پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 161 |
| تعداد شماره‌ها | 6,573 |
| تعداد مقالات | 71,037 |
| تعداد مشاهده مقاله | 125,523,712 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,783,843 |
استعارۀ جهتی در نهج البلاغه مطالعه موردی: حکمت‌ها | ||
| پژوهش های قرآن و حدیث | ||
| دوره 57، شماره 1، شهریور 1403، صفحه 73-89 اصل مقاله (433.32 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jqst.2024.368025.670273 | ||
| نویسنده | ||
| زهرا جلیلی* | ||
| استادیار، گروه زبان و ادبیات عرب، دانشکدۀ ادبیات فارسی و زبان‌های خارجی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران. | ||
| چکیده | ||
| در زبان‌شناسی شناختی امروز، استعاره وسیله‌ی زیبایی‌شناختی نیست که کاربردی ادبی داشته باشد بلکه ابزاری است که با آن اندیشه آدمی تبلور می‌‌یابد و مفاهیم انتزاعی و غیرمحسوس به تصویر کشیده می‌شود. نهج البلاغه نیز به عنوان اخ القرآن، مشحون از مفاهیم انتزاعی است که از نظر محتوا و کلام با هم منسجم هستند و بین آن‌ها تعامل گفتمانی وجود دارد؛ لذا می‌توان با استفاده از نظریه استعاره مفهومی، شناخت بهتری نسبت به اندیشه گوینده سخن پیدا نمود. یکی از انواع استعاره‌های مفهومی، استعاره جهتی است که مفاهیم انتزاعی را در قالب جهت‌های شش‌گانه مفهوم‌سازی می‌کند. جهت‌هایی که از یک‌سو ریشه در تجربه و فرهنگ اهل زبان دارند و از سوی دیگر مفاهیم مجرد را به تصویر می‌کشند. پژوهش حاضر برآن است تا با روش توصیفی-تحلیلی و بر اساس نظریه استعاره مفهومی، نقش معنایی جهات شش‌گانه را در حکمت‌های نهج البلاغه بررسی کند و از طریق آن، مفاهیم بدیع حوزه مقصد را با استفاده از حوزه مبدأ هر چه روشن‌تر نماید. در جهت تحقق این هدف، تحقیق حاضر در پی پاسخ به این سؤال است که استعاره‌های جهتی چگونه مفاهیم انتزاعی حکمت‌های نهج البلاغه را می‌نمایاند؟ بر اساس نتایج، نشانه‌های دربرگیرنده کوچ کردن، مرگ، فرشته شدن عفیف و نشانه‌های دربردارنده آرزو، سفر آخرت با استعاره‌های نزدیک و دور مفهوم سازی شده‌اند؛ هم‌چنین معانی متعالی مانند علم با عمل، چشم‌پوشی و اسلام با استعاره بالا و بالاترین به تصویر درآمده است و معانی انحطاطی مانند عدم آمادگی قلبی و نگذاشتن ارث با استعاره روی‌گردانی آمده است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| استعاره جهتی؛ استعاره شناختی؛ حکمت‌ها؛ زبان‌شناسی؛ نهج البلاغه | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Directional Metaphor in Nahj al-Balagha Case Study of “Wisdoms” | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Zahra Jalili | ||
| Assistant Professor, Department of Arabic Language and Literature, Faculty of Persian Literature and Foreign Languages, University of Payam-e Noor, Tehran, Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| Today's cognitive linguistics does not consider metaphor an aesthetic device with a literary application, but it is a means that crystallizes human thought and depicts abstract concepts. Nahj al-Balagha, as the brother of the Quran, is full of abstract concepts that are coherent in terms of content and words, and there is discourse interaction between them. Therefore, by using the theory of conceptual metaphor, we can get a better understanding of the speaker's thoughts. The directional metaphor, as a conceptual metaphor, conceptualizes abstract concepts in the form of six directions which are rooted in the experience and culture of the native speakers on the one hand, and depict abstract concepts on the other. This research aims to investigate the semantic role of the six directions in the wisdoms of Nahj al-Balagha using the analytical-descriptive method based on the theory of conceptual metaphor. Accordingly, it makes the innovative concepts of the destination clearer by using the concepts of the source. The research seeks to answer the question, "How do directional metaphors show the abstract concepts of Nahj al-Balagha's wisdoms?" In conclusion, it indicates that the signs including migration, death, and becoming a chaste angel and the signs including desire, and journey to the afterlife are conceptualized with near and far metaphors. Also, transcendental meanings such as science with action, blind eye, and Islam are depicted with high and highest metaphors and decadent meanings such as lack of heart preparation and not leaving an inheritance have come with the metaphor of turning away. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Directional Metaphor, Cognitive Metaphor, Wisdoms, Linguistics, Nahj al-Balagha | ||
| مراجع | ||
|
قرآن کریم.
ابن ابی الحدید، عبدالحمید بن هبة الله (1404ق). شرح نهج البلاغة. مصحح ابراهیم محمد ابوالفضل. قم: ناشر مکتبة آیة الله المرعشی النجفی.
ایمانیان، حسین و نادری، زهره. (1392). استعاره‌های جهتی نهج البلاغه از بعد‌شناختی. پژوهش‌های نهج البلاغه، 1 (4)، 73-92.
البحرانی، ابن میثم (1420ق). شرح نهج البلاغة. بیروت: دارالثقلین.
پورالخاص، شکرالله و آلیانی، رقیّه (1397). بررسی استعاره‌های جهتی در غزلیات شمس. متن پژوهی ادبی، 22 (75)، 207-228.
حسینی، سید مطهره (1396). استعاره مفهومی رحمت الهی در قرآن کریم. ذهن، (69)، 27-52.
داودی، عارفه و بهارزاده، پروین (1397). استعاره‌های مفهومی بهشت در خطبه‌های نهج البلاغه (پژوهش موردی از منظر زبان‌شناسی‌شناختی). پژوهش‌های نهج البلاغه، 17 (58)، 83-105.
راغب اصفهانی، حسین بن محمد (1412ق). مفردات الفاظ قرآن. محقق صفوان عدنان داوودی. بیروت-دمشق:دار القلم-الدار الشامیة.
الشرتونی، رشید (1368). مبادئ العربیة. قم: المؤسسة المطبوعات دارالعلم.
شیرزاد، محمدحسین و شیرزاد، محمدحسن وشریفی، محمد (1400). تحلیلی معناشناختی از امنیت در قرآن کریم مبتنی بر نظریه استعاره‌های جهتی. آموزه‌های قرآنی، 18 (34)، 3-30.
صفوی، کورش (1395). درآمدی بر معناشناسی. تهران: سوره مهر.
فتال نیشابورى، محمد بن احمد (1375). روضة الواعظین و بصیرة المتعظین (ط-القدیمة). قم: انتشارات رضی.
فیض الاسلام، سید علینقی (1378). ترجمه و شرح نهج البلاغه. تهران: مؤسسه انتشارات فقیه.
قائمی، مرتضی (1395). درآمدی بر نظام مفهوم‌سازی استعاری در نهج البلاغه. همدان: ناشر مرکز نشر دانشگاه بوعلی سینا.
کرد زعفرانلو کامبوزیا، عالیه و حاجیان، خدیجه (1389). استعاره‌های جهتی قرآن با رویکرد‌شناختی. نقد ادبی، 3 (9)، 115-139.
کلینی، محمد بن یعقوب (1407ق). الکافی (ط-الاسلامیة). مصحح علی اکبر غفاری و آخوندی. تهران: ناشر‌دار الکتب الاسلامیة.
کوچش، زلتن (1393). مقدمه‌ای کاربردی بر استعاره. ترجمه شیرین پورابراهیم. تهران: سمت.
لیکاف، جرج و جانسون، مارک (1395). استعاره‌هایی که با آن زندگی می‌کنیم. ترجمه هاجر آقاابراهیمی. چاپ اول. تهران: نشرعلمی.
منوچهری، مریم و شفق، اسماعیل (1400). استعاره جهتی در قصاید خاقانی با رویکرد‌شناختی. پژوهشنامه نقد ادبی و بلاغت. 1 (1)، 113-131.
مواظبی، زهرا و ابراهیمی، ابراهیم و پور ابراهیم، شیرین (1401). معناشناسی رابطه مالکیت در قرآن کریم با تکیه بر نظریه استعاره مفهومی. پژوهش‌های ادبی قرآنی، 10 (2)، 51-75.
نهاوندی، متین و گلفام، ارسلان (1401). تآثیر استعاره‌های مفهومی چندشیوه در بهبود مهارت‌های خواندن و نوشتن زبان انگلیسی. پژوهش‌های زبان‌شناختی در زبان‌های خارجی، 12 (2)، 131-153.
هاشمی خویی، میرزا حبیب الله (1400ق). منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه. تهران: ناشر مکتبة الاسلامیة.
الهاشمی، سید احمد (1368). جواهر البلاغة فی المعانی و البیان و البدیع. قم: مؤسسه مطبوعات دینی. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 106 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 98 |
||
سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب