پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 162 |
| تعداد شماره‌ها | 6,578 |
| تعداد مقالات | 71,072 |
| تعداد مشاهده مقاله | 125,688,180 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,917,191 |
واکاوی فقهی حق تصویر بیمار در رسانه‌های جمعی و میزان رعایت آن در گزارش‌های خبری | ||
| فقه و مبانی حقوق اسلامی | ||
| دوره 57، شماره 1، شهریور 1403، صفحه 29-48 اصل مقاله (702.02 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jjfil.2024.376036.669675 | ||
| نویسندگان | ||
| حمیدرضا محمدی* 1؛ فاطمه فلاح تفتی2؛ حمیدرضا بصیری3 | ||
| 1دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشکدۀ الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران. | ||
| 2استادیار، گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشکدۀ الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران. | ||
| 3دانشیار، گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشکدۀ الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران. | ||
| چکیده | ||
| حریم خصوصی، دایره و محدوده‌ای است که ویژگی‌های شخصی افراد در آن محفوظ و پنهان نگه داشته می‌شود. با گسترش ارتباطات در حوزۀ سلامت، موضوع حق تصویر بیماران در اطلاع‌رسانی‌های رسانه‌ای از اهمیت ویژه‌ای برخوردار شده‌است. هدف پژوهش حاضر، بررسی فقهی حق تصویر بیمار در رسانه‌های جمعی و تحلیل میزان رعایت این حق در گزارش‌های خبری شبکۀ خبر صداوسیما است. در این مطالعه با استفاده از روش تحلیل محتوای کمی، کلیۀ گزارش‌های خبری مرتبط با بیماران که در بازه زمانی 01/01/1402 تا 31/06/1402 از شبکه خبر پخش شده‌اند، بررسی شدند. نتایج نشان داد که حق تصویر بیماران در این گزارش‌ها رعایت نشده و بیشترین نقض آن در بخش مراقبت‌های ویژه (ICU) و در زمان بیهوشی بیماران صورت گرفته‌است. همچنین، تحلیل ادلۀ فقهی حاکی از آن است که انتشار تصویر بیماران بدون اجازه آنها، بر اساس قواعدی همچون سلطنت، حفظ آبرو و حیثیت، ممنوعیت تجسس و التزام به رازداری، ممنوع است. از طرفی باتوجه به مواد 76، 87 و 88 راهنمای عمومی اخلاق حرفه‌ای شاغلین حِرَف پزشکی، اطلاعات مربوط به بیماران از جمله عکس‌برداری و فیلم‌برداری از بیمار و انتشار آن در سطح عمومی منوط به اجازه بیمار شده‌است. بنابراین رسانۀ ملی باید برای انتشار تصاویر بیماران، اخذ اجازه مستقیم آنها را الزامی بداند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| اخلاق حرفه‌ای؛ حریم خصوصی؛ حقوق بیمار؛ حق تصویر؛ حق شخصیت | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| With a LoJurisprudential Analysis of the Patient’s Image Right in Social Media and the Degree of Compliance in News Reportsok at the Rules of Jurisprudence | ||
| نویسندگان [English] | ||
| hamidreza mohammadi1؛ Fatemeh fallah tafti2؛ HamidReza Basiri3 | ||
| 1MA Student, Department of Jurisprudence and Fundamentals of Islamic Law, Faculty of Theology and Islamic Studies, Allameh Tabataba’i University, Tehran, Iran. | ||
| 2Assistant Professor, Department of Jurisprudence and Fundamentals of Islamic Law, Faculty of Theology and Islamic Studies, Allameh Tabataba’i University, Tehran, Iran. | ||
| 3Associate Professor, Department of Jurisprudence and Fundamentals of Islamic Law, Faculty of Theology and Islamic Studies, Allameh Tabataba’i University, Tehran, Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| Privacy is the circle and range in which the personal characteristics of people are protected and kept hidden. With the expansion of communication in the field of health, the issue of patients' image rights in media information has gained special importance. The purpose of this research is the jurisprudential study of the patient's image right in the mass media and to analyze the extent to which this right is observed in the news reports of Islamic Republic of Iran News Network. In this study, using the quantitative content analysis method, all the news reports related to patients in the period of 01/01 1402 until 06/31/1402 were broadcasted on the News Network and were reviewed. The results showed that the image rights of the patients were not respected in these reports and the most violations occurred in the intensive care unit (ICU) and during anesthesia of the patients. Also, the analysis of jurisprudential evidence indicates that it is forbidden to publish pictures of patients without their permission, based on rules such as sovereignty, preservation of honor and dignity, prohibition of surveillance and commitment to secrecy. On the other hand, according to articles 76, 87, and 88 of the general guide of professional ethics for medical professionals, information related to patients, including taking pictures and filming the patient and publishing it at the public level, is subject to the patient's permission. Therefore, the national media should consider it obligatory to obtain their direct permission to publish pictures of the patients. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| image copyright, privacy, patient rights, professional ethics, personality right | ||
| مراجع | ||
|
قرآن مجید (1373). ترجمة ناصر مکارم شیرازی. قم: دفتر مطالعات تاریخ و معارف اسلامی.
آلوسی، سید محمود (1415ق). روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم. چاپ اول. بیروت:دار الکتب العلمیه
ابطحی، فاطمه؛ کوشا، ابوطالب؛ منتظرقائم، مهدی و میرشکاری، عباس (1401). حریم خصوصی در اماکن عمومی با تکیه بر حق تصویربرداری. مجله حقوق تطبیقی،13(1)؛ص1-22.
اشتهاردی، علی پناه (1413ق). تقریرات ثلاث. چاپ اول. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
ایروانی، میرزا علی (1406ق). حاشیه المکاسب. چاپ اول. تهران: انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
بجنوردی، سیدمحمد بن حسن موسوی (1401ق). قواعد فقهیه. چاپ چهارم. تهران: انتشارات مؤسسه عروج.
تبریزی، جواد (1399ق). ارشاد الطالب الی تعلیق المکاسب. چاپ اول. قم: انتشارات مطبعه مهر.
صدر، محمدباقر (1400ق). دروس فی علم الأصول؛ حلقه اولی. چاپ سوم. قم: انتشارات مجمع الفکر الاسلامی.
طباطبایی محمدحسین (1417ق). المیزان فی تفسیر القرآن. چاپ هفتم. قم: دفتر انتشارات اسلامی.
طبرسی، فضل بن حسن (1372). مجمع البیان فی تفسیر القرآن. چاپ سوم. تهران: ناصر خسرو.
طوسی، محمد بن حسن (1387). المبسوط فی فقه الامامیه. چاپ دوم. تهران: کتابفروشی مرتضوی.
ــــــــــ (1405ق). النهایۀ، چاپ اول. بیروت: انتشارات دارالاندلس.
علامه حلی، حسن بن یوسف (1373). تذکره الفقهاء. چاپ اول. قم: موسسه آل البیت لاحیاء التراث.
علی دوست، ابوالقاسم و ابراهیمی راد، محمد (1389). بررسی قاعده تسلط و گستره آن. فصلنامه حقوق اسلامی، 7 (24)، 7-32.
غفرانی، محمد، شیرازی، مرتضی (1411ق). فرهنگ اصطلاحات روز، چاپ اول. بیروت: مکتبة لبنان ناشرون.
فلاحی، رضا (1397)، حق بر تصویر. پایان نامه کارشناسی ارشد. به راهنمایی عباس میرشکاری: تهران. دانشگاه علوم قضایی، دانشکده حقوق قضایی.
کلینی، محمد بن یعقوب (1407ق). الاصول من الکافی. چاپ اول. تهران: دارالکتب الاسلامیه.
مجلسی، محمد باقر (1403ق). بحار الانوار. چاپ دوم. بیروت: انتشارات مؤسسه الوفاء.
محقق حلی، جعفربن حسن (1413ق). الرسائل التسع. چاپ اول. قم: کتابخانه عمومی حضرت آیت الله مرعشی نجفی.
محقق داماد، سیدمصطفی (1406ق)، قواعد فقه، چاپ دوازدهم. تهران: مرکز نشر علوم اسلامی.
محمدی، حمیدرضا و ناصری مقدم، حسین (1401). بررسی حق تصویر بیماران در حقوق موضوعه ایران و میزان رعایت آن در انتشار تصاویر بیماران کووید-19 در اخبار رسانه ملی. مجله حقوق پزشکی،16(57)؛ ص ۵۷۰-۵۸۵
مصطفوی، محمدکاظم (1368). القواعد مائه قاعده فقهیه معنیً و مدرکاً و مورداً. چاپ اول. قم: جامعه مدرسین.
مظفر، محمدرضا (1403ق). اصول الفقه. چاپ چهارم. قم: دفتر تبلیغات اسلامی.
مکارم شیرازی، ناصر (1370). پیام قرآن. چاپ اول. تهران: دارالکتب الاسلامیه.
ملکی اصفهانی، مجتبی (1372). فرهنگ اصطلاحات اصول. چاپ اول. قم: مرکز بین المللی ترجمه و نشر المصطفی (ص).
منتظری، حسینعلی (1411ق). دراسات فی ولایه الفقیه و فقه الدوله الاسلامیه. چاپ اول. قم: دارالفکر.
ــــــــــ (1371). مبانی فقهی حکومت اسلامی. چاپ اول. تهران، نشر فکر.
موسوی خمینی، سید روح الله (1379). کتاب البیع. چاپ اول. تهران، موسسه تنظیم و نشر اثار امام خمینی.
ــــــــــ (1381ق). المکاسب المحرمه. چاپ اول. قم: مطبعه مهر.
مؤمن قمی، محمد (1415ق). کلمات سدیده فی مسائل جدیده. چاپ اول. تهران: موسسه نشر اسلامی.
میرشکاری، عباس (1397). استثناهای حق تصویر. فصلنامه مطالعات حقوق تطبیقی، 9 (1) ؛ ص 451-472
ــــــــــ (1397). حق تصویر. فصلنامه حقوق خصوصی، 15(1)؛ص 149-174
نائینی، میرزا محمد حسین (1413ق). تنبیه الامه و تنزیه المله، چاپ دوم. قم: انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی.
نراقی، محمد مهدی (1376). جامع السعادات. چاپ اول. قم: اسماعیلیان.
نراقی، احمد بن محمد مهدی (1417ق)، عوائد ا لأیام فی بیان قواعد الأحکام. چاپ اول. قم: دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم.
نوری الطبرسی، میرزا حسین (1409ق). مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل. چاپ اول. بیروت: مؤسسه آل البیت لإحیاء التراث.
ولایی، عیسی (1394). فرهنگ تشریحی اصطلاحات اصول. چاپ اول. تهران: نشر نی.
هاشمی، محمود (1417ق). بحوث فی علم الاصول. چاپ دوم. قم: مرکز الغدیر للدراسات الإسلامیة. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 115 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 122 |
||
سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب