پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 161 |
| تعداد شماره‌ها | 6,533 |
| تعداد مقالات | 70,505 |
| تعداد مشاهده مقاله | 124,124,961 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,233,489 |
ارزیابی و مقایسه نمایههای مختلف خشکسالی هواشناسی و تعیین نمایه مناسب در استان فارس | ||
| به زراعی کشاورزی | ||
| مقاله 8، دوره 26، شماره 3، مهر 1403، صفحه 605-620 اصل مقاله (1.82 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jci.2024.334031.2693 | ||
| نویسندگان | ||
| منا مسعودی1؛ مسعود گودرزی* 2؛ ابوالفضل معینی1؛ بهارک معتمدوزیری3 | ||
| 1گروه مهندسی طبیعت، دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران. | ||
| 2گروه خشکسالی و تغییر اقلیم، پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران. | ||
| 3گروه جنگل، مرتع و آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم تحقیقات، تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| هدف: خشکسالی یکی از پدیده‌های اقلیمی است که در پهنه وسیعی از کشور ایران از جمله استان فارس به اشکال متفاوت هواشناسی، هیدرولوژیکی، کشاورزی و اقتصادی- اجتماعی قابل مشاهده است. برای بیان کمّی این پدیده و پایش آن نیاز به استفاده از نمایههای خشکسالی میباشد. روش پژوهش: به‌منظور ارزیابی نمایههای مختلف خشکسالی در استان فارس از اطلاعات دما، تبخیر و بارش 113 ایستگاه هواشناسی در داخل و مجاور استان در یک دوره آماری 51 ساله (95-1345) و هم‌چنین نُه نمایه خشکسالی شامل SPEI، SIAP، DI، SPI، PN، MCZI، CZI، RDI و ZSI استفاده شد. پس از اطمینان از تصادفی‌بودن، همگن‌بودن و نرمال‌بودن دادهها، به‌منظور انتخاب بهترین نمایه خشکسالی از سه روش ارزیابی کمینه مقدار بارش، توزیع نرمال و همبستگی متقابل استفاده شد. یافته‌ها: نمایه SPEI دارای کم‌ترین میزان اختلاف طبقات مختلف خشکسالی نسبت به سایر نمایهها براساس روش توزیع نرمال است. براساس روش همبستگی متقابل نمایه ZSI دارای بیش‌ترین همبستگی و مشابهت با نمایه SPI میباشد. هم‌چنین روش کمینه مقدار بارش نشان داد که کلیه نمایهها در سال‌های کمینه بارش، طبقات خشکسالی خیلی شدید و شدید را نشان میدهند و لذا این روش نمیتواند معیاری برای انتخاب نمایه مناسب خشکسالی باشد. نتیجه‌گیری: در شش سال از 30 سال موردبررسی، اکثراً خشکسالی شدید فراگیر در استان رخ داده است که به‌ترتیب شامل سال‌های 63-1362، 68-1367، 73-1372، 79-1378، 87-1386 و 88-1387 میباشد. بررسی نتایج نمایهها برای تعداد 10 ایستگاه نمونه در سطح استان نشان داد دو نمایه SIAP و RAI نتایج همسانی را دارند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| استان فارس؛ نمایههای خشکسالی؛ بارش؛ همبستگی متقابل؛ SPI | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Evaluation and Comparison of Different Meteorological Drought Indices and Determination of Relevant Index in Fars Province | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Mona Massoudi1؛ Massoud Goodarzi2؛ Abolfazl Moini1؛ Baharak Motamedvaziri3 | ||
| 1Department of Nature Engineering, Faculty of Natural Resources and Environment, Islamic Azad University, Science and Research Branch, Tehran, Iran. | ||
| 2Department of Drought and Climate Change, Soil Conservation and Watershed Management Research Institute (SCWMRI) AREEO, Tehran, Iran. | ||
| 3Department of Forest, Range and Watershed Management, Faculty of Natural Resources and Environment, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| Objective: Drought is one of the climatological phenomena that affect the vast majority of Iran, including Fars Province, in terms of metrological, hydrological, agricultural and socio-economical aspects. Quantitative description and monitoring of this phenomenon requires the utilization of drought indices. Research Methodology: To evaluate various drought indices in the Fars province, temperature, precipitation, and evaporation data of 113 stations in and close to the province (including synoptic, climatological stations and rain gauge stations) were collected and analyzed for 51 years (1966-2016). Additionally, 9 drought indices including SPEI, SIAP, DI, SPI, PN, MCZI, CZI, RDI and ZSI were employed. After ensuring data randomness, homogeneity, and normality, the three evaluation methods of minimum rainfall, normal distribution, and cross-correlation were utilized to select the most efficient drought index. Findings: The SPEI index has the lowest difference between different drought classes compared to other indices based on the normal distribution method. According to the cross-correlation method, ZSI index has the highest correlation and similarity with the SPI index. Also, the minimum rainfall method showed that all indicators in the years of minimum rainfall show very severe and severe drought classes and this method cannot be a criterion for selecting the appropriate drought index. Conclusion: In six years out of the 30-year period under evaluation, widespread severe drought had occurred across the province which include the years 1984, 1989, 1994, 2000, 2008, and 2009. Assessment of the indices for ten selected stations across the province indicated the two SIAP and RAI indices to yield similar outcomes. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Cross, Correlation Drought Fars Province Precipitation SPI | ||
| مراجع | ||
منابعاربابیسبزواری، آزاده (1389). تحلیل اثر خشکسالی با روش درون‌یابی نمایه Z نرمال بارش در سامانه سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) در منطقه کاشان. جغرافیای طبیعی. 7 (3)، 124-105.
اسکندری دامنه، حامد؛ زهتابیان، غلامرضا؛ خسروی، حسن و آذره، علی (1394). بررسی و تحلیل ارتباط زمانی و مکانی بین خشکسالی هواشناسی و هیدرولوژیکی در استان تهران. فصلنامه علمی- پژوهشی اطلاعات جغرافیایی سپهر. 24 (96)، 120-113.
چمنی، رضا؛ وفاخواه، مهدی؛ صادقی، سیدحمیدرضا (1402). تأثیر خشکسالی بر تغییرات مکانی- زمانی سلامت حوزه آبخیز افین. مهندسی و مدیریت آبخیز، 15 (1)، 12-1.
خلیلی، علی و بذرافشان، جواد (1382). ارزیابی اثربخشی چند نمایه خشکسالی هواشناسی در نمونه‌های مختلف اقلیمی ایران. نیوار، 49، 93-79.
رحیمی بندرآبادی، سیما؛ ثقفیان، بهرام و رضیئی، طیبه (1402). پایش خشکسالی هیدرولوژیکی در حوزه آبخیز دریای خزر. مهندسی و مدیریت آبخیز، 15 (4)، 587-570.
سرحدی، علی؛ سلطانی، سعید؛ مدرس، رضا (1388). ارزیابی و تحلیل گستره خشکسالی در استان اصفهان بر پایه چهار نمایه. مجله منابع طبیعی ایران، 61 (3)، 570-550.
عرفانیان، مهدی؛ وفایی، نسرین؛ رضائیان‌زاده، مهدی (1393). ارائه یک روش نوین برای ارزیابی ریسک خشکسالی استان فارس با تلفیق داده‌های ماهانه بارش ماهوارۀ TRMM و داده‌های نمایه پوشش گیاهی NDVI سنجنده Terra/MODIS. پژوهش‌های جغرافیای طبیعی، 46 (1)، 103-98.
علیپور، عباس؛ هاشمی، مصطفی؛ حسینی، سید اسعد؛ پژوه، فرشاد (1396). ارزیابی و مقایسه چند نمایه خشکسالی اقلیمی و تعیین بهترین نمایه در ایران مرکزی. اکوهیدرولوژی، 4 (1)، 147-133.
قبائی سوق، محمد؛ مساعدی، ابوالفضل و زارع ابیانه، حمید (1395، اردیبهشت). ضرورت پایش خشکسالی براساس نمایههای چندمتغیره. ششمین کنفرانس ملی مدیریت منابع آب ایران، سنندج، ایران.
گودرزی، مسعود و حسینی، سید اسعد (1397). خشکسالی، ارزیابی، آسیب پذیری. انتشارات سلام سپاهان و میراث کهن اصفهان. اصفهان، ایران.
نساجیان زواره، محمدحسین؛ ملکی‌نژاد، حسین؛ اختصاصی، محمدرضا و زارع، محمد (1400). تحلیل زمانی و مکانی خشکسالی با استفاده از نمایههای خشکسالی و گشتاورهای خطی در حوضه بویین اصفهان. مهندسی و مدیریت آبخیز، 13 (3)، 637-625.
نسب‌پور، سحر؛ حیدری علمدارلو، اسماعیل؛ خسروی، حسن و وصالی، علی (1397). پهنه‌بندی آسیب‌پذیری از خشکسالی در ایران با استفاده از مدل AHP و منطق فازی. هواشناسی کشاورزی، 6 (2)، 12-3.
ReferencesAlipour, A., Hashemi, M., Hosseini, S. A., & Pazhooh, F. (2017). Assessment and comparison of multiple index climatic droughts and determine the best Index in central Iran. Iranian journal of Ecohydrology, 4(1), 133-147. (In Persian).
Arbabi Sabzevari, A. (2010). The Analyze Effect Drought Whit The Index of in Ternal Research Precipitation the normal Z in information system geographic in Kashan region. Journal of physical geography, 3(7),105-124. (In Persian).
Erfanian, M., Vafaei, N., & Rezaeianzadeh, M. (2014). A New Method for Drought Risk Assessment by Integrating the TRMM Monthly Rainfall Data and the Terra/MODIS NDVI Data in Fars Province, Iran. Physical Geography Research Quarterly, 46(1), 93-108. (In Persian).
Eskandari Damaneh, H., Zehtabian, Gh. R., Khosravi, H., & Azareh, A. (2016). Analysis of temporal and spatial relationship between meteorological and hydrological drought in Tehran province. Journal of Geographical Data (SEPEHR), | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 191 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 101 |
||