
تعداد نشریات | 162 |
تعداد شمارهها | 6,622 |
تعداد مقالات | 71,539 |
تعداد مشاهده مقاله | 126,874,322 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 99,912,349 |
معرفی نسخه خطی «منشأت مِن نتایج افکار افاضلِ نامدار» و بازخوانی «حُکمِ شیخوخیتِ بقعۀ منورۀ کاکا محمدِ ابی نجم قدّس سرّه» | ||
پژوهشهای علوم تاریخی | ||
دوره 16، شماره 1 - شماره پیاپی 37، مرداد 1403، صفحه 283-306 اصل مقاله (3.86 M) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jhss.2024.378042.473720 | ||
نویسندگان | ||
محمدباقر وثوقی* 1؛ محمد ابونجمی2 | ||
1استاد گروه تاریخ، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه تهران،ایران | ||
2گروه فنی کشاورزی، دانشکده ابوریحان، دانشگاه تهران، تهران، ایران. | ||
چکیده | ||
نسخه خطی «مجموعه منشأت من نتایج افکار افاضل نامدار» مجموعهای از نامهها و احکام سدههای هشتم و نهم هجری/ پانزدهم و شانزدهم میلادی است که تاکنون معرفی نشده است. این مقاله با هدف معرفی این نسخه خطی و بازخوانی یکی از احکام مهم آن با موضوع شیخوخیت بقعه شیخ محمد ابی نجم از عرفای سده هشتم هجری/چهاردهم میلادی در شهر خنج نوشته شده است. نسخه خطی «مجموعه منشأت من نتایج افکار افاضل نامدار» در سال 886 قمری کتابت شده و شامل نامهها، مناشیر، احکام و اسنادی اصیل و دست اول از تحولات ایالت فارس و کرمان در سدههای هشتم و نهم هجری محسوب میشود. پس از بررسی محتوایی و تاریخگذاری برخی از نامهها، به بازخوانی یکی از احکام آن مربوط به سرپرستی و تولیت بقعه شیخ محمد ابی نجم پرداخته میشود. طریقت وی پس از مرگش به نام «کاکائیه» یا «شمسیه» مشهور شده و نقش مؤثر خویش را همچنان به عنوان عامل وحدت اجتماعی در منطقه گرمسیرات فارس ایفا مینماید. حفظ نفوذ حکومت شیراز در خنج در سده نهم هجری نیز به وسیلۀ این سند تأیید میشود. با توجّه به اهمیّت این حکم از لحاظ ادبی و تاریخی و اینکه تاکنون متن کامل آن منتشر نشده به بازخوانی و تشریح آن پرداخته و در انتها طریقت شمسیّه-کاکائیه و معماری بقعه شیخ محمد ابی نجم به اختصار معرفی میشود. شواهد نشان میدهد که برخی از نامهها و احکام موجود در این نسخه خطی، در بردارنده اطلاعات تاریخی است که در دیگر منابع موجود نیست. از این رو در این مقاله عناوین اصلی نامهها و احکام به ترتیب ذکر شده است. افراد و اماکن معرفیشده در این مجموعۀ منشأت نیز با استفاده از منابع تاریخی مورد شناسایی قرار گرفتهاند. بیشتر این نامهها و احکام در دوره تاریخی سدههای هشتم و نهم هجری/پانزدهم و شانزدهم میلادی نوشته شده است. طی این دو سده، ایالت فارس و کرمان شاهد حوادث بسیاری بوده است که جزییات برخی از آن در این منشأت منعکس شده است | ||
کلیدواژهها | ||
خنج؛ کاکائیه؛ شمسیه؛ فارس؛ شیخ حاج محمد ابی نجم | ||
عنوان مقاله [English] | ||
The Introduce of he Manuscript of "Majmū'e-ye Munsha'āt-e Men Natāyeje Afkār-e Afādhel-e Nāmdār" and Reread the Decrees Concerning the Maintenance of Sheikh Mohammad Abi Najm's Mausoleum | ||
نویسندگان [English] | ||
MohammadBagher Vosoughi1؛ Mohammad Aboonajmi2 | ||
1Professor, Department of History,Universoty of Tehran, Tehran, Iran | ||
2Department of Agrotechnology,College of Aburaihan, University of Tehran, Tehran, Iran. | ||
چکیده [English] | ||
The manuscript of "Majmū'e-ye Munsha'āt-e Men Natāyeje Afkār-e Afādhel-e Nāmdār" is a collection of letters and decrees of the 8th and 9th centuries of 15th A.H/16th A.D, which has not been introduced until now.The aim of this paper is to introduce this manuscript, reciting one of its important decrees on the subject of Shaikh Mohammad Abunajm's mausoleum´s maintanance, one of the mystics of the 8th century A.H/14th A.D in Khonj.This manuscript was written in 886 A.H/1481A.D, consisting of original and first-hand documents, shedding light on the developments of Fars and Kerman regions during those periods. After analyzing the content and dating some of decrees and letters, one of its decrees concerning the maintenance of Sheikh Mohammad Abi Najm's mausoleum is re-examined. Following his death, his mystic sect was known as Kākā'iyeh or Shamsiyeh, continued to play as a significant role in promoting social unity. This document confirms the influence of the Shiraz government in Khonj during the 9th century AH/15th A.D. According to the literary and historical importance of this decree and in fact its full text has not been published yet, it is reread and explained for the first time. Finally, the Kākā'iyeh or Shamsiyeh Mystic sect and the architecture of Sheikh Mohammad Abi Najm's mausoleum are introduced. Evidence shows that some letters and decrees in this manuscript contain historical information that can not be find in other sources. Therefore the main titles of letters and decrees are mentioned in order in this paper. The peoples and places introduced in this collection have also been identified by historical sources. Most of these letters and decrees were written in the historical period of the 8th and 9th centuries AH /15th and 16th A.D. During these two centuries, Fars and Kerman states have witnessed many incidents. The details of some of them are reflected in these sources | ||
کلیدواژهها [English] | ||
Khonj, Kākā’iyeh, Shamsiyeh, Fars, Sheikh Mohammad Abi Najm | ||
مراجع | ||
استاد محمدامین خنجی، (1386)، مشاهیر نامی خنج، به همت موسسه خیریه و خدمات اجتماعی احسان، تهران، نشر فرزان.
جلالالدین یوسف اهل، (1358) فرائد غیاثی، به کوشش دکتر حشمت مؤید، تهران، انتشارات بنیاد فرهنگ ایران.
حافظ ابرو، (1380)، زبدة التواریخ، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی. سازمان چاپ و انتشارات، تهران - ایران، 1380 ش.
خواند امیر، (1380)، تاریخ حبیب السیر، با مقدمه استاد جلالالدین همایی، تهران، انتشارات خیام.
رکن زاده آدمیت، (1340)، دانشمندان و سخنسرایان فارس، جلد چهارم، تهران، چاپ اسلامیه.
ستوده، حسینقلی، (1352)، تاریخ آل مظفر، تهران، انتشارات دانشگاه تهران.
شمسالدین محمد عمری مرشدی، (1383)، معدن الدُّرر (سیرت نامه حاجی ناصرالدین عمر مرشدی)، پژوهش دکتر عارف نوشاهی و دکتر معین نظامی، نشر کازرونیه.
شیخالحکمایی، عمادالدین، (1403)، چند کتیبه از لار، خنج، فیشور و کوره، از کران تا کرانه، انتشارات نگارستان اندیشه.
طباطبایی، سید محمد منصور، (1391)، نظری جدید دربارۀ کتاب کشف کشّاف و مؤلف آن، فصلنامه تخصصی سبک شناسی نظم و نثر (بهار ادب)، سال پنجم، شمارۀ دوم، شمارۀ پیاپی 16، ص 493 تا 504.
عبدالرزاق سمرقندی، (1372)، مطلع سعدین و مجمع بحرین، تصحیح دکتر عبدالحسین نوایی، تهران، انتشارات پژوهشگاه علوم انسانی و مطاعات فرهنگی.
عبدالکریم نیمدهی (1394)، کنز المعانی، تصحیح و توضیح و اضافات محمدرضا نصیری و محمدباقر وثوقی، فرهنگستان زبان و ادب فارسی، تهران.
فصیح خوافی، (1386)، مجمل فصیحی، مقدمه تصحیح و تحقیق سید محسن ناجی نصرآبادی، تهران، انتشارات اساطیر.
فضایلی، حبیبالله، (1363)، اطلس خط (تحقیق در خطوط اسلامی)، اصفهان، انتشارات مشعل.
فضلالله روزبهان خنجی اصفهانی، (1382)، تاریخ عالمآرای امینی، تصحیح محمد اکبر عشیق، تهران، انتشارات میراث مکتوب.
فهرست نسخههای خطی کتابخانۀ دانشگاه استانبول (1374)، گردآورندگان: توفیق هاشمپور سبحانی و حسامالدین آق سو، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران.
محمود کتبی، (1364)، تاریخ آل مظفر، به اهتمام و تحشیه دکتر عبدالحسین نوایی، تهران، انتشارات امیرکبیر.
میرزا حسن حسینی فسایی، (1378)، فارس نامه ناصری، تصحیح و تحشیه دکتر منصور رستگار فسایی، تهران، امیرکبیر.
نسخه خطی منشأت مِن نتایج افکار و افاضل نامدار، کتابخانه دانشگاه استانبول، شمارۀ 399،
وثوقی، محمدباقر (1374)، خنج گذرگاه باستانی لارستان، قم، انتشارات همسایه. Abdul Karim Nimdehi (2014), Kanz al-Ma'ani, correction and explanation and additions by Mohammad Reza Nasiri and Mohammad Baqer Vathoughi, Persian Language and Literature Academy, Tehran.[In Persian]. Abdul Razzaq Samarqandi, (2007), Matala Saadin and the Bahrain Assembly, edited by Dr. Abdul Hossein Navaei, Tehran, Publications of the Research Institute of Humanities and Cultural Obedience.[In Persian]. Aigle,Denise(2023), Saints hommes de Chiraz et du Fārs Pouvoir, société et lieux de sacralité (Xe-XVe s.), Leiden ; Boston: Brill, [2023] | Series: Iran studies,1569-7401; volume 24.[In Persian]. Aubin,Jean(1969), La Survie de Shīlāu et la Route du Khunj-ō-Fāl, in Iran, 1969 Vol. 7,pp.21-37.[In Persian]. Fasih Khafi, (1386), Mujamal Fasih, introduction, proofreading and research by Seyyed Mohsen Naji Nasrabadi, Tehran, Asatir Publishing House.[In Persian]. Fazali, Habibullah, (1984), Khat Atlas (research on Islamic calligraphy), Isfahan, Meshal Publications.[In Persian]. Fazlollah Rouzbahan Khanji Isfahani, (2003), Tarikh Alam Arai Amini, edited by Mohammad Akbar Ashiq, Tehran, Written Heritage Publications.[In Persian]. Hafez Abro, (2001), Zabda al-Tawarikh, Ministry of Culture and Islamic Guidance. Printing and Publishing Organization, Tehran - Iran, 1380 Sh.[In Persian]. Jalaluddin Yusuf Ahl, (1979) Faraed Ghiashi, with the efforts of Dr. Heshmat Movid, Tehran, Farhang Iran Foundation Publications.[In Persian]. Khand Amir, (2001), the history of Habib al-Seer, with an introduction by Jalaluddin Homaei, Tehran, Khayyam Publications.[In Persian]. List of manuscripts of Istanbul University Library (1995), compiled by: Tawfiq Hashimpour Sobhani and Hossamuddin Aghsu, Institute of Humanities and Cultural Studies, Tehran.[In Persian]. Mahmoud Katabi, (1985), History of Al Muzaffar, under the care and guidance of Dr. Abdul Hossein Navaei, Tehran, Amir Kabir Publications.[In Persian]. Manuscript of the works of the works of Afkar and Afazel Namdar, Istanbul University Library, No. 399.[In Persian]. Mirza Hasan Hosseini Fasai, (1999), Fars Nameh Naseri, edited and updated by Dr. Mansour Rostgar Fasai, Tehran, Amir Kabir.[In Persian]. Roknzadeh Adamit, (1961), scholars and rhetoricians of Fars, volume 4, Tehran, Islamia Press.[In Persian]. Shamsuddin Mohammad Omri Morshidi, (2004), Madan al-Durrar (biography of Haji Naseruddin Omar Morshidi), research by Dr. Aref Noshahi and Dr. Moin Nizami, Kazarunieh Publishing.[In Persian]. Sheikh Al-Hakmai, Emad al-Din, (2024), some inscriptions from Lar, Khanj, Fishur and Korah, from Karan to Karane, Andisheh Publishing House.[In Persian]. Sotoudeh, Hossein Qoli, (1973), History of Al Mozafar, Tehran, University of Tehran Press.[In Persian]. Tabatabaei, Seyyed Mohammad Mansour, (2013), a new opinion about the book Kashf Kashshaf and its author, Specialized Quarterly of Poetry and Prose Stylology (Bahar Adab), 5th year, 2nd issue, serial number 16, pp. 493 to 504.[In Persian]. Vothoqi, Mohammad Baqer (1995), Larestan Ancient Passage Khanj, Qom, Neighboring Publications.[In Persian]. | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 242 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 184 |