![سامانه نشر مجلات علمی دانشگاه تهران](./data/logo.png)
تعداد نشریات | 161 |
تعداد شمارهها | 6,573 |
تعداد مقالات | 71,037 |
تعداد مشاهده مقاله | 125,523,945 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,784,082 |
جستاری در «راسخان در علم» در قرآن کریم | ||
پژوهش های قرآن و حدیث | ||
دوره 57، شماره 1، شهریور 1403، صفحه 199-214 اصل مقاله (446.7 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jqst.2024.363209.670223 | ||
نویسنده | ||
ابراهیم اقبال* | ||
دانشیار، گروه علوم قرآن و حدیث، دانشکدۀ الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه تهران، تهران، ایران. | ||
چکیده | ||
«راسخان در علم» تعبیری قرآنی با کاربردی اندک ولی بسیار مهم است. بازیابی معنای این عبارت و بازشناسی آن در دو کاربرد قرآنی و مباحث مرتبط، همچنان نیاز به پژوهش دارد. با بررسی سخن واژهشناسان و فرهنگنگاران واژههای قرآنی، میتوان به معنایی جامعتر از آنچه گفته شده، دست یافت و با ارزیابی اقوال مفسران و بازیابی و همافزایی رویکردهای ادبی، مانند: تناسب و اسلوب کلام، قصر و حصر در علم معانی و بلاغت، اِعراب و نحو، معناشناسی، رابطه همنشینها و جانشینها و توجه به کاربردهای موارد مرتبط در دیگر آیات و بخشهای قرآن کریم و. میتوان معنای آن را بازشناسی کرده و کاربرد آن را در قرآن و مباحث مرتبط نشان داد. معنای این عبارت، عالمان به علم الهی [یا علم لَدُنِّی و موهبتی] است که خداوند با خواست خود به برخی از بندگانش، عطاء میکند. این علم، رسوخ و استواری، باور و آرامش قلبی برای آنان دارد و ایشان را از لغزش و تردید رها میسازد. این همان معنای راسخان در علم در قرآن کریم است که ائمه معصومین(علیهم السلام)، مصادیق والای آن بوده و همچنین، عالمان به تأویل قرآن کریم نیز هستند؛ گرچه هر دو امر، محدود و منحصر در آنان نیست بلکه ملازمهای میان راسخان در علم با عالمان به تأویل وجود ندارد. | ||
کلیدواژهها | ||
علم الهی یا لدنی؛ علم غیب؛ قصر و حصر نسبی؛ همنشین و جانشین؛ ائمه معصومین(ع) | ||
عنوان مقاله [English] | ||
Research on “Rāsikhān in Science” in the Holy Quran | ||
نویسندگان [English] | ||
ebrahim eghbal | ||
Associate Professor, Department of Quran and Hadith Sciences, Faculty of Theology and Islamic Studies, University of Tehran, Tehran, Iran. | ||
چکیده [English] | ||
"Rāsikhān in science" is a Quranic term with less application but great importance throughout the Quran, whose meaning in the Quran and related topics still should be studied and recognized. A glance at the words of Quranic lexicographers would bring a more comprehensive meaning than what has been said. In addition, examining the words of commentators, retrieving and synergizing literary approaches such as the concinnity and style of words, shortness and limitation in the science of meanings and rhetoric, grammar and syntax, semantics and syntagmatic and paradigmatic relations, and paying attention to other related uses in the Holy Quran, etc., can recognize that meaning and show its application in the Quran and related topics. In conclusion, the meaning of this term is "the scholars of Divine knowledge" [or Divine gifted knowledge] which God gives to some of His servants by His will. Such knowledge has both penetration and firmness, as well as faith and heartful peace for them, which prevent them from slipping and doubting. This is the same meaning of being steadfast in knowledge of the Holy Quran and the Infallible Imams (as) are its high examples who are also scholars in interpreting the Holy Quran. However, both matters are not limited and exclusive to them but there is no connection between Rāsikhān in science and scholars in interpretation. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Divine Science, Hidden Science, Relative Shortness and Limitation, Syntagmatic and Paradigmatic Relations, Infallible Imams (as) | ||
مراجع | ||
قرآن مجید
نهج البلاغه
ابن فارس، احمد (1399ق). معجم مقاییس اللغة. به کوشش عبدالسلام هارون. بیروت: دارالفکر.
ابن هشام انصاری، جمال الدین (1406ق). مغنی اللبیب عن کتاب الأعاریب. قم: کتابخانه سیدالشهداء.
اقبال، ابراهیم و حسینی، مهدی (1394ش). فرهنگ نامه اَدوات و حروف در قرآن کریم. تهران: برهمند.
بیضاوی، شیرازی، عبدالله بن عمر بن علی (1330ق). اَنوار التنزیل و أسرار التأویل. مصر: دارالکتب العربیة الکبری.
جوهری، اسماعیل بن حماد (1407ق). الصحاح تاج اللغة و صحاح العربیة. به کوشش عطار. بیروت: دارالعلم لِلملایین.
راغب اصفهانی، حسین بن احمد (1420ق). تفسیر الراغب الإصفهانی. ریاض: دارالوطن.
راغب اصفهانی، حسین بن احمد (1412ق). مفردات ألفاظ القرآن. به تحقیق صفوان عدنان. دمشق: دارالقلم.
زرکشی، محمد بن عبدالله (1415ق). البرهان فی علوم القرآن. به کوشش یوسف عبدالرحمن مرعشلی و دیگران. چاپ دوم. بیروت: دارالمعرفة.
زمخشری، محمود بن عمر (1430ق). تفسیر الکشاف عن حقائق التنزیل و عیون الأقاویل فی وجوه التأویل. چاپ سوم. بیروت: دارالمعرفة.
سیوطی، جلال الدین (1432ق). الدر المنثور فی التفسیر بالمأثور. بیروت: دارالفکر.
صافی، محمود بن عبدالرحیم (1418ق). الجدول فی اعراب القرآن. چاپ چهارم. دمشق: دارالرشید.
طباطبایی، محمدحسین (1363ش). المیزان فی تفسیر القرآن. قم: بنیاد علامه طباطبایی و تهران. مرکز نشر رجا و امیرکبیر.
طبرسی، فضل بن حسن (1415ق). مجمع البیان فی تفسیر القرآن. بیروت: مؤسسه الأعمی للمطبوعات.
طبری، محمد بن جریر (بی تا). تفسیر الطبری یا جامعُ البیان عن تأویل القرآن. چاپ سوم. قاهره: کتابخانه ابن تیمیه.
طوسی، محمد بن حسن (1413ق). التبیان فی تفسیر القرآن. قم: مؤسسه نشر اسلامی (جامعه مدرسین).
فراهیدی، خلیل بن احمد (1409ق). کتاب العین. قم: دارالهجره.
فیض کاشانی، مولی محسن (1416ق). التفسیر الصافی. تهران: کتابخانه صدر.
کاشانی، ملا فتح الله (1336ش). تفسیر منهج الصادقین فی الزام المخالفین. چاپ سوم. تهران: کتاب فروشی محمدحسن علمی.
کلینی، محمد بن یعقوب (1407ق). الکافی. به اهتمام علی اکبر غفاری. چاپ چهارم. تهران: دارالکتب الإسلامیة.
مصطفوی، حسن (1368ش). التحقیق فی کلمات القرآن الکریم. تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
معرفت، محمدهادی (1412ق). التمهید فی علوم القرآن. قم: نشر اسلامی جامعه مدرسین.
هاشمی، سید احمد (بی تا). جواهر البلاغه فی المعانی و البیان و البدیع. چاپ دوازدهم. بیروت:دار اِحیاء التراث العربی. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 102 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 114 |