات سمت.
پاکباز، رویین (1395)، دایرهالمعارف هنر، تهران: نشر فرهنگ و هنر معاصر.
پطروشفسکی، کارلیان، اسمیت و لمبتن (1394)، نظام اجتماعی و اقتصادی ایلخانان، ترجمه یعقوب آژند، تهران: نشر گستره. ترابیطباطبائی، سید جمال (1347)، سکههای اسلامی دوره ایلخانی و گورکانی، شماره 3 موزه آذربایجان شرقی، تبریز: موسسه گراور و چاپ شعاع.
ترابیطباطبائی، سید جمال (1351)، رسمالخط اویغوری و سیری در سکهشناسی، شماره 6 موزه آذربایجان، تبریز: اداره کل فرهنگ و هنر. دروش، فرانسوا (1395)، دستنامه نسخهشناسی به خط عربی، ترجمه سید محمدحسین مرعشی، تهران: انتشارات سمت.
سحاب، عباس (1381)، اطلس چهارده قرن هنر اسلامی، جلد دوم، تهران: موسسه جغرافیایی و کارتوگرافی سحاب.
سرفراز، علیاکبر و آورزمانی، فریدون (1398)، سکههای ایران از آغاز تا دوران زندیه، تهران: انتشارات سمت.
سفادی، یاسینحمید (1381)، خوشنویسی اسلامی، ترجمه مهناز شایستهفر، تهران: انتشارات موسسه مطالعات هنر اسلامی.
شیمل، آنهماری (1386)، خوشنویسی اسلامی، ترجمه مهناز شایستهفر، تهران: انتشارات موسسه مطالعات هنر اسلامی.
فریدریش، یوهانس (1392)، تاریخ خطهای جهان و سیر تحول آنها از آغاز تا امروز، ترجمه فیروز علمداری، تهران: انتشارات فیروزان.
فریه، ر. دبلیو (1374)، هنرهای ایران، ترجمه پرویز مرزبان، تهران: نشر فرزانروز.
قلیچخانی، حمیدرضا (1392)، درآمدی بر خوشنویسی ایرانی، تهران: نشر فرهنگ معاصر.
گرومن، آدولف (1383)، منشاء و توسعه ابتدایی کوفی گلدار، ترجمه مهناز شایستهفر، تهران: انتشارات موسسه مطالعات هنر اسلامی. لینگز، مارتین (1377)، هنر خط و تذهیب قرآنی، ترجمه مهرداد قیومی بیدهندی، تهران: انتشارات گروس.
مایلهروی، نجیب (1398)، کتابآرایی در تمدن اسلامی: فرهنگ واژگان نظام کتابآرایی، مشهد: انتشارات آستان قدس رضوی.
مقتدائی، علیاصغر (1394)، دایرهالمعارف بزرگ خط: تاریخ خط و خوشنویسی، تهران: انتشارات آراد کتاب.
موسویجزایری، سید وحید (1391)، سنگنوشتـههای کوفی میراث فرهنگ جهانی، تهران: انتشارات آبان.
یاراحمدی، مهدی (1389)، سکههای دوره مغول، نشریه رشد آموزش تاریخ، 11 (3)، 39-42. https://www.magiran.com/p793711 یوسفی، غلامحسین (1384)، خوشنویسی (از سری مقالات دانشنامه ایرانیکا)، زیر نظر احسان یارشاطر، ترجمه پیمان متین، تهران: امیرکبیر. Deroche, Francois. (1992). The Abbasid Tradition: Qur’ans of the 8th and 10th Centuries AD, ed. Julian Raby. The Nasser D. Khalili Collection of Islamic Art. London. Schimmel, Annemarie. (1982). Die Schriftarten und ihr Kaligraphischer Gebrauch, Grundriss der arabischen Philologie, ed. W. Fischer, I, Wiesbaden. URL1: http://malekmuseum.org (access date: 2020/7/10). | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 188 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 252 |