پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 161 |
| تعداد شماره‌ها | 6,573 |
| تعداد مقالات | 71,037 |
| تعداد مشاهده مقاله | 125,511,764 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,774,321 |
بررسی فقهی شرطیت تحقق معان علیه در صدق عنوان اعانت با تاکید بر کارکردهای قاعده اعانت بر اثم در فضای مجازی | ||
| فقه و مبانی حقوق اسلامی | ||
| دوره 57، شماره 1، شهریور 1403، صفحه 95-116 اصل مقاله (770.49 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jjfil.2024.375916.669674 | ||
| نویسندگان | ||
| محسن نادری1؛ علی اکبر ایزدی فرد* 2؛ محمد مهدی زارعی3 | ||
| 1دانش‌آموختۀ کارشناسی ارشد، گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشکدۀ الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران. | ||
| 2استاد، گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشکدۀ الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران. | ||
| 3دانشیار، گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشکدۀ الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران. | ||
| چکیده | ||
| گناهان مختلف، از نظر میزان قبح یکسان نبوده و دارای شدت و ضعف هستند. ممکن است برای تحقق گناه، اشخاص دیگری اعم از حقیقی یا حقوقی مقدمات وقوع حرام را تسهیل و زمینه را برای ارتکاب عمل نامشروع فراهم کنند که اصطلاحاً به این افراد«معین»و به عمل ارتکابی«اعانت براثم»گویند. برخی از فقها تحقق نتیجه توسط مباشر (وقوع معان علیه) را شرط صدق عنوان اعانت بر اثم دانسته‌اند و از نظر بعضی دیگر، این شرط معتبر نیست. پژوهش حاضر با روش توصیفی-تحلیلی و مراجعه به کتب فقهی و آراء فقها، همراه با توجیه، تبیین، استدلال و استنتاج است. یافته این پژوهش؛ جمع آرای فقها و حل اختلاف موجود در «شرط بودن تحقق معان علیه»است. بدین صورت که با توجه به شدت و ضعف میزان قبح گناه و تاثیر منفی آن بر امنیت روانی جامعه به ویژه در فضای مجازی، محاکم قضایی مخیر خواهند بود با توجه به دو ضابطه قصد و نیت اشخاص و علم و التفات آن‌ها نسبت به امکان وقوع اثم در عالم خارج و یا عامل (بیرونی یا درونی) بازدارنده از وقوع اثم در عالم خارج در برخی از موارد؛ اعانت بر اثم را منوط به تحقق معان علیه بدانند و نسبت به برخی جرایم و گناهان شرعی و قانونی وقوع معان علیه را ملاک ندانند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| اعانت؛ اثم؛ معان؛ معاونت در جرم؛ معان علیه؛ معین | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The Jurisprudential Study of the Conditionality of the Occurrence of Crime Assistance in Title Verity of Assistance with an Emphasis on the Rule Functions of Assistance in Sin in the Cyberspace | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Mohsen Naderi1؛ Aliakbar Izadifard2؛ mohammadmehdi zarei3 | ||
| 1MA, Department ofJurisprudence and Islamic law, Faculty of Theology and Islamic Studies, University of Mazandaran, Babolsar, Iran. | ||
| 2Professor, Department of Jurisprudence and Islamic Law, Faculty of Theology and Islamic Studies, University of Mazandaran, Babolsar, Iran | ||
| 3Associate Professor, Department of Jurisprudence and Islamic Law, Faculty of Theology and Islamic Studies, University of Mazandaran, Babolsar, Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| Different sins from the view point of the amount of villainy are not equal and have the degrees of severity and weakness. It is possible that other people including natural or legal ones facilitate the preliminaries of committing an unlawful action to perform a crime and provide the base of committing an illegal act that is called “crime assistant” and the committed act is referred to as “crime assistance”. Some jurists consider that the conclusion of the occurrence by mubāshir (perpetrator) (the occurrence of assisted crime) is a condition of title verity of assistance of crime, and from the view point of other jurists, this condition is not considered to be valid. The present research has been performed through descriptive-analytical method and by referring to jurisprudence books and jurists’ opinions along with justification, explanation, reasoning and inference. The finding of the present research includes total opinions of jurists and existing settlement of disputes in “conditionality crime assistance occurrence”. Therefore, considering the severity and weakness of the amount of sin indecency and it’s negative effect on psychological security of society, particularly in the cyberspace, the judicial courts are allowed and authorized, considering two criteria of intention of people and their knowledge and attention on the possibility of the occurrence of crime in the real world and or (internal or external) preventive factors of crime occurrence in the real world, in some cases, to consider the assistance of crime as the subject to crime assistance occurrence and in relation to some other crimes and legal and lawful sins do not consider the occurrence of assisted crime as criterion. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| assistance, sin, assistant, assisted, what is assisted in | ||
| مراجع | ||
|
قرآن کریم. ترجمه الهی قمشه ای، (1387) قم: انتشارات نسیم حیات. چاپ اول.
ابن منظور، ابوالفضل جلال الدین محمد بن مکرم بن على. (1414ق). لسان العرب. چاپ سوم. بیروت:دار صادر.
احدی، سیف الله. فخعلی، محمد تقی. (1393). «پژوهشی در دلالت عبارت قرآنی لا تعاونوا علی الاثم و العدوان بر حرمت اعانت بر اثم و عدوان». آموزه‌های فقه مدنی. دانشگاه علوم اسلامی رضوی دوره 1. شماره (10) 30-3
اردبیلی، محمدعلی. (1386). حقوق جزای عمومی. چاپ هجدهم. تهران: نشرمیزان.
اردبیلی (محقق اردبیلی)، احمد بن محمد. (بی تا). زبده البیان فی احکام القرآن. چاپ اول. تهران: المکتبه المرتضویه لاحیاء الآثار الجعفریه.
افراسیابی، محمداسماعیل. (1376). حقوق جزای عمومی. چاپ دوم. تهران: انتشارات فردوسی.
انصاری، شیخ مرتضی. (1411ق). المکاسب المحرمه. چاپ اول. قم: انتشارات‌دار الذخائر.
بشیری، سعید. سید مصطفی ابطحی. علی مرشدی زاد. (1399). «نقش فضای مجازی بر وضعیت حوزه عمومی در ایران» فصلنامه مطالعات سیاسی. دانشگاه آزاد اسلامی واحد آزادشهر. دوره12. شماره (48). 118-93.
جوادی آملی، عبدالله. (استفتاء javadidaftar@gmail. com))، تاریخ استفتاء3/3/1402، تاریخ افتاء 3/3/1402.
پیرمرادیان، سیدمحمدرضا. (1394). «حرمت اعانه بر اثم و اعانه به ظالم در رسانه‌های خبری ومطبوعات از دیدگاه فقه اسلامی و با تأکید بر اندیشۀ فقهی امام خمینی (ره)». سپهرسیاست. دانشگاه آزاد اسلامی واحد قم. دوره2. شماره (5). 75-61.
جوهری فارابی، ابونصراسماعیل بن حماد. (1407ق). الصحاح تاج اللغة و صحاح العربیة. محقق: احمدعبدالغفور عطار. چاپ چهارم. بیروت:دار العلم للملایین.
حسینی مراغه ای، سید میر عبدالفتاح. (1417ق). العناوین الفقهیة. چاپ دوم. قم: موسسه نشر اسلامی وابسته به جامعه مدرسین.
خامنه ای، سید علی حسینی. (استفتاء leader. ir)، تاریخ استفتاء 2/3/1402، تاریخ افتاء 3/3/1402.
خامنه ای، سید علی حسینی. (استفتاء leader. ir)، تاریخ استفتاء 4 /4/1402، تاریخ افتاء 27/4/1402.
خوئی، سید ابوالقاسم. (1374ق). کتاب المساقاه. چاپ دوم. قم: نشر سیدالشهدا (ع).
ــــــــــ (1377). مصباح الفقاهه. چاپ اول. قم: انتشارات داوری.
دوزدوزانی تبریزی، یدالله، (استفتاء duzduzani@yahoo. Com)، تاریخ استفتاء 22/5/1402 تاریخ افتاء 26/5/1402.
راغب اصفهانی، حسین بن محمدبن فضل. (1404ق). المفردات فی غریب القرآن. تهران: دفتر نشر الکتاب.
زند اقطاعی، فاطمه. (1398). «بررسی فقهی و حقوقی اعانه بر اثم در فضای سایبر با راهبرد پیشگیری». دو فصلنامه تخصصی«مطالعات فقهی». جامعه المصطفی العالمیه، دوره 2. شماره (2) 61-39.
سیاح طاهری، محمد حسین و دیگران. حقیقت مجازی (درباره فضای مجازی چه بدانیم و چه بگوییم؟). (1396). تهران: مرکز ملی فضای مجازی.
سیستانی، سید علی حسینی، (استفتاء farsi@alsistani. org)، تاریخ استفتاء 20/3/1402 تاریخ افتاء 28/3/1402.
شاه محمدی، غلامرضا. (1395)، «راهبردهایی برای پیشگیری وضعی از اسیب‌های فضای مجازی» فصلنامه مطالعات راهبردی ناجا، مرکز مطالعات راهبردی ناجا. دوره1. شماره (2). 144-102.
شیخ الاسلامی، محمد علی. (1394). «واکاوی معنا و مفهوم اعانه بر اثم در آرای فقهای امامیه». مطالعات اسلامی: فقه و اصول. دانشگاه فردوسی مشهد. دوره47. شماره (2). 158-135.
صافی گلپایگانی، لطف الله، ((saafi@saafi. net، تاریخ استفتاء از دفتر مرحوم صافی گلپایگانی 21/3/1402، تاریخ افتاء 17/4/1402.
طباطبایی، سید محمّد حسین. (بی تا). المیزان فی تفسیر القرآن. بیروت: موسسه الاعلمی للمطبوعات.
طبرسی، ابوعلی فضل بن حسن. (1415ق). مجمع البیان فی تفسیر القرآن. چاپ دوم. بیروت: موسسه اعلمی للمطبوعات.
عاملی جبعی، (شهید ثانی). زید الدین بن علی بن احمد. (بی تا). مسالک الافهام إلى تنقیح شرائع الإسلام. قم: موسسه معارف اسلامی.
علوی بروجردی، سیدمحمدجواد، (استفتاء info@alaviboroujerdi. ir)، تاریخ استفتاء 3/3/1402،
تاریخ افتاء 12/4/1402.
ــــــــــ (استفتاء info@alaviboroujerdi. ir)، تاریخ استفتاء20/5/1402،
تاریخ افتاء 2/6/1402.
ــــــــــ (استفتاء info@alaviboroujerdi. ir)، تاریخ استفتاء21/5/1402،
تاریخ افتاء 2/6/1402.
کاتوزیان، ناصر. (1393). مقدمه علم حقوق و مطالعه در نظام حقوقی ایران. چاپ نود و ششم. تهران: شرکت سهامی انتشار.
کلینی رازی، ابی جعفر محمد بن یعقوب. (1407ق). الکافی ط اسلامیه. چاپ چهارم. تهران:دار الکتب الاسلامیه.
کلینی رازی، ثقه الاسلام ابی جعفر محمد بن یعقوب. (1375). اصول کافی. مترجم: شیخ محمد باقر کمره ای. چاپ سوم. قم: نشر اسوه.
مجلسی، محمد باقر. (1424ق). حلیه المتقین فی آلاداب و السنن و الاخلاق. چاپ اول. قم: نشر ذوی القربی.
محسنی، مرتضی. (1375). حقوق جزایی عمومی. چاپ اول. تهران: چاپ احمدی.
محقق داماد، سیدمصطفی. (1398). قواعد فقه بخش جزایی (4). چاپ سی و هفتم. تهران: مرکزنشرعلوم اسلامی.
محمدی ری شهری، محمد. (1390). دانشنامه قرآن و حدیث. چاپ سیزدهم. قم: موسسه علمی فرهنگی دارالحدیث.
مطهری، مرتضی. (1388). مجموعه آثار ط-صدرا. تهران، صدرا.
معرفت، محمد هادی. (1379). تفسیر و مفسران. قم: موسسه فرهنگی التمهید.
مکارم شیرازی، ناصر. (1424 ق). کتاب النکاح. قم: مدرسه امام علی بن ابی طالب (ع).
ــــــــــ (1427ق). دائره المعارف فقه مقارن. چاپ اول. قم: مدرسه الامام على بن ابى طالب (ع).
ــــــــــ (1386). پیام امیر المومنین علیه السلام. چاپ اول. تهران:دار الکتب الاسلامیه.
ــــــــــ (استفتاء pasokh@makarem. ir)، تاریخ استفتاء 18/3/1402، تاریخ افتاء 20/3 /1402.
ــــــــــ (استفتاء pasokh@makarem. ir)، تاریخ استفتاء 19/3/1402. تاریخ افتاء 20/3/1402.
ــــــــــ (استفتاء pasokh@makarem. ir)، تاریخ استفتاء 19/5/1402، تاریخ افتاء 19 /5/1402.
ــــــــــ (استفتاء pasokh@makarem. ir)، تاریخ استفتاء 21/5/1402، تاریخ افتاء 22/5/1402.
موسوی بجنوردی، سید حسن. (1377) القواعد الفقهیه. جلد اول. چاپ اول. قم: نشر الهادی.
موسوی بجنوردی، سید محمد. (1379). قواعد فقهیه. چاپ سوم. تهران: موسسه عروج.
ــــــــــ «قاعده حرمت اعانه براثم و عدوان بارویکردی برنظریات امام خمینی». فصلنامه علمى پژوهشى متین. پژوهشکده امام خمینی (ره) و انقلاب اسلامی. دوره 8. شماره (33). 39-5.
موسوی خمینی (امام)، سیدروح الله. (1368). المکاسب المحرمه. چاپ سوم. قم: موسسه اسماعیلیان.
نجف پور اقابیگلو، عزیز؛ اسلامی تنها، علی اصغر؛ پارسانیا، حمید. (1400). «مدینه فاضله مجازی چارچوب نظری حکمرانی فضای مجازی جمهوری اسلامی»، دوفصلنامه علمی دین و ارتباطات. دانشگاه امام صادق (ع). دوره28. شماره (1). 330-305.
نجفی جواهری، محمدحسن. (1362). جواهر الکلام فی شرح شرائع الإسلام. چاپ هفتم. بیروت:دار إحیاءالتراث العربی.
نراقی، مولا احمد بن محمد مهدی. (1408ق). عوائد الایّام فی بیان قواعد الاحکام و مهمات مسائل الحلال و الحرام. چاپ سوم. قم. الغدیر.
نوری همدانی، حسین، (استفتاء istifta@noorihamedani. com)، تاریخ استفتاء 2/3/1402، تاریخ افتاء2/3/1402
هاشمی شاهرودی، سیدمحمود. (1378). بایسته‌های فقه جزا. تهران: نشر میزان.
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 91 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 96 |
||
سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب