پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 162 |
| تعداد شماره‌ها | 6,578 |
| تعداد مقالات | 71,072 |
| تعداد مشاهده مقاله | 125,681,542 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,911,705 |
تبیین تطور معنایی اصطلاحات قرائت و قاری با روش مطالعۀ تاریخی زمرهشناسی | ||
| پژوهش های قرآن و حدیث | ||
| دوره 57، شماره 1، شهریور 1403، صفحه 33-53 اصل مقاله (589.67 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jqst.2023.362218.670217 | ||
| نویسندگان | ||
| عصمت کاظمی مقدم بیدختی1؛ علیه رضاداد* 2؛ بی بی زینب حسینی3؛ مرتضی ایروانی نجفی4 | ||
| 1دانش‌آموختۀ دکترا، گروه علوم قرآن و حدیث، دانشکدۀ الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران. | ||
| 2استادیار، گروه معارف اسلامی، دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران | ||
| 3دانشیار، گروه آموزش الهیات، دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران. | ||
| 4استاد، گروه علوم قرآن و حدیث، دانشکدۀ الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران | ||
| چکیده | ||
| یکی از ضرورت‌های مطالعات تاریخ قرآن، مفهوم‌شناسی دقیق دو اصطلاح قرائت و قاری است. برخی قرائن نشان‌گرِ تطورِ معنایی مهمی در مفهوم این دو اصطلاح در طول سده‌های نخست است. تطور معنایی این اصطلاح با روش مطالعۀ زمرهشناسی، قابلیت تبیین علمی به روشی اطمینان‌آور دارد. روش مطالعۀ زمرهشناسی می‌تواند وقوع این تطور معنایی را تأیید و دلایل آن را تبیین نماید. در مطالعۀ تاریخی جامعۀ قاریان در سده‌های نخست، تحول و تغییر محسوس در ویژگی‌ها و اوصاف جامعه قاریان دیده می‌شود. ویژگی‌های مانند: فقاهت، وثاقت، ادبیات، نظامی‌گری، خوانندگی. یعنی قاریان در سدۀ نخست، همان فقها بودند ولی در سده‌های بعد به تدریج تبدیل به افرادی شدند که میانه‌ای با فقه و تقوا نداشتند و امتیازشان در ادبیات و خوانندگی بود. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| تطور معنایی؛ زمره شناسی؛ قرائت؛ قاری؛ فقه | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Explaining Semantic Evolution of Terms Qarāʾat and Qārī by Method of Historical Study of Taxonomy | ||
| نویسندگان [English] | ||
| esmat kazemi moghadam beidokhti1؛ Aliyyeh Rezadad2؛ BiBi Zeinab Hosseini3؛ morteza iravani najafi4 | ||
| 1PhD, Department of Quran and Hadith Sciences, Faculty of Theology and Islamic Studies, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran. | ||
| 2Assistant Professor, Department of Islamic Studies, Farhangian University, Tehran, Iran. | ||
| 3Associate Professor, Department of Theology, Farhangian University, Tehran, Iran. | ||
| 4Professor, Department of Quran and Hadith Sciences, Faculty of Theology and Islamic Studies, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| The precise conceptualization of the two terms Qarā'at (reading/recitation) and Qārī (reader/reciter) is among the necessities of the historical study of the Quran. Some signs show an important semantic evolution in the concept of these two terms during the first centuries. The semantic evolution of this term through the taxonomic method can be scientifically explained reassuringly. The taxonomic study can confirm the occurrence of this semantic development and explain its reasons. In the historical study of the Qārīs community in the first centuries, a noticeable transformation and change can be seen in the features and characteristics of their community, including jurisprudence, trustworthiness, literature, militarism, and singing. That is, the Qārīs in the first century were the same jurists, but in the following centuries, they gradually became people who had no connection with jurisprudence and piety, and their privilege was in literature and singing. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Semantic Evolution, Taxonomy, Qarāʾat, Qārī, jurisprudence | ||
| مراجع | ||
|
قرآن کریم.
ابراهیم، کمال (1387). اعلام النحویین، الکسائی رئیس مدرسة الکوفة. الاستاذ، 16، 39-47.
ابن ابی شیبه، عبداالله بن محمد (1409). المصنف. بیروت:دار الفکر.
ابن اثیر، مجدالدین (1364). النهایة فی غریب الحدیث. قم: مؤسسه اسماعیلیان.
ابن اعثم کوفی، محمد بن علی (1411). الفتوح. بیروت: دارالاضواء.
ابن الحاج، محمد بن محمد (بی‌تا). المدخل. بیروت: دارالتراث.
ابن بایویه، محمد بن بابویه (1378). عیون اخبار الرضا. تهران: نشر جهان.
ابن جبیر، علی بن یوسف (1418). نهج الایمان. قم: مکتبه الامام الهادی (ع).
ابن جزری، شمس الدین (بی‌تا). النشر فی القراءات العشر. بیروت: دارالکتاب العلمیه.
ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی (1412). المنتظم فی تاریخ الملوک. بیروت: دارالکتب العلمیة.
ابن حجرعسقلانی، احمد بن علی (1415). الاصابه. بیروت: دارالکتب العلمیه.
ــــــــــ (1379). فتح الباری شرح صحیح البخاری. بیروت:دار المعرفه.
ابن حمدون، محمد بن حسن (1996). تذکره الحمدونیه. بیروت:دار صادر.
ابن حنبل، احمد بن محمد (2001). المسند. بیروت: مؤسسة الرسالة.
ابن خلدون، عبدالرحمن محمد بن محمد (1408). تاریخ ابن خلدون. بیروت: دارالفکر.
ابن خلــکان، احمد بن محمد (1364). وفیات الاعیان. قم: امیر.
ابن راهویه، اسحاق بن ابراهیم (1991). مسند إسحاق بن راهویه. مدینه منوره: مکتبه الإیمان.
ابن عساکر، علی بن حسن (1425). تاریخ مدینه دمشق. بیروت: دارالفکر.
ابن عساکر، محمد بن سعد (1415). الطبقات الکبری. بیروت:دار صادر.
ابن غلبون، طاهر بن عبدالمنعم (2001). الاماله و التفخیم فی القراءات القرآنیة. بیروت: تراث العربی.
ابن قتیبه، ابن قیبه دینوری (بی‌تا). تأویل مشکل القرآن. بیروت: دارالکتب العلمیه.
ابن کثیر، اسماعیل بن عمر (1408). البدایة و النهایة. بیروت:دار إحیاء التراث العربی.
ابن مجاهد، احمد بن موسی (1400). السبعة فی القراءات. مصر: دارالمعارف.
ابوالفضل، زینب عبدالسلام (2015). النص القرآنی و الاحرف السبعه، دراسة فی تاریخ القرآن الکریم. طنطا: دارالکلمه.
ابوزید، بکربن عبدالله (1410). بدع القراء القدیمه و المعاصرة. مملکه سعودیه: دارالفاروق.
احمدی، مهدیار و حمیصی، عادل (1401). خوارج و قاریان کوفه. سومین کنفرانس ملی مدیریت. اقتصاد و علوم اسلامی، 1401.
اسکندرلو، محمد جواد و کریمی، عباس (1400). اجتهاد شخصی قاریان از منظر عالمان مسلمان و رژی بلاشر. مطالعات قرائت قرآن، 16، 117-141.
اصفهانی، علی بن حسین (1422). الاغانی. بیروت:دار و مکتبه الهلال.
امام صادق (ع) (1400). مصباح الشریعه. بیروت: اعلمی.
انیس، ابراهیم (بی‌تا). اللهجات العربیه. بیروت: دارالفکر العربی.
باقلانی، ابوبکر محمدبن طیب (٢٠٠١). الإنتصارللقرآن. بیروت:دار ابن حزم.
بلاذری، احمد بن یحیی (1417). انساب الاشراف. مصر: دارالمعارف.
بلک، جرمی، مک رایلد، دونالد (1390). مطالعه تاریخ. ترجمه: محمدتقی ایمان‌پور. مشهد: انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد.
بوعجیله، ناجیه (2015). الاختلاف و سیاسة التسامح.. البرامکة و المأمون. بیروت: المرکز الثقافی العربی.
بیهقــی (1410). شعب الایمان. بیروت: دارالکتب العلمیه.
تستری، محمدتقی (1422). قاموس الرجال. قم: موسسه نشراسلامی.
تفرشی، مصطفی بن حسین، (1418)، نقد الرجال. قم: مؤسسه آل البیت (ع).
خوئی، ابوالقاسم (2001)، البیان فی علوم القرآن. دمشق: مکتبة الفارابی.
توحیدی، ابوحیان (1419). البصائر و الذخائر، بیروت:دار صادر.
جاحظ، عمرو بن بحر (بی‌تا). البیان والتبیین. مصر: المطبعه التجاریه الکبرى.
جبوری، محمد محمود عبدالجبار (1408). من الوجهة النفسیة اعلام الموسیقی و الغناء فی قصور بنی العباس. بغداد: جامعه صلاح الدین.
حائری، سید کاظم (1415). القضاء فی الفقه الاسلامی. قم: مجمع الفکر الاسلامی.
حبیبی، عبدالحی (1380). تاریخ افغانستان بعد اسلام. تهران: انتشارات افسون.
حر عاملی، محمد بن حسن (1414). وسائل الشیعه. قم: موسسه آل البیت (ع).
حسینی، بی‌بی زینب و رضاداد، علیه و بشیر زاده، صادق (1400). جریان‌شناسی تدلیس سندی. مطالعات قرآن و حدیث، 28 (2)، 289-320.
حموی، یاقوت (1993). معجم الادباء. بیروت: دارالمغرب الاسلامی.
خاکرند، شکرالله (1398). ارزیابی و نقد نظریه نقش‌گرایش قبیله‌ای در شکل‌گیری قراء. مطالعات تاریخی جهان اسلام، 12، 37-56.
خطیب بغدادی، احمدبن علی (2020). تاریخ بغداد. بیروت: دارالغرب الاسلامی.
خفاجی، محمد عبدالمنعم (1410). الادب العربی و تاریخه. بیروت: دارالجیل.
ذهبی، شمس الدین محمد بن احمد (2006). سیر اعلام النبلاء. قاهره: دارالحدیث.
ــــــــــ (1962). میزان الاعتدال. بیروت: دارالمعرفة.
ــــــــــ (1417). معرفه القراء الکبار علی الطبقات و الاعصار. بیروت: دارالکتب العلمیه.
رحمانی همدانی، احمد (1417). الامام علی بن ابی طالب (ع). تهران: المنیر.
رفاعی، احمد فرید (2012). عصر المأمون. مصر: هنداوی.
زرکلی، خیرالدین، (2002)، الاعلام. بیروت: دارالعلم الملایین.
زمخشری، جارالله (1412). ربیع الابرار و نصوص الاخیار. بیروت: مؤسسه اعلمی.
سالم، عبدالرحمن‌احمد (بی‌تا). «الاتصال ثقافی بین الخلافة العباسیة و الامبراطور البیزنطیة فی عصر المأمون”. کلیة‌دار العلوم، 18، 163-190.
سبحانی، جعفر (1421). اضواء علی عقائد الشیعه الامامیة. قم: مؤسسه امام صادق (ع).
سرخسی، محمد بن احمد (1414). اصول السرخسی. بیروت: دارالکتب العلمیة.
سعید، لبیب (1970). التغنی بالقرآن. مصر: الهیئة المصریة العامة.
سمعانی، عبدالکریم بن محمد (1408). الانساب. بیروت: دارالجنان.
شافعی، محمدبن ادریس (1410). الام. بیروت: دارالمعرفة.
سیس، عبدالباقی (2009). قواعد نقد القراءات القرآنیة. ریاض: دارالکنوز.
صالح، شعبان (2004). مواقف النحاة من القراءات القرآنیة حتی نهایة قرن الرابع. قاهره:دار غریب.
طه، عبدالواحد ذنون (2004). العراق فی عهد الحجاج بن یوسف الثقفی. بیروت:دار المدار الاسلامی.
عابدین، سامی (2004). الغناء فی قصر الخلیفة المأمون و اثره علی العصر العباسی. بیروت:دار حرف عربی.
عاملی، جعفر مرتضی (1410). حقائق هامة حول القرآن الکریم. قم: مؤسسه النشر الإسلامی.
عثیمین، محمد بن صالح (1434). فتاوی نور علی الدرب. ریاض: مؤسسه شیخ عثیمین.
علاف، عبدالکریم (1963). الطرب عند العرب. بغداد: مکتبة الهانیة.
علانی، حبیب (2014). اثر القراءات السبع فی التوجهات النحویة فی مدرسة الکوفة. تونس:دار ابن حزم.
علی بن خلف (1423). شرح صحیح البخاری لابن بطال. ریاض: مکتبة الرشد.
عینی، محمود بن احمد (بی‌تا). عمدة القاری. بیروت:دار إحیاء التراث العربی.
فنیسان، سعود بن عبدالله (1430). فتح المجید فی حکم القراءة بالتغنی و التجوید. ریاض: مکتبة الرشد.
قاسم بن سلام، قاسم بن سلام هروی بغدادی (1415). فضائل القرآن. دمشق:دار ابن کثیر.
قرشی، شیخ باقرشریف (1978). النظام السیاسی فی الاسلام. بیروت: دارالتعارف.
قرطبی، سلیمان (1332). المنتقی لشرح الموطأ. قاهره: دارالکتب‌الاسلامی.
گیررتس، دیرک (1393). نظریه‌های معنی‌شناسی واژگانی. ترجمه: کورش صفوی. تهران: نشر علمی.
ماتریدی، محمد بن محمد (2005). تفسیر الماتریدی. بیروت: دارالکتب العلمیه.
مالکی، محمد بن الولید (1419). الحوادث و البدع. بیروت: دارابن جوزی.
مالک بن أنس، (2004). الموطأ. أبو ضبی: مؤسسه بن زاید سلمان.
مبارکفوری، عبید الله بن محمد (1404). مرعاة المفاتیح شرح مشکاة المصابیح. بنارس هند: إداره البحوث العلمیه والدعوه والإفتاء.
مجموعه مقالات (1395). گفتارهایی درباره تاریخ و همکاری‌های بین رشته‌ای. ترجمه: محسن علوی پور و مجتبی فاضلی. تهران: پژوهشکده تاریخ اسلام.
محقق کرکی، علی بن الحسین (1409). الرسائل. قم: کتابخانه آیت الله مرعشی (ره).
مخزومی، مهدی (1958). مدرسة الکوفة و منهجها فی دراسة اللغة و النحو. مصر: مطبعه مصطفی البابی.
مزی، جمال الدین یوسف (1413). تهذیب الکمال فی اسماء الرجال. تحقیق بشار عواد معروف. بیروت: موسسه الرساله.
مصطفی، محمد بن احمد (بی‌تا). معجزة الکبری القرآن. بیروت: دارالفکر.
معرفت، محمد هادی (1415). التمهید فی علوم القرآن. قم: مؤسسه النشر الاسلامی.
مغالسه، محمود (2011). قراءات النحاة الاوائل فی المیزان. عمان: دارالمسیرة.
مفتخری، حسین و کوشکی، فرشته (1384). قراء و نقش ایشان در تحولات قرن اول هجری. فصلنامه تاریخ اسلامی، 22، 63-110.
ابوطالب مکی، محمد بن علی (1417). قوت القلوب. بیروت: دارالکتب العلمیه.
منقری، نصر بن مزاحم (1404). وقعة صفین. قم: مکتبه آیت الله المرعشی النجفی.
میلادی، ریاض (2016). الکتاب اصلا من اصول التشریع. بیروت: ناشرون مؤمنون بلاحدود.
میلانی، سید علی (1414). نفحات الازهار. قم: چاپخانه مهر.
نویری، احمد بن عبدالوهاب (1423). نهایه الارب. قاهره: دارالکتب العلمیه.
ولهاوزن، یولیوس (1976). الخوارج و الشیعه. ترجمه عبدالرحمن بدوی. کویت: وکالة المطبوعات.
هواره، محمد مصطفی (2000). المأمون خلیفة العالم. اسکندریة:دار المصریة.
یعقوب، احمدحسین (1415). الخطط السیاسیه لتوحید الامه. لندن: دارالفجر.
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 122 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 133 |
||
سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب