پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 161 |
| تعداد شماره‌ها | 6,532 |
| تعداد مقالات | 70,501 |
| تعداد مشاهده مقاله | 124,115,029 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,218,913 |
تأملی بر سیر تحول منصب وزرگفرمذار در عصر ساسانی | ||
| پژوهشهای علوم تاریخی | ||
| دوره 16، شماره 1 - شماره پیاپی 37، مرداد 1403، صفحه 223-251 اصل مقاله (758.18 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jhss.2024.378850.473726 | ||
| نویسندگان | ||
| ابوالفضل محمد کریمی1؛ جواد هروی* 2؛ میرزا محمد حسنی3 | ||
| 1گروه تاریخ، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، تهران | ||
| 2دانشیار گروه تاریخ دانشگاه علوم و تحقیقات تهران | ||
| 3استادیار گروه تاریخ، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شاهرود | ||
| چکیده | ||
| از جمله مناصب ممتاز شاهنشاهی ساسانی وزیر بزرگ بود، که در منابع از آن، با القاب، وزرگفرمذار، هزاربد و دراندرزبذ یاد شده است. وزرگفرمذار اغلب از بین اعضای خاندانهای نژاده، اصیل و از سوی پادشاه برگزیده می‌شد و ریاست تشکیلات اداری را برعهده داشت. در منابع، نخستین‌بار در عصر اردشیربابکان است که از ابرسام نامی، در کسوت وزیر یاد شده است. حفاظت ابرسام از تختگاه اردشیر و فرماندهی سپاه ساسانی به هنگام غیبت پادشاه، موجب شده تا برخی از محققان، از ابرسام با لقب وزرگفرمذار یاد کنند، و از این رو، ایجاد منصب مذکور را به دوران اردشیر، بنیانگذار شاهنشاهی ساسانی نسبت دهند. افزون بر این، عدم ذکر منصب وزرگفرمذار در برخی منابع، نظیر کارنامه اردشیر بابکان و نامه تنسر، موجب شده تا برخی نظیر بارتلد، از منسوخ شدن منصب وزرگفرمذار در سال‌های پایانی عصر ساسانی یادکنند. این در حالی است که باوره‌های مطرح شده از طرف محققین مذکور، مغایر با برخی گزارش‌های برجای مانده تاریخی و شواهد کتیبه‌ای است. از این رو در نوشتار حاضر، سیر تحول منصب وزرگ‌فرمدار در ادوار مختلف عصر ساسانی، با سود جستن از منابع کتابخانه‌ای و شواهد کتیبه‌ای، و به روش توصیفی- تحلیلی مورد واکاوی قرار گرفته است. یافتههای این پژوهش حکایت از آن دارد که، در سال‌های نخستین شاهنشاهی ساسانی، منصبی با عنوان وزرگفرمذار متداول نبوده و منصب مذکور نخستین بار، در سده پنجم میلادی و در عصر پادشاهی یزدگردیکم به جهت توسعه تشکیلات اداری و تمشیت بهتر اُمور ایجاد شده و تا پایان عصر ساسانی لقب رسمی وزیربزرگ بوده است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| هزاربد؛ بیدخش؛ وزرگفرمذار؛ مهرنرسی؛ ساسانیان | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| A reflection on the evolution of the position of vizarg Framadar in the Sassanid era | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Abolfazl Mohamadkarimi1؛ Javad Heravi2؛ Mirza Mohammad Hassani3 | ||
| 1Department of History, Science and Research Branch, Islamic Azad university, Tehran | ||
| 2Associate Professor of History University Science & Research of Tehran | ||
| 3Assistant Professor of History, Islamic Azad University, Shahrood Branch | ||
| چکیده [English] | ||
| Among the distinguished positions of the Sassanid Empire was the Grand Vizier, which is mentioned in the sources with the titles of Vezrag Farmadhar, Hazarbad and Darandarzbz. Vizarg Farmadhar was often chosen by the king from among the members of noble families and was in charge of the administrative organization. In the sources, it is in the era of Ardeshirbabkan that Abrasam Nami is mentioned in the guise of a minister. Abrasam's protection of Ardashir's throne and the command of the Sassanid army during the king's absence have led some researchers to refer to Abrasam with the title of Vizarg Farmadhar, and hence attribute the creation of the mentioned position to the era of Ardashir, the founder of the Sassanid Empire. In addition, the non-mention of the position of Minister of Foreign Affairs in some sources, such as Ardeshir Babkan's record and Tenser's letter, has led some, such as Bartheld, to mention the abolition of the position of Minister of Foreign Affairs in the last years of the Sassanid era. This is despite the fact that the beliefs put forth by the aforementioned researchers are contrary to some historical reports and inscriptional evidence. Therefore, in the present article, the evolution of the position of Vizarg Farmadar in different periods of the Sassanid era has been analyzed with the benefit of library sources and inscriptional evidence, and in a descriptive-analytical way. The findings of this research indicate that, in the first years of the Sassanid Empire, a position with the title of Vizarg Farmadhar was not common, and the mentioned position was first established in the fifth century AD and during the era of the Yazdgerdikm dynasty in order to develop administrative organizations and better provision. Omur was created and was the official title of grand vizier until the end of the Sassanid era | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Hazarbad, Bidakhsh, Vazerg Farmadhar, Mehrnarsi, Sassanian | ||
| مراجع | ||
|
آگاتانگغوس، (1397)، تاریخ ارمنیان، ترجمة گارونسارکسیان، تهران، نائیری.
آمینمارسلین، (1310)، جنگ شاپورذولاکتاف با یولیانوس امپراتور روم، ترجمة محمدصادق اتابکی، تهران، اداره شورای نظام.
آذری، علاءالدین، (1353)، «پژوهشی درباره وزرای دوره ساسانی»، بررسیهای تاریخی، سال9، ش50، صص156-125.
ابن بلخی، (1385)، فارسنامه، به تصحیح گایلیسترانج و رینولدآلننیکسون، تهران، اساطیر.
احتشام، مرتضی، (2535)،. ایران در زمان هخامنشیان، تهران، شرکت سهامی کتابهای جیبی.
بلعمی، ابوعلی، (1374)، تاریخنامه طبری، تصحیح و تحشیه محمد روشن، ج1 و 2، تهران، سروش.
پاوستوسبوزند، (1397)، تاریخ ارمنیان، ترجمة گارونسارکسیان، تهران، نائیری.
پروکوپیوس، (1391)، جنگهای پارسیان، ایران و روم. ترجمة محمد سعیدی، چ5، تهران، علمی و فرهنگی.
پور شریعتی، پروانه، (1398)، افول و سقوط شاهنشاهی ساسانی، ترجمة آوا واحدی نوایی، تهران، نی.
ثعالبی، ابومنصور، (1368)، تاریخ ثعالبی(غرر اخبارملوک الفرس و سیرهم)، ترجمة محمد فضائلی، ج1، تهران، نقره.
جهشیاری، ابوعبدالله محمد بن عبدوس، (1348)، کتاب الوزراء والکُتاب. ترجمه ابوالفضل طباطبائی، تهران، مترجم.
دریایی، تورج، (1394)، شاهنشاهی ساسانی، ترجمة مرتضی ثاقبفر، چ7، تهران، ققنوس الف.
دریایی، تورج، (1394)، «مهر نرسه»، ترجمة مرضیه بهزادی، جندیشاپور، سال1، ش3، صص115-107 ب.
دینوری، ابوحنیفه احمدبنداود، (1371)، اخبار الطوال، ترجمة محمود مهدوی دامغانی، چ4، تهران، نی.
دیاکونف، میخائیلمیخائیلوویچ، (1384)، تاریخ ایران باستان، ترجمة روحی ارباب، چ5، تهران، علمی و فرهنگی.
زرینکوب، عبدالحسین، (1375)، روزگاران ایران(گذشته باستانی ایران)، چ2، تهران، سخن.
زرینکوب، عبدالحسین، (1388)، تاریخ مردم ایران(1) تاریخ قبل از اسلام، ج1، چ11، تهران، امیرکبیر.
سامی، علی، (1388)، تمدن ساسانی، ج1 و2، تهران، سمت.
سبئوس، (1399)، تاریخ سبئوس، ترجمة محمود فاضلی بیرجندی، چ2، تهران، ققنوس.
سلیمانخانی، محمد، (1388)، «وزارت در عهد ساسانیان»، تاریخ، سال4، ش15، صص86-59.
سورسخن، (1383)، ترجمة کتایون مزداپور، فرهنگ، ش52-51، صص130-103.
شهبازی، علیرضا شاپور، (1389)، تاریخ ساسانیان(ترجمة بخش ساسانیان از کتاب تاریخ طبری و مقایسه آن با تاریخ بلعمی)، تهران، مرکز نشر دانشگاهی.
شیپمان، کلاوس، (1390)، مبانی تاریخ ساسانیان، ترجمة کیکاووس جهانداری، چ3، تهران، فرزانروز.
طبری، محمدبنجریر، (1368)، تاریخ طبری، ترجمة ابوالقاسم پاینده، ج2، چ4، تهران، اساطیر.
غازارپارپتسی، (1398)، تاریخ ارمنیان، ترجمة گارونسارکسیان، تهران، نائیری.
غفوری، فرزین، (1394)، «بیدخشهای ساسانی در شاهنامه و منابع تاریخی»، نامه فرهنگستان، سال14، ش4، صص210-168.
فرای، ریچارد، (1368)، میراث باستانی ایران. ترجمة مسعود رجبنیا. چ 3، تهران، علمی و فرهنگی.
فرای، ریچارد، (1380)،«تاریخ سیاسی ایران در دوره ساسانیان»، ذیل تاریخ ایران از سلوکیان تا فروپاشی دولت ساسانیان، گردآورنده احسان یارشاطر، ترجمة حسن انوشه، ج3، ق1، چ3، تهران، امیرکبیر.
فرای، ریچارد، (1382)، تاریخ باستانی ایران، ترجمة مسعود رجبنیا، چ2، تهران، علمی و فرهنگی.
فردوسی، ابوالقاسم، (1386)، شاهنامه، به کوشش جلال خالقیمطلق و ابوالفضل خطیبی، دفتر7، تهران، مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی.
کریستن‌سن، آرتور، (1375)، ایران در زمان ساسانیان، ترجمة رشید یاسمی، چ8، تهران، دنیای کتاب.
کریستن‌سن، آرتور، (1386)، وضع ملت و دولت و دربار در دوره شاهنشاهی ساسانیان، ترجمة مجتبی مینوی، تهران، اساطیر.
کنت، رولاند ج، (1385)، فارسی باستان، چ 5. تهران، طهوری.
گیرشمن، رومن، (1399)، ایران از آغاز تا اسلام، ترجمة محمد معین، چ5، تهران، نگاه.
گیزلن، ریکا، (1384)، چهار سپاهبد شاهنشاهی ساسانی بر اساس شواهد مهرشناسی، ترجمة سیروس نصرالهزاده، تهران، پژوهشکده زبان و گویش با همکاری اداره کل مور فرهنگی.
لوکونین، ولادیمیرگریگورویچ، (1365)، تمدن ایران ساسانی، ترجمة عنایت‌الله رضا، چ 2، تهران، علمی و فرهنگی.
مسعودی، علی بن الحسین، (1349)، التنبیهوالاشراف، ترجمة ابوالقاسم پاینده، تهران، بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
مسعودی، علی بن الحسین، (1382)، مروج الذهب و معادن الجوهر، ترجمة ابوالقاسم پاینده، ج1، چ7، تهران، علمی و فرهنگی.
مسکویه رازی، ابوعلی، (1369)، تجارب الامم، ترجمة ابوالقاسم امامی، ج1، تهران، سروش.
مهرآبادی، میترا، (1372)، خاندانهای حکومتگر ایران باستان، تهران، فتحی.
مهرآفرین، رضا، سید رسول موسوی حاجی و سرور خراشادی، (1388)،«پژوهشی بر مناصب لشگری دوره ساسانی با استناد به منابع تاریخی و شواهد باستانشناختی»، پژوهشهای تاریخی ایران و اسلام، ش4، صص168-151.
نامه تَنسر به گُشنَسپ، (1396)، به کوشش شهرام جلیلیان، اهواز، دانشگاه شهید چمران اهواز.
نصرالهزاده، سیروس، (1384)، نام تبارشناسی ساسانیان، تهران، پژوهشکده زبان و گویش با همکاری اداره کل امور فرهنگی.
نفیسی، سعید، (1388)، تاریخ تمدن ایران ساسانی، تهران، شرکت مطالعات نشر کتاب پارسه.
نولدکه، تئودور، (1358)، تاریخ ایرانیان و عربها در زمان ساسانیان، ترجمة عباس زریاب، تهران، انجمن آثار ملی.
ویسهوفر، یوزف، (1386)، ایران باستان از 550 پیش از میلاد تا 650 پس از میلاد، ترجمة مرتضی ثاقبفر، چ9، تهران، ققنوس.
هینتس، والتر، (1386)، یافتههای تازه از ایران باستان، ترجمة پرویز رجبی، چ2، تهران، ققنوس.
هینتس، والتر، (1387)، داریوش و ایرانیان، ترجمة پرویز رجبی، ج2، تهران، ماهی.
هرودوت، (1389)، تاریخ هرودوت، ترجمة مرتضی ثاقبفر. ج2، تهران، اساطیر.
یادگارزریران، (1392)، برگردان ژاله آموزگار، تهران، معین.
یعقوبی، احمد بن ابی یعقوب، (1362)، تاریخ یعقوبی، ترجمة محمدابراهیم آیتی، ج1، چ3، تهران، علمی و فرهنگی.
یغیشه، (1401)، تاریخ واردان و جنگ ارمنی، ترجمة محمد ملکی، تهران، نشر تاریخ ایران.
Agathangelos,( 2018). “History of the Armenians”. Translated by Garoon Sarkisian. Tehran. Nairi .[In persian]. Al- Tabari, Abū Jafar muhammad B. jarīr.( 1989).” Ta̍rīkh al-rusul wa̍l-Mulūk”. Translated by Abolghasem Payandeh. Vol .2, Edition. 4, Tehran. Asatir .[In persian]. Al-Thaalibi, Abu Mansour.( 1989).“Histoire des rois des perses”. Translated by Mohammad Fazaeli. vol. 1, Tehran. Noghreh .[In persian]. Al-ya’kubi, Ahmad bin Abi ya’kub.(1993). “Al-ya’kubi The History”. Translated by Mohammad Ibrahim Ayati .[In persian]. Amin Marcelin, (1931). “Shapur Zulaktaf's war with Roman Emperor Julian”, translated by Mohammad-Sadiq Atabaki, Tehran, Nizam Shura Department.[In persian]. Azari, Aladdin.( 1974). “A research about Saassanid period ministers”. Jornal of historical studies. No. 50, year. 9, pp. 125-156 .[In persian]. Balami, Abu Ali Muhammad bin Muhammad.(1995). “Tarikhnama al-Tabari”. Edited by Mohammad Roshan. vol. 1,2, Tehran. Soroush .[In persian]. Barthold, w.(1912). “Die persische Su’ubija und die moderne Wissenschaft”. Zeitschrift für Assyriologie und verwandte Gebiete. Vol. 26, Strassburg. Chaumont, M.L.(2000).”Framadār”. Encyclopedia Iranica. Vol. x. Fasc. 2, pp.125-126. Christensen, Arthur Emanuel.( 2007).”L’ Iran sous les Sassanids”. Translated by Mojtaba Minavi.Tehran. Asatir .[In persian]. Christensen, Arthur Emanuel.(1996).”L’ Iran sous les Sassanids”. Translated by Rashid Yasmi. Edition. 8, Tehran. World of Books .[In persian]. Daryaee, Touraj.(2005) B. “The Sasanian Empire”. Translated by Morteza Saqib Far. Edition.7, Tehran. Qoqnoos .[In persian]. Daryaee, Touraj.(2015 )A.” Mehr-Narseh”. Translation by Marzieh behzadi. Jundishapoor faslnameh shahid chamran university. Year. 1, NO. 3, PP.107-115 .[In persian]. Diakonow, Mikhail Mikhailovich.(2005). “History of ancient persia”. Translated by Ruhi-Arbab. Edition. 5, Tehran. Scientific and Cultural.[In persian]. Dīnawari, Abū Hanīfa Ahmad ibn Dāwūd.(1992). “al-akhbār al-tiwāl”. Translated by Mohammad Mahdavi Damghani. Edition. 4, Tehran. Nay.[In persian]. Ehtsham, Morteza. (2535).” Iran during the Achaemenid period”, Tehran, Pocket books joint stock company .[In persian]. Elishē.(2022).’’ History of vardan and the Armenian war”. Translation by Mohammad Maleki. Tehran. Poblication of the history of Iran .[In persian]. Ferdowsi, Abulqasem.( 2007).“Shahnameh”. With the efforts of Jalal Khaleghi-Motalaq and Abulfazl Khatibi. Vol. 7, Tehran. the center of the great Islamic encyclopedia .[In persian]. Fry, Richard Nelson.( 2003).”The History of ancient Iran”. Translated by Masoud Rajab-Niya. Edition. 2, Tehran. scientific and cultural .[In persian]. Fry, Richard Nelson.(2001).” Political history of Iran during the Sassanid era". Cambridge History of Iran, compiled by Ehsan Yarshater. Translated by Hassan Anousheh. Vol. 3, part. 1, Edition. 3, Tehran. Amir Kabir.[In persian]. Fry, Richard. (1993).” Ancient Heritage of Iran”. Translated by Masoud Rajab-Niya. Edition 3, Tehran, scientific and cultura.[In persian]. Ghafouri, Farzin.( 2015).” Sassanid bidakhshs in the Shahnameh and historical sources”. Nameh Farhangestan. Year. 14, No. 4, pp.168-210 .[In persian]. Ghazar parpetsi.( 2019). “History of the Armenians and The Letter to vahan Mamikonian”, Translated by Garoon Sarkisian. Tehran. Nairi .[In persian]. Ghrishman, Roman.(2020). “Iran des origins al’ Islam”. Translated by Mohammad Moin. Edition. 5, Tehran. Negah .[In persian]. Gignoux, philippe. (1991).”CHILIARCH”. Encyclopedia Iranica. Vol. v, Fasc. 4, pp. 423-424. Gyselen, Rika.(2005). “The four generals of the sasanian empire: some sigillographic evidence”, Translated by Syros Nasrollahzadeh. Tehran. Language and Dialect Research Institute in cooperation with the General Directorate of Cultural Affairs .[In persian]. Herodotus. (2010).”The Histories of Herodot”.Translated by Morteza Saqibfar. Vol. 2, Tehran. Asatir.[In persian]. Hinz, Walter. (2007). “Altiranische Funde und Forschungen”. Translated by Parviz Rajabi. Edition. 2, Tehran. Qoqnoos .[In persian]. Hinz, Walther. (2008). “Darius und die Perser. Eine Kulturgeschichte der Achameniden”. Translated by Parviz Rajabi. Vol. 2, Tehran. Mahi .[In persian]. Ibn Balkhi.( 2006). “The farsnama”. correction Le Strange Guy & Nicholson Reynold. Tehran. Asatir .[In persian]. Jaheshyarie, Abu Abdullah. (1969). “Al-Wozra Val- Kotab”. Translated by Abolfazl Tabatabai. Tehran. Motarjem .[In persian]. Kent, Roland G.( 2006 ). “Old Persian”. Edition. 5, Tehran. Tahuri.[In persian]. Khaleghi Motlagh, Djalal. (1989). “BozorgMehr-E Boktagan”. Encyclopedia Iranica. Vol. IV, Fasc. 4, pp. 427-429. Lukonin, vladimir Grigorevich.(1986).”Persian civilization under the sasanians”. Translated by Inayatullah Reza. Edition. 2, Tehran. scientific and cultural .[In persian]. Masūdī, Abū al- Hasan Alī ibn al-husayn.( 2003).” Muruj al- dhahab”. Translated by Abolqasem Payandeh. vol. 1, Edition. 7, Tehran. Scientific and Cultural .[In persian]. Masūdī, Abū al- Hasan Alī ibn al-husayn.(1970). “al- tanbih val- ashrāf”.Translated by Abolqasem Payandeh. Tehran. Book Translation and Publishing Company .[In persian]. Mehrabadi, Mitra.( 1993).“Ruling Families of ancient Iran”. Tehran. Fathi.[In persian]. Mehrahafrin, Reza and others.( 2009)."Research on Sassanid period military positions based on historical sources and archaeological evidence". Iran and Islam Historical Research Journal. No. 4, pp.151-168 .[In persian]. Miskawayh Razi, Abū Alī.( 1990).”Tajārib al-umam”. Translated by Abolghasem Emami. Vol. 1, Tehran. Soroush .[In persian]. Nafisi, Saeed.(2009). “History of Sassanid Iranian Civilization”. Tehran. Parse book Publishing Company.[In persian]. Nasrollahzadeh, Syros.( 2005).” Sasanian prosopography sasan To Hormaz II”. Tehran. Language and Dialect Research Institute in cooperation with the General Department of Cultural Affairs.[In persian]. Noldeke, Theodor. (1979).”History of Iranians and Arabs during the Sassanid era”, translated by Abbas Zaryab. Tehran. Association of National Artifacts.[In persian]. Nyberg, Henrik Samuel. (1974). ”A manual of pahlavi II”. Otto Harrassowiiz. Wiesbaden. Pawstus Buzand.( 2018).” History of the Armenians”. Translated by Garoon Sarkisian. Tehran. Nairi.[In persian]. Porocopius. (2012).” History of the wars The persian wars”. Translated by Mohammad Sa’idi. . Edition. 5. Tehran. . Scientific and Cultural [In persian]. Pourshariati, Parvaneh.( 2019). “Decline and fall of the Sasanian empire”. Translated by Ava Vahedi Navaei.Tehran. Nay.[In persian]. Sami, Ali.(2009).” Sassanid civilization”.Vol. 1&2, Tehran. Samt Nairi .[In persian]. Schippmann, klaus.( 2008) “Gründzüge der Geschichte des Sasanidischen Reiches”. Translated by keikavous Jahandari. Edition. 3, Tehran. Farzan.[In persian]. Sebeos.(2019).” the Armenian History attributed to sebeos”. Translated by Mohammad Fazli Birjandi. Edition. 2, Tehran. Qoqnoos.[In persian]. Shahbazi , A. Sh. (1986).”Army i. pre-Islamic Iran”. Encyclopedia Iranica. Vol. II, Fasc. 5, pp.489-499. Shahbazi, Alireza. Shapour.(2010).” History of the Sassanids(Translation of the Sasanian section of Tabari's book of history and comparing it with Balami's history)”. Tehran. University Publication Center.[In persian]. Shayegan, M. Rahim. (2003). “Hazarbed.” Encyclopedia Iranica. Vol. XII, Fasc. 1, pp.93-95. Suleimankhani, Mohammad.( 2009).” Ministry during the Sasanian era”. Tarikh. year. 4, No. 15, pp.59-86.[In persian]. Sur Sokhan.( 2004).Translated by ketayon Mazdapur. Farhang. No. 51-52, pp.103-130.[In persian]. Tafazzoli, A. (1990). ”An Unrecognized Sassanian Title.” Bulletin of the Asia Institute. New Series/vol.4,301-305. The Letter of Tansar.(2017). by effort Shahram Jalilian. Ahvaz. Shahid Chamran University of Ahvaz.[In persian]. West, E.W.(1882). “Pahlavi Texts II”. London. The Clarendon Press. Wiesehofer, Josef. (2000). “Frataraka”. Encyclopedia Iranica. Vol. x, Fase. 2, p.195. Wiesehöfer, Josef.(2007).” Ancient persia .from 550 BC to 650 AD)”.Translated by Morteza Saqib Far. Edition. 9, Tehran. Qoqnoos.[In persian]. Yadgarzariran. (2012). translated by Jale Amouzgar. Tehran. Moin.[In persian]. Yarshater, E.(1982). “Abarsam”. Encyclopedia Iranica. Vol. I, Fasc. 1SH, pp.67-68. Zarin Koob, Abdul Hossein. (1996).” Roozgaran Iran (Iran's ancient past)”, Edition 2. Tehran. Sokhn .[In persian]. Zarin Koob, Abdul Hossein. (2009).” History of Iranian People (1), History before Islam”. Vol.1, Edition.11. Tehran. Amir Kabir Nairi.[In persian]. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 63 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 93 |
||