پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 162 |
| تعداد شماره‌ها | 6,578 |
| تعداد مقالات | 71,072 |
| تعداد مشاهده مقاله | 125,686,499 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,915,298 |
سوژه و نسبت آن با منابع اقتدار در اندیشههای بازرگان و شریعتی | ||
| فصلنامه علمی نظریههای اجتماعی متفکران مسلمان | ||
| دوره 14، شماره 2، تیر 1403، صفحه 42-58 اصل مقاله (566.79 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jstmt.2024.370237.1683 | ||
| نویسندگان | ||
| پیمان زنگنه1؛ سید حسین اطهری* 2؛ رضا نصیری حامد3؛ روح الله اسلامی4 | ||
| 1دانشجوی دکتری علوم سیاسی (گرایش اندیشههای سیاسی )، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران. | ||
| 2دانشیار علوم سیاسی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران. | ||
| 3استادیار علوم سیاسی، دانشکده حقوق و علوم اجتماعی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران. | ||
| 4استادیار علوم سیاسی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران. | ||
| چکیده | ||
| ترسیم نسبت دین با مدرنیته در دنیای در حال تحول ناشی از امواج توفنده مدرن که با سرعت بالایی همه ارزشها و باورهای دینی را در مینوردد، از جمله وظایف نواندیشان دینی است. این جریان همواره درصدد بوده تا با بازخوانیگزارههای دینی متناسب با شرایط در حال تحول ناشی از امر مدرن، خوانشی روزآمد از دین ارائه دهد. «مهدی بازرگان» و «علی شریعتی» دو تن از نواندیشان ایرانی‌اند که تلاش نموده‌اند جایگاه سوژه دینی در دوران جدید را بر اساس بازتفسیری از مبانی سنتی در تعامل با دوران جدید مشخص سازند. این نوشتار با بهرهگیری از دو روایت اقتدارگرا و دیالوگمحور از نسبت سوژه و اقتدار به‌عنوان چهارچوب نظری و روش تحلیل محتوایکیفی، آرای بازرگان و شریعتی را مورد بررسی و کنکاش قرار داده است. یافتههای این پژوهش حاکی از آن استکه شیوه هر یک از این دو تفاوت‌هایی با مشی دیگری داشته است؛ بازرگان با دغدغه‌مندی درخصوص ارائه تعریفی از مبانی سنتی دینیکه در سازگاری با دنیای متجدد باشد، تلاش نمود تا مجال بیشتری برای سوژه فراهم کند. در مقابل شریعتی با تأکید بر خوانشی ایدئولوژیک از تشیّع برآن بود تا سوژه را از سیطره اقتدار سنتی خارج نموده و انسانیتِ وی را حتی در عین وفاداری به آموزه‌های سنتی مورد تأکید قرار دهد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| اقتدار؛ امت و امامت؛ ایدئولوژی؛ سوژه؛ نواندیشی دینی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The subject and its relationship with sources of authority in Bazargan and Shariati's thoughts | ||
| نویسندگان [English] | ||
| peyman zanganeh1؛ Seyyed Hossein Athari2؛ Reza Nasirihamed3؛ Ruhollah Islami4 | ||
| 1. Ph.D. Candidate in Political Science (Political Thought Major) Faculty of Law and Political Science, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran. | ||
| 2Associate Professor of Political Science, Faculty of Law and Political Science, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran | ||
| 3Assistant Professor of Political Science, Faculty of Law and Social Sciences, University of Tabriz, Tabriz, Iran. | ||
| 4Assistant Professor of Political Science, Faculty of Law and Political Science, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| Depicting the relationship between religion and modernity in the changing world caused by the modern crashing waves, which sweep away all religious values and beliefs at a high speed, has been one of the tasks of the new religious thinkers. This trend has always tried to provide an up-to-date reading of religion by re-reading religious propositions in accordance with the evolving conditions caused by modern affairs. "Mehdi Bazargan" and "Ali Shariati" are two Iranian modern thinkers who have tried to determine the position of the religious subject in the new era based on the reinterpretation of traditional foundations in interaction with the new era. Using two narratives of authoritarianism and dialogue-centered relationship between subject and authority as a theoretical approach and qualitative content analysis method, this article has examined and explored the opinions of Bazargan and Shariati. The findings of this research indicate that the method of each of them had differences from another method; Concerned about providing a definition of traditional religious foundations that is compatible with the modern world, Bazargan tried to provide more space for the subject. On the other hand, Shariati, by emphasizing an ideological reading of Shi'ism, aimed to remove the subject from the control of traditional authority and emphasize her humanity even while remaining loyal to traditional teachings. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Authority, Democracy, Ideology, Religious Innovation, Subject, Ummah and Emamat | ||
|
سایر فایل های مرتبط با مقاله
|
||
| مراجع | ||
|
آبنیکی، حسن(1388)، «تحول مفهومی رابطه سوژه و سیاست در اندیشه سیاسی قرن بیستم»، پژوهشنامه علوم سیاسی، سال چهارم، شماره سوم، تابستان، صص36-7.
آلتوسر، لوئی(1396)، علم و ایدئولوژی، ترجمه مجید مددی، تهران: نیلوفر.
ایمان، محمدتقی و نوشادی، محمودرضا (1390)، «تحلیل محتوای کیفی»، فصلنامه پژوهش، سال سوم، شماره2، 44-15.
بازرگان، مهدی (1374)، آخرت و خدا هدف بعثت انبیا، کیان، ش28.
بازرگان، مهدی (1377)، مباحث بنیادین: ذره بیانتها، مجموعه آثار، تهران: رسا.
بازرگان، مهدی (1379)، مسائل ایدئولوژیک، تهران: شرکت سهامی انتشار.
بازرگان، مهدی (1397)، بعثت و ایدئولوژی، مجموعه آثار، جلد دوم، چاپ دوم، تهران: شرکت سهامی انتشار.
بازرگان، مهدی (بیتا)، راه طی شده، چاپ هشتم، تهران: شرکت سهامی انتشار.
بروجردی، مهرزاد (1377)، روشنفکران ایرانی و غرب، ترجمه جمشید شیرازی، تهران: فرزان.
بشیریه، حسین(1380)، اندیشههای مارکسیستی: تاریخ اندیشههای مارکسیستی در قرن بیستم، چاپ سوم، تهران: نشر نی.
پدرام، مسعود (1382)، روشنفکران دینی و مدرنیته در ایران پس از انقلاب، تهران: گام نو.
تبریزی، منصوره (1393)، «تحلیل محتوای کیفی از منظر رویکردهای قیاسی و استقرایی»، فصلنامه علوم اجتماعی، شماره 64، 138-105.
تورن، آلن(1380)، نقد مدرنیته، ترجمه مرتضی مردیها، تهران: گام نو.
جونز، و.ت (1388)، خداوندان اندیشهسیاسی، جلد دوم، ترجمه علی رامین، تهران: امیرکبیر.
جهانبخش، فروغ (1383)، اسلام، دموکراسی و نوگرایی دینی در ایران از بازرگان تا سروش، ترجمه جلیل پروین، تهران: گام نو.
دباغ، سروش (1399)، درباب روشنفکری دینی و اخلاق، تهران: صراط.
زیباکلام، صادق(1379)، «فلسفه شریعتی و زمانه او»، مقالات همایش بازاندیشی اندیشههای دکتر شریعتی، جلد سوم، مشهد: دانشگاه فردوسی.
شریعتی، علی (1357)، امت و امامت، تهران: انتشارات قلم.
شریعتی، علی (1359)، مجموعه آثار12: تاریخ تمدن2، بیجا، بینا.
شریعتی، علی (1361)، مجموعه آثار24: انسان، تهران: انتشارات الهام.
شریعتی، علی (1361)، مجموعه آثار27: بازشناسی هویت ایرانی اسلامی، تهران: انتشارات الهام.
شریعتی، علی (1376)، بازشناسی هویت ایران اسلامی، مجموعه آثار،27، چاپ پنجم، تهران: انتشارات الهام.
شریعتی، علی (1380)، چه باید کرد؟، تهران: قلم.
شریعتی، علی (1389)، مجموعه آثار25: انسان بیخود، چاپ نهم، تهران: انتشارات قلم.
شریعتی، علی (1392)، مجموعه آثار 20: چه باید کرد، چاپ یازدهم، تهران: انتشارات قلم.
شریعتی، علی (1393)، مذهب علیه مذهب، تهران: چاپخش.
شوالیه، ژان ژاک و گوشه، ایو (1398)، آثار بزرگ سیاسی از ماکیاولی تا روزگار ما، ترجمه لیلا سازگار، تهران: نشر نو.
عضدانلو، حمید (1400)، از استعمار تا گفتمان استعمار: دریچهای به ادبیات و نظریههای پس استعماری، تهران: نشر نی.
غلامرضاکاشی، محمدجواد و ویسی، سوسن (1398)، «نسبت سوژه و اقتدار درگفتمان روشنفکری دینی در آستانه انقلاب»؛ مطالعه موردی علی شریعتی، فصلنامه پژوهشهای راهبردی سیاست، سال هفتم، شماره 28، بهار، پیاپی58.
غلامرضاکاشی، محمدجواد (1375)، «شریعتی، ایدئولوژی دینی و اقتدارستیزی»، کیان، شماره31.
فرتر، لوک (1392)، لویی آلتوسر، ترجمه امیر احمدی آریان، چاپ دوم، تهران: مرکز.
فیرحی، داود(1400)، دولت مدرن و بحران قانون: چالش قانون و شریعت در ایران معاصر، تهران: نی.
قزلسفلی، محمدتقی، قاسمپور، پونه و خرم نصر، مهرداد (1396)، «بررسی رابطه دین و دموکراسی در نواندیشی دینی: مطالعه موردی مهدی بازرگان»، فصلنامه تخصصی علوم سیاسی، سال سیزدهم، شماره چهلم، پاییز، صص21-1.
لاک، جان (1391)، رسالهای درباره حکومت: با مقدمهای از کارپنتر و مکفرسون، ترجمه حمید عضدانلو، چاپ سوم، تهران: نی.
منوچهری، عباس (1400)، تاریخ تحول فکری ایران معاصر، تهران: روزنه.
وحدت، فرزین (1383)، رویارویی فکری ایران با مدرنیت، ترجمه مهدی حقیقتخواه، تهران: ققنوس.
هاشمی، محمد منصور (1385)، دین اندیشان متجدد: روشنفکری دینی از شریعتی تا ملکیان، تهران: کویر.
هوندریچ، تد (1400)، فیلسوفان بزرگ، ترجمه سهراب جعفری توحیدی، تهران: انتشارات پارسیک.
Althousser,l.(1969) for marx, trans.B. Brewester, London and new York: Verso pour Marx, paris: Manspero.
Althousser,l.(1971) Lenin and Philosophy, and other Essays, trans. B. Brewster, London: New left Books, and New York: Monthly Review press.
Davies, Tony (2001) Humanism, London, Routledge;
Rajaee, Farhang (2007) Islamism and Modernity; the changing Discourse in Iran, the center for Middle Eeastern studies, the university of texas at Austin.
Rousseau,jan jacgues(2004) Discourse on the originals of Inquality, accesse by: Dover publication
McLellan, David (1986) Ideology, Minneapolis, University of Minnesota Press. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 181 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 149 |
||
سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب