پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 163 |
| تعداد شماره‌ها | 6,714 |
| تعداد مقالات | 72,518 |
| تعداد مشاهده مقاله | 130,572,812 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 102,849,548 |
دفاع از اشکال‌های استاد مصباح به دو برهان صدرا برای اثبات اتحاد عاقل و معقول | ||
| فلسفه و کلام اسلامی | ||
| مقاله 1، دوره 57، شماره 2، اسفند 1403، صفحه 313-328 اصل مقاله (528.18 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jitp.2024.363278.523423 | ||
| نویسنده | ||
| علی ارشد ریاحی* | ||
| استاد، گروه فلسفه و کلام اسلامی، دانشکدۀ الهیات و معارف اهل بیت (علیهم السلام)، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران. | ||
| چکیده | ||
| در مقاله‌ای چهار اشکال استاد مصباح به برهان تضایف ملاصدرا برای اثبات اتحاد عاقل و معقول و یک اشکال ایشان به برهان نور و ظلمت که ملاصدرا در ضمن برهان تضایف به آن اشاره کرده‌است، بدون اینکه به عنوان برهان مستقلی از آن یاد کند، مورد نقد قرارگرفته‌است. در مقالة حاضر که به روش تحلیلی-اسنادی نوشته شده‌است، با عیارسنجی نقد‌های مذکور، معلوم شده‌است که هیچ یک از این نقد‌ها وارد نیست. البته در عبارات استاد مصباح در دو مورد سهو واقع شده‌است، ولی این دو مورد به راحتی از عبارات ایشان قابل حذف است و حذف آنها به اصل اشکال ایشان ضرری نمی‌زند. بنابراین، هر دو مقدمۀ برهان تضایف مخدوش است. اشکال مقدمه اول این است که صورت معقول، درصورتی که خارج ازآن، عاقلی نباشد، بالذات معقول نیست، زیرا اگر صورت معقول عرض باشد، بدون معروضش یعنی عاقل، اصلاً وجود ندارد و صورت معقولی که وجود ندارد، بالذات معقول نیست. بنابراین، نمی‌توان گفت: صورت معقول صرف‌نظر از اغیار؛ یعنی، خواه خارج از آن، عاقلی باشد و خواه نباشد، بالذات معقول است. اشکال مقدمۀ دوم این است که متضایفان در وجود، متکافی نیستند. برهان نور و ظلمت هم مردود است، زیرا تمثیل نفس به چشم نابینا، قیاس مع الفارق است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| ملاصدرا؛ اتحاد عاقل و معقول؛ اتحاد ماده و صورت؛ برهان تضایف؛ برهان نور و ظلمت | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Defending the Critiques of Muhammad Taqi Misbah Yazdi on Mulla Sadra’s Two Proofs for the Theory of the Union of the Intelligent and the Intelligible | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Ali Arshad Riahi | ||
| Professor, Department of Islamic Philosophy and Theology, Faculty of Theology and Ahl-al-Bayt (Prophet’s Descendants) Studies, University of Isfahan, Isfahan, Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| In an article, four critiques by Misbah of Mulla Sadra's argument of mutual correlation for proving the union of the intelligent and the intelligible, as well as one critique of his regarding the argument of light and darkness—which Mulla Sadra refers to within the context of the argument of mutual correlation without presenting it as an independent proof—have been critiqued. In the present article, which is written using an analytical-documentary method, an evaluation of these critiques reveals that none of them is valid. While Misbah’s statements exhibit some negligence, this can be easily clarified without undermining the essence of his critiques. Consequently, both premises of the argument of mutual correlation are found to be incorrect. The critique of the first premise posits that an intellectualized form, in the absence of an intelligent counterpart, is not inherently intellectualized. If the intellectualized form is considered an accident without its substratum (the intelligent), it cannot exist at all; therefore, an intellectualized form that does not exist cannot be deemed intellectualized. Thus, it cannot be asserted that the intellectualized form is inherently so, regardless of the existence of an intelligent counterpart. The critique of the second premise argues that the two mutually correlated entities are not coexistent. Furthermore, the argument of light and darkness is rejected, as the analogy of the soul to a blind eye is invalid. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Mulla Sadra, Union of the Intelligent and Intelligible, Union of Matter and Form, Argument of Mutual Correlation, Argument of Light and Darkness | ||
| مراجع | ||
|
ابن سینا، حسین بن عبدالله. (1379). التعلیقات. به تحقیق عبدالرحمن بدوی. قم: دفتر تبلیغات اسلامی.
