پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 161 |
| تعداد شماره‌ها | 6,572 |
| تعداد مقالات | 71,028 |
| تعداد مشاهده مقاله | 125,499,322 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 98,761,792 |
واکاوی ارتباط حوادث معلوم و مجهول زمانی در مسئله ارث با نقدی بر مادۀ 874 قانون مدنی | ||
| فقه و مبانی حقوق اسلامی | ||
| دوره 57، شماره 1، شهریور 1403، صفحه 141-158 اصل مقاله (425.49 K) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jjfil.2024.372968.669653 | ||
| نویسنده | ||
| علی اکبر جهانی* | ||
| استادیار، گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشکدۀ الهیات و علوم اسلامی، دانشگاه مازندران، مازندران، ایران. | ||
| چکیده | ||
| زمان دقیق وقایع غالبا منشاء تحقق قوانین فقهی و حقوقی به شمار می‌رود و اجمال در مسئله زمان، اختلافات و دعاوی حقوقی متفاوت را در پی خواهد داشت. این تنش‌های حقوقی هنگامی افزایش می‌یابدکه یک رویداد مجهول زمانی در ارتباط با حادثه معلوم دیگر مورد بررسی قرار گیرد. تفاوت آرا اندیشمندان در این مساله تحقیق و پژوهش در این موضوع را ضروری جلوه می‌دهد. مشهور فقها، با استناد به اصالت تاخر حادث در وقایعی که نسبت به اجزای زمان و به حسب مولفه‌های آن سنجیده می‌شود تاخر زمانی حادث مجهول را ثابت دانسته و تعلق ارث به طرف معلوم را نپذیرفتند. همچنانکه در ماده 874 قانون مدنی به این مطلب تصریح شده‌است. اما برخی دیگر از فقها با سنجش حادثه مجهول با واقعه معلوم دیگر، جریان استصحاب در دو طرف معلوم و مجهول زمانی، را ممکن دانسته و تقسیم ارث به صورت تنصیف بین طرفین و سایر وراث را پذیرفتند. این پژوهش با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی و ابزار کتابخانه ای صورت پذیرفته‌است، و هدف از نگارش این مقاله نقد ماده 874 قانون مدنی و اثبات توارث طرفین از یکدیگر می‌باشد، در نتیجه بعد از جریان دو استصحاب و تحقق تعارض و تساقط دو اصل، تعلق ارث به طرفین و توارث آنان از یکدیگر امری قابل اثبات و پاسخی مناسب برای حل این مساله فقهی و حقوقی به نظر می‌رسد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| معلوم؛ مجهول؛ اصل تاخرحادث؛ ارث؛ استصحاب | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Analyzing the Relationship between Known and Unknown Temporal Events in the Issue of Inheritance with a Critique on Article 874 of the Civil law | ||
| نویسندگان [English] | ||
| aliakbar jahani | ||
| Assistant Professor, Department of Jurisprudence and Fundamentals of Islamic Law, Faculty of Theology and Islamic Sciences, Mazandaran University, Mazandaran, Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| The exact time of the events is often considered as the origin of the actualization of jurisprudence and legal laws. Ambiguity in the issue of time will lead to different legal disputes. These legal tensions increase when an unknown event is examined in relation to another known event. Famous majority of jurists, referring to the originality of the delay of the event in events that are measured in relation to the components of time, considered the time delay of the unknown event to be fixed and did not accept the inheritance belonging to the known party. As Article 874 of the Civil Code says: "If persons who have an inheritance between them die and the date of death of one of them is known and the other is unknown in terms of precedence and lateness, only the one whose date of death is unknown inherits from the other. But some other jurists considered it possible by weighing the unknown event with another known event, the proceeding of the principle of istiṣḥāb (presumption of continuity) in both known and unknown parties, and accepted the division of the inheritance in half between the parties and other heirs. In this writing, an attempt has been made by researching jurisprudential texts to criticize Article 874 in terms of its scholarly foundations and to investigate other jurisprudential opinions. As a result, after the proceeding of the two istiṣḥāb s and the realization of the conflict and the fall of the two principles, the inheritance belongs to the parties. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| known, unknown, inheritance, istiṣḥāb (presumption of continuity) | ||
| مراجع | ||
|
آخوند خراسانی، محمد کاظم (1409)، کفایه الاصول، قم: موسسه آل البیت.
اراکی، محمد علی (1375) اصول الفقه، اول، قم:. موسسه در راه حق.
ــــــــــ (1413) رسالة فی الإرث، اول، قم: مؤسسه در راه حق.
اسلامى، رضا (1387) قواعد کلى استنباط، پنجم، قم: بوستان کتاب.
اصفهانی، فاضل هندی (1416ق)، کشف اللثام، قم: انتشارات اسلامی.
اصفهانی، سید ابوالحسن (1422ق)، وسیله النجاة، تهران: موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
ــــــــــ (1415) صلاة المسافر، اول، قم: دفتر انتشارات اسلامى.
انصاری، مرتضی (1428ق)، فرائد الاصول، قم: مجمع الفکر الاسلامی.
بجنوردی، محمد (1387ش)، استصحاب شرح کفایه الاصول، تهران: مجمع علمی و فرهنگی مجد.
بروجردی، حسین (1412) الحاشیه علی کفایه الاصول، اول، قم: انصاریان.
بهبهانى، سید على (1405 ق) الفوائد العلیة-القواعد الکلیة، دوم، اهواز: کتابخانه‌دار العلم.
تبریزی، جواد (1378)، دروس فی مسائل علم الاصول، قم:دار الصدیقه الشهیده.
جعفری لنگرودی، محمد جعفر (1374) وصیت و ارث، تهران: دانشگاه تهران.
حائری یزدی، عبدالکریم (1418ق) درر الفوائد، ششم، قم: موسسه نشر اسلامی.
حر عاملی، محمد بن حسن (1409ق) وسائل الشیعه، قم: موسسه آل البیت.
حسینی شیرازی، صادق، (1427) بیان الاصول، قم:دار الانصار.
حلی، جعفر بن حسن (1408ق)، شرایع الاسلام، قم: موسسه اسماعیلیان،
حلی، حسن بن یوسف (1413ق)، قواعدالاحکام، قم: انتشارات اسلامی.
حیدری، رائد (1387) المقرر فی شرح المنطق المظفر، قم: ذوی القربی.
خمینی، سید روح الله (1381ق) الاستصحاب، چاپ اول، تهران: موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی،
خویی، سید ابوالقاسم (1422ق)، مصباح الاصول، قم: موسسه احیاء التراث.
ــــــــــ (1418 ق) موسوعة الإمام الخوئی، قم: اول، مؤسسة إحیاء آثار الإمام الخوئی.
ــــــــــ (1419)، دراسات فی علم الأصول، اول، قم: موسسه دائره المعارف فقه اسلامی بر مذهب اهل بیت علیهم السلام.
وحید، حسین (1428 ق) منهاج الصالحین، پنجم، قم: مدرسه امام باقر علیه السلام. روحانى، سید صادق (1412 ه)، فقه الصادق علیه السلام، اول، قم:دار الکتاب. ــــــــــ (1382). زبده الاصول، دوم، تهران: حدیث دل.
زینالی نسرانی، حسین (1392)، قانون مدنی و محشا، کاشان: قانون مدار.
سبحانی، جعفر (1414ق)، المحصول فی علم الاصول، قم: امام صادق.
ــــــــــ (1424ق)، إرشاد العقول الى مباحث الأصول، اول، قم: امام صادق. سیستانى، سید على حسینى (1417ق) منهاج الصالحین، پنجم، قم: دفتر حضرت آیة الله سیستانى. سبزوارى، سید عبد الأعلى (1413 ق) مهذّب الأحکام، چهارم، قم: مؤسسه المنار. شبیری زنجانی، سید موسی (1419ق)، کتاب نکاح، قم: رای‌پرداز.
صدر، محمد باقر (1418ق) دروس فی علم الاصول، قم: النشر الاسلامی.
صدوق، محمّد بن على، (1413 ق) من لا یحضره الفقیه، چاپ دوم، قم: انتشارات اسلامى.
طوسی، محمد به حسن (1387ق)، المبسوط فی فقه الامامیه، تهران: المکتبة المرتضویه،
فیاض، محمد اسحاق (بی تا) منهاج الصالحین.
قمّى، سید تقى طباطبایى، (1426 ق) مبانی منهاج الصالحین، اول، قم: منشورات قلم الشرق.
ــــــــــ (1371) آرائنا فی اصول الفقه، اول، قم: محلاتی.
ــــــــــ (1423 ق) الدلائل فی شرح منتخب المسائل، اول، قم: کتابفروشى محلاتى. عمید زنجانی، موسی، (1342) ارث در حقوق مدنی ایران، قم: پیروز
عاملى، سید جواد، (بی تا) مفتاح الکرامة فی شرح قواعد العلاّمة، اول، بیروت: إحیاء التراث العربی.
عاملی، محمد بن مکی (1417ق)، الدروس الشرعیه فی فقه الامامیه، قم: انتشارات اسلامی.
عاملی، زین الدین بن علی (1413ق)، مسالک الافهام، قم: موسسه معارف اسلامی. عراقى، آقا ضیاء الدین، کزازى، علی (بی تا) کتاب القضاء، اول، قم: چاپخانه مهر. عراقی، آقا ضیاء، نائینی، محمد حسین، (1380)، الاصول، اول، قم، موسسه آیت الله بروجردی. کاشف الغطاء، حسن بن جعفر (1422 ق) أنوار الفقاهة-کتاب الطلاق، اول، نجف: مؤسسه کاشف الغطا
کاتوزیان، ناصر (1400) ارث، هفتم، تهران: میزان.
گلپایگانى، على صافى (1427ق) اول،، ذخیرة العقبى فی شرح العروة الوثقى، قم: گنج عرفان.
لنکرانى، محمد فاضل (1422 ق) الأحکام الواضحة، قم: چهارم مرکز فقهى ائمه اطهار،
ــــــــــ (1430) دراسات فی الاصول، اول، قم: مرکز فقهی ائمه اطهار.
مرعشى نجفى، سید شهاب الدین (1415ق) القصاص على ضوء القرآن و السنة، اول، قم: انتشارات مرعشى نجفى
مغنیه، محمد جواد (1975م)، علم اصول الفقه فی ثوبه الجدید، بیروت: دارالعلم.
ــــــــــ (1421ق) فقه الإمام الصادق علیه السلام، دوم، قم: مؤسسه انصاریان، ــــــــــ (1421ق)، الفقه علی المذاهب الخمسه، دهم، بیروت: دارالجواد. مکارم شیرازى، ناصر (1425ق) أنوارالفقاهة کتاب النکاح، اول، قم: مدرسة الإمام علی بن أبی طالب
مراغى، میر عبد الفتاح (1417ق) العناوین الفقهیة، اول، قم: انتشارات اسلامى، محقق داماد، سید مصطفی (1362) مباحثی از اصول فقه اول، تهران: مرکز نشر علوم انسانی، نائینی، محمد حسین (1376)، فوائد الاصول، قم: جامعه مدرسین.
نجفى، محمد حسن (1404 ق) جواهر الکلام فی شرح شرائع الإسلام، هفتم، بیروت:دار إحیاء التراث العربی
وحید، حسین، پنجم (1428 ق) منهاج الصالحین، قم: مدرسه امام باقر علیه السلام یزدى، سید محمد کاظم طباطبایى (1422 ق)، العروة الوثقى مع تعالیق الإمام الخمینی، اول، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینى یزدى، سید محمد کاظم طباطبایى (1419 ق) العروة الوثقى (المحشّى)، اول، قم: دفتر انتشارات اسلامى. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 106 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 92 |
||
سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب