پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 162 |
| تعداد شماره‌ها | 6,623 |
| تعداد مقالات | 71,544 |
| تعداد مشاهده مقاله | 126,894,822 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 99,941,894 |
خوانش گفتمان تصوف در طرح و نقش فرش هریس از نیمه دوم سده 13 تا نیمه دوم سده 14 ق | ||
| نشریه هنرهای زیبا: هنرهای تجسمی | ||
| مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده، انتشار آنلاین از تاریخ 30 آبان 1403 اصل مقاله (2.16 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22059/jfava.2024.380501.667315 | ||
| نویسندگان | ||
| اعظم رسولی* 1؛ کاظم چلیپا2؛ علی اصغر شیرازی3؛ سید جلال الدین بصام4 | ||
| 1دانشجوی دکتری پژوهش هنر- دانشکده هنر- دانشگاه شاهد | ||
| 2استادیار دانشکده هنر، دانشگاه شاهد، تهران، ایران. | ||
| 3دانشیار دانشکده هنر، دانشگاه شاهد، تهران، ایران. | ||
| 4دانشیار موسسه آموزش عالی علمی- کاربردی جهاد کشاورزی، تهران، ایران. | ||
| چکیده | ||
| از نیمه دوم قرن سیزدهم برای بیش از یک سده، در طرح و نقش گروهی از فرش‌های ابریشمین هریس، نقوشی از دیوان و صور عجیبه بازنمایی شده‌اند که گویا توسط صوفیان بافته‌شده‌اند. به دلیل نبود اطلاعات کافی، بسیاری از جنبه‌های تاثیر تصوف بر نقوش و معانی آن‌ها، ناشناخته است. پژوهش حاضر با هدف شناخت و واکاوی طرح و کارکرد این گروه از فرش‌های هریس، بر مبنای نسبت آن با گفتمان تصوف و جریان دیونگاری انجام شده‌است. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی، شیوه گردآوری اطلاعات، کتابخانه‌ای- اسنادی و میدانی و ابزار گردآوری، فیش تحقیق، تصویر و مصاحبه است. با بررسی بیش از صد نمونه فرش هریس، 24 نمونه انتخاب و در راستای مساله پژوهش به میزانی که اشباع اطلاعات صورت بگیرد، با روش تحلیل محتوا، بررسی شده‌اند. بر اساس نتایج حاصله، نقوش و دلالت‌های معنایی آن‌ها، متاثر از فضای گفتمانی درهم‌آمیخته و چند ساحتی تصوف در دوره قاجار بوده و خالقان آثار روایتی آمیخته از نظام دیوشناختی خود با انگاره‌های کلی تصوف، به زبان تصویر ارائه کرده‌اند. کارکرد فرش‌ها نیز در راستای آن بوده‌است. در این فرش‌ها رگه‌هایی از انگاره تقدس‌بخشی به دیوان، تناکح انسان و دیو، تبدل انواع و وحدت وجود به شکل واق‌واق، پیوستگی دیو با مجنون و درویش و تصاویری از قلندران شیرباز بازنمایی شده‌اند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| فرش هریس؛ طرح و نقش؛ صور غریبه؛ دیونگاری؛ گفتمان تصوف | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Reading the Sufi Discourse in the Patterns and Design of Heris Carpets: A Study from the Late 13th to the Late 14th Centuries | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Azam Rasooli1؛ Kazem Chalipa2؛ ali asghar shirazi3؛ Seyed Jalal Eedin Bassam4 | ||
| 1Ph.D. Candidate in Art Research, Faculty of Art, Shahed University, Tehran, Iran. | ||
| 2Assistant Prof. Department of Painting, Faculty of Art, Shahed University, Tehran, Iran. | ||
| 3Associate Prof. Department of Painting, Faculty of Art, Shahed University, Tehran, Iran. | ||
| 4Associate Prof. Institute of Agricultural Training and Extension, Tehran, Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| Abstract: Sufism, a fundamental and influential discourse, has left its mark on Iranian literature and arts. In the intricate, populist, and multifaceted Sufi discourse prevalent in 19th century Iran, particularly in the Azerbaijan, a group of anonymous Sufis seemingly depicted the div and strange creatures on the Heriz silk carpets. “Another worid” is the name that was applied to these carpets in its time, which referring to their connection with the realm of jinn and div.However, many aspects of Sufi discourse and its influence on these designs remain unexplored. Furthermore, carpet is applied art and carpet weaving, especially with all-silk materials, is time-consuming and expensive, the reasons behind the depiction of designs and the Sufis' affinity for these carpets are important.This research aims to understand and analyze the designs of Heriz carpets in relation to Sufi discourse and the trend of div-painting and strange imagery during the study period. It seeks to answer the question: How was Sufi discourse related to the designs of Heriz carpets, and what impact did this discourse have on these carpets? Given the scarcity of research on this group of Heriz carpets, the necessity and importance of this study in clarifying the hidden aspects and ambiguities related to the unknown semantic implications and the community involved is noteworthy. This research employs a descriptive-analytical method, with data collected through library-documentary and fieldwork methods. The tools used were research notes, images, and interviews. Over a hundred samples of Heriz carpets were analyzed using content analysis to achieve information saturation. The results suggest that Sufi discourse influenced not only the designs of these carpets but also altered their function. These carpets were not produced as mere floor coverings but rather served as visual narratives of the intellectual and ideological system of the community involved, aimed at preserving and expressing esoteric beliefs. These carpets were used as tools to explain the discourse and teachings of this group of Sufis. The disconnect between the designs of these carpets and those before and after them is due to the exclusivity of the designs. Although the historical roots of div and trees, which are central elements of these carpet designs, can be traced back to pre-Islamic religious beliefs, they were represented extensively and in a manner influenced by the intertwined Sufi discourse of the Qajar era in the intellectual system of these Sufis and the visual system of Heriz carpets. Moreover, in the semantic interpretation of these designs, traces of concepts such as the sanctification and deification of div and jinn, the union of humans and div, the transformation of species, the unity of existence in the form of the 'WaqWaq' tree, the connection between Majnun and div and dervish, and design of lion- Qalandars can be observed. Additionally, the role of producers from Tabriz, such as Haj Jalili, who was familiar with the foundations of Sufism, and Ganjehei, which was active in the cultural sphere of Iran and neighboring countries, is noteworthy in the designs of silk carpets known as 'WaqWaq' and Anatolian. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Heriz carpet, pesign and design, strange images, devil painting, Sufism discourse | ||
| مراجع | ||
|
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 50 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 59 |
||
سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب