پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 161 |
| تعداد شماره‌ها | 6,532 |
| تعداد مقالات | 70,501 |
| تعداد مشاهده مقاله | 124,111,339 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,215,013 |
واکاوی طرحواره‌های تصویری در ضرب‌المثل‌های لهجه اماراتی (مورد پژوهش: کتاب الرمسة الإماراتیة) | ||
| ادب عربی | ||
| مقاله 7، دوره 16، شماره 4 - شماره پیاپی 42، آذر 1403، صفحه 163-139 اصل مقاله (728.5 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jalit.2024.380805.612858 | ||
| نویسندگان | ||
| محمدرضا پهلوان‌نژاد1؛ بلاسم محسنی* 2 | ||
| 1استاد گروه زبانشناسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران. | ||
| 2استادیار گروه زبان و ادبیات عربی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران. | ||
| چکیده | ||
| ضرب‌المثل‌ها در فرهنگ و افکار عمومی مردم ریشه دارند. از این رو می‌توان تا حدودی با فرهنگ، اندیشه و آداب و رسوم برخی از ملّت‌ها آشنا شد. از این رو بررسی طرحواره‌های تصوری ضرب‌المثل‌های لهجه اماراتی، سبب آشنایی ژرف‌تر با فرهنگ و آداب و رسوم مردم آن خطه خواهد شد؛ زیرا رابطۀ عمیق‌تر میان زبان و فرهنگ را بررسی می‌نماید و ما را به این نکته رهنمون می‌سازد که از طریق درک طرحواره‌های تصوری و مفاهیم انتزاعی می توان به فهم نسبتاً بهتری از زبان و فرهنگ و برخی از کارکردهای آن‌ها نائل آمد. پژوهش حاضر می‌کوشد با روش توصیفی- تحلیلی، طرحواره‌های موجود در ضرب‌المثل‌های لهجه اماراتی را که از کتاب الرمسة الإماراتیة استخراج شده، بر اساس الگوی طرحواره‌های تصویری لیکاف و ایوانز در چارچوب معنی‌شناسی شناختی بررسی کند و بسامد هر کدام از این طرحواره‌ها را به تصویر کشیده و به تحلیل آن‌ها بپردازد. نتایج این جستار حاکی از آن است که از مجموع 22 ضرب‌المثل انتخاب‌شده از کتاب «الرمسة الإماراتی» طرحواره حرکتی با 30 درصد، طرحواره ظرف بودگی 22 درصد، طرحواره قدرتی 17 درصد، طرحواره انطباق 13 درصد و طرحواره‌های پیوستگی و شکافت هر کدام 9 درصد به ترتیب بیشترین میزان بسامد فراوانی را به خود اختصاص داده‌اند. همچنین بررسی‌ها نشان می‌دهند که حروف جر «علی و فی» یک معنای پیش نمونه‌ای و کانونی دارند که به ترتیب مفهوم (بر-در) را تبیین میکنند و هنگامی که در بافت‌های مختلف به کار می‌روند، دچار توسعه در معنا می‌شوند، به این معنا که در نتیجه تأثیرات واژه‌های همنشین، معانی دیگری غیر از آن معنای کانونی، پیرامونشان شکل می‌گیرند | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| معنی‌شناسی شناختی؛ طرحواره‌های تصوری؛ طرحواره ظرف بودگی؛ ضرب‌المثل‌های عربی؛ لهجه اماراتی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| An Analysis of Image Schemas in Emirati Dialect Proverbs (Case of research: Kitab al-Ramsa Al-Emirati) | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Mohammadreza Pahlavannezhad1؛ Balasem Mohseni2 | ||
| 1Professor, Linguistics Department, Faculty of Letters and Humanities, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran. | ||
| 2Assistant Professor Department of Arabic Language and Literature, Faculty of Letters and Humanities, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| Proverbs are rooted in the culture and public opinion of the people. Therefore, it is possible to get to know the culture, thought and customs of some nations to some extent. Therefore, examining the imaginary patterns of Emirati dialect proverbs will lead to a deeper acquaintance with the culture and customs of the people of that region; Because it examines the deeper relationship between language and culture. And it leads us to the point that through the understanding of conceptual schemas and abstract concepts, a relatively better understanding of language and culture and some of their functions can be achieved. The present study tries to use descriptive-analytical method to investigate the schemas in Emirati dialect proverbs extracted from the Emirati Al-Rumsa book, based on the model of Likaf and Evans' image schemas in the framework of cognitive semantics, the abundance of schemas It depicts the existing and frequency of each of these schemes and analyzes them. The results of this research indicate that from the total of 22 proverbs selected from the book "Al-Ramsa Al-Emirati" movement schema with 30%, capacity schema with 22%, power schema with 17%, adaptation schema with 13%, and schema with Continuity and fission have 9 percent each, respectively, with the highest frequency. Also, the studies show that the pronouns "Ali and Fay" have a pre-typical and focal meaning that explain the concept (on-in) respectively And when they are used in different contexts, they undergo development in meaning, in the sense that as a result of the effects of accompanying words, other meanings other than the focal meaning are formed around them | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Cognitive semantics, conceptual schemas, container schema, Arabic proverbs, Emirati accent | ||
| مراجع | ||
|
اسلیم، ناصر و عائشة الهاشمی (2015)، رمسة (مدخل إلی دراسة العامیة والثّقافة الإماراتیة)، نشر فی دولة الإمارات العربیة المتحدة، دارالکتاب للنشر التوزیع.
افراشی، آزیتا (1396)، مبانی معناشناسی شناختی، تهران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
إلیوسی، حسن (1981)، زهر الأکم فی الأمثال والحکم، التحقیق: محمد حجی ومحمد الأخضر، دار البیضاء (المغرب)، دار الثّقافة.
باقرآبادی، شهریار و همکاران (1399)، «کاربرد طرحواره‌های تصویری در سروده‌های سهراب سپهری و خلیل حاوی (بر اساس نظریه معناشناسی شناختی)»، ادب عربی، سال 12، شمارۀ 4، صص 18-1.
پاک‌نژاد، محمد و همکاران (پاییز 1396)، «بررسی طرحواره‌های موجود در ضرب‌المثل‌های شمال خوزستان در گویش دزفولی»، فصلنامۀ علمی-پژوهشی زبان پژوهی دانشگاه الزهرا (س)، سال نهم، شمارۀ 24، صص 140-111.
پالمر، فرانک (بی‌تا)، نگاهی تازه به معنی‌شناسی، ترجمۀ کورش صفوی، چاپ دوم. تهران، بینا.
پهلوان نژاد، محمدرضا، (1391)، «بررسی قیاس و استعاره شناختی در «هفت‌خان رستم» شاهنامه فردوسی»، مجموعه مقالات هشتمین همایش زبانشناسی ایران، جلد اول، تهران، دانشگاه علامه طباطبایی.
تک تبار فیروزجائی، حسین و همکاران (1397)، «تحلیل طرحواره‌های تصوری ضرب‌المثل‌های فرائد الأدب و نقش آن در انعکاس فرهنگ»، دو ماهنامه علمی- پژوهشی جستارهای زبانی، د 9، ش 4 (پیاپی 46)، صص 226-201.
توکّل نیا، مریم و ولی‌الله حسومی (1397)، «بررسی شبکه معنایی حرف جر (علی) در قرآن با رویکرد شناختی»، علوم و قران حدیث، شمارۀ 28، صص 228-203.
تیلور، جان آر و جانت لیتل مور (1396)، زبانشناسی شناختی، ترجمۀ وجیهه فرشی، نجمه فرشی، ویراستار و ناظر علمی: دکتر آزیتا افراشی، تهران، نشر نویسه پارسی.
جانسون، مارک (1397)، بدن در ذهن: مبنای جسمانی معنا، تخیّل و استدلال، ترجمۀ جهانشاه میرزابیگی، تهران، آگاه.
جمشیدی، فاطمه و مهین ناز میر دهقان (1400)، «بررسی طرحواره‌های ذهنی موجود در ضرب‌المثل‌های تهرانی (کتاب قند و نمک)»، دو فصلنامۀ روایت‌شناسی، سال 5، شمارۀ 10، صص 149-119
حرانی، ابن شعبه (1382)، تحف العقول، ترجمۀ احمد جنتی، تهران، امیرکبیر.
راسخ مهنّد، محمد (1393)، درآمدی بر زبانشناسی شناختی: نظریه‌ها و مفاهیم، چاپ چهارم، تهران، سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها.
راغب اصفهانی، حسین بن محمد (1374)، مفردات ألفاظ قرآن، ترجمۀ غلامرضا خسروی، تهران، مرتضوی.
رضائی، حدائق؛ و الهام کاظمی حسن‌آبادی (1400)، «بازنمود طرحواره‌های تصوّری در توصیفات کودکان بینا و نابینا در زبان فارسی در دو گروه سنی (8-6 و 10-8 سال)»، مجله زبانشناسی و گویش‌های خراسان، سال سیزدهم، شمارۀ 4، صص 328-299.
روشن، بلقیس و لیلا اردبیلی (1392)، مقدمه‌ای بر معناشناسی شناختی (مجموعه نشانه‌شناسی و زبانشناسی 14)، تهران، نشر علم.
روشن، بلقیس؛ یوسفی راد، فاطمه، شعبانیان (1392)، «مبنای طرحواره استعاره‌های موجود در ضرب‌المثل‌های شرق گیلان»، مجله زبان‌شناخت، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، ش 2، صص 94-75.
الشعراوی، محمد متولّی (1991)، تفسیر الشعراوی، القاهرة، مجمع البحوث الإسلامیّة.
شیخ سنگ تجن، شهین، (1396)، «بررسی طرحواره‌های تصوری در ضرب‌المثل‌های گویش تالشی در چهارچوب معنی‌شناسی شناختی»، دو فصلنامۀ علمی- پژوهشی زبان‌شناخت (پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی)، سال هشتم، شمارۀ دوم، صص 113-103.
صفوی، 1386 کورش (1386 ش)، آشنایی با معنی‌شناسی، تهران، پژواک کیوان.
صفوی، کوروش (1382)، «بحثی درباره طرحواره‌های تصویری از دیدگاه معنی‌شناسی شناختی»، نامه فرهنگستان، سال 6، شمارۀ 1.
صفوی، کوروش (1383)، درآمدی بر معنی‌شناسی، چاپ دوم، تهران، انتشارات سوره مهر (حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی).
عریف، نسرین توفیق (2013)، «الصور التعبیریّة فی الأمثال الشعبیّة الحجازیّة؛ کمدخل لتصمیم لوحات فنیّة معاصرة»، رسالة لنیل درجة الماجستر فی قسم التربیّة الفنیّة، شحنة حسنی حسین محمود، جامعة أمّ القری، المملکة العربیّة السعودیّة.
العسکری، أبوهلال (1988)، جمهرة الأمثال، ط 2، بیروت، دار الجیل.
عضو امینیان، نگار و همکاران (1400)، «معنی‌شناسی شناختی عدم در معارف بهاءولد»، فصلنامۀ ادیان و عرفان، سال پنجاه و چهارم، شمارۀ دوم، صص 416-399.
قائمی، مرتضی؛ اختر ذوالفقاری (1395)، «طرحواره‌های تصویری در حوزه سفر دنیوی و اخروی از زبان قرآن»، فصلنامه علمی پژوهشی پژوهش‌های ادبی- قرآنی، سال 4، شمارۀ 3.
گرجامی، جواد و عادل آزاد دل (1397)، «بررسی مفهوم فناپذیری دنیا در شعر حضرت علی (ع) بر اساس الگوی بدن مندی شناخت در نظریه معناشناسی شناختی»، ادب عربی، سال 10، شمارۀ 2، صص 225-207.
گیررتس، دیررک (1398 ش)، نظریه‌های معنی‌شناسی واژگانی (از سری کتاب‌های نگین‌های زبانشناسی 13)، ترجمۀ کورش صفوی، چاپ سوم، تهران، نشر علمی.
لاینز، جان (1385 ش)، مقدمه‌ای بر معناشناسی زبان‌شناختی، ترجمۀ حسین واله، چاپ سوم، تهران، گام نو.
لیکاف، جورج، (1400)، قلمروی تازۀ علوم شناختی (آنچه مقوله‌ها دربارۀ ذهن فاش میکنند)، کتاب یکم، ترجمۀ جهانشاه میرزابیگی، چاپ چهارم، تهران، انتشارات آگاه.
محمد سلیمان، ابوالقاسم (2012)، الإستشهاد بالأمثال فی النحو العربی؛ دراسة تحلیلیّة تطبیقیّة علی شرح الأشمونی علی ألفیة ابن مالک، بحث تکمیلی مقدّم لنیل درجة الماجستیر فی اللغة العربیّة، ولید محمد صالح، جامعة المدینة العالمیّة: مالیزیا.
موسوی بفرویی، سید محمّد و مریم توکّل نیا (1398)، «بررسی استعاره‌های مفهومی و طرحواره‌های تصویری ظرف «فوق» در زبان نهج البلاغة»، فصلنامه زبان پژوهی دانشگاه الزهراء، سال یازدهم، شمارۀ 32، صص 76-49.
ناصح و دیگران (1395)، «بررسی و نقد مبانی ادبی ابن تیمیّة در تفسیر قرآن»، فصلنامه پژوهش‌های ادبی- قرآنی، سال 4، شمارۀ 1، صص 32-7.
ویسی، الخاص و فاطمه دریس (1394)، «کاربرد طرحواره‌های تصویری در رباعیات وحشی بافقی از دیدگاه معناشناسی»، فصلنامه زیباشناسی ادبی، سال دوازدهم، شمارۀ 23، صص 17-1.
هال، رابرت اندرسن (1381 ش)، زبان زبانشناسی، ترجمۀ دکتر محمدرضا باطنی، چاپ سوم، تهران، علمی و فرهنگی.
یابری، توفیق (1385)، ضرب‌المثل‌های عربی خوزستان با شرح فارسی، قم، مؤسسه انتشارات حرم.
Afrashi, A. (2016). Basics of Cognitive Semantics. Tehran, Research Institute of Humanities and Cultural Studies. [In Persian]. Al-Askari, A. H. (1988). Collection of proverbs, 2nd edition. Beirut, Dar Al-Jeel. 2nd edition, Beirut, Dar Al-Jeel. [In Arabic]. Al-Shaarawy, M. M. (1991). Interpretation of Al-Shaarawi. Cairo, Islamic Research Academy. [In Arabic]. Al-Yusi, H. (1981). Zahr al-Akum in Proverbs and Wisdom. Investigated by: Muhammad Haji and Muhammad al-Akhdar, Dar al-Bayda (Almighrib), Dar al-Thaqafa. [In Arabic]. Arif, N. T. (2013). Expressive images in Hijazi popular proverbs; As an introduction to designing contemporary artistic paintings. A dissertation to obtain a master’s degree in the Department of Art Education, Hosni Hussein Mahmoud Shipment, Umm Al-Qura University, Kingdom of Saudi Arabia. [In Arabic]. Bagharabadi, S. et al. (2019). The use of image schemas in the poems of Sohrab Sepehri and Khalil Dhawi (based on the theory of cognitive semantics). Arabic Literature Journal, 12(4), 1-18. [In Persian]. Cieslicka, Anna (2002). ''Comprehension and Interpretation of Proverbs in L2'', studia Anglica Posnaniensia: International Review of English studies. Evans, V. and Green, (2006), Congnitive Lingnistics An Introduction. Edin burgh University press. Evans, Vyvyan, k. Benjamin Bergen, and jorg Zinken (eds) (2007). ''The congnitive Linguistics Enterprise: An overview'', The Congnitive Linguistics Reader, Equinox. Poblishers. P: 263-266. Gererts, D. (2018). Theories of lexical semantics (from the book series of Linguistic Gems 13). Translated by: Koresh Safavi, third edition, Tehran, scientific publication. Gerjami, J. & Azad Del, A. (2017). Investigating the concept of the mortality of the world in the poetry of Hazrat Ali (ع) based on the corporeal model of cognition in the theory of cognitive semantics. Journal of Arabic Literature, 10(2), 225-207. [In Persian]. Ghaemi, M. Zulfiqari, A. (2016). Image schemas in the field of worldly and afterlife travel from the language of the Qur'an. Scientific-Study Quarterly, Researches of Literary-Quranic, 4(3). [In Persian]. Gibbs, Jr., W. Raymond, M. D. Johnson and H. L. Colston (1996). ''How to study proverb Understanding'', Metaphor & Symbol, Vo1. 11, Issue3. Hall, R. A. (2002). Linguistics language. Translated by: Dr. Mohammad Reza Batani, third edition, Tehran, Scientific and Cultural Publishing Company. Harrani, I. S. (2003). Masterpieces of the mind. Translated by: Ahmad Jannati, Tehran, Amir Kabir. [In Arabic]. Honeck, R. P., & Temple, J. G. (1994). Proverbs: The Extended Conceptual Base and Great Chain Metaphor Theories. Metaphor & Symbolic Activity, 9 (2), 85-112. Jamshidi, F. & Mir Dehghan, M. N. (2021). Investigating mental schemas in Tehrani proverbs (Sugar and Salt Book). Bi-Quarterly of Narratology, 5(10), 119-149. [In Persian]. Johnson, M. (2017). The Body in the Mind: The Physical Basis of Meaning, Imagination, and Reasoning. Translated by Jahanshah Mirzabeigi, Tehran, Agah. [In Persian]. Katz, Albert N. (1999). ''Proverb in Mind'' (Book Review), Metaphors & Symbols, Vo1. 14, Issue1. Lake off,G. and Turner, (1987). Woman, Fire and Dangereous Things. What Categories Reveal About the mind. Chicago: University of Chicago press. Lakoff, J. (2021). A new realm of cognitive science (What categories reveal about the mind). The first book. Translated by: Jahanshah Mirza Begi, 4th edition, Tehran, Agah Publications. [In Persian]. Langaker, R.w. (1987). Foundations of Cognitive Grammer, Vo1.1. Stanford University Press. Lines, J. (2015). An introduction to linguistic semantics. Translated by: Hossein Valeh, third edition, Tehran, Gam-e-Nou. [In Persian]. Mousavi Bafroei, S. M. & Tokelnia, M. (2018). Investigating conceptual metaphors and imagery schemas of the container "above" in Nahj al-Balaghah language. Quarterly of Al-Zahra University Linguistics, 11(32), 76-49. [In Persian]. Muhammad Suleiman, A. (2012). Citing proverbs in Arabic grammar; An applied analytical study on Al-Ashmouni’s explanation of Alfiyyah-Ibn-Malik. Supplementary research submitted to obtain a master’s degree in the Arabic language, Walid Muhammad Saleh. Al-Madinah International University: Malaysia. [In Arabic]. Naseh et al. (2015). Investigating and criticism of Ibn Taymiyyah's literary foundations in the interpretation of the Qur'an. Quarterly of Literary-Quranic Researches, 4(1), 7-32. [In Persian]. Ozv Aminyan, N. et al. (2021). Cognitive semantics of wisdom inexistence of Baha'u'ald. Quarterly of Religions and Mysticism, 54(2), 416-399. [In Persian]. Paknejad, M. et al. (2016). Investigation of schemas in the proverbs of North Khuzestan in the Dezfuli dialect. Scientific-Research Quarterly of Linguistics of Al-Zahra University, 9(24), 111-140. [In Persian] Palmer, F. (1981). A New Look at Semantics. Translated by Koresh Safavi, second edition. Tehran. Pehlvan Nejad, M. R. (2013). Analyzing Analogies and Cognitive Metaphor in "Heft Khan Rostam" of Ferdowsi's Shahnameh. Proceedings of the 8th Iran Linguistics Conference, Volume 1, Tehran, Allameh Tabatabai University. [In Persian]. Ragheb Esfahani, H. M. (1995). Vocabulary words of the Quran. Translated by: Gholamreza Khosravi, Tehran, Mortazavi. [In Persian]. Rasakh Mohannad, M. (2014). An introduction to cognitive linguistics: theories and concepts. 4th edition, Tehran. Organization of studying and compiling humanities books of the universities. [In Persian]. Rezaei, H. & Kazemi Hassanabadi, A. (2021). Representation of imagery schemas in descriptions of sighted and blind children in the Persian language in two age groups (6-8 and 8-10 years). Journal of Khorasan Linguistics and Dialects, 13(4), 328-299. [In Persian]. Roshan, B. & Ardabili, L. (2012). An introduction to cognitive semantics (Semiotics and Linguistics Series 14). Tehran, Nasher Alam. [In Persian]. Roshan, B. Yousefi Rad, Shabanian, F. (2012). The basis of the schema of metaphors in the proverbs of East Gilan. Cognitive Language Journal, Humanities and Cultural Studies Research Institute, 2(1), 75-94. [In Persian]. Safavi, K. (2003). A discussion about image schemas from the perspective of cognitive semantics. Farhangistan Letter, 6(1). [In Persian]. Safavi, K. (2004). An introduction to semantics, second edition. Tehran, Surah Mehr Publications (artistic field of Islamic Propaganda Organization). [In Persian]. Safavi, K. (2007). Acquaintance with semantics. Tehran, Pajhwok Kivan. [In Persian]. Sheikh Seng Tajen, Sh. (2016). Investigating imagery schemas in Talashi dialect proverbs in the framework of cognitive semantics. Scientific-Research Bi-quarterly of cognitive language (Research Institute of Humanities and Cultural Studies), 8(2), 103-113. [In Persian]. Slim, N. & Al-Hashemi, A. (2015). Ramsa (An introduction to the study of colloquial and Emirati culture). Published in the United Arab Emirates, Dar Al-Kitab Publishing and Distribution. [In Arabic]. Taktabar Firouzjai, H. et al. (2017). Analysis of imagery schemas of literary proverbs and their role in the reflection of culture. Scientific-Research Bi-monthly of language essays, D9, 4(46), 226-201. [In Persian]. Tawakolnia, M. & Hasoumi, W. A. (2017). Investigating the semantic network of the letter Jar (Ali) in the Qur'an with a cognitive approach. Science and Quran Hadith, 28(1), 228-203. [In Perisan]. Taylor, J. R. & Littlemore, J. (2016). Cognitive Linguistics. Translated by: Vajihe Farshi and Najmeh Farshi, editor and scientific supervisor: Dr. Azita Afrashi, Tehran, Parsi Publishing House. [In Persian]. Veisi, Al-Kh & Drees, F. (2014), The use of imagery schemas in Vahshi Bafghi's quatrains from the perspective of semantics. Literary Aesthetics Quarterly, 12(23), 1-17. [In Persian]. Yabri, T. (2006). Arabic proverbs of Khuzestan with Persian explanation. Qom, Haram Publications Institute. [In Persian]. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 108 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 87 |
||