پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 161 |
| تعداد شماره‌ها | 6,533 |
| تعداد مقالات | 70,514 |
| تعداد مشاهده مقاله | 124,130,717 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 97,236,974 |
بررسی نقدهای غلامرضا فیاضی به تقریر مشهور وجود ذهنی | ||
| فلسفه | ||
| مقاله 9، دوره 22، شماره 1 - شماره پیاپی 42، آبان 1403، صفحه 223-243 اصل مقاله (739.19 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jop.2024.365611.1006799 | ||
| نویسنده | ||
| محمد حسین زاده* | ||
| استادیار مؤسسۀ پژوهشی حکمت و فلسفۀ ایران | ||
| چکیده | ||
| تقریر مشهور وجود ذهنی ـ که با محوریت حضور ماهیت در دو موطن ذهن و عین و انحفاظ ذات و ذاتیات مطرح شده است ـ همواره با اشکالات متعدد مواجه بوده است؛ جمهور حکما ـ اعم از مشاء، اشراق و متعالیه ـ نیز به این اشکالات پاسخ داده و از تقریر مشهور وجود ذهنی دفاع کردهاند. فیاضی پس از بررسی انتقادی پاسخ جمهور حکما، چهار اشکال را نسبت به تقریر مشهور وجود ذهنی مطرح کرده است؛ برخی از آنها جدید هستند و برخی نیز اشکالات قدیمی را از طریق نقد پاسخ مدافعان تقریر مشهور تقویت میکنند. بررسی اشکالات مطرح شده توسط فیاضی به این نتیجه انجامید که میتوان به تمام اشکالهای وارد شده پاسخ داد و از دیدگاه جمهور حکما دربارۀ نظریۀ وجود ذهنی دفاع کرد؛ البته پذیرفتن این تقریر مستلزم برخی اصلاحات در مبانی فلسفی است؛ چرا که تنها بر مبنای اصالت وجود، تشکیک وجود و نقش وجود اصیل در حمل آثار اشیا بر آنها میتوان هم به انحفاظ ماهیت در دو موطن عین و ذهن معتقد بود و هم به این مطلب باور داشت که آثار اولیه ماهیت در موطن ذهن بر آن مترتب نمیشوند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| وجود ذهنی؛ اشکالات وجود ذهنی؛ انحفاظ ذات و ذاتیات ماهیت؛ اصالت وجود؛ فیاضی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Examining Fayyazi’s Criticisms of the Famous Interpretation of the Theory of Mental Existence | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Mohammad Hosseinzadeh | ||
| assistant professor; Iranian Institute of Philosophy | ||
| چکیده [English] | ||
| Among the interpretations of mental existence, only a few of them have ruled on the existential contradiction between the acquired knowledge and mental existence; Gholamreza Fayyazi’s view is the latest among them. One of the consequences of this recitation is the reconstruction of the representative apparition (al-shabaḥ al-muḥākī) theory and the substitution of representative correspondence (al-muṭābiqaẗ al-ḥikāyī) instead of substantive correspondence (al-muṭābiqaẗ al-māhawī) in the famous recitation. Fayyazi has argued on the ontological distinction between the acquired knowledge and mental existence in two ways: the inner vision and the argument of correlation. This article has explained Fayyazi’s interpretation of the theory of mental existence in seven parts. The critical examination of this interpretation led to the conclusion that the theory of the unity of the knower and the known does not require that acquired knowledge be other than "mental form" from an ontological point of view; In addition, it was concluded that it is not correct to replace the representative correspondence instead of the substantive correspondence; because, it lacks the criteria necessary to explain the presentation and the correspondence between the mind and the object. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Mental existence, Acquired knowledge, Concept, Primacy of existence, Fayyazi | ||
| مراجع | ||
|
منابع
ابن سینا (1381). الإشارات و التنبیهات. تحقیق مجتبی زارعی، چاپ اول، قم: انتشارات بوستان کتاب قم (انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم).
------ (1404 الف). التعلیقات. تحقیق از عبدالرحمن بدوی، چاپ اول، قم: مکتب الاعلام الاسلامى.
------ (1404 ب). الشفا ( الإلهیات). به تصحیح سعید زاید، چاپ اول، قم: مکتبة آیة الله المرعشى.
------ (1405). الشفا (المنطق). به تحقیق سعید زاید، چاپ اول، قم، مکتبة آیة االله المرعشى، قم.
------ (1379). النجاة من الغرق فى بحر الضلالات. مقدمه و تصحیح از محمد تقى دانش پژوه، چاپ دوم، تهران، انتشارات دانشگاه تهران.
برهان مهریزی، مهدی و فیاضی، غلامرضا (تابستان 1389). «ماهیت حکایت از دیدگاه مشهور و استاد فیاضی». معرفت فلسفی، شماره 28، صص11-38).
طباطبایی، سید محمد حسین (1416). نهایةالحکمة. چاپ دوازدهم، قم: مؤسسة النشر الاسلامی التابعة لجماعة المدرسین بقم.
عبودیت، عبدالرسول (1385). درآمدی به نظام حکمت صدرایی. (جلد اول)، چاپ اول، قم: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها (سمت) و مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره).
------------------ (1386). درآمدی به نظام حکمت صدرایی. (جلد دوم)، چاپ اول، قم: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها (سمت) و مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره).
فیاضی، غلامرضا (تابستان 1386). «وجود ذهنی در فلسفۀ اسلامی». معارف عقلی، شمارۀ 6، صص9-17.
--------------- (1387). هستی و چیستی در مکتب صدرایی. چاپ اول، قم: انتشارات پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
کوثریان، حجت؛ بهشتی، احمد و کشفی، عبدالرسول (بهار و تابستان 1389). «بررسی و نقد ادلۀ تحقق وجود ذهنی در فلسفۀ اسلامی». فلسفه و کلام اسلامی، سال چهل و سوم، شمارۀ 1، صص119-138.
ملاصدرا، صدرالدین محمد بن ابراهیم شیرازی (1981). الحکمة المتعالیة فى الاسفار العقلیة الاربعة. چاپ سوم، بیروت، داراحیاء التراث العربی.
----------------------------------------- (1382). شرح و تعلیقۀ صدرالمتألهین بر الهیات شفا. تصحیح تحقیق و مقدمه نجفقلی حبیبی، چاپ اول، تهران، بنیاد حکمت اسلامی صدرا.
---------------------------------------- (1360). الشواهد الربوبیة فى المناهج السلوکیة. تصحیح و تعلیق از سید جلالالدین آشتیانى، چاپ دوم، مشهد، المرکز الجامعى للنشر.
--------------------------------------- (1363). المشاعر. به اهتمام هانرى کربن، تهران، کتابخانه طهوری.
نبویان، سید محمد مهدی (1396). جستارهایی در فلسفۀ اسلامی (مشتمل بر آرای اختصاصی آیتالله فیاضی). جلد دوم، قم، چاپ دوم، انتشارات حکمت اسلامی.
یزدانپناه، سید یدالله (1388). مبانی و اصول عرفان نظری. نگارش سید عطاء انزلی، چاپ اول، قم، انتشارات مؤسسۀ آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره).
References Avicenna )2002(. al-Ishārāt wa al-tanbīhāt, ed. Mujtabā Zāri‘ī. Qom: the Center of Publication of the Office of Islamic Propagation of the Islamic Seminary of Qom. (In Persian) ----------- (1983 B). al-Shifāʾ, al-ʼilāhīyyāt, ed. Saʿīd Zaʾid. Qom: Maktabah ʾĀyatullāh Marʿashī. (In Persian) ------------- (2000). al-Najāt min al-Gharq fī Baḥr al-Ḍalālāt, ed. M.T. Dānishʹpazhūh, Tihrān: Dānishgāh-i Tihrān Publication. (In Persian) ------------- (1984). al-Shifāʾ, al- Manṭiq, ed. Saʿīd Zaʾid. Qom: Maktabah ʾĀyatullāh Marʿashī. (In Persian) --------------- (1983 A). al-Taʿlīghāt, ed. ʿabd al-raḥmān badawī, Qom Maktab al-ʾaʿlām al-īslāmī Press. (In Persian) Burhan Mehrīzī, M.,& Fayyazī, Gh. (2010). “The Nature of Designation: Between the Prevalent View and that of Ayatollah Fayāzi”, Ma‘rifat-i Falsafi, No. 28, pp. 11-38. (In Persian) Fayyaḍī, Qulāmrizā (2008). Existence & Quiddity in Sadrian Theosophy, Qom: research institute of ḥowza & university Press. (In Persian) ------------------------ (2007). “Mental being in Islamic Philosophy”, Ma`rif Aqli, No. 6, pp. 9-17. (In Persian) Kowthariyan, Hojjat., & Beheshti, Ahmad. & Kashfi, Abd-al-rasul (2010). “Ontological Arguments of Mental Existence in Islamic Philosophy: A Critical Examination”, The journal of Philosophy and Kalam, vol.43. No.1, pp. 119-138. (In Persian) Mullā Ṣadrā (1981A). al-Ḥikma al-muta‘āliya fi al-asfār al-‘aqliyya al-arba‘ah, 9 vols. Beirut: Dar al-ʼiḥyaʼ al-Turāth al-‘Arabī. ---------------- (2003). Sharḥ wa Ta‘līqa Ṣadr al-Mmutaʼallihīn bar Ilāhiyyat-i Shifā, ed. N. Habībī. 2 vols. Tehran: Ṣadrā Islamic Philosophy Institut. (In Persian) ---------------- (1981B). al-Shawāhid al-rubūbīyya fi al-manāhij al-sulūkiyyah. ed. S.J. Āshtīyānī. Mashhad: University Center for Publishing. (In Persian) ----------------- (1984). al-Mashāʿir, ed. Henry Corbin, Tahūrī puplications. (In Persian) Nabawīan, M.M. (2017). Essays in Islamic philosophy, vol.2, Qom: Ḥikmat-i Islāmī Publications. (In Persian) Tabāṭabāʼī, Muhammad Husayn (1995). Nihāya al-ḥikmah, Qom: institute al-nashr al-islāmī. (In Persian) ʿUbūdīyyat (2006). An Introduction to Mullā Ṣadrā’s Theosophical System, Vol.1, Qom: Imam Khumiynī Educational Research Institute Press & SAMT. (In Persian) --------------- (2007). An Introduction to Mullā Ṣadrā’s Theosophical System, Vol.2, Qom: Imam Khumiynī Educational Research Institute Press & SAMT. (In Persian) Yazdān Panāh, Yadullāh (2009). Mabānī wa Usūl-i Irfān-i Naẓarī. Qom: Imam Khumiynī Educational Research Institute Press. (In Persian) | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 60 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 23 |
||