پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 162 |
| تعداد شماره‌ها | 6,624 |
| تعداد مقالات | 71,559 |
| تعداد مشاهده مقاله | 126,937,549 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 99,977,359 |
مطالعه انسان‌گرایانه پیکرنگاری قلمدان لاکی دوره قاجار موزه ملی ملک بر پایه نظریه توجه بصری (TVA) بوندسن (1948 م.)؛ انسان‌شناس دانمارکی | ||
| پژوهش‌های انسان‌شناسی ایران | ||
| مقاله 3، دوره 14، شماره 2 - شماره پیاپی 26، اسفند 1403 | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/ijar.2024.379877.459883 | ||
| نویسندگان | ||
| الهه پنجه باشی* 1؛ نگار نجیبی2 | ||
| 1استادیار گروه نقاشی ، دانشکده هنر ، هیات علمی دانشگاه الزهرا س، تهران ، ایران | ||
| 2دانشجوی دکتری پژوهش هنر، دانشکدۀ هنر، دانشگاه الزهرا (س)، تهران، ایران. | ||
| چکیده | ||
| در علم انسان‌شناسی شناختی، نظریه توجه بصری (TVA) بوندسن (۱۹۴۸ م.)؛ مدلی از سرعت پردازش موازی ذهن انسان است که توجه بصری را به‌عنوان یکپارچه‌کننده فرایندهای انتخاب توجه و تشخیص بصری تعریف می‌کند. این نظریه که در ارتباط با مفاهیم انسان‌شناختی قرار دارد، هنر پیکرنگاری را نیز تحت‌تأثیر قرار داده است. یکی از کاربردهای این نظریه، در تحلیل تصاویر پیکرنگاری در نقاشی‌ها است که مشخص‌کننده میزان توجه بصری مخاطب به انسان ترسیم شده در نقاشی است. در این میان، یکی از شناخته‌ترین مجموعه‌های پیکرنگاری در مجموعه تزیینات قلمدان‌های لاکی متعلق به دوره قاجار در موزه ملی ملک قرار دارد که منعکس‌کننده مفاهیم شناختی انسان‌گرایانه است. شخصیت پیکرنگاری قلمدان‌های لاکی دوره قاجار می‌تواند به‌عنوان منبعی برای مطالعه نظریه توجه بصری (TVA) بوندسن محسوب شود. موضوعات این قلمدان‌های مصور در پنج دسته؛ ۱. نقش صحنه‌هایی از طبیعت (منظره‌پرداز)، ۲. قلمدان‌های مصور به نقش بزرگان ادب و عرفان، ۳. قلمدان‌های مصور با نقوش و مضامین غیرایرانی، ۴. قلمدان‌های مصور با نقوش بزمی، رزمی و شکارگاهی و ۵. قلمدان‌های مصور شده با نقوش چهره‌پردازی تقسیم می‌شوند. اهداف: ازاین‌رو، اهداف این نوشتار عبارت‌اند از: مطالعه بازتاب مفاهیم شناختی انسان‌گرایانه بین صورت و اعضای بدن در حال انجام یک عمل در صحنه‌های اجتماعی پیچیده با سطوح مختلف تعامل اجتماعی و عوامل فردی در مقابل اجتماعی به تصویر کشیده شده در صحنه‌های پیکرنگاری قلمدان‌های لاکی قاجار در موزه ملی ملک و همچنین، تحلیل مفاهیم شناختی پیکرنگاری در پی بررسی شخصیت انسانی این پیکره‌هاست. پرسش ها: پرسش‌های که در این مقاله مطرح می‌شود، به‌این‌ترتیب است که نقوش انسانی مصور شده بر قلمدان‌های لاکی دوره قاجار در چه سطوح مختلفی از تعامل اجتماعی و عوامل فردی ترسیم شده‌اند؟ نقوش پیکرنگاری این قلمدان‌ها غالباً دارای چه مفاهیم انسان‌گرایانه هستند و توجه بصری به این شخصیت‌ها در زمینه صحنه‌های اجتماعی و فردی به چه صورت تبیین می‌شود؟ روش: این مقاله با روش توصیفی - تحلیلی و گردآوری اطلاعات به شیوه کتابخانه‌ای طبق رویکرد مفاهیم شناختی انسان‌گرایانه بر پایه نظریه توجه بصری بوندسن به شناسایی و مطالعه پیکرنگاری مصور شده بر روی قلمدان‌های لاکی دوره قاجار می‌پردازد. یافته ها: در تحلیل پیکره‌های انسانی قلمدان لاکی دوره قاجار باید به مفاهیم شناختی انسان‌گرایانه چون شخصیت آن‌ها توجه کرد. علاوه بر این، بررسی پیکرنگاری قلمدان لاکی دوره قاجار نشان می‌دهد که نقوش ترسیم شده انسانی از الگوهای زیبایی‌شناسی تقریباً مشابه و متأثر از ورود تفکرات هنری اروپایی تبعیت کرده است. چنانچه در طراحی پیکرنگاری تقلیدی ناقص از واقع‌گرایی در طراحی‌ها دیده می‌شود. نتیجه گیری: نتایج تحقیق نشان می‌دهد که بر اساس نظریه توجه بصری (TVA) بوندسن و تحلیل نقوش با استفاده از الگوهای اسکن رنگی، شخصیت انسان به‌عنوان عامل مهمی در جلب‌توجه بصری در پیکرنگاری قلمدان‌های لاکی دوره قاجار محسوب می‌شود و به نوع فعالیت و شخصیت پیکر انسانی در صحنه‌های اجتماعی و فردی به‌صورت چهره‌نگاری مرتبط است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| انسان‌شناسی شناختی؛ بوندسن (1948 م.)؛ قاجار؛ قلمدان؛ پیکرنگاری | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| A humanistic study of the iconography of the Qajar-era lacquerwares of the Malek National Museum based on the theory of visual attention (TVA) of Bundesen (1948 AD); Danish anthropologist | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Elaheh Panjehbashi1؛ Negar Najibi2 | ||
| 1Assistant Professor, Department of Painting, Faculty of Art, Al-Zahra University, Tehran, Iran | ||
| 2PhD student, Department of the Art Research, Faculty of Alzahra University, Tehran, Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| In cognitive anthropology, the theory of visual attention (TVA) of Bundesen (1948); It is a model of the parallel processing speed of the human mind that defines visual attention as integrating the processes of attention selection and visual recognition. This theory, which is related to anthropological concepts, has also influenced the art of iconography. One of the applications of this theory is in the analysis of portrait images in paintings, which determines the level of visual attention of the audience to the human depicted in the painting. In the meantime, one of the most well-known iconography collections is located in the collection of lacquered pencil cases belonging to the Qajar period in Malek National Museum, which reflects humanist cognitive concepts. The pictorial character of Qajar period lacquerware can be considered as a source for studying Bundesen's theory of visual attention (TVA). The subjects of these illustrated notebooks in five categories; 1. Role of scenes from nature (landscape), 2. Illustrated notebooks in the role of the elders of literature and mysticism, 3. Illustrated pencil cases with non-Iranian motifs and themes, 4. Illustrated pencil cases with goat, martial and hunting motifs and 5. Illustrated pencil cases are divided by face painting motifs. Purposes: Therefore, the objectives of this article are: to study the reflection of humanistic cognitive concepts between the face and body parts performing an action in complex social scenes with different levels of social interaction and individual vs. social factors depicted in the pictorial scenes of Laki Qajar's pens. In Malik National Museum and also, the analysis of the cognitive concepts of iconography aims to investigate the human personality of these figures. Questions: The questions that are raised in this article are in the order that the human motifs illustrated on the Qajar era lacquerware are drawn at what different levels of social interaction and individual factors? What humanistic concepts do the iconography motifs of these pens often have, and how is the visual attention to these characters explained in the context of social and individual scenes? Methodology: This article deals with the identification and study of illustrated iconography on the Qajar period lacquered pencils with the descriptive-analytical method and collecting information in a library manner according to the approach of humanistic cognitive concepts based on Bundesen's theory of visual attention. Findings: In the analysis of the human figures of Qajar Period Laki Qalamdan, one should pay attention to humanistic cognitive concepts such as their personality. In addition, the study of the iconography of the Qajar period lacquerware shows that the drawn human motifs follow almost similar aesthetic patterns and are influenced by the arrival of European artistic ideas. As in the portrait design, an incomplete imitation of realism can be seen in the designs. Conclusions: The results of the research show that based on Bundesen's theory of visual attention (TVA) and the analysis of motifs using color scan patterns, human personality is considered as an important factor in attracting visual attention in the iconography of the Qajar period lacquered wallets, and it depends on the type of activity and personality of the figure. Humans are related in social and individual scenes in the form of portraits. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Cognitive Anthropology, Bundesen (1948), Qajar, Qalmadan, Iconography | ||
| مراجع | ||
|
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 195 |
||
سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب