پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 161 |
| تعداد شماره‌ها | 6,533 |
| تعداد مقالات | 70,514 |
| تعداد مشاهده مقاله | 124,130,850 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,237,087 |
دستگاه تصوری عرفان اسلامی و پیوند آن با زبان عرفانی با توجه به دیدگاه ایزوتسو | ||
| مجله ادیان و عرفان | ||
| دوره 57، شماره 1، شهریور 1403، صفحه 273-297 اصل مقاله (679.72 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jrm.2024.379821.630539 | ||
| نویسندگان | ||
| فاطمه السادات مدنی مبارکه1؛ سید علی اصغر میرباقری فرد* 2؛ سیده مریم روضاتیان3 | ||
| 1دانش‌آموختۀ دکترا، گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران. | ||
| 2استاد، گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران. | ||
| 3دانشیار، گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران. | ||
| چکیده | ||
| «دستگاه تصوری» کلیدواژه‌ای مهم در روش معناشناسی ایزوتسو است. از نظر او، چند دستگاه تصوری از قرآن منشعب شده که یکی از آن‌ها «دستگاه تصوّفی» است. وی به صورت مختصر و گذرا دربارۀ وابستگی و ارتباط «دستگاه‌های پس از قرآنی» با قرآن سخن گفته‌است. اشارۀ ایزوتسو به ارتباط میان «دستگاه تصوّفی» با قرآن و تأثیرگذاری این دستگاه بر متفاوت شدن معنی واژه‌های قرآنی در عرفان اسلامی، اهمیت این ترکیب واژگانی را در تحلیل زبان عرفانی نشان می‌دهد. موضوع «دستگاه تصوری» در پژوهش‌های مربوط به زبان عرفانی از این جهت کارآمد است که می‌تواند به ارائۀ الگوی تحلیلی مناسب در زمینۀ پیوند زبان عرفانی با قرآن و نحوۀ شکل‌گیری آن کمک کند. بنابراین مسئلۀ این پژوهش تأمّل در ترکیب «دستگاه تصوّفی»، پیشنهاد ترکیبی تازه‌تر با همان معنی، کوشش برای تبیین آن و تحلیل پیوند آن با زبان عرفانی است. در تحلیل ارتباط میان «دستگاه تصوّفی» با زبان عرفانی، نظریۀ «بازی‌های زبانی» ویتگنشتاین نیز به کار می‌آید. این پژوهش نشان می‌دهد که عرفان اسلامی را «یک نحوۀ تفکّر» می‌توان دانست که از قرآن سرچشمه گرفته و با تفاوت‌هایی که نسبت به سرچشمۀ خود یافته، به تدریج شکل گرفته و زبان خود را پدید آورده‌است. ترکیبی که به جای «دستگاه تصوّفی» پیشنهاد می‌شود، «دستگاه تصوری عرفان اسلامی» است. این ترکیب نشان‌دهنده و معرّف نحوۀ تفکّر عرفانی است که آن را برای تحلیل ارتباط عرفان اسلامی و زبان عرفانی می‌توان کارآمد دانست. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| قرآن؛ دستگاه تصوری؛ دستگاه تصوّفی؛ عرفان اسلامی؛ زبان عرفانی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The conceptual system of Islamic mysticism and its link with mystical language | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Fatemeh Alsadat Madani Mobarakeh1؛ Sayyed Ali Asghar Mirbagherifard2؛ Sayyedeh Maryam Rozatian3 | ||
| 1PhD, Department of Persian Language and Literature, Faculty of Literature and Humanities, University of Isfahan, Isfahan, Iran. | ||
| 2Professor, Department of Persian Language and Literature, Faculty of Literature and Humanities, University of Isfahan, Isfahan, Iran. | ||
| 3Associate Professor, Department of Persian Language and Literature, Faculty of Literature and Humanities, University of Isfahan, Isfahan, Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| “Conceptual system” is one of the essential keywords in Izutsu’s semantic method. According to Izutsu, several conceptual systems, including the mystic system, have branched out from the Qur'an. He spoke briefly about the dependence and relationship of the “post-Qur'anic system” with the Qur'an. Izutsu’s reference to the connection between the “mystic system” and the Qur'an and the influence of this system on the different meanings of Quranic words in Islamic mysticism shows the importance of this linguistic combination in the analysis of mystical language. The subject of the “conceptual system” in research related to mystical language is efficient because it can help provide a suitable analytical model in connecting mystical language with the Qur'an and how it is formed. Therefore, the problem of this research is to reflect on the composition of the “mystic system”, suggesting a newer combination with the same meaning, trying to explain it and analyzing its link with mystical language. Wittgenstein’s theory of “language games” is also used to examine the relationship between the “mystic system” and mystical language. This study shows that Islamic mysticism can be considered as “a way of thinking” that originates from the Qur'an and has gradually formed and developed its language with the differences it found about its source. The combination that is proposed instead of the “mystic system” is the “conceptual system of Islamic mysticism”. This combination shows and defines the mystical way of thinking, which can be considered adequate for analyzing the relationship between Islamic mysticism and mystical language. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Qur'an, Conceptual system, Mystic system, Islamic mysticism, Mystical language | ||
|
سایر فایل های مرتبط با مقاله
|
||
| مراجع | ||
|
قرآن کریم
الترمذی، أبی عبدالله محمّد بن علی (1428ق/ 2007 م). کیفیّه السلوک إلی رَبِّ العَالمین ویلیه بیان الفرق بین الصّدر و القلب و الفؤاد و اللّبّ ویلیه منازل القربه ویلیه إثبات العلل الشرعیّه. ضبطها و صححها و علّق علیها عاصم إبراهیم الکیَّالی الحسینی الشّاذلی الدّرقاوی. الطبعه الأولی. بیروت-لبنان: دارالکتب‌العلمیه.
الخرکوشی، أبی‌سعد عبدالملک بن محمد بن إبراهیم بن یعقوب (1427ق/2006م). تهذیب الأسرار فی أصول التصوف مع ملحق بألفاظ‌الصوفیه المتداوله فی الکتاب و السنه. اعتنی به و وضع حواشیه إمام سید محمد علی. الطبعه‌الأولی. بیروت-لبنان: دارالکتب العلمیه، منشورات محمد علی بیضون.
السرّاج الطوسی، أبی‌نصرعبدالله بن علی (1914م). اللمع فی التصوف. تصحیح رینولد آلین نیکلسون. لیدن: مطبعه بریل.
السلمی، أبی عبدالرّحمن محمد بن الحسین. (1424ق/2003م). طبقات‌الصّوفیّه ویلیه ذکر النسوه المتعبّدات الصّوفیّات. حقّقه و علّق علیه مصطفی عبدالقادر عطا. بیروت-لبنان: دارالکتب العلمیه، منشورات محمد علی بیضون.
القشیری، أبی‌القاسم عبدالکریم بن هوازن (1422ق/2001م). شرح أسماء‌الله‌الحسنی. دراسه و تحقیق و شرح طه عبدالرؤف سعد و سعد حسن محمد علی. قاهره-مصر: دارالحرم للتراث.
النهاوندی البغدادی، ابوالقاسم الجنید بن محمد (1425ق/ 2005 م). رسائل‌الجنید. تحقیق جمال رجب سیدبی. تصدیر عاطف العراقی. الطبعه‌الأولی. سوریه-دمشق:دار اقرأ للطباعه و النشر و التوزیع.
انصاری، عبدالله بن محمد (1361). منازل السایرین (متن عربی با مقایسه به متن علل المقامات و صد میدان). ترجمۀ دری منازل‌السایرین و علل‌المقامات و شرح کتاب از روی آثار پیر هرات از عبدالغفور روان فرهادی. تهران: انتشارت مولی.
ــــــــــ(1389). مجموعه رسائل فارسی خواجه عبدالله انصاری. به تصحیح و مقابلۀ سه نسخه، مقدمه و فهارس محمد سرور مولایی. جلد1. چاپ سوم. تهران: توس.
ایزوتسو، توشیهیکو (1398). خدا و انسان در قرآن. ترجمۀ احمد آرام. چاپ دوازدهم. تهران: شرکت سهامی انتشار.
پاکتچی، احمد و افراشی، آزیتا (1399). رویکردهای معناشناختی در مطالعات قرآنی. چاپ اول. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
تفسیر عرفانی قرآن منسوب به امام جعفرصادق (ع). (1393). تصحیح مهدی تدین و سید علی اصغر میرباقری‌فرد. چاپ اول. تهران: سخن.
جرجانی، علی بن محمد (1421ق/2000م). التعریفات. وضع حواشیه و فهارسه محمد باسل عیون السّود. الطبعه‌الأولی. بیروت-لبنان: دارالکتب‌العلمیه، منشورات محمد علی بیضون.
خوانساری، محمد (1376). فرهنگ اصطلاحات منطقی. چاپ دوم. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
دهباشی، مهدی و میرباقری‌فرد، سید علی اصغر (1386). تاریخ تصوف1. چاپ دوم. تهران: سمت.
دهخدا، علی اکبر (1377). لغت‌نامه. زیر نظر محمد معین و سید جعفر شهیدی. جلد7. تهران: مؤسسۀ انتشارات و چاپ دانشگاه تهران با همکاری انتشارات روزنه.
سلمی، ابوعبدالرّحمن (1398). مجموعۀ آثار ابوعبدالرّحمن سلمی. گردآوری نصرالله پورجوادی و محمّد سوری. جلد3. چاپ دوم. تهران: مؤسسۀ پژوهشی حکمت و فلسفۀ ایران و مؤسسۀ مطالعات اسلامی دانشگاه آزاد برلین-آلمان.
شریفی، علی (1394). معناشناسی قرآن در اندیشۀ شرق شناسان با تأکید بر ایزوتسو. چاپ اول. قم: انتشارات دانشگاه ادیان و مذاهب.
ضرابیها، محمد ابراهیم (1384). زبان عرفان (تحلیلی بر کارکرد زبان در بیان دریافت‌های عرفانی). چاپ اول. تهران: بینادل.
غزالی، محمد (1361). کیمیای سعادت. جلد1. به کوشش حسین خدیوجم. تهران: مرکز انتشارات علمی و فرهنگی.
فولادی، علیرضا (1389). زبان عرفان. چاپ سوم. تهران: سخن با همکاری انتشارات فراگفت.
قشیری، ابوالقاسم عبدالکریم بن هوازن (1396). ترجمۀ رسالۀ قشیریه ابوعلی حسن بن احمد العثمانی. تصحیح سیده مریم روضاتیان و سید علی‌اصغر میرباقری‌فرد. چاپ اول. تهران: سخن.
کلابادی، ابوبکر محمد (1399). متن و ترجمۀ کتاب تعرّف. به کوشش محمد جواد شریعت. چاپ دوم. تهران: انتشارات اساطیر.
معین، محمد (1388). فرهنگ فارسی معین (یک جلدی). به اهتمام عزیزالله علیزاده. ویراست دوم. تهران: اشجع.
مکّی، ابوطالب (1417ق/1997م). قوت‌القلوب فی معامله‌المحبوب و وصف طریق‌المرید إلی مقام التوحید. ضبطه و صححه محمد باسل عیون السّود. الجزء الأول. الطبعه‌الأولی. بیروت-لبنان: دارالکتب العلمیه، منشورات محمد علی بیضون.
ملکشاهی، حسن. (1392). ترجمه و شرح اشارات و تنبیهات ابن سینا (طبیعیات، الهیات، عرفان و تصوّف). جلد1. چاپ هشتم. تهران: سروش.
ــــــــــ (1392). ترجمه و شرح اشارات و تنبیهات ابن سینا (منطق). جلد2. چاپ هفتم. تهران: سروش.
مدنی مبارکه، فاطمه السادات، سید علی اصغر میرباقری‌فرد و سیده مریم روضاتیان (1399). «الگویی برای تحلیل فرایند شکل‌گیری زبان عرفانی از دستگاه زبان قرآنی». ادبیات عرفانی. 12 (23). صص 75-37. https: //doi. org/10. 22051/jml. 2021. 33518. 2119
ــــــــــ(1401). «رفتارشناسی واژه در زبان عرفانی (مسیری در تحلیل فرایند شکل‌گیری زبان عرفانی)». جستارهای زبانی. 13 (1). (پیاپی67). صص 357-389. http: //dx. doi. org/https: //doi. org/10. 52547/LRR. 13. 1. 12
مدنی مبارکه، فاطمه السادات (1401). تحلیل فرایند شکل‌گیری زبان عرفانی در دستگاه زبان قرآنی (بر محور توبه). رسالۀ دکتری. به راهنمایی سید علی اصغر میرباقری‌فرد و سیده مریم روضاتیان. اصفهان: دانشگاه اصفهان، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی.
میرباقری‌فرد، سید علی اصغر (1391). «عرفان عملی و نظری یا سنّت اوّل و دوم عرفانی؟ (تأمّلی در مبانی تصوّف و عرفان اسلامی)». پژوهش‌های ادبی عرفانی (گوهرگویا). 6 (2). (پیاپی22). صص88-65.
میرباقری‌فرد، سید علی اصغر (1394). تاریخ تصوف (جلد دوم) سیر تطور عرفان اسلامی از قرن هفتم تا دهم هجری. چاپ اول. تهران: سمت.
نویا، پُل (1373). تفسیر قرآنی و زبان عرفانی. ترجمۀ اسماعیل سعادت. چاپ اول. تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
ویتگنشتاین، لودویگ (1399). تحقیقات فلسفی؛ فارسی، آلمانی، انگلیسی. ترجمۀ مالک حسینی. چاپ اول. تهران: هرمس و کرگدن.
هجویری، ابوالحسن علی بن عثمان (1398). کشف‌المحجوب. مقدمه، تصحیح و تعلیقات محمود عابدی. چاپ دوازدهم. تهران: سروش.
Izutsu, Toshihiko (2008). God and Man in the Qur'an. Second reprint. Malaysia: Islamic Book Trust. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 79 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 78 |
||