ــــــــــ (1404ق). الشفاء المنطق. به تحقیق سعید زاید و دیگران. قم: مکتبه آیه الله المرعشی.
ارشادی نیا، محمدرضا. (1400). «عیارسنجی رویکرد سکوت‌گرا در برابر انگاره اتحاد عاقل و معقول». فلسفه و کلام اسلامی. سال4. شماره2 https: //doi. org/10. 22059/jitp. 2022. 319360. 523264
ارشدریاحی، علی. (1383). «تحلیل انتقادی ادله اتحاد عاقل و معقول». مقالات و بررسی‌ها. دفتر76
توکلی، محمد هادی. (1394). نقد و بررسی اشکالات استاد مصباح به دو برهان صدرالمتالهین در اثبات اتحاد عالم و معلوم. حکمت معاصر. سال 6. شماره 1
ــــــــــ (1393). «نقد و بررسی دیدگاه استاد حائری یزدی درباره مسأله اتحاد عاقل و معقول». حکمت معاصر. سال پنجم. شماره اول
ــــــــــ (1392). «بررسی برهان علامه طباطبایی بر اتحاد عاقل و معقول». حکمت معاصر. سال چهارم. شماره دوم
حائری یزدی، مهدی. (1362). «اتحاد عاقل و معقول». مقالات و بررسی‌ها. دفتر 38 و 39
حسینی امین، حسین و فاطمه معین الدینی. (1398). «نقد و بررسی استدلالات حکیم سبزواری در اثبات مسأله اتحاد عاقل و معقول». حکمت معاصر. سال دهم. شماره 1 https: //doi. org/10. 30465/cw. 2019. 3807
سهروردی، شهاب الدین یحیی. (1380). مجموعه مصنفات. ج 1. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
مردیها، اعظم و همکاران. (1398). «رویکرد وحدت‌گرایانه ملاصدرا به نظریه اتحاد عاقل و معقول بر مبنای بساطت نفس». آئین حکمت. شماره41 https: //doi. org/10. 22081/pwq. 2019. 68004
مصباح یزدی، محمد تقی. (1383). آموزش فلسفه. ج 1و 2. تهران: امیرکبیر.
ــــــــــ (1405 ق). تعلیقه علی نهایه الحکمه. قم: سلمان فارسی.
معین الدینی، فاطمه. (1395). «تحلیل انتقادی دیدگاه ملاصدرا و علامه طباطبایی در مسألۀ اتحاد عاقل و معقول». حکمت معاصر. سال هفتم. شماره چهارم
ملاصدرا، محمد بن ابراهیم. (1363). المشاعر. به اهتمام هانری کربن. تهران: کتاب خانه طهوری.
ــــــــــ (1375). مجموعه رسائل فلسفی صدرالمتالهین. به تحقیق و تصحیح ناجی اصفهانی. تهران: انتشارات حکمت.
ــــــــــ (1986). مفاتیح الغیب. مقدمه و تصحیح نجفقلی حبیبی. تهران: بنیاد حکمت اسلامی صدرا.
ــــــــــ (1981 م.). الحکمه المتعالیه فی الاسفار الاربعه العقلیه. ج 2، 3، 4 و 6. بیروت: دار احیاء التراث.
ــــــــــ (1382). الشواهد الربوبیه. قم: بوستان کتاب
نصر، سید حسین. (1345). سه حکیم مسلمان. ترجمه احمد آرام. تهران: انتشارات امیرکبیر | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 152 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 226 |
||
سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب