پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 161 |
| تعداد شماره‌ها | 6,573 |
| تعداد مقالات | 71,036 |
| تعداد مشاهده مقاله | 125,506,628 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,770,599 |
عقلانیت باور دینی از نگاه جان گرکو و لیندا زاگزبسکی :دفاعی نابسنده بر پایۀ معرفت‌شناسی گواهی | ||
| فلسفه و کلام اسلامی | ||
| دوره 57، شماره 1، شهریور 1403، صفحه 285-305 اصل مقاله (525.92 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jitp.2024.376382.523501 | ||
| نویسندگان | ||
| مرتضی متولی* 1؛ علیرضا دری نوگورانی2 | ||
| 1دانش‌آموختۀ دکترا، گروه فلسفه و کلام اسلامی، دانشکدۀ الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه تهران، تهران، ایران. | ||
| 2دانش‌آموختۀ دکترا، گروه فلسفۀ دین، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران، ایران. | ||
| چکیده | ||
| عقلانیت باورهای دینی در درازنای تاریخ موضوع بررسی‌های فلسفی بوده است. در روزگار حاضر دو تن از برجسته‌ترین معرفت‌شناسان، یعنی جان گرکو و لیندا زاگزبسکی، در چارچوب معرفت‌شناسی گواهی از آن دفاع کرده‌اند. گرکو با درانداختن طرح فراگیر پادفروکاست‌گروی‌اش ادّعا می‌کند که معرفت دینی از طریق کانال‌های انتقال اعتمادپذیر به دریافت‌کنندگان فرافرستاده می‌شود. زاگزبسکی با توجیه مرجعیت دینی از طریق اَپِستام [=اطمینان] خودسگالانه‌ی وظیفه‌شناسانه به دیگری، در حالی که این اَپِستام از اَپِستام به خود برآمده است، عقلانیت باور دینی را نتیجه می‌گیرد؛ استدلالی که دلیلی ژرف‌سنجانه است. ما با رویکردی تحلیلی-انتقادی، همراه با جنیفر لکی، نابسندگی سخن ایشان را نشان می‌دهیم. به عبارت دیگر، هدف ما این است تا با تحلیل دیدگاه این دو اندیشمند به لوازمِ منطقیِ غیرقابل‌پذیرشی که به دنبال دارد به نقد ایشان بپردازیم و نشان دهیم که اثبات عقلانیت باور دینی، آنگونه که ایشان تقریر کرده‌اند، معتبر نیست. به این ترتیب، سه اشکال در گفته‌ی گرکو شناسایی می‌شود: ۱. جلوی بخت را نمی‌گیرد؛ ۲. در باورهای دینی بنیادی، که شرط ورود در اجتماعات دینی هستند، کابردپذیر نیست؛ ۳. با مسئلۀ زباله مواجه است که نمی‌تواند آن را حلّ کند. نیز سه اشکال در سخن زاگزبسکی شناسایی می‌شود: ۱. باید باورهای جوامعی چون تروریست‌ها و نژادپرستان را عقلانی بداند؛ ۲. باید گواهی مرجعیت را حتی در جایی که آشکارا خطاست بپذیرد؛ ۳. در پرسش‌های مهمّ دلیل ژرف‌سنجانه کافی نیست. بنابراین، اثبات عقلانیت باور دینی از طریق معرفت‌شناسی گواهی، دست‌کم به تقریر گرکو و زاگزبسکی، به بن‌بست می‌خورد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| عقلانیت باور دینی؛ جان گرکو؛ لیندا زاگزبسکی؛ جنیفر لکی؛ معرفت‌شناسی گواهی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The Rationality of Religious Belief from the Perspectives of John Greco and Linda Zagzebski An Inadequate Defense Grounded in the Epistemology of Testimony | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Morteza Motavalli1؛ Alireza Dorri Nogoorani2 | ||
| 1PhD, Department of Islamic Philosophy and Theology, Faculty of Theology and Islamic Studies, University of Tehran, Tehran, Iran. | ||
| 2PhD, Department of Philosophy of Religion, Institute for Humanities and Cultural Studies, Tehran, Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| The rationality of religious beliefs has been a central topic in philosophical inquiry throughout history. Recently, two prominent epistemologists, John Greco and Linda Zagzebski, have defended this rationality within the framework of the epistemology of testimony. Greco, through his general anti-reductionist approach, asserts that religious knowledge is transmitted to recipients via reliable channels of transmission. Zagzebski, on the other hand, argues for the rationality of religious belief by justifying religious authority through a conscientious, self-reflective trust in others—a trust that stems from trust in oneself, which she presents as a deliberative reason. In this paper, we critically analyze the views of Greco and Zagzebski, alongside Jennifer Lackey, to demonstrate the inadequacies in their arguments. Specifically, we aim to critique these two thinkers by examining the logical implications of their positions, ultimately showing that their arguments for the rationality of religious belief are not valid. We identify three key issues with Greco’s perspective: (1) it fails to eliminate the influence of epistemic luck; (2) it does not adequately apply to fundamental religious beliefs, which are essential for participation in religious communities; and (3) it encounters the "garbage problem," which remains unresolved. Similarly, we highlight three problems in Zagzebski’s view: (1) her approach could classify the beliefs of communities such as terrorists and racists as rational; (2) it necessitates accepting the testimony of authority figures even when they are clearly erroneous; and (3) deliberative reasons are insufficient in addressing significant issues. Therefore, attempting to prove the rationality of religious belief through the epistemology of testimony, at least as proposed by Greco and Zagzebski, leads to a dead end. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Rationality of Religious Belief, John Greco, Linda Zagzebski, Jennifer Lackey, Epistemology of Testimony | ||
|
سایر فایل های مرتبط با مقاله
|
||
| مراجع | ||
|
اکبری، رضا. (۱۳۸۶). ایمان‌گروی: نظریات کرکگور، ویتگنشتاین و پلانتینگا. قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
پورحسن، قاسم و دیگران. (۱۳۹۳). عقلانیت باور دینی از دیدگاه ولترستورف با محوریت نقد اعتدالی دلیل‌گرایی. فلسفۀ دین، ۱۱ (۲)، ۲۴۳-۲۶۶. https://doi.org/10.22059/jpht.2014.51715
خداپرست، امیرحسین. (۱۳۹4). باور دینی و خودآیینی عقلانی. پژوهشنامه فلسفه دین، ۱۳ (۲۶)، ۹۱-۱۱۲. https://doi.org/10.30497/prr.2016.1750
خداپرست، امیرحسین. (۱۳۹۷). باور دینی و فضیلت فکری: تحوّل اخلاق باور دینی در تعامل با معرفت‌شناسی فضیلت‌گرایانۀ زاگزبسکی. هرمس.
خسروی بیژائم، عباس و دیگران. (۱۴۰۰). بررسی تطبیقی عقلانیت باور دینی در پرتو فرزانگی نزد سهروردی و زگزبسکی. حکمت معاصر، ۱۲ (۲)، ۲۴۷-۲۷۹. https://doi.org/10.30465/cw.2022.7499
درّی نوگورانی، علیرضا و اکبری، رضا. (۱۳۹۸). دیدگاه الیزابت فریکر درباره توجیه باورهای مبتنی بر گواهی: بررسی انتقادی. پژوهشهای فلسفی، ۱۳ (۲۶)، ۱۴۷-۱۶۸. https://doi.org/10.22034/jpiut.2019.8035
درّی نوگورانی، علیرضا. (1397a). توجیه مبتنی بر گواهی باورهای دینی [رساله دکتری، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی].
درّی نوگورانی، علیرضا. (1397b). بررسی مقایسه‌ای توجیه باورهای مبتنی بر گواهی و حجّیت خبر واحد (با تمرکز بر آرای الیزابت فریکر و شیخ انصاری). جستارهای فلسفه دین، ۷ (۱۶)، ۸۱-۱۰۱.
دهقانی‌نژاد، عباس. (۱۳۹۵). معرفت‌شناسی گواهی از دیدگاه قاضی عبدالجبار معتزلی. پژوهشنامه فلسفه دین، ۱۴ (۲۸)، ۶۹-۸۲. https://doi.org/10.30497/prr.2017.1908
صادقی، هادی و حبیبی سی‌سرا، مرتضی. (۱۳۹۷). بررسی تطبیقی عقلانیت باور دینی از منظر پلانتینگا و علامه طباطبایی. آیین حکمت، 10 (37)، ۸۵-۱۱۶. https://10.22081/PWQ.2019.66596
علی‌نظارتی‌زاده، مرتضی. (۱۳۹۱). گواهى به مثابه منبع تولید معرفت؛ بررسی و تحلیل دیدگاه جنیفر لکی. نقد و نظر، ۱۷ (۶۸)، ۷۵-۹۵.
فرامرزقراملکی، احد. (۱۳۸۷). روش‌شناسی مطالعات دینی: تحریری نو. مشهد: دانشگاه علوم اسلامی رضوی.
قربانی، قدرت‌الله. (۱۳۹۸). معیارهای ارزیابی عقلانیت باورهای دینی در رویکرد جامع‌نگر. پژوهشهای معرفت‌شناختی، ۱۷، ۱۰۱-۱۲۱.
مبینی، محمدعلی. (۱۳۸۲الف). عقلانیت باور دینی از دیدگاه آلوین پلنتینگا. قم: مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
مبینی، محمدعلی. (۱۳۸۲ب). عقلانیت باور دینی از نگاه برون‌گرایان. نامۀ حکمت، ۱، ۹-۴۳. https://doi.org/10.30497/prr.2012.1221
مبینی، محمدعلی. (۱۳۹۴). عقلانیت باور دینی در معرفت‌شناسی‌های برون‌گرا. تهران و قم: سمت و پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
متولّی، مرتضی و مهدی عظیمی (1403). بررسی راه‌حلّ گرکو برای مسألۀ زباله در معرفت‌شناسی گواهی. پژوهشهای فلسفی کلامی. 26 (2).
محمّدی، عبدالله. (۱۳۹۲). ارزش معرفت‌شناختی گزاره‌های تاریخی. آیین حکمت، ۵ (۱۷)، ۱۵۹-۱۸۸.
محمّدی، عبدالله. (۱۳۹۵). ارزش معرفت‌شناختی دلیل نقلی. مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 122 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 125 |
||
سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب